مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

گذار از اندیشهء اخباریگری در جهان تشیع به اندیشه اصولی و اجتهادی از مهمترین علل نقش‌آفرینی عالمان دین در عرصه سیاست است در پی بررسی دیدگاه دو مکتب اخباری و اصولی از قرن پنجم هجری تا قرن سیزدهم و از قرن سیزدهم تا کنون، فراز و نشیب در ساحت اندیشه در عرصه سیاسی و جایگاه سیاسی عالم دینی را با توجه به مبانی فکری دو مکتب اخباری و اصولی شاهد بوده‌ایم. شکست مکتب اخباری و پیروزی مکتب اصولی در فقه امامیه، نتایج اجتماعی و سیاسی خاصی را در جهان تشیع پدید آورد که مهم‌ترین آن احیای اجتهاد و تقلید بود. احیای اجتهاد و تقلید در فقه امامیه برخلاف گذشته خود شوون سیاسی عالم دینی را به نحو گسترده برای فقیه به ارمغان آورد. این گسترش نهایتا به ولایت سیاسی فقیه انجامید که در دو عرصه تئوری و عمل از سوی فقهای شیعه مورد پی‌گیری قرار گرفت . تبیین مساله ولایت فقیه به صورت گسترده در آثار عالمان متاخر امامیه پس از شکست مکتب اخباری، تحولات عینی در عرصه اجتماع ایران معاصر را پدید آورد که مهم‌ترین آنها از جمله حکم جهاد علیه روس و حکم تحریم تنباکو، انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی است . عبارات و آثار علمای اصولی متاخر از یکسو و مشارکت علمای دین در تحولات یاد شده از سوی دیگر در پی دو عنوان "صدور احکام و فتاوای سیاسی" و "ولایت سیاسی" تاییدی است بر اثبات فرضیه پژوهش اخیر که عبارت است از: پیروزی مکتب اصولی بر مکتب اخباری که احیای اجتهاد و تقلید را در پی داشت موجب گسترش حوزه اختیارات و اقتدار عالم دینی در عرصه سیاست شد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تکالیف بیماران روانی از دیدگاه فقه فریقین و عرفان اسلامی

نویسنده:

راضیه فتحعلی‌زاده، سید محمد مهدی احمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , حقوق اسلامی , اصطلاحنامه فقه , اصطلاحنامه عرفان , حقوق اسلامی (مقابل حقوق دینی و حقوق انسانی)(فلسفه سیاسی) , تکالیف بیماران روانی ازدیدگاه فقه فریقین و عرفان اسلامی (عرفان)

کلیدواژه‌های فرعی :

بیماری روانی , عقاید شیعه امامیه , جنون , محجور , اختلالات شخصیت , نظام حقوقی اسلامی (فقه امامیه) , سفیه , اکراه , سفاهت در اصطلاح فقها (فقه) , سفیه اعمال عارفانه ندارد (عرفان) , مفهوم جنون در فقه (فقه) , مجنون در آیات قرآن (فقه) , مفهوم اختلال روانی (فقه) , ایجاد معنا در زندگی (عرفان) , مشروعیت حجر و دلایل آن (فقه) , رفع مسئولیت محجور در حقوق (فقه) , حجر قانونی (فقه) , قلمرو اعمال حقوقی سفیه در فقه و حقوق (فقه) ,

چکیده :

امروزه وجود بیماران روانی و افزایش روز افزون آن بخصوص در شهرهای بزرگ یکی از معضلات جدی جامعة جهانی به حساب می‌آید که مورد توجه روان‌شناسان و جامعه‌شناسان قرارگرفته است. اگرچه در فقه امامیه، عامه و نیز حقوق موضوعه ایران از بخش از جامعه به عنوان محجورین یاد شده و حقوق و تکالیف آنان بطور کامل بیان شده است اما وضع بیماران روانی که معمولا چنین طیف از جامعه در شرایط غیرطبیعی به سر می‌برند و با مشکلات گوناگون دست و پنجه نرم می‌کنند، از لحاظ حقوقی مبهم است و هیچ حکم فقهی و قانونی در این زمینه وجود ندارد. و اما در حوزه معارف اسلام با توجه به ملاک‌های اخلاقی- عرفانی و دغدغه حرمت انسانی که در اسلام وجود دارد، به حقوق بیماران روانی وکسانی که دچار نقایص روحی هستند، بذل عنایت گردیده است. برخی از این بیماران دارای ناهنجاری‌های شدیدی روانی هستند به گونه‌ای که مانند دیگر افراد جامعه قادر به زندگی عادی نبوده وبا پدیده‌های پیرامون خود واکنش غیر عادی نشان می‌دهند واز این رو ممکن است خود و اطرافیان خود را مورد تهدید قرار دهند و بر هر انسان متعهد به با ور‌های اخلاقی و انسانی لازم است تا با توجه به وضعیت روحی وشأنیت اینگونه افراد رفتار کنند. پژوهش حاضر سعی کرده است تعریف روشنی از بیماران روانی ارائه دهد و نیز به برخی آن‌ها از لحاظ میزان تشخیص ودرک که دارند اشاره کند در این نوشتار نیز ضرورت محجوریت آنان با استناد به دلایل فقهی و حقوقی مورد کنکاش قرار گرفته و به میزان محجوریت آنان اشاره شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 212 تا 239

