جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سلحشوران طف، شرح زندگانی اصحاب امام حسین(ع)، ترجمه «إبصار العين في أنصار الحسين(ع)» اثر شیخ محمد بن طاهر سماوی است. این کتاب پژوهشی در اسامی و شرح حال یاران امام حسین(ع) در نهضت عاشوراست. نویسنده، با اشاره به مفهوم شهادت و حرکت خونین امام حسین(ع) در قیام کربلا به اسامی این شهیدان و مجروحان و شرح اجمالی از زندگی‌نامه و ایثار آنان پرداخته است. اسامی این یاران وفادار و ذکر قبیله هریک، از محورهای کتاب است. از مجموع 112 یار وفادار امام حسین(ع)، 26 تن از آل ابی‌طالب و بقیه از قبایل بنی‌اسد، همدان، مذحج، آل‌کنده، آل غفار و دیگر قبایلند. کتاب «إبصار العين في أنصار الحسين(ع)» توسط محمدجعفر طبسی مورد تحقیق قرار گرفته است، سپس عباس جلالی آن ‌را به فارسی ترجمه کرده و نام آن را «سلحشوران طف» گذارده است. ترجمه کتاب در سال 1380ش و تحقیق آن در سال 1419ق (برابر با 1377ش) صورت گرفته است. برخی از ویژگی‌های ترجمه و تحقیق: - مترجم تمام کتاب را به‌صورت فارسی روان ترجمه نموده است. - اشعار، کلمات و خطبه‌های امام و برخی از نامه‌ها، از مواردی است که علاوه بر ترجمه، متن عربی آنها نیز ذکر شده است. - محقق، در تصحیح کتاب علاوه بر اینکه اشتباهات نسخ قبلی را تصحیح نموده است، مطالب کتاب را با منابع اصلی مقابله نموده و در پاورقی به منبع اشاره نموده است. - مؤلف در نقل مطالب غالبا به روش نقل به معنا اکتفا نموده است. محقق برای حفظ امانت در آنجایی که تفاوت زیادی وجود داشته است، به این نوع تفاوت‌ها در پاورقی‌ها اشاره نموده است. - پاورقی‌های کتاب که نتیجه تحقیق چندساله محقق است، علاوه بر مستندسازی مطالب کتاب، به توضیحات سومندی از قبیل ترجمه برخی از اشخاص، توضیح برخی لغات و مواردی از این قبیل اختصاص یافته است.

«زیارت عاشورا» مهم‌ترین متن در بین متون مشابه خود در زیارت ساحت مقدس سید الشهداء صلوات الله علیه است. متون زیارتی نواحی مقدس معصومین هم معرفت آموزند هم ادب آموز؛ هم مربی هستند و معلّم؛ لذا فهم آنان در بهره‌مندی از زیارت آن احباء الهی نقش جدّی و به سزایی دارند. مبادرت علماء برای شرح متون ادعیه و زیارات به همین دلیل بوده است و از جامع ترین آنان در شرح زیارت عاشورا و پر بهره ترین آنان برای بهره مندی همگان از آن، شرح حاضر است که توسط عالم ربانیّ و فقهی، بزرگوار مرحوم آیة الله حاج سید احمد میرخانی به رشته تحریر در آمده است.

شكوه شعر عاشورا در زبان فارسي نوشته محمدعلی مجاهدی می باشد. وی در این کتاب، از کم و کیف واقعه عاشورا و جایگاه آن در شعر فارسی سخن می‌گوید و در این راه، مباحث کتاب را با شواهد مختلفی مشحون می‌سازد. کتاب با بررسی شعر از منظر قرآن و سنت آغاز می‌شود؛ سپس از شعر عاشورایی و شعر آیینی تعریفی به دست داده شده، موضوعات شعر آیینی و چهره‌های شاخص آن تا سده نهم معرفی می‌گردد؛ آن گاه از پیشینه شعر عاشورا در زبان فارسی سخن می‌رود. مبحث بعدی کتاب درباره سیر تطور تدریجی شعر عاشوراست که این موضوعات را شامل می‌شود: «عوامل دخیل در تطور بیرونی و ساختاری شعر عاشورا» و «عوامل دخیل در تطور درونی و محتوایی شعر عاشورا.» مطالب بعدی کتاب عبارت‌اند از: «رویکرد شاعران به مفاهیم ارزشی عاشورا در دو دهه اخیر»، «بایدها و نبایدها در شعر عاشورایی» و «بررسی نوحه‌ها و شعارهای عاشورایی».

