جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
عطار نیشابوری, محمد بن ابراهیم (شاعر، نویسنده و عارف قرن ششم و سالهای نخستین قرن هفتم هجری قمری، شاگرد و مرید شیخ مجدالدین بغدادی از مریدان و شاگردان شیخ نجم الدین کبرا), 540ق.نیشابور 618ق.نیشابور
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
تعداد رکورد ها : 223
عنوان :
کارکرد راوی و عمل روایت در مصیبت نامه عطّار
نویسنده:
سونا سلیمیان ، احمد گلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مفاهیم عرفانی
,
مصیبت نامه
چکیده :
روایت در همۀ داستانهای ادب فارسی حضور دارد؛ از اینرو، مطالعه و بررسی آثار داستانی از منظر شکل خاص روایی آنها، ارزشها و هنرهای نهفته در این آثار را بهتر نمایان میسازد و براساس آن میتوان توانمندیهای داستانپرداز را در شکلدهی به نظام روایی اثر در راستای محتوای آن سنجید. مصیبتنامه آخرین مثنوی از مثنویهای سهگانهی داستانی عطّار است. روایت لحظههای سلوک سالک فکرت در این مثنوی با داشتن شگردهای خاص روایی و ژرفساختی که از عرفان و آموزههای عرفانی نشأت گرفته است، قابلیت مطالعه از نظر نقش «راوی» و چگونگی پیوند آن با مفاهیم عرفانی را داراست. در این مقاله نقش راوی در مصیبتنامه از سه منظر دامنۀ مشارکت راوی، پنهان یا آشکار بودن او و قابل اعتماد بودن یا نبودن وی به همراه تعیین شکلهای جهتگیری ادراکی و ایدئولوژیک راوی، مورد مطالعه و بررسی قرار میگیرد. آنگاه چرایی و چگونگی پیوند این ویژگیهای روایی با مفاهیم و درونمایۀ عرفانی اثر تبیین میگردد. این بررسیها نشاندهندۀ آن است که عطّار در پردازش مصیبتنامه گذشته از آنکه ناخودآگاه از ویژگیهای یک روایت مدرن بهره برده است، از نقش راوی و جهتگیریهای او نیز در راستای جهانبینی و اهداف عرفانی خود استفادههای هدفمندی نموده است. استفاده از سه راوی در دو سطح متفاوت داستانی برای انتقال حس حیرت و سرگردانی که غایت سلوک عرفانی است به روایت-شنو، تأکید بر شهودی بودن قلمرو معرفت عرفانی، نمایش فاصلۀ میان حقیقتنمایی (جستجوی حقیقت در عالم) و حقیقت (جستوجوی حقیقت در جان خود)، تأکید بر اهمیّت چشمانداز در نگاه عرفانی عطار، جهتگیری درزمانی راوی ـ سالک در تناسب با مفهوم وقت صوفیانه، بخشی از مهمترین دستاوردهای پژوهش حاضر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ترکیب ساختاری و درون مایههای عرفانیِ مثنوی مصیبت نامه عطار
نویسنده:
بهمن نزهت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تأویل
,
تفسیر عرفانی
,
معراج
,
مصیبت نامه
,
منازل سلوک
چکیده :
مثنوی مصیبتنامه در چهل مقاله و در ساختاری منسجم و سامانمند دیدگاهها و تجارب عرفانی عطار را به وضوح نمایان میسازد.اصالت مصیبتنامه عطار به سبب تجارب جدید و پویایی است که عطار به واسطه آن، هم حرکت صعودی و تدریجی مراحل سلوک را بیان کرده و هم رشته و پیوند دیالکتیکی این مراحل را بازگو نموده است.آنچه در کل ساختار این مثنوی اهمیت دارد، ترکیب جریانهای فکری متعدد در اندیشه عطار و تأویل ادراکات عرفانی او از این جریانهاست.عطار خط سیر این اندیشهها را در عرفان و ادب فارسی که مبانی آن پیشتر توسط سنایی پیریزی شده بود، بر مبنای سفرهای روحانی در عالم جان تبیین میکند.ما در توصیفی که درباره طرح کلی و تأویل ادراکات عرفانی عطار در این منظومه به دست میدهیم، نشان دادهایم که شیوه تأویل او در این منظومه به او امکان میدهد که در حین ترکیب منسجم و سامانمند عناصر دینی و عرفانی و فلسفی، متوجه مفاهیم باطنی و تسلسل و توالی منطقی آنها نیز هست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رویکرد وصل در تذکره الاولیا، منطق الطیر و مصیبت نامه عطار نیشابوری
نویسنده:
