جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«فمینیسم» یکی از جنجال برانگیزترین جنبش‌های اجتماعی و فکری قرن بیستم قلمداد می‌شود. هر چند جنبش فمینیسم در غرب از اوج اقبالِ اجتماعی خود باز ایستاده اما در کشور‌های در حال توسعه و از جمله کشورهای اسلامی همچنان به عنوان یک دغدغه ی اجتماعی در حال پیگیری است. فمینیست‌ها برآنند که بین زن و مرد به ویژه در نظام تشریع فرقی نیست؛ اما دین اسلام به تفاوت‌های زن و مرد در نظام تکوین اذعان دارد و با تأکید بر جایگاه خانواده و تکریم ِنقش مادری و همسری، بر رعایت حریم‌ها و هنجارها در رفتار جنسی تأکید مضاعف دارد. از سوی دیگر عرفان اسلامی از پرورش انسان­ها در محیط خانواده و نقش آفرینی «مادر» در این تربیت سخن گفته و به آن اهمیت ویژه­ای داده است. نقش زن به عنوان مادر و همچنین همسر دراعتلای انسان و رسیدن به مراحل بالای عرفانی چه برای خود او و چه برای همسر و فرزندان، در عرفان اسلامی و شیعی، انکار ناپذیر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و براساس مطالعات کتابخانه‌ای تهیه و به انجام رسیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، که گروهی از فمینیست‌های رادیکال «سرکوب زنان» را به موضوع مادری ربط داده و ادعا نموده‌اند که رایج‌ترین موانع بر سر راه زنان به واسطه بیولوژی تولید مثل ایجاد شده است.

در تحقیق حاضر به بررسی دیدگاه های قرآن و روایات در مورد نقش مادر در تربیت دینی فرزند قبل و بعد از تولد پرداخته شده است. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. همچنین روش جمع آوری داده ها روش کتابخانه ای و ابزار آن، فیش برداری است و در این تحقیق برای تحلیل اطلاعات از تحلیل کیفی استفاده شده است .سوال های تحقیق به شرح زیر است :1-نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره قبل از تولد از دیدگاه قرآن چیست ؟2-نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره بعد از تولد از دیدگاه قرآن چیست ؟3- نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره قبل از تولد از دیدگاه روایات چیست ؟4- نقش مادر در تربیت دینی فرزنددر دوره بعد از تولد از دیدگاه روایات چیست ؟یافته ها نشان می دهد که ازدیدگاه قرآن در مرحله قبل از بارداری نقش وراثتی مادر از جهت اخلاقی، هوشی، رفتاری و خانوادگی در تربیت دینی فرزند موثر است. همچنین تغذیه وی در این دوران و خودسازی اش در تربیت دینی فرزند اثرگذار است. در مرحله بارداری نیز ایمان و اعتقادش، اخلاق و تقوا وحتی نوع تغذیه اش اثر گذار است.در مرحله بعد از تولد، ایمان و تقوای مادر و نیز نوع تغذیه اش در شیر نقش دارد. بعد از این مرحله، مادر می توانددر پرورش اعتقادات، اخلاق و رفتار فرزندش موثر باشد. از دیدگاه روایات، مادر در دوره قبل از بارداری نقش وراثتی در تربیت دینی فرزند دارد. همچنین اخلاق، اعتقاد، رفتار و تغذیه وی در دوره بارداری در تربیت دینی فرزند اثرگذار است. اخلاق، رفتار، هوش، عقیده، ونوع تغذیه اش از طریق شیر به فرزند منتقل شده و در تربیت دینی وی تاثیر دارد. در دوره بعد از شیردهی مادر می تواند اخلاق، اعتقادات و رفتار وی را در جهت تربیت دینی پرورش دهد.

این پژوهش بر آن است که «ویژگی‌های خانواده‌های نمونه در قرآن» را تبیین کند، منظور ما از خانواده‌های نمونه، خانواده هایی هستند که هر یک از اعضا علاوه بر تدین و شایسته و موفق بودن در بُعد فردی، در روابط خانوادگی نیز دارای فضایل و صفاتی‌اند که آنها را شایسته پیروی کردن نموده است. فرهنگ حاکم بر آن خانواده‌ها، ارزش‌ها و فضایل است. پژوهش‌های انجام یافته درباره زندگی انبیاء نوعاً خلاصه شده در کتب تفسیری، قصه‌های قرآنی و سیره و داستان‌های انبیاء و اولیاء است که یا صرفاً با نگرش تفسیری نوشته شده یا تاریخ و وقایع را بیان نموده‌اند اما به تبیین ویژگی‌های روابط اعضای خانواده‌های انبیاء و اولیاء پرداخته نشده است. مسئله ما این است که ویژگی‌های اعضای خانواده‌های انبیاء و اولیاء در ارتباط با همدیگر چگونه است. برای پاسخ به این مسئله به روش تحلیلی و با مراجعه به تفاسیر شیعی و برخی تفاسیر اهل سنت به این موضوع پرداخته شد. در پی آشنایی با خانوادهه‌های نمونه معرفی شده در قرآن و بررسی ویژگی‌های روابط اعضای آنها با یکدیگر مشخص شد که خداوند در قرآن 12 خانواده را به عنوان خانواده نمونه معرفی کرده است که عتارت‌ند از: خانواده‌های حضرات آدم، ابراهیم، لوط، یعقوب، ایوب، لقمان، شعیب، موسی، عمران، زکریا، محمد، علی‌علیهم‌السلام.در بررسی های انجام شده مشخص شد که: ویژگی‌های «فرزندان» در خانواده‌های نمونه عتارت‌ند از رعایت ادب، تواضع، احسان ، اطاعت ، هم‌راهی با والدین و... .«شوهران» ویژگی‌هایی مانند: عفو و گذشت، توجه به رشد معنوی همسر از جمله سفارش او به نماز و زکات، محبت و مهرورزی، احترام، اعتماد، رازگویی، احساس مسوولیت نسبت به همسر دارندو...«زنان» دارای صفاتی مانند، صبر و استقامت، هم‌راهی، حیا، پاک‌دامنی، خانه‌داری، مهر و محبت،احترام و... هستند.در خانواده‌های نمونه« مادران» فرزند را قره عین(روشنی چشم) خود می‌دانند، ایمان، حیا، نجابت دارند ،برای آنها نام نیکی انتخاب می‌کنند، نسبت به آنها مهر و محبت دارند،‌به نیازهایفرزندان توجه می کنند و...«پدران» در خانواده‌های نمونه از خداوند هدفمندانه فرزند می‌خواهند، از خداوند به خاطر نعمت فرزند شکرگزاری می کنند، مهرورزی به فرزندان می‌نمایند،بهفرزندان تلاش، مشارکت، ایثار، اخلاص، امیدو توکل رایاد می دهند و... «برادران» نمونه ، خیرخواه و پشت و پناه همدیگرند، با یکدیگرهم‌کاری و مشارکت می‌کنند، در حق یکدیگر احسان و بزرگواری می‌کنند.ویژگی‌هایی مانند بصیرت و زیرکی برای «خواهران» نمونه بیان شده است.در خانواده‌های نمونه، همه رفتارهای اعضای آنها جهت گیری شده به سوی خداوند است و تنها به خاطر خدا و رضایت او، حسن معاشرت و روابطی نیکو با خانواده‌اشان دارندوبه سوی رشد وتکامل حرکت می کنند.

این پژوهش راجع به نقش مهم و ویژه زن در خانواده به عنوان مادری و همسری است که به مقایسه این نقش مهمدر مکتب اسلام و متفکران فمنیسم می پردازد. نقش مادری و همسری در جامعه امروز ما کمرنگ شده و تحت تاثیر شعارهای فریبنده مدافعان حقوقزن به عنوان فمنیسم قرار گرفته است، که ضرورت وجود چنین پژوهش هایی بیش از پیش احساس می شود. پژوهش حاصل نظریه های متفکران جهان اسلام و نظریه های فمنیستی در مورد جایگاه زن را مورد بررسی قرار می دهدو با یکدیگر مقایسه خواهد کرد و تلاش می کند با استفاده از نظرات اسلامی و فمنیسم به سوالاتمطرح شده، پاسخی کامل دهد. جنبش فمنیسم در طول 200 سال عمری که از آن گذشته، دارای فراز و فرودهای بسیاری بوده است و در طول زمان با مکاتب مهم زمان خویش همچون لیبرالیسم، کمونیسم، سوسیالیسم و.... گره خورده است و نظراتی که راجع به زن و نقش آن در این مکتب آمده، تحت تاثیر یکی از این مکاتب بوده است. اما در مکتب اسلام در طول 1400 سال گذشته تاکنون، در قرآن کریم، سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه مهصومین، جایگاه زن و نقش مادری و همسری به صورت روشن بیان و لحاظ شده است و از حقوق زنان در همه جایگاه به طور کامل دفاع شده است، روش تحقیق به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده است و از کتابها و مقالات فیش برداری کامل شده، در آخر یافته های پژوهش است که به مقایسه این دوتفکر پرداخته است و به نکات منفی و ثبت آنها به طور کامل پرداخته شده است.