جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4867
بررسی نظریة فاعل بالتجلی و انطباق آن بر نظریة فاعل بالعنایه از منظر صدرالمتألّهین و برخی شارحان حکمت متعالیه
نویسنده:
سید احمد غفاری قره باغ
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت متعالیه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از مباحث مهم در الهیات بالمعنی الاخص، تبیین چگونگی فاعلیت حضرت حق است؛ آنچه به عنوان دیدگاه منتخب ملاصدرا از آثار این حکیم قابل درک است، نظریه فاعلیت بالتجلی است؛ طبق این دیدگاه خداوند متعال بر اساس علم به ممکنات، که عین ذات خداوند، بلکه عین علم به خود او است، فاعل بی‌واسطه‌ی همه‌ی موجودات امکانی است، بگونه‌ای که ممکنات، موجودات رابط بوده و تنها موجود اصیل، حضرت حق متعال است. با این وصف، ملاصدرا در برخی آثارش و در مبحث مرتبط با تبیین نوع فاعلیّت الهی، فاعلیّت بالعنایه را به عنوان دیدگاه منتخب خویش، معرّفی می‌کند، حال آنکه فاعلیّت بالعنایه دیدگاه منتخب فیلسوفان مشّاء محسوب می‌شود. بکارگیری این اصطلاح، سبب این ابهام شده است که در نهایت، دیدگاه ملاصدرا چه تفاوتی با دیدگاه حکمای مشّاء در نحوه‌ی فاعلیت الهی دارد. در این نوشتار، رویکردهای مختلف فلاسفه‌ی صدرایی: رویکرد حکیم سبزواری و حکیم زنوزی، رویکرد ملا علی نوری، و رویکرد استاد حسن‌زاده آملی، در جهت رفع این ابهام، طرح و بررسی انتقادی شده است، و در نهایت، راه‌حل حکیم ملاعلی نوری تقویت شده است. بر طبق رویکرد منتخب، فاعلیّت عنایی همچون علم عنایی، اصطلاحی مختص به حکمت مشّاء نیست، و مختصات حکمت مشّاء همچون زیادت علم بر ذات، مقوّم آن نیستند.
صفحات :
از صفحه 219 تا 235
مشخصات اثر
رمزگشایی از ساز و کار حیات عرفانی از منظر ملاصدرا و آندرهیل
نویسنده:
هنگامه بیادار ، فروغ السادات رحیم پور ، علی کرباسی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی ازبزرگترین موهبت های الهی در سیر و سلوک عرفانی حیات معنوی است که مورد توجه عرفا و حکمای بسیاری قرار گرفته است. خانم اِوِلین آندرهیل عرفان پژوه مسیحی و ملاصدرای شیرازی متأله و فیلسوف اسلامی نیز در آثار خود تلاش در فهم چیستی حیات معنوی و کیفیت نیل به آن داشته اند. این دو متفکر با رویکردی مشترک، انسان را موجودی دارای سه ساحت عقلی، ارادی و احساسی می دانند اما در تقدم و تفوق این ساحات و کم و کیف تأثیر هریک بر حیات معنوی انسان، اختلاف نظر دارند. آندرهیل با تقدم احساس بر عقل و اراده، حیات معنوی را منوط به کسب سه ویژگی عبودیت، همکاری و وفاداری می داند و بر این اساس، افرادی که در این حیات زیست می کنند را واجد ویژگی هایی از جمله طمأنینه، ملاطفت و اطمینان قلب می داند که از هرگونه هیاهو و ناشکیبی به دورند. ملاصدرای شیرازی نیز با مقدم دانستن ساحت اندیشه بر دیگر ساحات نفس، معتقد است که حیات معنوی با اولین مرحله سلوک عقل نظری ایجاد می شود و نفس، پس از استکمال در عقل نظری می تواند با اقدامات عملی از جمله معرفه النفس، مراقبه و عشق به مخلوفات واجد مرتبه ای از حیات شود که ثمره آن کسب توانایی های ویژه ای برای نفس است از جمله منور شدن به نور یقین و بصیرت، خلق صور، دور ماندن از خدعه و نیرنگ اهل ظلمت.
