جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده با اشاره به دگرگونی رابطه بین هنر و فلسفه و نقش این دگرگونی در تولید موسیقی و پذیرش آن، تصریح می‌کند: "به منظور کمک به جبران ناچیز انگاشتن نقش زیبایی‌شناسی، بر برخی از گرازش‌های عمده درباره‌ی عامل انساین شناخت (ذهن شناسنده) بر استنباط‌هایی از هنر و زبان تاکید خواهد شد که در خلال تاریخ زیبایی‌شناسی کانتی و پس از کانت به ظهور رسیده‌اند. هدف من این است که هم‌ مجموعه‌ای از کج‌فهمی‌های مربوط به تاریخ اندیشه‌ی جدید را که در بعضی از حوزه‌های علوم انسانی به صورت سنت رایج درآمده‌اند. اصلاح کنم و هم صورت‌های موجه و پذیرفتن برخی از مبحث‌های نادیده گرفته شده و بد فهمیده شده در آن تاریخ را آشکار سازم". مباحث کتاب بدین‌قرار است: فلسفه‌ی جدید و پیدایش نظریه‌ی زیبایی‌شناسی کانت، "ایده‌آلیسم آلمانی و رمانتیسم آغازین آسمان"، "تفکراتی درباره‌ی عامل شناسایی (سوژه) (فیشه، هولدرلین، ونووالیس)"، "شلینگ، هنر به منزله‌ی افراز فلسفه"، "هگل، آغاز نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و پایان هنر"، "اشلایر ماخر: هنر و تفسیر"، "موسیقی و زبان و ادبیات" و "نیچه و سرنوشت اندیشه‌ی رمانتیک". به تصریح نگارنده: "بعید نیست که تاریخچه‌ی نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و هنر در مدرنیته به دلیل آن که می‌تواند پرده از روی روابط تغییر یابنده‌ی میان کردارهای مختلف انسانی و انواع معنی‌هایی که آن کردارها القا می‌کنند بردارد، در عصر حاضر بیش‌ترین اهمیت را داشته باشد. بی‌تردید هم پیش‌فرض‌های علمی‌ای که بر بخش‌های مهم فلسفه‌ی معاصر در سنت تحلیلی اثر می‌گذارند، و هم بدگمان‌های مبالغه‌آمیز درباره‌ی علم و فناوری که در قسمتی از تفکر زیبایی‌شناختی در سنت اروپایی نقشی ایفا می‌کنند، از جلب و جذب آن چه شاید درباره‌ی سنت زیبایی شناختی، بیش‌ترین اهمیت را داشت، عاجزند. نقص و نارسایی طرح شالوده‌ریزی قطعی فلسفه نباید لزوما یا به انکار همه‌ی گزارش‌های غیر علمی درباره‌ی جایگاه‌ ما در اشیاء و امور بینجامد یا به این دعوی که اصل ذهینت در واقع، اصل سلطه‌ی دیگری‌ای است که در غفلت فناوری معرفی از هستی‌ نمایان است. ذهن شناسانده‌ای که در حد اعلای سنت زیبایی‌شناختی آشکار می‌شود، ظاهرا به خطرهای سرکوب دیگری‌ای که ممکن است از ابراز وجودش ناشی شوند، آگاه است. یکی از منابع بدگمان‌های شالوده‌گرایی فیشته همین بود. در عین حال، این ذهن شناسانده هم به امکان فراروندگی وقوف دارد و هم به امکان خودفریبی ویرانگرانه و این هردو امکان از آن‌جا ناشی می‌شوند که او نمی‌تواند زمینه و بنیاد خودش باشد. چنین عقیده‌ای درباره‌ی پایگاه متزلزل عامل شناسایی در پرتو تجربه‌ی مدرنیته، پذیرفتنی‌تراز هرچیز دیگری در نظرم جلوه می‌کند".

