جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آیت‌الله بروجردی فقیهی رجالی است که نگاهی ژرف‌اندیشانه به مسأله حدیث و اسناد دارد، ایشان آثاری در علم رجال دارند. علاوه بر تقریرات فقهی ‌ایشان کـه شمه‌ای از توانایی‌های عالمانه وی را در حدیث پژوهی بازگو کرده است، کتاب ارزشمند «الموسوعه الرجالیه» برخی از دیدگاه‌های رجالی‌ ایشان را پیش روی ما قرار می‌دهد. با توجه به اینکه؛ بررسی سبک‌های مختلف رجالی‌ و تحلیل و بررسی آن‌ها به عنوان یکی از ابزار استنباط احکام شرعی می‌تواند زمینه توسعه و گسترش علم رجال و رسیدن به معرفت ژرف کاوانه را فراهم آورد، لذا در این جستار با مراجعه به آثار بر جای مانده از آیت الله بروجردی و تقریرات فقهی و اصولی ایشان؛ با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای به بررسی و تحلیل رویکرد رجالی ایشان پرداخته‌ایم. اهم مبانی ایشان در شناخت راوی عبارت است از اعتقاد به ضرورت علم رجال در شناخت راویان، عدم اعتقاد به اصل انسداد در اثبات عدالت راوی، اعتقاد به اعتبار کتب رجالی متقدمان به عنوان اسناد معتبر علمی، اعتقاد به کافی نبودن کتب اربعه برای شناخت و معرفی راویان، میزان نقل روایت؛ قرینه‌ای در شناخت راوی، اعتبار اجماع متقدمین و مشایخ ثقات و... همچنین با پیجویی آثار این فقیه رجالی مشاهده می‌کنیم که روش ایشان در جرح و تعدیل روایات عبارت است از: نگاه تاریخی به اسناد، اولویت رجوع به کتب اربعه نسبت به سایر متون، جامع نگری در نقل اقوال علمای رجال، اعتماد به گزارش‌های رجالیان و اقوال و استنادات علمای اعلام و... .

نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم جامعه شیعه و بیت او در جایگاه مرکز تصمیم‌سازی و احتمالا تصمیم‌گیری اوست. این موضوع اهمیت بررسی و شناخت بیوت مراجع را چه به لحاظ ساختار و چه از نظر افراد آن نشان می‌دهد. در این مقاله، تلاش شده‌است با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات افراد مشهور نزدیک به بیوت مراجع، نقش و تأثیر آن‌ها در گرایش و عملکرد سه تن از مراجع تقلید معاصر، عبدالکریم حائری یزدی، سید حسین بروجردی و سید محسن حکیم، بازنمایی شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه استقلال فکری و عملی مراجع را نمی‌توان منکر شد، اما نقش و تأثیر پر رنگ بیوت آنان در بسیاری از عملکردها و سوگیری‌های آنان قابل توجه است.

زنان، به عنوان نیمى از جامعه انسانى و نیز به عنوان یکى از دو رکن پدیدآورنده بنیان خانواده، نقشی اساسی در جوامع بشری دارند؛ از این رو، حقوق مربوط به آنان نیز بسیار مهم و قابل توجه است. در این میان، هر چند دیدگاه اسلام و قران به زن یک نگاه انسانی است اما چنان که تاریخی گواهی می دهد در گذشته، بسیاری از حقوق اینان، با سلطه فرهنگ مردسالارى تضییع شده است. اما در این میان، اندیشوران اسلامی، رویکردهای متفاوتی درحوزه مطالعات وحقوق زنان دارند: جریان عقلانی که تلاش می کند تفاوتها را تبیین نماید و نگاه سنتی را موجه جلوه دهد که علامه طباطبایی در این گروه قراردارد. گروهی نیز رویکرد نو اندیشانه دینی دارندکه بسیاری از تفاوتها را نپذیرفته وبه بازخوانی و بازنگری احکام و حقوق زنان با تکیه برآیات و روایات پرداخته اند،که سید کمال حیدری یکی از آنان می باشد. بیان و اشاعه نظرات گروه دوم موجب تحولی عظیم در حقوق زنان و افزایش روزافزون تمایل زنان به دین اسلام می گردد و افزایش زنان مسلمان به عنوان پرورش دهنده اصلی نسل بشریت، گسترش دین اسلام را به ارمغان می آورد. این تحقیق به شیوه توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانه ای، دیدگاههای سید کمال حیدری را در چهارحوزه 1- جواز یا عدم جواز مرجعیت زنان 2- مرد محور بودن یا نبودن خطاب های قرآنی 3-حق طلاق 4-روایات نکوهش گر زنان مانند روایات دال بر ناقص العقل بودن زنان، آفرینش زن از مرد وآفرینش زن به خاطرمرد، با توجه به دیدگاه علامه طباطبایی مورد نقد و بررسی قرار داده است.