سعیده دلیریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عطار
,
منطق الطیر
,
مصیبت نامه
,
زبان و ادبیات فارسی
,
وصل
,
ادبیات محض
چکیده :
قرب و وصال الهی جزء مهمترین مباحث عرفان و تصوف اسلامی به شمار می آیند. قرب در لغت به معنای نزدیکی و وصل به معنای رسیدن و اتصال به محبوب است.عطار معتقد است که تنها راه وصال به مبدا وجود ،انقطاع از ماسوی الله و ترک تعلقات و فراموش کردن خود است.نائل شدن به وصال حق تعالی به تمهیداتی در جهت تعالی روح آدمی نیازمند است. عرفا برای سالکان این راه مقدمات و شرایطی مطرح کرده اند. سالک در مسیر سلوک خود برای قرب حق تعالی ، باید نفس را از هواهای نفسانی پاک کند. بدین منظور کسب مقامات عرفانی باعث صاف شدن درون سالک می گردد و در نتیجه او آمادگی و شایستگی کامل پیدا می کند تا به وصال الهی نائل شود. درون مایه اصلی تفکر عطار در بیشتر اشعارش، بحث در باره ارتباط انسان با خداوند و چگونگی قرب بنده برای وصال به پروردگار می باشد. این ارتباط پس از به فنا رسیدن سالک منجر به ادراک حقیقت وحدت وجود می شود. از آنجا که عطار، عارف مسلک بوده و علاقه ای به طرح مباحث فلسفی و عقل گرا نداشته، این ارتباط انسان با خداوند را با ذوق و مشرب عرفانی و از راه محبت و عشق و نه از راه فلسفی بیان می کند که منجر به اتحاد عاشق و معشوق و یا وحدت شهود می شود. این پژوهش رویکردی است که عمدتاً با بیان مضامین عرفانی همراه است و در پی تبیین نگاه عطار به مباحث وصال است.حاصل این جستجو آن است که عطار مفهوم حقیقی وصال الهی را در رسیدن به مقام فناء فی الله می داند.او معتقد است که فنا در نهایت به وحدت می انجامد و وحدت را در فناء فی الله می جوید.برای رسیدن به وحدت سالک در ابتدا از هستی ظاهری خود جدا می شود سپس در معشوق چنان غرق می شود که خودی از او باقی نمی ماند.با گذشتن از این مرحله عارف در وحدتی عاشقانه محبوب ازلی خود را در می یابد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
منزلت پیر در میان عارفان
نویسنده:
هاجر جمالی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پیر (عرفان)
,
سالک
,
مرید
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
کرامت ,
نبوت ,
منازل سلوک ,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) ,
زنده کردن مردگان ,
معجزه روی آب راه رفتن ,
مشایخ تصوف ,
سخن گفتم با مردگان ,
به اطاعت واداشتن جانوارن وحشی ,
ضرورت وجود پیر ,
وظایف پیر ,
چکیده :
از ابتدای پیدایش تصوف مدار طریقت بر پیر بوده است که در واقع راهنما و هدایت کننده سالکان به سوی حقیقت می باشد و در میان صوفیان از جایگاه والایی برخوردار است، تا جایی که برخی از آنان (صوفیان) برای وی مقام و مرتبه ای بالاتر از پیامبر قایل شده اند؛ چرا که معتقدند پیر، علم سرّ و درون دارد و پیامبر، علم وحی. پیر کسی است که در میان مردم و با مردم زندگی می کند، لکن دارای ویژگی هایی است که وی را از سایر افراد متمایز می سازد و آن گونه که صوفیه از وی یاد می کنند، گویا فرشته ای است که در لباس انسان درآمده است. سالک راه حق (مرید) باید هر یک از مراحل طریقت (مقامات) را زیر نظر پیر طی کرده، هیچ اعتراضی بر کارها و رفتار وی نداشته باشد. در خصوص اینکه در هر دوره چه تعداد پیر وجود دارد، نظرات مختلفی وجود دارد. هر کدام از پیران به داشتن کرامت متصف اند. کرامت امر خارق العاده ای است که تنها به دست اولیا و مشایخ انجام می گیرد. از جمله این کرامات می توان به زنده کردن مردگان، راه رفتن بر روی آب، سخن گفتن با مردگان، به اطاعت واداشتن جانوران وحشی و... یا غیره اشاره کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 147 تا 160
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عرفان و موسیقی