نگارنده با اشاره به دگرگونی رابطه بین هنر و فلسفه و نقش این دگرگونی در تولید موسیقی و پذیرش آن، تصریح می‌کند: "به منظور کمک به جبران ناچیز انگاشتن نقش زیبایی‌شناسی، بر برخی از گرازش‌های عمده درباره‌ی عامل انساین شناخت (ذهن شناسنده) بر استنباط‌هایی از هنر و زبان تاکید خواهد شد که در خلال تاریخ زیبایی‌شناسی کانتی و پس از کانت به ظهور رسیده‌اند. هدف من این است که هم‌ مجموعه‌ای از کج‌فهمی‌های مربوط به تاریخ اندیشه‌ی جدید را که در بعضی از حوزه‌های علوم انسانی به صورت سنت رایج درآمده‌اند. اصلاح کنم و هم صورت‌های موجه و پذیرفتن برخی از مبحث‌های نادیده گرفته شده و بد فهمیده شده در آن تاریخ را آشکار سازم". مباحث کتاب بدین‌قرار است: فلسفه‌ی جدید و پیدایش نظریه‌ی زیبایی‌شناسی کانت، "ایده‌آلیسم آلمانی و رمانتیسم آغازین آسمان"، "تفکراتی درباره‌ی عامل شناسایی (سوژه) (فیشه، هولدرلین، ونووالیس)"، "شلینگ، هنر به منزله‌ی افراز فلسفه"، "هگل، آغاز نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و پایان هنر"، "اشلایر ماخر: هنر و تفسیر"، "موسیقی و زبان و ادبیات" و "نیچه و سرنوشت اندیشه‌ی رمانتیک". به تصریح نگارنده: "بعید نیست که تاریخچه‌ی نظریه‌ی زیبایی‌شناختی و هنر در مدرنیته به دلیل آن که می‌تواند پرده از روی روابط تغییر یابنده‌ی میان کردارهای مختلف انسانی و انواع معنی‌هایی که آن کردارها القا می‌کنند بردارد، در عصر حاضر بیش‌ترین اهمیت را داشته باشد. بی‌تردید هم پیش‌فرض‌های علمی‌ای که بر بخش‌های مهم فلسفه‌ی معاصر در سنت تحلیلی اثر می‌گذارند، و هم بدگمان‌های مبالغه‌آمیز درباره‌ی علم و فناوری که در قسمتی از تفکر زیبایی‌شناختی در سنت اروپایی نقشی ایفا می‌کنند، از جلب و جذب آن چه شاید درباره‌ی سنت زیبایی شناختی، بیش‌ترین اهمیت را داشت، عاجزند. نقص و نارسایی طرح شالوده‌ریزی قطعی فلسفه نباید لزوما یا به انکار همه‌ی گزارش‌های غیر علمی درباره‌ی جایگاه‌ ما در اشیاء و امور بینجامد یا به این دعوی که اصل ذهینت در واقع، اصل سلطه‌ی دیگری‌ای است که در غفلت فناوری معرفی از هستی‌ نمایان است. ذهن شناسانده‌ای که در حد اعلای سنت زیبایی‌شناختی آشکار می‌شود، ظاهرا به خطرهای سرکوب دیگری‌ای که ممکن است از ابراز وجودش ناشی شوند، آگاه است. یکی از منابع بدگمان‌های شالوده‌گرایی فیشته همین بود. در عین حال، این ذهن شناسانده هم به امکان فراروندگی وقوف دارد و هم به امکان خودفریبی ویرانگرانه و این هردو امکان از آن‌جا ناشی می‌شوند که او نمی‌تواند زمینه و بنیاد خودش باشد. چنین عقیده‌ای درباره‌ی پایگاه متزلزل عامل شناسایی در پرتو تجربه‌ی مدرنیته، پذیرفتنی‌تراز هرچیز دیگری در نظرم جلوه می‌کند".

کتاب میراث فرانسوی نیچه نوشته‌ی آلن د. شریفت پژوهشی است کلاسیک درباره‌ی تأثیر نیچه‌ و فلسفه‌ی او بر متفکران و فیلسوفان پساساختارگرای فرانسوی. نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا فهم فیلسوفان فرانسوی از تفکرات نیچه را بررسی و تبیین کند و تأثیر او بر فلسفه‌ی فرانسه در دهه‌های 60 و 70 را، که به فلسفه‌ی پساساختار‌گرا معروف است، مشخص نماید. نویسنده در کتاب میراث فرانسوی نیچه، بر اساس آثار فیلسوفان فرانسوی پساساختارگرا مانند دریدا، فوکو، دلوز و فمنیست‌های فرانسوی و با بررسی سه مؤلفه‌ی قدرت، میل و زنانگی، تأثیر آرای نیچه و تأثرات فرانسویان از او را بررسی و تبیین می‌کند. اندیشه‌ی نیچه، بر مبنای پژوهش‌ها و مطالعات آلن د. شریفت، سکوی پرشی است برای ایده‌های جدید فیلسوفان پساساختارگرای فرانسوی. او موتیف‌های خاص پساساختارگرایانه را در آثار نیچه نشان می‌دهد و این موتیف‌ها را در آرای پساساختارگرایان پیگیری و ردیابی می‌کند. کتاب حاضر نشان خواهد داد که چگونه برخی مضامین غالب فلسفه‌ی فرانسه، از تفکرات نیچه ناشی خواهد شد. نویسنده بر این باور است که برخی مضامین و مؤلفه‌هایی که در آثار و تفکرات فیلسوفان پساساختارگرای فرانسه وجود دارد، قبلاً در اندیشه‌ی نیچه سرچشمه داشته‌اند و نیچه به نوعی، این مضامین را پیش‌بینی کرده است. او از طرفی میراث فرانسوی نیچه را در این کتاب تبیین می‌کند، و از طرفی تبارشناسی پساساختارگرایی را بررسی خواهد کرد.

یکی از مباحث عمده‌ای که نهاماس در کتاب حاضر بر آن تأکید می‌کند و نتایجی برای تفسیر مختار خویش برمی‌کشد، «زیبایی‌شناسی‌گرایی» نیچه است. نهاماس بر این عقیده است که نیچه به جهان به‌مثابه متنی ادبی می‌نگرد و برای رسیدن به دیدگاه‌های خویش درباره‌ی جهان و اشیا و حتی انسان‌ها، نخست ایده‌ها و اصولی را از ادبیات و آفرینش آثار ادبی برمی‌گیرد و سپس آن‌ها را به دیدگاه‌های مزبور تعمیم می‌دهد. او در تأیید رابطه‌ی میان ادبیات و جهان نزد نیچه، متذکر می‌شود که شباهتی میان این دو هست: همان‌طور که می‌توان آثار ادبی را از جنبه‌های متفاوتی نگریست و تفسیر کرد، آن هم به شیوه‌هایی متقابلاً ناسازگار و به یک اندازه درست، به همین ترتیب می‌توان جهان را نیز به انحای گوناگون و از منظرهای گوناگون تفسیر کرد، بی‌آن‌که ناسازگاری و تعارض تفسیرها موجب نادرست بودن آن‌ها شود.