سنت‌های الهی به روش‌های خداوند در تدبیر جهان، اطلاق می‌شود. کلیت و جهان شمولی و تغییر و تحویل ناپذیری، دو ویژگی اصلی سنت‌های الهی است. این ویژگی‌ها اقتضا می‌کن
... ند سنت‌های الهی در گستره تاریخ و حداقل در ادیان الهی گذشته، همچون یهودیت نیز وجود داشته‌باشد. امهال، ابتلا و کیفر سه سنت مشترک و مهم در گفتمان دینی اسلام و یهودیت است که در موارد همچون واقعه خروج، ماجرای گوساله پرستی و تمرد بنی اسرائیل از ورود به سرزمین مقدس و 40 سال سرگردانی آنان تبلور یافته‌است. ضرورت بازخوانی این سنت‌ها در قرآن کریم و متون یهودیت را می‌توان در شناخت ساز وکار این متون مقدس در بازتولید گفتمان دینی دانست. در پاسخ به این سؤال که آیا سنت‌های الهی امهال، ابتلا و کیفر، همان تعریف، کارکرد و نقشی را که در متون یهودیت دارند در قرآن کریم نیز دارا هستند؟ این فرضیه مطرح است که سازوکار تقریبا مشترک و همسانی برای این سنت‌ها در قرآن کریم و متون یهودیت وجود دارد. تحلیل این سنت‌ها با روش تحلیل گفتمان انتقادی، نشان‌دهنده چگونگی کاربست یک عنصر از گفتمان یهودی و مفصل‌بندی جدید آن به عنوان نقاط کانونی در شکل‌دهی هویت دینی-اسلامی است. تحلیل این سنت‌ها نشان می‌دهد، در قرن‌های اولیه ظهور اسلام این سنت‌های الهی در تثبیت معتقدات کلان دینی همچون توحید، نبوت و معاد به‌کارگرفته‌شده است و همچنین از طریق توصیف جایگاه‌های هویتی فردی و جمعی، در شکل‌گیری هویت سیاسی، غیریت‌سازی وشکل‌یافتن هویت اجتماعی مستقل مسلمانان، نقش ایفا می‌کند.
بیشتر