برای مشاهده فیلم‌های سخنرانی به آدرس‌های داده شده در آپارات مراجعه کنید.

بحث حاکمیت، رهبری و ولایت از جهات مختلفی قابل بررسی است؛ این موضوع از آن جهت که به صفات و افعال الهی بازمی‌گردد و از عوارض فعل الله است، بحثی کلامی است و از‌جهت وجوب قبول ولایت برای فقیه و وجوب تبعیت از فقیه برای مردم، در حوزه فقه قرار می‌گیرد. بر این اساس ولایت فقیه یکی از اساسی‌ترین مباحث حوزه کلامی و فقهی امامیه در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام است که هیچ‌گاه در اصل پذیرش آن میان اندیشمندان امامیه اختلافی وجود نداشته است و حوزه اختلاف دیدگاه‌ها و نظریات تنها در میزان اختیارات و مصادیقی است که برای ولی فقیه برشمرده شده است. از میان اندیشمندان امامیه، شیخ انصاری;، مناصب سه‌گانۀ «فتوا»، «قضا» و «حکومت» را برای فقیه مجاز می‌داند، ولی در مورد حکومت، قلمرو ولایت فقیه را محدود می‌داند. در مقابل این دیدگاه، برخی فقها همچون آیت‌‌الله بروجردی اختیارات وسیع‌تری برای ولی فقیه قائل هستند، به طوری که حتی مدیریت بر امور جامعه را بر عهده فقیه نهاده‌اند و معتقد به ولایت مطلقه فقیه در عصر غیبت هستند و براین باورند که در صورت وجود شرایط و زمینه‌های لازم، تشکیل حکومت توسط فقها نیز حق آنان است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و با نگاهی تطبیقی در دو حوزه فقهی و کلامی دیدگاه دو دانشمند مذکور را در موضوع «ولایت فقیه» مورد کنکاش قرار داده است و ضمن تبیین میزان و گستره شباهت‌ها، به چرایی اختلاف آرای آنان پرداخته است.

در کتاب"كمالات الروحیة عن‌ طریق‌ اللقا‌ء با‌لاما‌م‌ صا‌حب‌ الزما‌ن‌ (عج‌)" برخی از اعمال و افعال صالحه مطرح و به آنها تاکید می شود تا روح آدمی آماده دیدار امام زمان عج بشود و توفیق تشرف به محضر حضرتش را پیدا کند.

موضوع وحدت و تقریب مذاهب از جمله مباحثی است که از اهمیت بسزایی نزد مسلمانان برخوردار است و در منابع اسلامی نیز به آن اشاره شده‌است . توطئه‌های تفرقه‌افکنانه که از سوی دشمنان اسلام برای ایجاد شکاف و تزلزل در صفوف مسلمانان ایجاد می‌شود و آتش جنگ و اختلاف که بسیاری از کشورهای اسلامی را فرا گرفته ضرورت پرداختن به مسأله وحدت را در این برهه از تاریخ ترسیم می‌کند . در این نوشتار سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین مسأله وحدت و تقریب مذاهب از منظر آیت‌الله‌بروجردی و آیت‌الله‌خامنه‌ای پرداخته شود و به نظر می‌رسد اندیشه تقریب در نزد ایشان به دلیل اشراف کاملی که این بزرگواران به مسائل جهان اسلام دارند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است .ازجمله اقدامات آیت‌الله‌بروجردی در این جهت تبیین مشترکات شیعه و اهل‌تسنن ، تبیین چهره واقعی شیعه اصلاح روابط کشورهای مسلمان است . آیت‌الله‌خامنه‌ای نیز که وحدت از نگاه ایشان یک مسأله استراتژیک است ، نه تنها با گفتار و بیانات‌شان در این زمینه گام برداشته‌اند بلکه در حیطه عمل ، با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب و مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام که هر دو در راستای تقریب مذاهب و وحدت اسلامی فعالیت می‌کنند در این جهت قدم برداشته‌اند.