جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گزارش «نظام موضوعات، مسائل و کاربردهای فقهی تکنولوژی هوش مصنوعی» اثر روح الله شمسی کوشکی به همت دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در 42 صفحه منتشر شد. در دنیای مدرن با گسترش سطح ارتباط و تاثیرگذاری تکنولوژی هوش مصنوعی بر زندگی بشر، پاسخگویی به موضوعات و مسائل فقهی حاصل از این اثرپذیری ضرورتی انکارناپذیر است. اما قبل از کشف پاسخ، داشتن دید و تصویری کلی از موضوعات و مسائل فقهی مرتبط با عرصه هوش مصنوعی بسیار مهم است؛ مسائلی همچون حکم فقهی گسترش فناوری­های مربوط به تکنولوژی هوش مصنوعی، حکم فقهی انتقال کارکردهای انسانی به ربات­های انسان­نما، بررسی عملکردهای مجرمانه ربات­ها در ارتکاب جرائم، تجاوز به حقوق افراد و یا گسترش ناهنجاری­ها، طرح ملاحظات شرعی و فقهی در استفاده از فناوری­های جدید حوزه هوش مصنوعی در عرصه­های قضائی، پزشکی، سیاسی و اجتماعی، دولت الکترونیک، تجارت­های الکترونیکی و بانکداری الکترونیک. این مسائل و ده­ها مسئله دیگر، همگی از مطالبی است که پژوهش پیش­رو بدان پرداخته است.

در نوشتار حاضر، گزارشی از دیدگاه‌ها و فعالیت‌های گوگل در زمینه‌ی اخلاق هوش مصنوعی ارائه می‌شود. بایدها، نبایدها و ارزش‌های اخلاقی که واحد هوش مصنوعی گوگل برای توسعه فناوری‌هایش در نظر گرفته و اقداماتی که برای تحقق اهداف اخلاقی‌اش‌ صورت داده‌ است بیان می‌گردد. همچنین پیشنهادهای سیاست‌گذارانه‌ی گوگل در جهت توسعه‌ی هوش مصنوعی تشریح می‌شود؛ بخشی از این پیشنهادها ناظر به سیاست‌گذاری عمومی و برخی از آن‌ها توصیه‌هایی به حکومت‌ها است. در پایان، ضمن ارائه‌ی خلاصه‌ای تحلیلی، ابعاد مختلف گزارش‌های گوگل در زمینه‌ی اخلاق هوش مصنوعی و جهت‌گیری آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و برخی ملاحظات که لازم است حکومت‌ها در نظر داشته باشند، ارائه می‌شود. شایان ذکر است که این گزارش از روی منابع خود این شرکت تهیه شده و ارائه آن به معنای تأیید محتوای آن نیست.

این یادداشت یافته‌های AI4People، ابتکار عمل یک‌‌ساله‌ای که با هدف ایجاد بنیادهای یک «جامعه‌ AI خوب» طراحی شده است، را گزارش می‌دهد. ما فرصت‌ها و ریسک‌های مرکزی AI برای جامعه را معرفی می‌کنیم؛ ترکیبی از پنج اصل اخلاقی عرضه می‌کنیم که موجب تقویت توسعه و پذیرش آن خواهد شد؛ و ۲۰ توصیه‌ انضمامی- برای ارزیابی، توسعه، تشویق و حمایت از AI خوب- پیشنهاد می‌کنیم که در برخی موارد سیاست‌گذاران ملی یا فراملی می‌توانند مستقیماً آن‌ها را مُتقبل شوند در عین حال که دیگر ذی‌ربطان می‌توانند دیگر موارد را بر عهده بگیرند. اگر این توصیه‌ها پذیرفته شوند، برای استقرار یک جامعه‌ AI خوب در حکم بنیادی استوار خواهند بود.

این گزارش به هوش مصنوعی از منظر مطالعات مبنایی و وجود ‌شناختی می‌پردازد و بدین منظور، پس از ذکر تاریخچه‌ای از روند شکل‌گیری هوش مصنوعی و اهداف آن، ابتدا دو رویکرد کلاسیک و جدید در ساخت هوش مصنوعی را توضیح می‌دهد. سپس هوش مصنوعی قوی را به مثابه یک غایت و چشم‌انداز مهم نزد بسیاری از مهندسان این حوزه تبیین کرده و از میان اشکالاتی که فیلسوفان به رویکردها و اهداف هوش مصنوعی وارد کرده‌اند، چهار اشکال مهم را شرح می‌دهد و اشکال مهم دیگری را جداگانه و علاوه بر اشکالات مذکور ذکر می‌کند. البته از آن‌جا که گزارش صرفاً به جنبه‌های وجودشناختی مربوط می‌شود، از ساحت ادبیات فلسفه ذهن و علم‌النفس اسلامی خارج نشده و مباحث مربوط به اخلاق هوش مصنوعی را – به عنوان یکی دیگر از ساحت‌های فلسفی بحث پیرامون هوش مصنوعی - کنار گذاشته است. نویسنده در انتها با مراجعه به منابع بومی فلسفی، توضیح می‌دهد که هوش مصنوعی و آگاهی مصنوعی – لااقل در برخی جنبه‌های آن – مطابق علم‌النفس حکمت متعالیه، امکان عقلی دارد و قابل انکار قطعی نیست.

