جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
طباطبایی(علامه طباطبایی), سید محمد حسین (فیلسوف نوصدرایی معاصر، حکمت متعالیه، مفسر بزرگ؛ صاحب تفسیر المیزان، «بدایة الحکمة»، «نهایة الحکمة» و «اصول فلسفه و روش رئالیسم») , 1281ش. تبریز 1360ش. قم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4261
تحلیل و بررسی مبانی و لوازم نظریۀ شناختاری علامه طباطبایی (ره) در زبان دین
نویسنده:
مریم شریف پور، محمد محمدرضایی، علی علم الهدی، ناصر محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
فلسفۀ زبان یکی از مهم‌ترین مباحث در پژوهش‌های فلسفی و زبان دین نیز یکی از مباحث دامنه‌دار در فلسفۀ دین است. نظریات متعدد در حیطۀ زبان دین به دو گروه شناختاری (ناظر به واقع) و غیرشناختاری تقسیم می‌شوند. نظریۀ زبان دینی علامه طباطبایی، با تتبع در آثار وی، خصوصاً تفسیر المیزان، در شمار نظریات شناختاری قرار می‌گیرد، زیرا وی تمامی گزاره‌های دینی را ناظر به واقع و توصیف‌گر واقعیت می‌داند. او با قائل بودن به زبان عرف، البته با اندکی تفاوت با آن (زبان عرف خاص) و مجموع اصول اشتراک معنوی و تأویل و نظریۀ غائیت و کارکردگرایی در معانی صفات الهی، معتقد به حقیقی، عینی و قابل صدق و کذب بودن زبان دین است که اینجا نظریۀ وی زبان «عرفی ترکیبی» نامید شده است. وی با توجه به این اصول، معانی اسما و صفات الهی را همانند معانی صفات مخلوقات، البته با تفاوت تشکیکی می‌داند، البته در موضع دیگری با توجه به محدودیت ذهن در نفی حد و نقص از خداوند و شناخت او، به‌سمت «اثبات بلاتشبیه» پیش می‌رود، ولی آن را لازمۀ الهیات سلبی نمی‌داند، بلکه معتقد است که باید این معانی را به خدا نسبت داد، اما دانست که این معانی بدون نقص نیستند. وی خداوند را متصف به صفات کمالی ایجابی، سلبی و فعلی و مقیاس شناخت معانی صفات خداوند را دو اصل «اصالت وجود» و «اصل صدور» می‌داند. از لوازم نظریۀ وی می‌توان به عدم انسان‌وار انگاری خدا و همچنین نفی نظریات غیرشناختاری زبان دین اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 223 تا 247
مشخصات اثر
نقد مبانی اندیشه ‏های وهابیت با تأکید بر دیدگاه‏های علامه طباطبائی در تفسیر المیزان
نویسنده:
کاوس روحی، نصرت نیل ساز، لیلا مرادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
وهابیت جریانی فکری سیاسی است که در قرن اخیر ظهور کرده است. این جریان دیدگاه‏های نوظهوری در برداشت از قرآن داشته و مانند هر مکتب فکری بر مبانی و پیش‏فرض‏هایی تکیه دارد و نخستین گام برای بررسی درستی یا نادرستی یک نحله فکری، تحلیل و نقد مبانی آن است. این مقاله با هدف مشخص کردن میزان اعتبار پیش‏فرض‏های وهابیت با محوریت اندیشه های علامه طباطبائی (ره) در تفسیر المیزان به بررسی مبانی عقاید وهابیت پرداخته و به این نتیجه دست یافته که وهابیت با اعتقاد به حجیت مطلق ظواهر قرآن و حجیت بخشیدن به خبر واحد صحابه و تابعان در عقاید و عقل ستیزی و انکار مجاز، و نیز با برداشت‏ اشتباه از معانی توحید و شرک و عبادت مسیر بیراهه را پیموده است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 46
مشخصات اثر
مختصات عقلانیت فطری از منظر علامه طباطبایی
نویسنده:
مهدی جلالوند، اسحاق طاهری، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
عقلانیت یکی از موضوعات معرفت شناسی است که درباره آن نظرات مختلف و گاه متضادی از سوی اندیشمندان ارائه شده است. علامه طباطبایی نیز با غور در معارف دینی رویکرد خاصی در مباحث عقلی برگزیده و با ادله ای محکم که برخاسته از باور راسخ ایشان بوده، رویکردهای مطرح دیگری را به چالش کشیده است. این مقال، ضمن ارائه تعریفی مبسوط از عقل و بیان اقسام آن، انواع رویکردهای عقلی را مطرح نموده و در ادامه به مختصات رویکرد عقلی مختار علامه طباطبایی می پردازد. در نظر ایشان رویکرد صحیح به کارگیری عقل برای دستیابی به شناخت صحیح امور، ارائه حجت ها و براهین کشف شده توسط عقل به فطرتی است که تجلی گاه حق است. ادراک توأم با سلامت فطرت و نیز ادراک عقلی برخاسته از تهذیب نفس، دو لازمه عقلانیت فطری این اندیشمند فرزانه محسوب می شوند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