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تکدی در آموزه‌های عرفانی و فقه

نویسنده:

سید محمد صدری، حیدر امیرپور، حسن علی‌پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صوفیه (فرق کلامی) , عرفان اسلامی , اصطلاحنامه فقه , 6- فرق تصوف (اعم، (فرق اسلامی)) , اصطلاحنامه تصوف , تکدی در آموزه‌های عرفانی و فقه

کلیدواژه‌های فرعی :

گدا و گدایی در ادب و عرفان فارسی (عرفان) , احکام تکلیفی تکدی , تکدی مباح , تکدی مکروه , تکدی حرام و نامشروع , تکدی نامشروع در قانون مجازات اسلامی , تکدی واجب , گونه های تکدی نامشروع و حرام ,

چکیده :

تکدّی به معنی گدایی کردن، امروزه به عنوان یک منبع پردرآمد، مورد توجّه جامعه قرار گرفته است. شناخت احکام تکلیفی شرعی تکدّی در فقه اسلامی و گونه‌های نامشروع آن، سؤال بسیاری از کسانی است که دارای احساسات دینی هستند. شیوه‌های بکارگیری در متون ادبی و رفتار اجتماعی آن، قابل توجه و تأمل است. نگارنگان در نوشتار حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای، برآنند که این مسأله را در فقه و شریعت با رویکرد عرفانی تحلیل و توجیه نمایند. یافته‌ها حاکی از این است که چنان که این موضوع با نظرگاه شریعت و عرفان بررسی شود، رویکردهای مثبت و منفی آن، بیشتر نمایان می‌سازد و گاه در متون عرفانی، بسیار زیبا و مثبت جلوه‌گر شده و گاهی نوعی آداب معمول این گروه اجتماعی قرارگرفته است. اما در باب احکام تکلیفی، گدایی شامل چهار حکم مباح، مکروه، حرام و واجب است و گونه‌های نامشروع آن مانند: گدایی به وسیلة به کارگیری الفاظ «خداپسندانه»، قرائت قرآن به قصدگدایی، متکدّی در ایّام مقدس، در میان عبادت کنندگان، تکدّی به قصد ثروت‌اندوزی و متکدّیان که توانایی کار دارند، با استناد به آیات قرآن، روایات اسلامی را برّرسی نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 174 تا 191

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سبع مسائل فقهيّة دراسة مبسّطة لمسائل فقهيّة خلافيّة على ضوء الكتاب والسنّة

نویسنده:

جعفر السبحاني

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه pdf

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines) , 19. مسایل کلامی , عقاید اسلامی , مسایل جدید فقهی (مسائل جدید کلامی) , فقه استدلالی , اصطلاحنامه فقه , مسایل فقهی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تهذیب الاحکام , سیره ابن هشام , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , بحار الانوار (علامه مجلسی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق) , کنز العمال: متقی هندی

کلیدواژه‌های فرعی :

سه طلاقه , صلات تراویح , تحریم متعه حج , اجتهاد مقابل نص , نص , نماز ضحی , زیارت قبر حضرت محمد صلی الله علیه و آله , احتفال بالمولد النبوی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منشور عقاید امامیه

نویسنده:

جعفر سبحانی تبریزی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه قائمیه معرفی کتاب فهرست نسخه متنی قائمیه

وضعیت نشر :

قم: مؤسسه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

توحید , احادیث , 01. خداشناسی (کلام) , 19. مسایل کلامی , صفات الهی , امامت , معاد(کلام) , نبوت , عقاید شیعه امامیه , حیات اخروی , عدل الهی , احادیث و روایات , شیعه شناسی , صفات خدا , اصطلاحنامه فقه , 13. علم کلام , اسلام‌شناسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