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
مشخصات اثر
علم پیشین مغایرِ متصل با ذات از دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی
نویسنده:
ابراهیم رستمی ، سید روح اله دهقان باغی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
برخی از محققین معاصر به واسطه بعضی عبارات صدرالمتالهین بر این باورند که ملاصدرا علاوه بر علم پیشین ذاتی و علم مع الفعل ،به علم پیشین مغایرِ متصل با ذات نیز اعتقاد دارد.در این پژوهش پس از بررسی مستندات، می توان به این نتایج دست یافت که هرچند برخی مستندات این رأی قابل مناقشه است اما صدرالدین منکر علم پیشین مغایرِ متصل با ذات برای خداوند نیست و سخن از صور علمیه ای می نماید که لازم ذاتِ واجب بوده و نیازی به جعل ، تأثیر و تأثر نداشته و از اجزای عالم محسوب نمی شوند که این نحوه از علم را لازمه ی علم پیشین ذاتی و از لوازم قاعده بسیط الحقیقة می داند و مقصود وی از این صور، صور مرتسمه مشاء نیست بلکه همان اعیان ثابته عرفاست که از شئون ذاتی حق بوده و مورد جعل قرار نگرفته و به وجود حق موجودند نه به ایجاد او ،که این مرتبه را قضاء ربانی می نامد که باقی به بقاء واجب تعالی است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 158
مشخصات اثر
بررسی نقدهای ملاصدرا به تحلیل سهروردی از دگرآگاهی
نویسنده:
سید علی طالقانی ، ابوالقاسم صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
سهروردی در تحلیل آگاهی با دو قسم «خودآگاهی» و «دگرآگاهی» راه خود را دست‌کم از برخی از فیلسوفان گذشته جدا کرده است. اما دیدگاه سهروردی دربارۀ دگرآگاهی با نقدهای ملاصدرا مواجه شده است. سهروردی موجود خودآگاه را «نور لنفسه» و دگرآگاهی را حاصل اضافۀ اشراقیِ موجود خودآگاه به دیگر موجودات یا تحصیل صورت علمیۀ آنها دانسته است. ملاصدرا تحلیل سهروردی از دگرآگاهی را نادرست انگاشته و دستِ‌کم سه استدلال علیه نظریۀ اضافۀ اشراقی سهروردی مطرح کرده است. وی با اینکه با تحلیل سهروردی از خودآگاهی فی الجمله موافق است ولی «نور» در تعبیر سهروردی را به وجود تفسیر کرده است. این مقاله پس از صورت‌بندی و تقریرِ سه استدلال انتقادیِ وی به سهروردی، به ارزیابی و نقد آنها پرداخته است. به زعم نویسندگان، اولاً هر سه اشکال ملاصدرا در نقد تحلیل سهروردی از دگرآگاهی ناتمام است و در نقد نظریۀ سهروردی کارایی لازم را ندارد و ثانیاً تفسیر ملاصدرا از «نور» در کلام سهروردی نادرست است. هدف این مقاله صرفاً نشان دادن ناتمامیّتِ اشکالات ملاصدرا به سهروردی است و به هیچ وجه در مقام دفاع ایجابی از دیدگاه سهروردی نیست.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
مشخصات اثر
تکامل نفس در اندیشه صدرالمتألهین و نوصدراییان
نویسنده:
محسن فكوري ، محسن فهيم، مجتبي جعفري
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