یازدهمین شماره از آثار پژوهشی دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی با عنوان «نظام مسائل و کاربردهای فناوری هوش مصنوعی در اجتهاد» اثر روح الله شمسی کوشکی منتشر شد. توضیحات: گزارش «نظام مسائل و کاربردهای فناوری هوش مصنوعی در اجتهاد» اثر روح الله شمسی کوشکی توسط دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی در 30 صفحه منتشر شد. امروزه با پیشرفت­ های چشمگیر و روزافزون سطوح کاربردی فناوری «هوش مصنوعی»، سیستم های مجهز این فناوری، عملکردی شبیه عملکرد ذهن انسان دارند که در آینده نزدیک، این قرابت عملکردی بیش از پیش خواهد بود. فناوری یاد شده در حل بسیاری از معضلات و خواسته های پیچیده بشر، نقش آفرینی موثری دارد. در همین راستا، اندیشمندان عرصه معارف اسلامی به دنبال راهکارهایی برای استفاده از قابلیت های این فناوری در حل مسائل دینی هستند. مهم ترین سوالی که ممکن است به ذهن پژوهشگران این حوزه خطور کند این است که آیا با توجه به پیشرفت های چشمگیر فناوری های حوزه هوش مصنوعی در عصر کنونی، می توان برای این فناوری، کارکردی شبیه کارکرد ذهن فقیه در جریان فرایند استنباط معارف و احکام دین تعریف کرد؟ آیا نتایج استنباط فناوری هوش مصنوعی، حجیت شرعی خواهد داشت؟ پیش از پاسخ به این سوال، پرسش مهم تر این است که اساساً مصادیق کاربردی استفاده از این فناوری در طول فرآیند اجتهاد کدام­ اند؟ در اثر حاضر نویسنده کوشیده به طرح مسائلی حول مسئله نخست – و نه پاسخ به آن – و نیز ذکر مصادیق کاربرد هوش مصنوعی در عرصه های مختلف فرآیند اجتهاد بپردازد.

ترجمه ماشینی: این کتاب به بررسی مسائل مهم اخلاق زیستی ناشی از توسعه و استفاده از هوش مصنوعی در محیط‌های پزشکی می‌پردازد. نویسندگان با تعریف گذشته، حال و آینده هوش مصنوعی در محیط‌های پزشکی شروع می‌کنند و سپس به بررسی‌های رایج و خاص اخلاقی زیستی ناشی می‌پردازند. این کتاب در دو مجموعه جداگانه به بررسی پرس و جوهای اخلاق زیستی می پردازد. مجموعه اول شامل مباحث هستی شناختی است که عمدتاً بر شخصیت و عامل اخلاقی یک مصنوع متمرکز است. مجموعه دوم مسائل اخلاقی زیستی ناشی از استفاده از هوش مصنوعی را مورد بحث قرار می دهد. این به ویژه بر حوزه استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی و خدمات بهداشتی تمرکز دارد. با در نظر گرفتن اصول اساسی اخلاق پزشکی، از جمله محرمانگی، حریم خصوصی، شفقت، صحت و وفاداری، چالش های اصلی را مورد توجه قرار می دهد. در نهایت، نویسندگان پیامدهای اخلاقی دخالت عوامل هوش مصنوعی در مراقبت از بیمار را با گسترش مهارت‌های ارتباطی در یک رویکرد مبتنی بر مورد بحث می‌کنند. این کتاب بسیار مورد توجه اخلاق گرایان، متخصصان پزشکی، دانشگاهیان، مهندسان و دانشمندانی است که با هوش مصنوعی کار می کنند.

ترجمه ماشینی: علاوه بر بلایای زیست محیطی، فقر جهانی و انواع جنگ ها و زد و خوردها، انسان ها با چالش دیگری روبرو هستند که ما را بیشتر مضطرب می کند، کسانی که مربوط به هوش مصنوعی (AI) هستند. هوش مصنوعی به توسعه سیستم های کامپیوتری برای به دست آوردن هوش انسانی اشاره دارد به طوری که اولی بتواند وظایفی مانند تصمیم گیری، ادراک بصری، ترجمه زبان و تشخیص گفتار را انجام دهد.

ترجمه ماشینی: این کتاب ترکیبی از تحقیقات در مورد اخلاق، حاکمیت و سیاست های موثر بر طراحی، توسعه و استقرار هوش مصنوعی (AI) را ارائه می دهد. هر فصل را می توان به طور مستقل خواند، اما ساختار کلی کتاب درک تکمیلی و مفصلی از برخی از مبرم ترین مسائل ناشی از هوش مصنوعی و نوآوری دیجیتال ارائه می دهد. با توجه به ماهیت ماژولار آن، این متن مناسب برای خوانندگانی است که می خواهند جهت گیری قابل اعتمادی در مورد اخلاق هوش مصنوعی به دست آورند و برای کارشناسانی که مایلند درباره حوزه های خاص بحث فعلی بیشتر بدانند.