جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

احسان الهی ظهیر از نویسندگان معروف پرتلاش وهابی در رد عقاید شیعه است. وی در آثار متعدد خود وجود امام دوازدهم شیعیان را موهوم دانسته و بر این باور است که امام حسن عسکری علیه‌السلام فرزندی ندارد. او برای اثبات ادعای خود از روایات نقل شده از کتب شیعه و دیدگاه‌های اندیشمندان شیعی استفاده می‌کند. در این نوشتار دیدگاه ایشان و روایات و دیدگاه متکلمان شیعه نقل شده توسط ایشان مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد و مشخص می‌شود که نحوه استناد ایشان به این دسته از روایات و کتب شیعی صحیح نیست. همچنین در ادامه با توجه به روایاتی که از کتب معتبر اهل سنت نقل شده و به همراه ضمیمه کردن وقایع تاریخی منقول در کتب تاریخی، این نتیجه به دست می‌آید که وجود امام مهدی عجل الله امری موهوم نیست و هم از نظر شیعی و هم از نظر اهل سنت، امام حسن عسکری علیه‌السلام دارای فرزند هستند که همان مهدی منتظر در نزد شیعه است.

یکی از القابی که در روایات به امام مهدی؟ع؟ نسبت داده شده است، لقب المامول می‌باشد، این لقب که به معنای شخص مورد آرزو می‌باشد، در مجموع در شش روایت از پنج معصوم درباره امام زمان؟ع؟ به کار رفته است که عبارتند از: پیغمبر اکرم؟ص؟، امیرالمؤمنین؟ع؟، امام صادق؟ع؟، امام عسکری؟ع؟ و امام زمان؟ع؟. هرچند هرکدام از این شش روایت، ضعف سندی دارند ولی از یکسو وجود شش روایت، خانواده حدیثی قابل توجهی را در این زمینه به وجود می‌آورد و از سوی دیگر، روایت مفضل، با اندکی اغماض، قابل اعتنا و اعتماد به شمار می‌آید. بنابراین «المأمول» را می‌توان به عنوان یکی از القاب اختصاصی امام زمان؟ع؟ به شمار آورد. علت اختصاص این لقب به حضرت این است که ایشان مامول(مورد آرزو) نزد ادیان آسمانی می‌باشند. حضرت مامول‌اند جهت رفع گرفتاری گرفتاران، مامول‌اند جهت احیای کتاب الهی و حدود آن و در نهایت مامول‌اند جهت تشکیل حکومت عدل جهانی و اصلاح اوضاع نابه‌سامان جهان.

ظهور یک منجی همواره مورد توجه اندیشمندان و همه پیروان ادیان الهی و بشری بوده است. امت اسلام نیز در انتظار ظهور مهدی؟عج؟ هستند. با این وجود پس از ظهور وی، برخی، با ایشان به ستیزه و مخالفت برمی‌خیزند. در این مقاله، ضمن طبقه‌بندی این مخالفان، دلایل ایشان مورد بررسی قرار می­گیرد. قرآن و روایات امامیه، مخالفان وی در زمان ظهورش را علاوه بر شیطان، دجال و سفیانی، به دو گروه غیر مسلمانان که شامل یهودیان، کفار و مشرکان و گروه مسلمانان که شامل منافقین، دنیاطلبان و نادانان بی‌بصیرت است تقسیم می­کنند. مهم‌ترین دلایل مخالفت غیرمسلمانان، نژادپرستی، برتری‌جویی و دشمنی با دین اسلام و پیامبر اسلام؟ص؟ می‌باشد و همچنین مهم‌ترین دلایل و یا بهانه مخالفت برخی از مسلمانان، پیروی از صیحه شیطانی، گمان به آوردن دین جدید، گمان به تأویل ناروای قرآن و استناد به قرآن تنظیم شده توسط علی؟ع؟، جوانی امام، مبارزۀ ‌قهری و قاطع امام زمان؟ع؟ با دشمنان، قضاوت به باطن افراد و با استناد به ادله غیر ظاهری و اجرای احکام شرعی واقعی و محاکمۀ برخی از ظالمان می‌باشد.