حسین علیه السلام شهید آگاه و رهبر نجات بخش اسلام کتابی است درباره‌ی هدف امام حسین از قیام و رد کتاب «شهید جاوید تالیف نعمت الله صالحی نجف آبادی» که توسط لطف الله صافی گلپایگانی نوشته شده است. کتاب حاضر که به شهید آگاه نامبردار است، ردّیّه‌ای است بر کتاب شهید جاوید و در میان ردّیه‌هایی که بر آن نوشته‌اند، از همه مهم‌تر. به نظر نویسنده، هدف امام حسین (ع) در قیام، شهادت بود، نه تأسیس حکومت، و کتاب شهید جاوید، که هدف امام را تشکیل حکومت اسلامی دانسته، از اساس باطل است. نویسنده در آغاز کتاب می‌گوید: آنچه از اخبار صحیح متواتر استفاده می‌شود، این است که امام حسین (ع) متعبّد به قیام و شهادت بود و شهادت آن حضرت محبوب و مطلوب خداوند بود و تعبد به شهادت امری بی‌سابقه نیست. به عبارت دیگر، امام مأمور بود علیه یزید قیام کند و ابطال حکومت او را اعلان نماید و امتناع خود را از این بیعت شوم، علنی و آشکار سازد (ص 34). وی سپس می‌افزاید: بررسی مختصر در احادیث شیعه و دقت در مضمون زیارت‌ها و احادیثی که دربارهٔ علوم امامان رسیده و اینکه خداوند علم پیغمبر (ص) را به آنان عطا فرموده است، ثابت و آشکار می‌کند که امام از آینده‌ای که در جلو داشت [شهادت]، آگاه بود و تأسیس حکومت اسلامی و پیروزی نظامی و ظاهری را [که نویسندهٔ کتاب شهید جاوید گفته است]، پیش‌بینی نمی‌فرمود (ص 45)، فراتر از این، نویسنده می‌گوید: در چگونگی علم امام هرگونه رأی و نظری باشد، در خصوص امام حسین (ع) یقین است که از شهادت خود در کربلا به است بنی‌‎امیه خبر داشت و نظر به اخبار بسیار که از جد و پدرش رسیده بود. می‌دانست که تأسیس حکومت اسلامی در برنامهٔ کار امامان، به استثنای مدت خلافت ظاهری حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فقط در برنامهٔ حضرت قائم آل محمّد (ع) است (ص 51). همچنین نویسنده در بحثی مستقل با عنوان «امام علیه‌السلام آگاه بود» (ص 56-72)، 33 دلیل آورده است که امام می‌دانست در کربلا به شهادت می‌رسد. به نظر نویسنده «اساس کتاب شهید جاوید باطل است» (ص 80)، و دلایل نویسندهٔ آن، که نظر خود را موافق نظر شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی دانسته، مردود است و سخنان ایشان در پاسخ اهل سنت و با توجه به مقتضیات عصرشان است. در جایی از کتاب تصریح شده که همهٔ کتاب شهید جاوید بر محور سخنی از سید مرتضی در تنزیه الانبیاء دور می‌زند (ص 149)، اما در نهایت تفاوتی میان نظر سید مرتضی و مؤلف شهید جاوید گذاشته شده است. کتاب شهید آگاه، مانند شهید جاوید، در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش آن در ردّ یک بخشی از کتاب مزبور است. نویسندهٔ شهید جاوید، در چاپ دوازدهم کتابش بحثی مستقل با این عنوان گشوده است: «نقد شهید آگاه: پاسخ به حجت الاسلام آقای لطف الله صافی گلپایگانی» (ص 473-524). وی در این بحث، که در کتاب عصای موسی (ع) نیز آمده (ص 167-211)، عهده‌دار ردّ کتاب شهید آگاه شده و اساس آن را باطل دانسته است.