آموزه «تکامل نفس» به‌‌مثابه یکی از مهم‌ترین زوایای نفس‌شناسی فلسفی، بیانگر استکمال وجودی نفس در دو حوزه نظری و عملی است و نوشتار حاضر با روش توصیفي ـ تحلیلی به واکاوی آن در اندیشه صدرالمتألهین و نوصدراییان پرداخته است. از رهگذر این جستار مشخص می‌شود که در منظومه حکمت متعالیه،‌ تکامل نفس در ساحت نظری در سایه آموزه فلسفی اتحاد عالم و معلوم محقق می‌شود و در کنار آن، آموزه اتحاد عامل و عمل نیز مطرح است. از جمله مهم‌ترین مبانی انسان‌شناختی تکامل نفس می‌توان «جوهریت نفس»، «حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس» و «حرکت جوهری نفس» را نام برد. از جمله مهم‌ترین دستاوردهای تکامل نفس در حوزه انسان‌شناسی، می‌توان به «نقد نوع اخیرانگاری انسان» و «ماهیت‌نداری نفس» اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 2 تا 20
مشخصات اثر
تبیین نظریة معرفت ملاصدرا بر مبنای اسفار چهارگانه عقلی
نویسنده:
علی ارشدریاحی ، ربابه جلیلی بهابادی ، مجید صادقی حسن آبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ملاصدرا کامل‌ترین و دقیق‌ترین کتاب فلسفی‌اش را بر مبنای اسفار اربعه نگاشته است. وی در مـقدمة این کـتاب‌ می‌گوید،‌ سیر و سلوک‌ علمی و طی درجات و مـراتب دانـش‌های فلسفی را به‌‌ سفر روحانی سلاک تشبیه کرده‌ و به این جهت نام این‌ کتاب را اسفار گذاشته‌ است. مدعای این مقاله آن است که ملاصدرا، مسألة شناخت را بر اساس اسفار اربعة عرفا و همچنین قوس صعود و نزول تبیین کرده است. وی با تأسیس مبانی خاصش، سعی دارد راهی برای شناخت جهان، خصوصا شناخت عالم غیب و خداوند، ترسیم کند؛ درحالی‌که این رویکرد عموما توسط شارحان و مفسران اسفار نادیده گرفته‌ شده‌ است. عدم توجه به این رویکرد، در مواردی موجب برداشت‌های متعارض از دیدگاه‌های ملاصدرا شده است. مقالة حاضر با تبیین فرایند شناخت ملاصدرا بر اساس اسفار اربعه، نشان می‌دهد که تبیین شناخت بر مبنای اسفار اربعه، می‌تواند راه حل مناسبی برای برخی تعارضات ظاهری خصوصا در مسئلة علم و ادراک پیش رو نهد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
مشخصات اثر
حیاة العرفانیة للامام علی علیه السلام
نویسنده:
الشیخ عبدالله الجوادی الطبری الأملی؛ ترجمه منصف حامدی؛ مراجعه وتصحیح حسین صافی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: دارالاسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
کتابی ارزشمند از آیت الله جوادی آملی درباره عرفان امام علی علیه السلام.
مشخصات اثر
نوخاستگی نفس و بدن (مغز/ ذهن) از دیدگاه ملاصدرا و مایکل گزنیگا، بنیان‌گذار علوم شناختی
نویسنده:
زهرا رسولی ، محمد کاظم علمی سولا ، علی غنایی چمن آباد ، علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
انسان همواره در طول تاریخ زوایای وجودی خود را از ابعاد و طرق مختلف بررسی و کاوش کرده است. مسئله تعامل نفس و بدن از جمله مسائلی است که با پیشرفت علوم مختلفی چون علوم شناختی از حوزه فلسفه وارد علوم تجربی شده است. ملاصدرا این موضوع را به صورت ابتکاری با طرح مسئله حدوث جسمانی نفس بر مبنای اصول تشکیک وجود و حرکت جوهری پاسخ داده است. مایکل گزنیگا نیز به عنوان متخصص علوم اعصاب‌شناختی (Cognitive neuroscience) در صدد است با مطالعه مغز و ساختار آن در قالب دیدگاه نوخاسته‌گرایی به سؤال چگونگی تعامل مغز/ ذهن پاسخ دهد. در این نوشتار ابتدا دیدگاه نوخاسته‌گرایی بیان شده سپس سعی شده خوانشی از دیدگاه ملاصدرا در قالب نظریه نوخاسته‌گرایی ارائه شود و با دیدگاه نوخاسته‌گرایانه گزنیگا مقایسه گردد و در نهایت پس از مقایسه و تحلیل به ارزیابی دیدگاه آنان می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 82