مشخصات اثر
اطلاق‌گرايی اخلاقی از ديدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
سلمان بهجتی اردکانی، اكبر ميرسپاه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
برخي محققان در اينكه علامه طباطبائي اخلاق را مطلق بداند، روا داشته‌اند. هدف اين مقاله، اثبات اطلاق اخلاق بنا بر آثار علامه است. در اين راستا به توصيف مفاهيم اخلاقي الزامي‌ و ارزشي و تحليل فلسفي آنها پرداخته‌ايم. در حيطه مفاهيم الزامي، نشان خواهيم داد که الزامات اخلاقي در عين اعتباري بودن، مبتني بر واقعيات‌اند و ظرفيت تأمين اطلاق و جاودانگي اخلاق را دارند. در قلمرو مفاهيم ارزشي، ضمن اشاره به دو تعريف علامه از حسن و قبح، مشخص کرده‌ايم که يکي از آنها خارج از قلمرو حکمت عملي است و لذا بحث دربارة آن براي اثبات يا رد اطلاق، بي‌فايده است. تعريف ديگر که ملائمت و منافرت با غايت مقصوده است، مبين رابطة فلسفي ضرورت بالقياس و مستلزم اطلاق اخلاق مي‌باشد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
مشخصات اثر
سرشت و سرنوشت انسان از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
محمدحسین بیات
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
شناخت سرشت و فطرت انسانی یکی از مباحث بسیار اساسی قرآن مجید، سنت مأثور، عرفان و فلسفة اسلامی است. با توجه به شناخت فطرت، حقیقت و ماهیت انسان از دیگر انواع حیوانات متمایز می‌گردد. نویسندة مقاله، در این جستار کوشیده تا ماهیّت «سرشت» انسان و چگونگی «سرنوشت» آدمی را از دیدگاه علامه طباطبائی ارائه نماید. علامه در آثار گوناگون خویش، به‌ویژه در تفسیر المیزان، در باب سرشت و سرنوشت انسانی مباحث ژرفی دارد. به طور کلّی، از نظر علامه، شناخت سرشت و فطرت انسان موجبشناخت سر نوشت ویمی‌گردد، چون آدمی موجودی است که از حیث نوع خلقت، نامتناهی ظلّی و در عین حال، دین‌گراست. بدیهی است که چنین موجودی، انتخاب‌گر و مختار است که خود سرنوشت خویش را رقم می‌زند وکمال مطلوب خود را در گزینش دین می‌یابد؛ به بیان دیگر، انتخاب‌گری و دین‌گرایی انسان، لازمة نوع خلقت و سرشت اوست و کمال نهایی وی در پیروی از دستورهای دین است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 26
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه مفسران دربارۀ مفهوم امت واحد با تأکید ‌بر اندیشه‌های عبده، علامه‌طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
کاوس روحی برندق، ابراهیم فرجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
برخی آیات قرآن کریم، معانی بنیادینی دارند که به آن‌ها غررالآیات می‌گویند. یکی از این آیات، که آموزه‌های اجتماعی قرآن بر آن مترتب است، آیۀ 213 سورۀ بقره است. دیدگاه مفسران دربارۀ معنای «امت واحد» در آیه، متعدد و گاه متقابل است. هدف مقاله، عرضۀ مفهوم درست امت واحد است؛ ازاین‌رو، دیدگاه مفسران شیعه و اهلِ‌سنت را گردآوری، تحلیل و ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیده است که دیدگاه‌های مبتنی بر تفسیر امت واحد به امت هدایت‌یافته، امت گمراه، امت سردرگم، امت خردمند و ... نادرست و نظریۀ عبده در تفسیر المنار باتوجه‌به اصلاحات علامه‌طباطبایی و آیت‌الله جوادی درست است. براساس این دیدگاه، تفسیر اجمالی آیه این خواهد بود که طبیعت مردم زندگی اجتماعی است، لازمۀ زندگی اجتماعی ایجاد اختلاف است و عقل بشر به‌تنهایی نمی‌تواند اختلاف را رفع کند؛ پس نیازمند دریافت قوانین از منبع وحی به‌دست انبیای الهی است. ارسال رسولانی که بشارت‌دهنده و بیم دهنده‌اند و بعضی از آن‌ها کتاب دارند، از ابتدای خلقت بوده است، نه از زمان خاص و در مراحل خاص.
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
مشخصات اثر
ارزش گزاره‌های اخلاقی در نگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
محمدرضا مهاجری اميری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
يکي از مسائل مطرح در فلسفه اخلاق اين است که آيا گزاره‌هاي اخلاقي واقع‌نما هستند و مي‌توان آنها را اثبات‌پذير دانست، يا اينکه قوام اين گزاره‌ها، به اعتبار ذهن بوده و برهان‌ناپذير به شمار مي‌آيند. با توجه به اهميت ديدگاه بديع علامه طباطبائي، در اين نوشتار سعي شده تا ديدگاه ايشان در زمينة واقع‌نما بودن يا نبودن گزاره‌هاي اخلاقي و نيز نسبيت يا اطلاق اخلاقي استخراج شود و ديدگاه ايشان مورد بررسي قرار گيرد. توصيف و تحليل انديشه‌هاي ايشان، حاکي از اين است که گرچه ايشان به نظريه اعتباري بودن گزاره‌هاي اخلاقي معتقد است، اما اولاً، سخن وي تنها در مورد انشائيات (الزام اخلاقي) درست است و نه در گزاره‌هاي اخباري. ثانياً، اثبات‌ناپذيري اعتباريات در قلمرو اخلاق، دليلي بر نسبيت اخلاقي محسوب نمي‌شود.
مشخصات اثر
مبانی انسان‏ شناختی علم سياست اسلامی در قرآن كريم از منظر علامه طباطبايی (ره) و دستاوردهای آن در توليد اين دانش
نویسنده:
كاظم سيدباقری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
علم سياست مبتني بر مباني مختلفي ازجمله مباني انسان شناختي است كه طبعاً از منظر قرآن كريم، داراي تحليل و تفسيري ويژه و برخاسته از جهان بيني الهي مي باشد و آن را از علم سياست سكولار جدا مي سازد؛ دانشي كه بريده از وحي و انسان محور است. اين نوشته مي كوشد با مراجعه به آيات قرآن كريم و برداشت هاي تفسيري علامه طباطبايي به اين پرسش اصلي پاسخ دهد كه مباني انسان ‏شناختي علم سياست كدام است و التزام به آنها چه لوازم و دستاوردهايي در جهت توليد دانش اسلامي- بومي سياست در پي مي آورد. در پاسخ، بر اين فرضيه تاكيد شده است كه با توجه به شاخص هاي دانش بومي مطلوب و مباني انسان‏ شناختي مانند كرامت، آزادي همراه با مسئوليت، فضيلت خواهي، جاودانگي و خردورزي كه از قرآن كريم و تفسير الميزان قابل برداشت است، مي توان به دستاوردهايي متفاوت از حيث روشي، بينشي و كاركردي دست يافت. از حيث روش، انديشور سياست مي تواند علاوه بر استفاده از روش تجربي، از روش اجتهاد جامع و فراگير به كشف زواياي پيدا و پنهان متون اسلامي بپردازد. در عرصه بينشي، زمينه ها و بسترهاي شايسته اي براي رسيدن به نگرش جامع و جامعه نگر به آموزه هاي ديني فراهم مي شود تا در نگرشي واقع گرايانه اين آموزه ها براي حل مشكلات سياسي- اجتماعي نقش بازي كنند. دستاورد كاركردي آن مباني به اين نحو است كه با درنظرگرفتن هدف و رويكرد استكمالي انسان به سوي سعادت، هدف و موضوع دانش سياسي اسلامي صرفاً قدرت براي قدرت نيست، بلكه قدرت براي هدايت انسان و حركت او در جهت سعادت دنيوي و اخروي است. طرح اين مباني و پيامدهاي آن، گامي آغازين براي حركت به سوي دانش سياست اسلامي و مرزكشي شفاف با رقباي خود است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
مشخصات اثر