عاشورا (ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها و پیامدها) نوشته سعید داودی و مهدی رستم نژاد زیر نظر آیت الله ناصر مکارم شیرازی می باشد که از شش بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش نخست در شش فصل به شخصیت امام حسین(ع) و فلسفه‌ی عزاداری پرداخته شده است و در پایان بخش اول تحلیل صحیح در فلسفه‌ی عزاداری آمده است. ریشه‌های قیام عاشورا بخش دوم کتاب است و در هشت فصل دلایل وقوع عاشورا بررسی می‌شود. بخش سوم کتاب در سه فصل به انگیزه‌های قیام عاشورا می‌پردازد و رویدادهای قیام عاشورا بخش چهارم کتاب است و که از دو فصل نسبتا مفصل از مدینه تا کربلا و از کربلا تا مدینه تشکیل شده است. بخش پنجم آثار و پیامدهای قیام عاشورا را در سه فصل بررسی می‌کند و اشعار برگزیده فارسی و عربی بخش ششم کتاب است. فهرست‌ آیات، روایت، اشخاص و لقب‌ها، اماکن و منابع پایان بخش کتاب عاشورا (ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها و پیامدها) می‌باشد.

جلد دوم: مقدمه ای بر جهان بینی اسلامی از بخش اصول عقاید مقدمه ای بر جهان‏بینی اسلامی‏ که جلد دوم «مجموعه آثار» استاد شهید را تشکیل می‏دهد مشتمل است بر شش کتاب‏ انسان و ایمان، جهان‏بینی توحیدی، وحی و نبوت، انسان در قرآن، جامعه و تاریخ‏ و زندگی جاوید یا حیات اخروی‏. این کتاب آخرین اثر قلمی استاد شهید می‏باشد و تاریخ نگارش آن به سالهای ۵۶ و ۵۷ یعنی دوره نهضت اسلامی باز می‏گردد. از آنجا که آن متفکر گرانقدر انحرافات زیادی در نشریات برخی گروههای ظاهرا اسلامی و نیز آثار برخی روشنفکران مسلمان در جهان‏ بینی اسلامی می‏دیدند که سکوت در برابر آنها برای ایشان جایز نبود، و از سوی دیگر معتقد بودند که نهضت اسلامی می‏بایست از نظر ایدئولوژیک خالص باشد و دچار التقاط نگردد، لذا اقدام به نگارش این کتاب ذیقیمت نمودند و در آن بسیاری از لغزشگاه های فکری روشنفکران مسلمان را نشان دادند. از نکات جالب توجه در این کتاب این است که شهید آیت‏اللَّه مطهری در بخش «جامعه و تاریخ» «۱» به ضرس قاطع پیش‏بینی می‏کنند که رژیمهای‏ سوسیالیستی سرنگون خواهند شد همچنان که رژیمهای سرمایه‏ داری نیز سرنگون خواهند شد؛ و اصولا کتاب جامعه و تاریخ خصوصا فصل «اسلام و مادّیت تاریخی» را- که لغزشها بیشتر در همین مبحث است- می‏توان از شاهکارهای استاد به شمار آورد. خواست استاد چنین بوده است که این کتاب قابل استفاده برای عدّه هرچه بیشتری باشد، لذا بیان آن تا حدّ امکان ساده و روان است و همین امر موجب شده است که برخی به سوی این پندار سوق پیدا کنند که این کتاب مختصّ سطوح متوسط است، و حال آنکه غوامضی از مسائل اعتقادی در این کتاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که برخی از آنها نیاز به توضیحات اساتید فن دارد. لازم به ذکر است که طرح استاد در مورد این مجموعه شامل کتابی تحت عنوان «امامت و رهبری» نیز می‏شد ولی متأسفانه فرصت نگارش آن را نیافتند، اما بعد از شهادت استاد مجموعه سخنرانیهایی در موضوع «امامت» تحت عنوان «امامت و رهبری» به چاپ رسید و می ‏توان آن را به جای کتاب مذکور مطالعه کرد.