نویسنده:
هادی وکیلی ,مهدیه سادات کسایی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
زیبایی
,
هنر
,
موسیقی
,
قرب الهی
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
عشق ,
سلوک ,
تعالی بخشی معنوی ,
ماهیت هنر ,
چکیده :
با توجه به تعدد معانی و مصادیق هنر و انحطاط آن در برخی حوزه های فکری و فعلی، بازیابی مفهوم سازوار با نمونه های اصیلی که زیبایی حقیقی را در خود می پرورد، ضرورت یافته و شکوه متعالی آن (هنر) را که در مسلخ مصادیق کاذب قربانی می شود، بازنمایی می کند. با دست یافتن به این معنا، ارزیابی نظری موسیقی نیز جایگاه ویژه ای خواهد یافت. زیرا وجوه الهام بخش موسیقی نقشی تعالی آفرین به آن خواهد بخشید. این تعالی در احیای عشق و ابراز حقیقت به ثمر خواهد نشست و از این رهگذر، سالک کوی دوست، غم هجران را به غزل احساس حضور در حضرتش و از طریق موسیقی موانست با او جبران خواهد کرد و محبت و معرفت را ارتقا خواهد بخشید.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 133 تا 150
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیلی بینامتنی بر داستان شیخ صنعان با نظری به داستان حضرت موسی و خضر(علیهما السلام )
نویسنده:
بهجت السادات حجازی، علیرضا حجازی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
بینامتنیت (زبان شناسی)
,
شیخ صنعان
,
ادبیات عرفانی
,
شطحیات
,
حکایت موسی و خضر
کلیدواژههای فرعی :
حضرت خضر(ع) ,
حضرت موسی (ع) ,
مقام موسی(ع) ,
تاثیر قرآن بر ادبیات فارسی ,
قصص قرآن کریم ,
شطحیّات رفتاری ,
تحلیل و بررسی داستان شیخ صنعان ,
کارکرد زبان ,
کارکردهای زبانی قرآن ,
چکیده :
داستان شیخ صنعان در منطق الطیر عطّار تا حدودی متأثر از ماجرای حضرت موسی و خضر (علیهما السلام) در قرآن است. از این رو هردو داستان، زمینۀ تفسیرها و قرائت های متفاوت را در نزد اهل اندیشه و معرفت فراهم کرده است. دو رکن اساسی نظریۀ بینامتنیّت -که اولین بار از سوی ژولیا کریستوا در فرانسه مطرح شد- یعنی عدم استقلال متن و مکالمه گرایی زبان را در داستان شیخ صنعان و البته فقط رکن دوم (یعنی مکالمه گرایی زبان ) را در داستان حضرت موسی و خضر (علیهما السلام) می توان جستجو کرد. در هر دو داستان رفتارهایی به ظاهر شگفت انگیز و غیر معقول از سوی پیر و مراد سر می زند که شاید بتوان عنوان «شطحیّات رفتاری» را به آنها اطلاق کرد؛ هر چند که داستان های قرآنی به دلیل آسمانی بودن و مبرّا بودن از کذب و افسانه و اسطوره، به کلّی از این امر مستثنی می شوند. آیا بر مبنای داستان موسی و خضر (علیهما السلام ) پیروی از پیر به طور مطلق و بی چون و چرا ضرورت دارد ؟ و یا بر مبنای داستان شیخ صنعان گاه ضرورت ندارد؟ بین شطحیّات صوفیان و متشابهات قرآنی چه نسبتی وجود دارد؟ نگارنده در این نوشتار بر مبنای نظریّه بینامتنیّت، به بحث و فحص این دو داستان می پردازد
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 134 تا 160
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی ساختار روایی مصیبت نامه عطار و سیرالعباد سنایی به مثابه "تمثیل رویا"
نویسنده:
بهناز پیامنی، فاطمه فرهودی پور
نوع منبع :
مقاله , شرح اثر , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ساختارگرایی
,
روایت شناسی ساختارگرا
,
تمثیل رویا
,
عرفان اسلامی
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
انسان شناسی عرفانی ,
خودشناسی ,
فطرت(کلام) ,
عقل کل ,
جهنم ,
بهشت ,
منازل سلوک ,
حیرت ,
فنا ,
دفاع از ابلیس ,
فلکیات در عرفان ,
چکیده :