مبدأ فضائل و رذائل از ديدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
تقی محدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
اهميت اخلاق و تهذيب نفوس انساني، همواره يکي از دل‌مشغولي‌هاي انسان بوده است. بدون وجود فضائل اخلاقي، زندگي بي‌معناست. در حقيقت فضائل اخلاقي کمالات انساني را تعيين مي‌کنند و به زندگي انسان معنا مي‌بخشند. اما تحقق اين هدف والا، بدون پيدا کردن مبدأ واقعي براي فضائل امکان‌پذير نخواهد بود؛ زيرا تنها با وجود مبدأ واقعي براي فضائل، امکان گفت‌وگو از فضائل مطلق و تأثيرگذار در سعادت انسان وجود دارد. از‌اين‌رو، بسياري از مکاتب اخلاقي براي تحقق اين هدف و رسيدن انسان به سعادت، همواره در تکاپو بوده و سعي در ارائه مبدأ واقعي براي فضائل داشته‌اند. براي پيدا کردن مبدأيي واقعي براي فضائل اخلاقي، بايد کمال حقيقي انسان را به دقت تعيين نمود. بر اساس ديدگاه مرحوم علامه طباطبائي، وصول به توحيد در مراتب مختلف آن، کمال حقيقي انسان به‌شمار مي‌آيد. اين تحقيق بر آن است تا با روش توصيفي اثبات کند که از ديدگاه علامه طباطبائي، توحيد ام‌الفضائل و مبدأ همة فضائل اخلاقي مي‌باشد.
مشخصات اثر
مبانی هستی شناختی قرآنی و برايند آن در سياست اسلامی از منظر علامه طباطبايی (ره)
نویسنده:
محمد عابدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مباني هر مكتبي در نوع پاسخ هاي آن به مسائل زندگي ازجمله حيات سياسي تاثيرگذارند و اتخاذ هر مبنا استلزامات خاص خود را مي طلبد. در اين ميان مباني هستي شناختي داراي جايگاه خاصي است و پذيرش هر نوع مبناي هستي شناختي، اثري متناسب در چگونگي پاسخ به مسائل سياسي دارد. بر اين اساس مسئله اين است كه «مباني هستي شناختي» از منظر قرآن كريم كدام اند و پذيرش آنها چه برون‏دادهايي در تدبير حيات سياسي الزام مي كند؟ به نظر مي رسد اهم مباني هستي‏ شناختي از منظر قرآن كريم را در عناويني چون «مخلوق بودن هستي، فقر نظام هستي، قانون مندي تكويني، ابزارانگاري هستي، تداوم هستي پس از مرگ، مادي و فرامادي‏ بودن هستي» بتوان يافت و نوع پاسخ ها به مسائل سياست در اسلام متاثر از پذيرش اين مبناهاي قرآني، متفاوت از پاسخ ها در مكاتب ديگر با مبناهاي خاصشان خواهد بود. از مهم ترين نتايج پذيرش اين مباني مي توان به برون‏داهايي چون «معناداري عبادت و اطاعت در حيات سياسي، تناسب حق و تكليف سياسي با مخلوق بودن هستي، اثرپذيري حيات سياسي از قوانين تكويني و ثابت هستي، اثرپذيري قدرت از وابستگي و نياز هستي به خالق در تقنين سياسي، پذيرش دخالت علل غيرمادي در حيات سياسي، آخرت محوري در سياست و...» اشاره كرد. اين تحقيق با روش تحليل و تفسير آيات قرآن كريم سامان مي‏يابد و علاوه بر استناد به منابع تفسيري مختلف، به ‏طورويژه از تفسيرالميزان علامه طباطبايي به عنوان يكي از معتبرترين منابع دستيابي به تفسير صحيح آيات قرآن كريم در مسير دستيابي به مباني هستي شناختي مذكور و نيز برون‏دادهاي سياسي آنها بهره مي برد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 27
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4261