برداشت‌های نادرست از واقعیت ظهور و رخدادهای منتهی به آن، زمینه‌ساز برخی تصمیم‌های اشتباه و اقدام‌های ناصحیح می‌شود. انتظار فعّال، هنگامی اتفاق می‌افتد که همگان به ویژه جوانان به واقعیت‌های پیش و پس از ظهور و آثار و فواید فراوان آن واقف گردند. ائمه اطهارعلیهم السلام در طول بیش از 250 سال حضور خود، در فرصت‌های مقتضی بارها به این حقیقت اشاره کرده‌اند. در این میان امام رضا7 سخنان مهمی در راستای اصلاح تفکر قیام مهدوی بیان فرموده‌اند و به مطالب مهمی دراین‌باره اشاره کرده‌اند. این پژوهش، به شیوه تحلیلی و با جمع‌آوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای تدوین شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اعتقاد به منجی در تمام ادیان توحیدی و غیر‌توحیدی وجود دارد. تاریخ نشان می‌دهد که جهان هیچ‌گاه در صلح و آرامش مطلق نبوده و نیست. طبق احادیث موجود، دوره ظهور، دوره آرامش انسان است، ولی باید حق‌های پایمال شده پس گرفته شود. وظیفه ما شیعیان این است که معرفت خود را نسبت به امام بیشتر کنیم و خود را در تمام زمینه‌های لازم آماده کنیم.

قدر مشترک همه روایات مهدوی وعده و بشارت ظهور حضرت مهدی؟عج؟ به مخاطبان عام و خاص و ذکر برخی از جزئیات آن است. مخاطبان خاص بشارت‌های مهدوی پیامبر؟ص؟، عباس، جعفر، علی؟ع؟ و فاطمه؟س؟ می‌باشند. این مقاله با روش کتابخانه‌ای، توصیفی و تحلیلی داده‌ها و با مراجعه به منابع حدیثی و رجالی و کلامی امامیه و اهل‌سنت و به دور از تعصب و با رعایت انصاف علمی درصدد است تا نگرانی‌های حضرت زهرا؟س؟ هم‌زمان و پس از رحلت پیامبر؟ص؟ را تحلیل و ارتباط آن را با بشارت‌های مهدوی پیامبر؟ص؟ واکاوی کند. بررسی مفاد این روایات می‌تواند دریچه‌ای تازه نسبت به ادله نگرانی‌های حضرت زهرا؟س؟ برای ما بگشاید. در یک نگاه می‌توان گفت تمام نگرانی‌های حضرت زهرا؟س؟، نابودی سرمایه‌ها و میراث گرانقدر اسلام و در نتیجه گمراهی مردم پس از پیامبر؟ص؟ است و این بشارت‌ها که مژده و تسلای خاطر ایشان است ناظر به دو معنا است. اول این‌که با اطاعت از خاندان نبوت و امامت مردم از گمراهی نجات خواهند یافت و دوم این‌که با ظهور حضرت مهدی؟عج؟ امامت به جایگاه اصلی خود باز خواهد گشت.

زمینه‌سازی غیبت امام عصر؟عج؟ از کلیدی‌ترین دغدغه‌های معصومین؟عهم؟ به دلیل خاتمیت وصایت ولی‌عصر ؟عج؟، میان امت رسول خاتم؟ص؟ بوده است. بررسی این مسئله در زمان حیات امامیین عسکریین8 به سبب آن‌که در آستانه و نزدیکی غیبت امام عصر؟عج؟ قرار داشتند اهمیت بیشتری دارد. این موضوع از جمله موضوعات مهمی است که پرداختن به آن افزون بر شناخت اهمیت فعالیت‌های امامین عسکریین8 آگاهی شیعیان را نسبت به جایگاه و نقش علما، فقها و وکلا و تلاش آنها مضاعف می‌کند. براساس دستاورد تحقیق حاضر اقدامات عسکریین8 در زمینه‌سازی غیبت امام و فعالیت‌های علمی و فرهنگی آنان با توجه به فضای رعب و خفقان را می‌توان در تعیین وکلا و تربیت فقها و معرفی آنها به جامعه شیعه، فعالیت‌های سیاسی، مأموریت دادن نفوذیان در دربار حکام و اگاهی دادن از خطرات و حفظ جان امام و شیعیان، دفع مدعیان دروغین و نحوه اداره اقتصادی شیعیان دانست و بارز‌ترین فعالیت امامین عسکریین8 برای تثبیت غیبت امام عصر؟عج؟ در اذهان شیعیان عبارت بود از عدم دیدار حضوری با شیعیان حتی خواص از پشت پرده و حل کردن مشکلات مردم به صورت غیرحضوری به طوری که شیعیان پذیرفته بودند برای ارتباط با امام باید به نمایندگان مراجعه کنند.

جمعی از عالمان اهل‌سنت از طریق ابن‌مسعود از رسول خدا6 حدیثی نقل کرده‌اند که نشان می‌دهد پدر امام مهدی7 همنام پدر رسول گرامی اسلام6 یعنی عبدالله است. عالمان شیعه براساس اخباری که در اختیار دارند، تردید ندارند که پدر امام مهدی7 امام حسن عسکری7 است. و برخی از عالمان اهل‌سنت نیز در این مسئله با عالمان شیعه هم عقیده‌اند. اما بیشتر آنان براساس یکی از نقل‌های حدیث ابن‌مسعود از رسول خدا6 که در آن درباره امام مهدی7 آمده: «اسمه اسمی و اسم ابیه اسم ابی» نام پدر امام مهدی7 را عبدالله دانسته و مهدی موعود4 را شخصی غیر از فرزند امام حسن عسکری7 دانسته‌اند. اما از آن‌جا که محدثان شیعه و اکثر محدثان اهل‌سنت حدیث ابن‌مسعود را فقط با تعبیر «اسمه اسمی» نقل کرده‌اند، نشان می‌دهد زیاده «اسم ابیه اسم ابی» از پایه و اساس درستی برخودار نیست. به ویژه آن‌که برخی از عالمان اهل‌سنت مانند گنجی شافعی زیاده فوق را ساخته فردی به نام زائده دانسته است و معتقد است دیگر راویان حدیث مورد نظر که شمار آنان به 35 نفر می‌رسد، حدیث یاد شده را فقط با تعبیر «اسمه اسمی» نقل کرده‌اند که هماهنگ با دیدگاه عالمان شیعه است.

یکی از مهم‌ترین نکات در زندگی امام حسن عسکری؟ع؟ تلاش و تدابیر آن حضرت برای حفظ فرزند و جانشین‌شان حضرت مهدی؟عج؟ بود. شرایط دشواری که خلافت عباسی برای آن امام همام ایجاد کرده بود و دشواری ارتباط با شیعیان ایجاب می‌کرد تا برنامه مناسبی برای حفظ جان حضرت مهدی؟عج؟ طراحی و اجرا شود. این نوشتار بر آن است تا راهکارهای امام حسن عسکری؟ع؟ برای این مهم را به روش وصفی تاریخی و با بهره‌گیری از منابع متقدم تبیین نماید. امام یازدهم برای دفع خطر از فرزندش تدابیر ارزشمندی را اندیشیده و برنامه دقیقی را طراحی کردند که قبل از تولد فرزندش تا زمان شهادت خودشان و حتی بعد از آن در برگرفت و بدین‌وسیله خطر را از ایشان دور کردند. مخفی نگه داشتن بارداری همسر، پنهان بودن تولد، عقیقه توسط دیگران، حضور مستمر در دربار عباسیان و معرفی جانشین خود بدون ذکر نام، تغییر محل سکونت امام مهدی؟عج؟ و نهی از سؤال از نام ایشان از اقدامات آن حضرت بود.