مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
احکام خداشناسی ادله توحید (کلام) اسمای الهی توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) توحید (علم توحید) صفات الهی معرفت تنزیهی خدا Apophatic theology
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1293 
1 2 3 4 5
حجیت متشابک منابع معرفت در فهم و تبیین آموزه های اعتقادی
نویسنده:
محمد تقی سبحانی، محمد مهدی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سخن از ربط و نسبت منابع شناخت، در نظام معرفت دینی، اهمیت خاصی دارد. دیدگاه های موجود در این زمینه از رهیافت های گوناگونی بهره جسته اند؛ برخی عقل را در مقام ثبو... وت و اثبات مستقل دیده و برخی نص را کاملا خود بسنده تلقی کرده اند. در این نوشتار هر دو نگاه، نا تمام معرفی شده و از حجیت متشابک عقل و نقل دفاع شده است. عقل، چه در مقام معنا گری و فهم گزاره ها چه در مقام تبیین و تدلیل آنها و چه در مقام دفاع همراه نقل حرکت می کند. نقل نیز در تنبیه، تقریر، تذکر و تعلیم حقایق به دیگران و کمال یافتن روش به عقل مدد می رساند، در غیر این صورت عقل به تعلیق، تقلیل و تاویل بی ضابطه آموزه های دینی منتهی شده و نقل نیز از پایگاه بین اذهانی محروم می شود. از آنچا که عقل امداد های نقل را تصدیق و در ساختار خود هضم می کند، روش شناسی نهایی مورد قبول، عقلی است.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
1 2 3 4 5
تطور معرفت اضطراری در مدرسه کلامیه امامیه در بغداد( از نوبختیان تا شیخ طوسی)
نویسنده:
علی امیرخانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجم کلام اسلامی حوزه,
چکیده :
معرفت اضطراری که باور جمهور امامیه در دو مدرسه کلامی کوفه و قم بود، به تدریج در مدرسه کلامی بغداد دچار تحول گردید. بررسی سیر تاریخی تطور معرفت اضطراری در بغداد... د حاکی از آن است که از نوبختیان، ابو سهل نوبختی همه معارف را نیازمند استدلال و در نتیجه کسبی می دانست، ولی ابومحمد با آن که همه معارف را اضطراری نمی داسنت، درباره معرفت الله به جواز اضطراری و اکتسابی بودن آن معتقد بود. در فاصله نوبختیان تا شیخ مفید، تنها از ابوالقاسم کوفی عبارت مجملی از نگاشته های او به جا مانده که ظهور در اضطراری بودن معرفت دارد. سرانجام دردوران شیخ مفید و سپس سید مرتضی و شیخ طوسی، معرفت اضطراری به صراحت انکار شد و معرفت اکتسابی و عقلی مورد تاکید قرار گرفت.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 23 تا 40
1 2 3 4 5
نقش معتزله در تخریب شخصیت هشام ابن حکم و نسبت دادن تجسیم به او و تأثیر آن بر محدثان شیعی
نویسنده:
هاشم هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
جسیم به‌معنای اطلاق جسم بر خالق هستی، یکی از مفاهیم جنجالی کلام اسلامی است. در باب پیشینه تاریخی تجسیم و نفوذ اندیشه‌هایی از این دست باید گفت تجسیم در اندیشه ف... فرق دیگر مجال بروز و ظهور بیشتری داشته است، اما معتزلیان نخستین به هشام‌ بن حکم، متکلم بزرگ عصر امامت نسبت تجسیم داده‌اند. این نسبت کانون توجه فرق‌نگاران غیرشیعی و نیز برخی محدثان شیعی قرار گرفته و آن را در آثار خود آورده‌اند. باتوجه به نوشته‌ها و آثار و مباحثات پیشین کلامی، باید معتزله را نخستین نسبت‌ دهندگان دانست. در علل و چرایی این نسبت، برخی محققان به انگیزه‌ ها و رقابت و کینه‌جویی معتزله اشاره کرده‌ اند. ادعای معتزله علاوه بر منابع غیرشیعی ، بر آثار شیعی نیز اثر گذاشته است. پیامد این نسبت را می باید ابهام در شخصیت هشام شمرد. برای نمونه دست‌کم بیش از پنج روایت در اصول کافی و روایاتی در ‌توحید صدوق و رجال کشی، در زمینه نسبت تجسیم به هشام وارد شده است. درباره هشام کمتر نوشته و یا پژوهشی را می توان یافت که به اثبات و یا نفی این موضوع نپردازد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
1 2 3 4 5
مقایسه راه‌حل مسئله شر از دیدگاه جان هیک و علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه وحیدی، مهدی دهباشی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
شر در قرون اخیر به صورت منطقی و قرینه­ ای(علیه وجود خدا) مطرح و به منزله نقدی بر آموزه‌های دینی مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان راه­ حل‌های متنوعی ارائه داده ...  ­اند که از جمله پاسخ‌ها، پاسخ هیک (فیلسوف و متکلم مسیحی) است که تئودیسه پرورش روح است و نیز پاسخ علامه طباطبایی که قایل به عدمی بودن شر شده، آن‌ را لازمه عالم مادی و اختیار انسان می داند. این دو نظریه عدل باور با وجود نقاط اشتراک، دارای تفاوت‌های بنیادین‌اند. در مقایسه و تطبیق دو نظریه، ابعاد مسئله روشن‌تر می شود و راه‌حل جدیدی به‌دست می آید. لذا مقاله حاضر به بررسی و تطبیق این راه‌حل‌ها می پردازد.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
1 2 3 4 5
حکمت الهی؛ چیستی و ادله
نویسنده:
علی محمد قاسمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آن‌گاه که حکمت الهی صفت ذات باشد، به این معنا خواهد بود که در ذات، جهل، راه ندارد، و هنگامی که صفت فعل باشد، یا منظور از آن اِحکام و اتقان افعال الهی است (اعم ...  از افعال تکوینی یا اوامر و نواهی تشریعی)، و یا منظور هدفمند بودن فعل الهی است؛ چراکه انجام کار لهو و عبث، قبیح و به دور از شأن واجب‌ تعالی و حکمت اوست. از این‌رو نظر اشاعره مبنی بر معلل به اغراض نبودن افعال الهی مردود و توجیهات و تأویلات آنان از آیات مربوط نیز، ناپذیرفتنی است؛ زیرا لازمه چنین نظریه‌ای انجام فعل قبیح از سوی خداست که محال خواهد بود؛ درحالی که ذات باری، صرف‌الوجود، واجب‌الوجود من جمیع الجهات، مستجمع صفات کمالیه و برخوردار از غنا و علم مطلق است و لازمه چنین وجودی، حکمت نیز هست. این مقاله در صدد است تا ضمن تبیین معنای اقسام حکمت الهی، برداشت‌های نابجای اشاعره را از برخی آیات قرآنی، نقد و بررسی کند.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 121 تا 146
1 2 3 4 5
بررسی براهین خداشناسی در کلام امام علی (ع)
نویسنده:
اقدس یزدی,سیده مریم حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اثبات وجود مبدأ هستی از اصیل ترین دغدغه های فلسفی تفکر بشری بوده است و یکی از مهم ترین مباحث فلسفی به شمار می رود. از نظر امام علی (ع) سرلوحۀ دین شناخت خداوند ...  است؛ زیرا سایر مبانی اعتقادی انسان بر بنای شناخت توحیدی او استوار می گردد و اگر انسان در این مسئله شناخت درستی داشته باشد، می تواند در سایر مراحل کمالی گام های درست و محکمی در مسیر سعادت غایی بردارد. امام علی (ع) که خود عالی ترین مرتبۀ شناخت را نسبت به خدای متعال داشته اند، در این مسئله کلمات گران بهائی را برای ما به یادگار گذاشته است. در این نوشتار سعی بر این است تا براهین اثبات وجود خداوند را از منظر امام علی (ع) مورد بررسی قرار دهیم. ایشان در عباراتی ما را به توجه و تدبّر در مخلوقات و چگونگی ساختار وجودی آن ها رهنمون می شوند تا بتوانیم از نظم و هماهنگی و تغییر و حدوث آن ها پی به وجود خالقی عالم، دانا و حکیم ببریم که خود از حرکت و حدوث مبرّا باشد. هم چنین امام در براهین دیگری مثل برهان علیت و صدیقین و... وجود خداوند واجب الوجود، بسیط، مطلق و بی نیازی را معرفی می کنند که همۀ موجودات به او وابسته و نیازمند هستند.   بیشتر
1 2 3 4 5
معرفت حق بر مبنای حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
برهان صدیقین که بر پایه امکان ماهوی و استحاله دور و تسلسل شکل گرفته بود، پس از مرحوم بوعلی، در مکتب حکمت متعالیه ‌شکوفا شد و در آثار فلسفی و کلامی اثر فراوانی ...  گذاشت. گرچه حکیم سبزواری، تقریر صدرای شیرازی را خالی از اشکال نمی‌دیدند، اما نوآوری مرحوم علامه طباطبایی و حضرت آیة الله جوادی آملی در برهان مذکور‌، جایگاه این تقریر را در میان براهین اثبات وجود خدا مشخص می‌سازد؛ چرا که برهان صدیقین محکم‌ترین و شریف‌ترین برهان‌های توحیدی است و حد وسط آن غیر از واجب تعالی نیست. ‌تقریر اسد و اخصر علامه طباطبایی از این برهان، علاوه بر اثبات وجود، وحدت حقه حقیقیه را نیز برای حضرت حق اثبات می‌کند و تنها با اعتماد به بطلان سفسطه نزدیک‌ترین راه را به سوی معرفت و اثبات خداوند متعال نشان می‌دهد. سخن از ‌تقریر برهانی است که نیاز به هیچ مقدمه‌‌ای نداشته، می‌تواند اولین مساله فلسفی باشد. آنچه در تکمیل این ‌تقریر مهم است، این است که برای اثبات مبدأ تعالی، نیاز به هیچ یک از مبادی تصدیقی نباشد و تنها به یک سلسله مبادی تصوری بسنده شود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 95 تا 110
1 2 3 4 5
صدرالمتألهین شیرازی و نحوه فاعلیت حق تعالی در نظام آفرینش: رابطه خدا با جهان از نظر صدرای شیرازی
نویسنده:
علی محمد ساجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله حاضر ناظر به بررسی دو نظریه فاعلیت بالقصد و فاعلیت بالتجلی است که به ترتیب از سوی متکلمان، عرفا و صدرای شیرازی پیرامون رابطه خدا با جهان مطرح شده است. رو... ویکرد اصلی مطالب آن تبیین نظریه فاعلیت بالتجلی صدراست، و این موضوع به دنبال نقد آرای متکلمان توسط ملاصدرا و با محوریت مباحث زیر به بحث نهاده می شود: 1- طریقه و شیوه استدلال صدرا برای حل پارادوکس نفی غرض در فعل باری از یک سو و اثبات غرض در افعال او از سوی دیگر. 2- راه حل صدرا برای رفع اشکال موجبیت و الزام در فعل باری، یعنی توهمی که از ناحیه متکلمان به وجود آمده، و تأکید او بر دو عنصر علمیت و رضامندی در نظریه فاعلیت ایجادی و سرانجام اثبات قدرت و اختیار مطلق باری تعالی. 3- تبیین صدرا از نظریه مقصود بالذات و غایة الغایات بودن حق تعالی در نظام هستی. 4- بیان ادله و مبانی صدرا در نظریه فاعلیت بالتجلی و ذکر نسبت آن با آرای عرفا.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 41 تا 62
1 2 3 4 5
ابن رشد و مسئله خداشناسی
نویسنده:
علیرضا اژدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جمهور مردم از چه طریقی می‌توانند خدا را بشناسند؟ آنان چه تصوری از خدا باید داشته باشند؟ شرع مقدس چه راهی برای شناخت پروردگار ارائه داده است؟ قرآن چگونه به توصی... یف حق تعالی پرداخته است؟ این نوشتار در پی بررسی این سؤالات، از دیدگاه ابن‌رشد است. آنچه به آن رسیده، این است که از دیدگاه ابن‌رشد، بهترین راه شناخت خداوند برای عامه مردم راه محسوسات است. شرع مقدس نیز بر این راه تأکید کرده است. لذا دو برهان عنایت و اختراع، که از قرآن استخراج می‌شود، مهم‌ترین استدلال بر شناخت حق تعالی و صراط مستقیم الهی است؛ ‌تصور مردم از خداوند باید به گونه‌ای باشد که قرآن خداوند را توصیف کرده است؛ نه آن گونه که در براهین جدلی متکلمان ارائه شده است و از آنجا که عقل بشری نمی‌تواند کیفیت صفات خداوند را درک کند، نباید به مقایسۀ اوصاف حق تعالی و بشر پرداخت بلکه فقط آن گونه که قرآن توصیف کرده، باید با اوصاف حق تعالی آشنا شد؛‌ هرچند اهل برهان و راسخین در علم می‌توانند آیات الهی را تأویل کنند و بینشی فراتر از عامه مردم از دین داشته باشند؛ زیرا دین الهی تأویل‌پذیر است؛ اما نباید این گونه تأویلها برای عامة مردم بازگو شود.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 111 تا 135
1 2 3 4 5
رهیافتی به نظام تربیتی اسلام از نگاه صحیفه سجادیه
نویسنده:
ابراهیم میرشاه جعفری، حمید مقامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از منابع مهم در بررسی و استنباط عناصر نظام تربیتی اسلام، دعاها‌ی مأثور از پیشوایان دین، به ویژه، دعاهای گران سنگ امام سجاد(ع) است. در این نوشتار اهداف، مبانی، ...  اصول و روش‌های تربیتی در صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا به بررسی و تعریف مفاهیمی چون ‹‹نظام تربیتی››، ‹‹اهداف››، ‹‹مبانی‌››، ‹‹اصول›› و ‹‹روش‌های تربیت›› پرداخته و ارتباط بین این مفاهیم را روشن ساخته‌ایم. با توجه به ارتباط منطقی بین این عناصر، به استنباط نظریه‌های راهنمای عمل از دیدگاه صحیفه پرداخته و مقاله را با بررسی سه هدف، سه مبنا، سه اصل و دوازده روش تربیتی سامان بخشیده‌ایم.   بیشتر
صفحات :
از صفحه 99 تا 118
  • تعداد رکورد ها : 1293