شابک (isbn):

3-22-6243-964

چکیده :

«منشور عقاید امامیه» نام کتابی از آیت الله جعفر سبحانی است که عقاید شیعه را در قالب ۱۵۰ اصل اعتقادی به صورتی استدلالی بیان می‌ کند. هدف از نگارش این کتاب، معرفی باورهای دینی اسلام و تشیع با زبان و استدلال‌ هایی ساده به جوانان است. این کتاب اولین بار در ۱۳۷۶ ش توسط نشر امام صادق (ع) در قم به چاپ رسید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مناظرات في الإمامة المجلد 4

نویسنده:

عبدالله الحسن

نوع منبع :

کتاب , مناظره،گفتگو و میزگرد , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

مناظرات , امام شناسی , امامت , عقاید شیعه امامیه , کتب کلام شیعه , الغیبة: نعمانی , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , تهذیب الاحکام , وافی , تفسیر قمی (روایی) , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تاریخ طبری , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد) , تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع) , الغدیر: علامه امینی , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , تفسیر عیاشی (روایی)

کلیدواژه‌های فرعی :

فرقه ناجیه , خلافت , احقیت علی به خلافت , احکام مخالفین امامت علی(ع) , حقانیت مذهب شیعه , خلافت بعد از رسول الله (ص) , وجوب اطاعت امام , حدیث دشمنی با اهل بیت علیهم السلام , وجوب متابعت معصوم , تجهیز عایشه بعد از جنگ , احتجاج امام علی علیه السلام در توحید , حدیث غدیر , احتجاج علی (ع) در روز سقیفه , امامت امام علی(ع) , احتجاج امام علی(ع) به حدیث غدیر , احتجاج , شیوه احتجاج شیعیان , اصطلاحنامه فقه , نکاح موقت , احتجاج- امامت- سبک شناسی- شیعه. , رد شمس , حدیث ثقلین , احتجاج امام رضا(ع) , احتجاج امام صادق(ع) , احتجاج امام محمد تقی علیه السلام , احتجاج علی (ع) در روز سقیفه , گریه پیامبر(ص) برای مرگ ابو طالب , بیعت سقیفه ,

چکیده :

کتاب «مناظرات في العقائد و الأحکام و الإمامة» نوشته عبدالله حسن در چهار جلد، به زبان عربی نوشته شده است. در مجلد چهارم از این مجموعه، 72 مناظره در خصوص اعتقادات شیعه، امام مت، به ویژه امامت علی بن ابی طالب (علیه السلام) و توضیحاتی در زیر نویس چاپ گردیده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جستاری پیرامون عدالت عرفی

نویسنده:

محمد مهریزی ثانی, احمد باقری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عدالت عرفی , اصطلاحنامه فقه , قواعد فقه جعفری (امامی) [منبع: اصطلاحنامه فقه] , شهادت ( گواهی ) , عدالت(فقه) , عرف (مصادیق ادله اصولی)

چکیده :

عرف در استقرار عدالت که فلسفه و هدف غایی همه مکاتب حقوقی است سهم مهمی دارد؛ به‌گونهای که اکثر نظام های حقوقی، آن را مهمترین منبع وضع قانون می دانند. در نظام حقوقی اسلام، شناسایی عرف به عنوان مبنای اعتبار احکام، محل تردید است؛ چرا که تنها منشأ اعتبار، اراده شارع است. با وجود این، شارع هیچگاه درصدد نفی مطلق ِعرف و قواعد آن نبوده و در مواردی بر اعتبار آن صحّه گذاشته است. در کتب فقهی و اصولی نیز از عرف و عادت کم و بیش سخن رفته است، اما بررسی آنها نشان می دهد که فقیهان، عرف را به عنوان منبع استنباط به رسمیت نمی شناسند و در تبیین حکم مسائل فقهی نیز صرفاً در مواردی کم شمار به آن استناد می کنند به گونه ای که از نظر فقیهان عرف تنها به عنوان ملاک در تمییز مفاهیم و تعیین مصادیق نقش دارد. بر اساس یافته های این تحقیق، عرفی که ریشه در قواعد فطری، ارزشهای اخلاقی و اصول عقلی دارد میتواند بهعنوان ملاک و معیار در تشخیص عدالت سهیم باشد و لحاظ گردد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر