جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تدوين الگوي اسلامي پيشرفت، از جمله دغدغه هاي سال هاي اخير حضرت آيت الله خامنه اي براي بهبود کارآيي نظام اسلامي در مسير دستيابي به آرمان هاي آن و تحقق تمدن نوين اسلامي در جهان است. از سوي ديگر، آرمان مهدويت و انتظار موعود، افق مطلوب انقلاب اسلامي و جهت گيري فعاليت ها و سياست گذاري هاي آن در انديشه ايشان و نيز در انديشه امام خميني (ره) به عنوان رهبران اين انقلاب بوده است. اين نوشتار در صدد بررسي مناسبات آموزه انتظار ظهور و حکومت مهدوي، با الگوي پيشرفت و کارکردهاي اين آموزه در تدوين الگوي اسلامي پيشرفت با توشه گيري از انديشه هاي مهدوي مقام معظم رهبري و با روشي توصيفي-تحليلي و مقايسه اي است. يافته هاي پژوهشي حاکي از آن است که از منظر مقام معظم رهبري، انتظار موعود، روح حاکم، ابزار سنجش، هدف و معيار الگوي اسلامي پيشرفت بوده و داراي کارکردهايي همچون اميدافزايي، ايجاد بلندهمتي، غرب ستيزي، تلاش جهادي و برنامه ريزي در مسير تدوين و اجراي الگوي پيشرفت است.

نوشتار پيش رو، به بيان يکي از آموزه هاي مهم مهدويت به نام «انتظار از منظر اهل سنت» مي پردازد.انتظار به عنوان باوري اساسي در ميان اهل سنت، داراي شاخصه ها و مباحث مختلفي است که با باز خواني هر کدام از آن ها، نسبت به ابعاد انتظار شفافيت و باز شناسي بيش تري پيدا مي شود. مثلا يک بار مباحث «رويکردشناختي انتظار» که به رويکرد «حديث محوري» و «باورمحوري» قابل تقسيم است، مطرح مي گردد و از اين طريق به گستره وجودي انتظار در منابع حديثي و کتاب هاي علماي اهل سنت پي برده مي شود، بار ديگر به دنبال طرح مباحث ديگري نظير «ماهيت شناختي وکارکردشناختي انتظار» رفته و با واکاوي انتظار از اين دو منظر، به تقسيمي نظير انتظار عام و خاص و نيز انتظار مثبت و منفي رهنمون مي شويم. در بحث کارکرد شناسانه انتظار که حاوي تنوعاتي نظير انتظار مثبت و منفي است، انديشمندان اهل سنت در بيانات و مکتوبات خويش به صورت فراگير به اين موضوع پرداخته و با ضوابطي دقيق، به بيان تمايزات آن دو مبادرت کرده اند. همچنين با تشريح نقش غير سازنده انتظار منفي و با تبيين نقش تاثير گذار انتظار مثبت، زمينه ساز ترويج انتظار مثبت در ميان اهل سنت شده اند.

موضوع مورد بررسی در این پژوهش، «مهدویت و آینده پژوهی» است که به بررسی مفهوم مهدویت و آینده پژوهی و روابط موجود میان آن دو و نیز کارکردهای هر یک پرداخته است. از آن جا که آینده پژوهی به شناخت یا مطالعه آینده های ممکن و مطلوب جامعه می پردازد، می توان بر اساس شناخت گذشته و شرایط کنونی، آینده های ممکن و محتمل جامعه را تخمین زد. این بحث در جوامع اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار است؛ زیرا از منظر دینی، آینده سازی در ظهور امام منتظر (عج) پاسخی روشن و جامع به پرسش های فطری و بنیادین بشر در خصوص زندگی مطلوب و آرمانی آینده است. با وجود برخی تفاوت ها که در پیش فرض ها، مساله ها و غایات، میان آینده پژوهی و مهدویت پژوهی است، تشابهات موجود میان آن دو، نسبتی تفصیلی را موجب گشته که امکان تعامل متقابل و تنگاتنگی را با حفظ استقلال معرفتی و روشی آن ها فراهم می آورد

اندیشه ظهور منجی در بیش تر فرق و ملل به گونه ای خاص منعکس گردیده تا جایی که ترسیم زوایای آینده بشر، یکی از دغدغه های دایمی انسان عصر امروز گردیده است. ضرورت بیان این مسائل برای قشر جوان و وظیفه ای که بر عهده آن هاست، از اهم واجبات تلقی می گردد. دین اسلام از آیین هایی است که برای آینده بشر چهارچوب و فضای روشنی ترسیم کرده است. نگرانی آحاد جامعه اسلامی، غفلت نسل جوان، که سکانداران آینده جامعه بشری هستند، از زمینه سازی ظهور است. در این پژوهش تلاش بر این است تا با طرح سوالات متنوع، میزان آگاهی قشر جوان را بر مبانی فرهنگ مهدوی و انتظار بسنجیم. از طرف دیگر، بر آنیم تا تهدیدها و آسیب های مباحث ظهور را در میان جوانان به ارزیابی بنشینم و همچنین بدانیم آیا در نوع نگاه پسران و دختران به این مسایل تفاوتی وجود دارد، یا نه.

طلاق، به عنوان مساله اجتماعی، از جمله گسیختگی های خانواده است که از ساخت اجتماعی و عاملیت زوجین متاثر می شود. مقاله حاضر با تلفیق نظریه های سطح کلان (بحران ارزش ها) و خرد (مبادله اجتماعی، همسان همسری و نیاز - انتظار)، به تحلیل علل طلاق در استان مازندران پرداخته است. روش تحقیق، کمی به صورت تحلیل محتوا بود که با استفاده از ابزار پرسش نامه معکوس انجام شد. جامعه آماری شامل 12101 پرونده طلاق در دادگستری استان مازندران بود که از میان آن ها، تعداد 980 پرونده با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. نتایج نشان داد که نرخ طلاق در استان مازندران، بازتاب به ترتیب چهار عامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و شخصیتی است که با هم دیگر توانسته اند 11.4 درصد از واریانس طلاق در استان را تبیین کنند. نتایج پژوهش دلالت بر آن دارد که گذار جامعه از نظم سنتی به مدرن به همراه تجربه زیستی تقریبا متمایز با گذشته، عوامل ساختی و عاملیتی احتمال طلاق را افزایش خواهد داد.

با غیبت امام داوزدهم، شیعیان، مسلمانان و همه مردم جهان دچار محرومیتی جانکاه و عمیق شدند. شیعه در این عصر با پذیرش مسوولیت تاریخی خود برای خروج از این محرومیت، چشم به راه موعود و عصر ظهور، به انتظار ایستاده است؛ انتظاری که بار سنگین رسالت زمینه سازی برای ظهور را با خود به همراه داشت. آمادگی و زمینه سازی برای همه خوبی ها نیازمند ارائه راهبردهای اصولی است که در یک جامعه منتظر توسط کارگزاران برای زمینه سازی ظهور و الگو قرار گرفتن سایر ملل مسلمان، باید بر پایه دکترین مهدویت ارائه کنند که در این میان، نقش راهبردهای اخلاقی بسیار مهم و اساسی است؛ چرا که امروزه موضوع اخلاق، توجه زیادی را در سراسر جامعه به خود معطوف کرده است. دلیل این توجه، دو نشانه بارز است؛ نخست، نقش مهم و پرمعنای رفتار اخلاقی در حفظ و بقا و زمینه سازی یک جامعه مدنی (جامعه منتظر) و دوم، وجود تعدادی پرشمار از نمونه های رفتار ضد اخلاقی. بنابراین برای درک هر پدیده باید به اصل و اساس آن پدیده پی برد و در آن اندیشید.موضوع اخلاق انسانی در هر جامعه، دارای معنایی متفاوت است. از سوی دیگر، اخلاق کارگزاران در نظام اسلامی - در عصر انتظار - با اخلاق کارگزاری در دیگر نظام ها تفاوت جوهری دارد؛ زیرا در نظام های سرمایه سالار، معیار اصلی، دست یابی به سود و لذت است؛ اما در نظام الهی و در عصر انتظار، سود و لذت محور نیست، بلکه سنتی الهی و اصول ارزشی و متعالی، محور و مبنا شمرده می شود و کارگزار ابزاری برای تحقق عدالت، معنویت و سعادت است که این، نوعی امانت داری به شمار می رود. از این رو معطوف به زمینه سازی در عصر انتظار است و طیبعتا کارگزار باید شایسته ترین باشد. شاخص های اخلاقی کارگزاران زمینه ساز، می تواند امر مهم یادشده را برآورده سازد.این نوشتار، جایگاه ویژه اخلاق کارگزاران زمینه ساز در عصر انتظار و تحقق حکومت جهانی را با استفاده از مبانی موجود در اندیشه های اسلامی و بر مبنای مدل تعیین راهبرد SWOT تبیین می کند.