مصیبتنامه عطّار نیشابوری (553ـ627 هـ.) روایت سفری روحانی در قالب مثنوی است. شاعر این منظومه 7425 بیتی در اثر دیگرش منطقالطیر نیز سفری روحانی را به رشته کشیده است. پایان این دو اثر مشابه است، اما روایتها سیری دیگر دارند. در بررسی عناصر روایی مصیبتنامه کارکردهایی را مییابیم که در روایتهای نوع ادبی تمثیل رؤیا وجود دارند. یکی دیگر از نمونههای تمثیل رؤیا در متون عارفانه زبان فارسی سیرالعباد الی المعاداست که پیوندش با دیگر روایتهای تمثیل رؤیا در ایران و جهان امری مسلّم است. با بررسی تطبیقی ساختار روایی مصیبتنامه و سیرالعباد میتوان نتیجه گرفت که مصیبتنامه نیز متعلق به نوع ادبی تمثیل رؤیاست. این نوشتار بر آن است با مقایسه کارکردهای روایی مصیبتنامه و سیرالعباد، این دو اثر را از منظر روایتشناسی ساختارگرا بررسی نموده، کارکردها، شباهتها و تفاوتهای این دو داستان را بسنجد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برخی از وجوه تمایز متون عرفانی نسبت به آثار غیرعرفانی ( با تأکید بر امهات آثار عرفانی قرون 6 -9 )
نویسنده:
مهوش واحدوست , یاسر رحمتی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تاریخ عرفان اسلامی
,
ادبیات عرفانی
,
منازل سلوک
,
شطحیات
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
زبان تمثیلی در عرفان ,
اصطلاحات عرفانی ,
مقام محبت ,
چکیده :
ادبیات عرفانی یکی از مقوله هایی است که بخش گسترده ای از ادب فارسی را به خود اختصاص داده است. عرفان با توجه به گستردگی اش، فراز و نشیب های فراوانی به خود دیده است. علاوه بر این، تأثیر آن بر حوزه های دیگر نیز قابل توجه است. عرفان از جمله موضوع های مهمی است که در مورد آن، دیدگاه های مختلف و حتی گاهی متضاد با یکدیگر ارائه شده است. در پی این امر است که مکتب های عرفانی متعددی بنابر سلائق مختلف، در طول تاریخ شکل گرفته است که در سیر ادب فارسی نیز می توان صبغه های مختلفی از آن را مشاهده کرد. در این پژوهش، کوشش شده است که سیر این جریان از قرن ششم تا قرن نهم، مورد بررسی قرار گیرد، از این رو در آغاز مختصری از کلیات موضوع ارائه، سپس به مشخصات بنیادین آن پرداخته شده است. به علاوه به علت کثرت آثار عرفانی این عصر، سعی شده است تا از کتب مهم عرفانی این دوره، مثلاً: حدیقۀ سنایی، مثنوی مولوی و...یاد شود. پس از به دست دادن شاخصه های متون عرفانی، از جمله در سطح زبان، مضمون، اصطلاحات خاص صوفیه و... کوشش شده است تا نمود این شاخص ها در تک تک آثار، یعنی؛ عبهر العاشقین، حدیقۀ سنایی، سیر العباد إلی المعاد سنایی، الهی نامه، منطقالطیر، مختارنامه، دیوان و اسرارنامۀ عطار، اسرارالتوحید، فیه مافیه، غزلیات شمس و مثنوی معنویِ مولوی و غزلیات حافظ مشخص شده، مورد ارزیابی قرار گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 209 تا 252
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأثیر اسرارنامه عطار بر گلشن راز شبستری بر اساس نظریه بینامتنیت
نویسنده:
اصغر اسمعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان: دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی عرفانی
,
بینامتنیت (زبان شناسی)
,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی)
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
حرکت اشتدادی نفس ,
خلق مدام ,
اراده الهی ,
حلول ذات الهی ,
تسبیح موجودات ,
احکام وحدت ,
عدم ,
احکام کثرت ,
امکان فقری ,
وحدت وجود ,
شناخت ذات خدا ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
ظهور کثرت در وحدت(مقابل ظهور وحدت در کثرت) ,
ظهور وحدت در کثرت(مقابل ظهور کثرت در وحدت) ,
حرکت حبی وجود ,
وقوف در مواقف ,
چکیده :