مشخصات اثر
رهیافتی هستی شناسانه به علم حضوری از نگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمد جواد پاشایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
شناخت حضوری شناختی است که در آن، معلوم، حقیقت شیء بوده و خود بعینه نزد عالم حاضر می-گردد. هرچند این معرفت در هر دو ساحت معرفت شناختی و هستی شناختی امکان بررسی دارد، لکن تامل در بعد هستی شناختی آن، ضرورت افزونتری را فراروی یک پژوهشگر فلسفی قرار می نهد. مطالعه هستی شناسانه علم حضوری در ضمن مختصاتی چون «وجودی بودن علم حضوری»، «ذو مراتبی علم حضوری» و «اتحاد یا وحدت اجزای علم حضوری» از یافته های نگارنده در تحلیل بعد هستی شناختی این معرفت به شمار می رود. بسیار حائز اهمیت است که بدانیم وصول به این یافته ها در حکمت متعالیه تنها از همپوشانی احکام علم با احکام وجود، ناشی شده است. همچنانکه خاصیت تشکیک پذیری علم حضوری نیز محصول همین همپوشانی می باشد. وحدت یا اتحاد میان اجزا (حسب اقسام مختلف علم حضوری)، از نتایج دیگر تبیین هستی شناسانه علم حضوری در نگاه صدرایی به شمار می‌رود. تاکید می شود که روی آوردِ تحلیلی توصیفی مساله علم حضوری با نظر به بررسی بعد هستی شناختی آن، این نوشته را از سایر پژوهشهای موجود در این حوزه که ناظر به ارزش معرفت شناختی علم حضوری اند، متمایز ساخته است.
صفحات :
از صفحه 225 تا 246
مشخصات اثر
فلسفه فعل انسان ازمنظر ملاصدرا بر مبنای رویکرد ارائه مدل‌های مفهومی
نویسنده:
مهران رضائی، دکتر محمد بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
پنجمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی,
چکیده :
پژوهش حاضر درپی تبیین چیستی و چرایی بحث از «فلسفه فعل انسان» و «بهره‌گیری از رویکرد ارائه مدل‌های مفهومی» است. برمبنای این دو، مسئله نهایی موردبررسی، تبیین نظریه ملاصدرا در باب فلسفه فعل است که مشتمل بر سه سؤال اساسی است؛ بررسی فرایند صدور فعل از انسان و اینکه چه مبادی معرفتی و غیرمعرفتی‌ای در آن فرایند دخیل است؟ این پژوهش از نوع «تحقیقات بنیادی» است که در آن از روش «تحلیل محتوا» استفاده شده است. برمبنای مسائل، این مقاله از سه بخش اصلی تشکیل یافته است: ۱٫ فلسفه فعل؛ ۲٫ رویکرد ارائه مدل‌های مفهومی در فلسفه؛ ۳٫ فلسفه فعل انسان ازمنظر ملاصدرا برمبنای رویکرد ارائه مدل‌های مفهومی. در شئون گوناگون زندگی انسان، «فعل» جایگاه ویژه‌ای دارد و همین مطلب، ما را به سمت ایجاد مطالعات منسجمی حول «فلسفه فعل» سوق می‌دهد؛ ازسویی، اغماض مطالب فلسفی و از‌سوی‌دیگر، کارآمدی مدل‌های مفهومی در روان‌سازی و شفاف‌سازی مطالب رهنمون‌گر ما در بهره‌گیری از مدل‌های مفهومی در عرصه فلسفه است. برمبنای آثار ملاصدرا، از مراحل صدور فعل، تقریرات مختلفی می‌توان ارائه داد که قابل تبیین اجمالی و تفصیلی هستند. مبادی معرفتی شامل حواس ظاهر، حس مشترک، خیال، وهم، حافظه، متصرفه و قوه عاقله و همچنین مبادی غیرمعرفتی شامل ملکات، خواطر(الهام ملک‌ ـ وسواس شیطان)، گناه، تعصب، عادت و طبیعت است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4867