جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، پژوهشي است که در آن سعي شده تا با بررسي عقلانيت در هنر، گامي نو در پاسخ به چالش‌هاي موجود در حوزه هنر برداشته و با استفاده از انديشه‌هاي فيلسوفان اعظم جهان، روشي براي بازسازي هنر مدرن ارائه شود. در اين کتاب آراي افلاطون و ملاصدرا محوريت قرار داده شده است، زيرا حکمت افلاطون به دليل برخورداري از نورانيت عقل، قابليت به‌کارگيري در حوزه هنر را دارا است و ملاصدرا نيز با عنوان حکيمي متأله مي‌تواند در باب هنر و عقلانيت بررسي گردد.

کتاب حاضر، پژوهشی است که در آن نویسنده تلاش داشته با بررسی و مقایسه ماهیت عشق از دیدگاه دو اندیشمند برجسته «احمد غزالی» و «ملاصدرا» به روش تحلیلی-توصیفی و پی‌جویی مباحثی چون موضوع شناسی عشق، آثار و فواید عشق، ارتباط عشق مجازی و عشق حقیقی و ... فرا راه علاقه‌مندان بیفروزد تا در پرتو نورش مسیر کمال‌جویی را بهتر به نظاره بنشینند. مؤلف بیان می‌دارد که عشق گوهر ناسفته ای است که گشودن راز آن ما را در بهره‌گیری از زلال دریای بیکرانش در مسیر تکامل وجودی یاری خواهد رساند. امروزه عشق‌های مجازی و نه عشق حقیقی مدعیان بسیار دارد و به دغدغه فکری جوانان بدل شده است.

«بداء» از مسائل کلامی است که مورد اختلاف اهل تسنّن و شیعه است و پیوسته بزرگانی از اهل فن به بررسی آن پرداخته‌اند. «صدرالمتألهین شیرازی» نیز دراین‌باره سخنانی دارد. نگارنده در کتاب حاضر تلاش کرده تا به‌صورت مبسوط، به شرح نظریه ملاصدرا در این خصوص بپردازد. بر این اساس، ابتدا به شرح‌حال ملاصدرا اشاره‌کرده و اهمیت وی در تفکر اسلامی و منابع افکار و آثار او را مورد مطالعه قرارداده است. سپس، سیر تاریخی نظریه بداء را شرح داده و آن را از منظر ادیان مصر، یونان و روم و هند و چین بررسی کرده است. در ادامه، به ابعاد این نظریه نزد ملاصدرا پرداخته و مراتب علم الهی و جایگاه بداء را در رابطه با آن مطرح کرده است. مؤلف در فصل پایانی، نتایج کلی تفسیر نظریه بداء را آورده و سه اشکال بر نظریه ملاصدرا وارد کرده است.

مسئله حيات اخروي انسان پس از مرگ در روز قيامت، بخش مهمي از آموزه‌هاي ديني و انديشه فلسفي را تشکيل مي‌دهد. چون مسئله معاد در آموزه‌هاي ديني جايگاه والايي دارد هيچ فيلسوف مسلمان صاحب نظري نيست که بخش گسترده‌اي از انديشه خود را به آن اختصاص نداده باشد. کتاب حاضر سعي دارد تا مباني هستي‌شناسي، جهان‌شناسي، انسان‌شناسي و معرفت‌شناسي حيات اخروي انسان در روز قيامت را به صورت فلسفي در مورد چگونگي کيفيت حشر انسان در روز رستاخيز از ديدگاه سه متفکر جهان اسلام ابوعلي سينا، ملاصدرا و محمد غزالي مورد بررسي قرار دهد.

مقایسه مباحث مطرح شده در مورد ماهیت وحی و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه ملاصدرا و محیی الدین ابن‌عربی در دو کتاب "شواهد الربوبیه" و "فصوص الحکم" آنان است. در ابتدای این اثر کلیاتی در مورد تاریخچه دیدگاه‌های فلسفی و عرفانی فلاسفه و عرفای مسلمان در مورد وحی‌شناسی و ماهیت آن ارایه شده و پس از آن تعاریف و پیش فرض‌های ملاصدرا و ابن‌عربی در مورد مفهوم لغوی و اصطلاحی وحی و لوازم آن مانند عصمت انبیای الهی در دریافت و فهم محتوای وحی و انتقال آن به اقشار مختلف مردم بیان شده است. نویسنده در ادامه به تبیین ماهیت نفس و مراتب عقل عملی و نظری و نیز عقل فعال از منظر ملاصدرا و ابن‌عربی پرداخته و مراتب وحی و چیستی عقلی عرفانی آن را از دیدگاه آنان بررسی نموده است. وی در همین زمینه به تبیین ماهیت وحی در قوس نزول و قوس صعود انسان، ماهیت کلام خداوند متعال، فرآیند وحی و جنبه‌های کشفی و شهودی آن، فرق بین وحی و الهام، معنای خاتمیت وحی و نبوت، ویژگی گیرنده وحی و بیان قابلیت‌های او و برخی دیگر مباحث فلسفی و عرفانی مربوط به آن از دیدگاه ملاصدرا و ابن‌عربی پرداخته و نظریات آن دو را در این زمینه با هم مقایسه نموده است.