بینامتنیت حضور صریح و اعلام شده یا ضمنی متنی در متن دیگر است که ممکن است هر دو متن از نظر زمانی نزدیک به هم یا یکی مقدم بر دیگری باشد؛ همچنین در متونِ با زمینه های موضوعی مشترک اثرپذیری متون از همدیگر می تواند بیشتر باشد. با این دیدگاه اسرارنامه عطار نیشابوری در جایگاه پیشمتن و گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان پس متن بررسی شد و با تطبیق این موارد با مباحث نظری بینامتنیت، چگونگی و میزان تأثیرپذیری شبستری از عطار نشان داده شد. حضور اسرارنامه در گلشن راز از عنوان و وزن منظومه آغاز می شود و به شکل های مختلف لفظی و معنوی و آشکار و ضمنی در متن ادامه می یابد؛ شبستری گاه با گسترش مضامین عطار، صبغه تعلیمی اثر خود را بیشتر می کند و گاه با بهره برداری های ضمنی و اقتباس از مفاهیم و تلمیحات و تصویرهای شعری شیخ نیشابور در عرضه متن عرفانی به زبانی دیگر می کوشد. هرچند نگارنده این مقاله درصدد نشان دادن نمودهای بینامتنیت اسرارنامه و گلشن راز است؛ اما همچنین به این نتیجه رسید که تنفس عطار و شبستری در فضای فکری و فرهنگی مشترک، همسانی آثار آنها را در لفظ و محتوا موجب شده است؛ به گونه ای که هر دو از آبشخورهای معرفتی عظیم عرفان اسلامی همچون قرآن و حدیث و برخی اندیشه های کلام اسلامی مشروب شده اند و حضور زیرمتن اسرارنامه در رومتن گلشن راز از این منظر معنی پیدا میکند؛ با توجه به اینکه شبستری به مطالعه آثار ابن عربی نیز می پرداخته، برخی مفاهیم اصلی اندیشه ابن عربی نیز درگلشن راز مشهود است که اشارهای گذرا به آنها هم شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سیمای عرفانی اسکندر در «آئینۀ اسکندری» امیرخسرو دهلوی
نویسنده:
سوسن یزدانی ، محمد مهدی ناصح
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان عملی
,
ادبیات عرفانی
,
منازل سلوک
,
عرفان نظری
,
سمبولیسم عرفانی
,
آئینه اسکندری
,
یونانیان در شعر فارسی
کلیدواژههای فرعی :
انسان شناسی عرفانی ,
موت ارادی ,
توحید عیانی کشفی ,
مجاهده ,
خود شناسی ,
پیر (عرفان) ,
استغنا ,
حیرت ,
طلب ,
فنا ,
مقام خضر(ع) ,
فناء نفس(قسیم فناء روح و فناء در فناء و فناء از مطلق مغایرات) ,
مقام حجاب ,
مقام محبت ,
تمثیل دریا ,
غایت عرفان عملی ,
آینه در عرفان ,
تفسیر عرفانی داستان یأجوج و مأجوج ,
بت در عرفان ,
چکیده :
داستان اسکندر مقدونی و جهانگشایی او در تاریخ و سپس دگرگونی این چهرۀ خونخوار به چهرهای آرمانی، از دیرباز نظر منتقدین زیادی را به خود جلب کرده است. نظامی از این داستان برای بیان اندیشههای حکمتآمیز خویش بهره برده است. امیرخسرو دهلوی به عنوان نخستین نظیرهپرداز از خمسه نظامی، داستان اسکندر را در آئینه اسکندری به نظم کشید. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی جنبههای عرفانی داستان اسکندر را با توجه به دو چهرگی این شخصیت در تاریخ و افسانه مورد بررسی قرار داده است و در نهایت این نتیجه به دست آمد که امیرخسرو دهلوی بخشهایی از داستان را -که ظرفیت معنایی بیشتری برای پروراندن معانی عرفانی داشته است - با تفصیل بیشتری سروده است. چنانکه چهرۀ منفی و جنگطلب اسکندر در ابتدای داستان، نماد انسان مادّی است و جنگ او با خاقان مبارزۀ او با نفس است. اسکندر با گذر از منازل، به یاری سروش و خضر و الیاس -که نماد پیر راه شناس هستند به دریای معرفت میرسد. سفر اسکندر در خشکی و دریا -که از منطقالطیر عطار تأثیر پذیرفته است- هفت مرحلۀ سلوک را نشان میدهد. اسکندر با گذر از وادی طلب و عشق در خشکی، در سفر دریایی استغنا و معرفت را پشت سرمیگذارد و به وادی حیرت میرسد و در نهایت با هدایت سروش به ژرفنگری در وجود متعالی خویش، به مرحله فنا هدایت میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 181 تا 203
مشخصات اثر
ثبت نظر
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
تعداد رکورد ها : 223
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید