جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عشق و محبت، اکسیر حیات است و بهانه بودن؛ و اگر عشق نبود، هیچ نبود. این معنا در جهان بینی عرفانی که آثار مولانا نمونه های درخشان آن است، ژرف تر و لطیف تر بیان می شود. عرفا معتقدند که اصل همه محبت ها حضرت حق است و از اوست که محبت در همه هستی جاری و ساری می شود. عشق، راز آفرینش و چاشنی حیات و خمیرمایه تصوف و سرمنشاء کارهای خطیر درعالم و اساس شور و شوق و وجد و نهایت حال عارف است که با رسیدن به کمال، به فنا در ذات معشوق و وحدت عشق و عاشق و معشوق منتهی می شود.عشق ودیعه ای الهی است که در وجود انسان نهاده شده و با ذات و فطرت وی عجین گشته و انسان پیوسته به دنبال معبود و معشوق حقیقی بوده است. مولانا می گوید:ناف ما بر مهر او ببریده اند عشق او در جان ما کاریده اندمولانا به سبب سوز عشقی که در دل دارد پله پله مقامات تتبل تا فنا را پشت سر می نهد تا به ملاقات معشوق حقیقی نایل آید. عشقی که مولانا از آن صحبت می کند عشق حقیقی و راستین است نه عشق های رنگین که عاقبت به ننگ انجامد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 93 تا 119

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار سپهر معرفت ـ سلسله مباحث عرفان اسلامی ـ جلسه هشتم

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , عرفان شیعی , عرفان نظری

کلیدواژه‌های فرعی :

زیبایی , جهان هستی , حقیقت قدسی , انسان شناسی عرفانی , عالم هستی , عرفان مثبت , عقل و عشق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه جعفری: محمدتقی جعفری

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار سپهر معرفت ـ سلسله مباحث عرفان اسلامی ـ جلسه هفتم

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , ادبیات عرفانی , عرفان شیعی , عرفان نظری

کلیدواژه‌های فرعی :

زیبایی , اخلاق , نفس لوامه , نفس مطمئنه , عرفان مثبت , هنر پیشرو , عقل و عشق , ماهیت هنر , تاریخ طبیعی و فرهنگ , تعریف زیبایی (عرفان) , نظم جهان هستی (عرفان) , تاریخ انسانی , هنر اصیل ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کتاب عقل جلد 3 : نشانه ها و حجاب های عقل

نویسنده:

محمد بنی هاشمی؛ به قلم امیر مسعود جهان بین

نوع منبع :

کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: نباء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کتب کلام شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

حدیث عقل و جهل , عقل و جهل , عقل و عشق , نشانه های عقل , آفات عقل , حجابهای عقل ,

شماره ديويي:

297/42

چکیده :

سومین دفتر درباره علامات و آفات عقل است که به بیان نشانه ها و حجاب های عقل و نیز جنود عقل و جهل اختصاص دارد. این دفتر شامل سه فصل است که فصل اول به بیان نشانه های عقل و عاقل اختصاص دارد. در فصل دوم آفات یا حجاب‌های عقل مطرح شده است. مهم ترین حجاب ها در اینجا مورد بحث قرار گرفته‌اند که تعداد آنها به چهارده نوع می‌رسد. در این فصل اشاره ای به موضوع عشق و ارتباط آن با عقل شده است که در آن، بین آراء برخی از متفکران بشری با آموزه‌های وحی در این خصوص مقایسه صورت گرفته و در پایان نیز به بیان شرح مختصری از حدیث معروف جنود عقل و جهل پرداخته است. فهرست مطالب کتاب به این قرار است:فصل اول: نشانه های عقل شامل ده خصلت نشانه کمال عقل، نگرش عاقل به عیوب خویش، قناعت و عفت دو زینت عاقل، مدارا با جهل جاهلان دلیل عقل عاقلان، دنیا و آخرت در نگاه عاقل، عمل عاقل در نگاه عاقل، عمل عاقل برای معاد، طاعت رب و جهاد با نفس حال همیشگی عاقل. فصل دوم: حجابهای عقل شامل حجاب هوی و شهوت، حجاب غضب، حجاب طمع، حجاب امل، حجاب کثرت لهو، حجاب کثرت هزل، حجاب عجب، حجاب کبر، حجاب استغناء به عقل خویش، حجاب همنشینی با جاهل، حجاب زیاده خواهی، حجاب بیکاری، حجاب دنیادوستی، مستی های پنجگانه. در فصل سوم نیز لشکریان عقل و جهل آمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تصحیح انتقادی و تحلیل ساختاری یک بیت عرفانی از دیوان حافظ

نویسنده:

علیرضا فولادی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کاشان : دانشگاه کاشان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

استدراج , تصحیح متون ادبی , ادبیات عرفانی , کرامت (عرفان) , اصطلاحنامه عرفان , عرفان حافظ , عقل و عشق , تفسیر عرفانی ماجرای سامری

چکیده :

در مقاله حاضر، به تصحیح و تحلیل بیت عرفانی: "این‌همه شعبده خویش که می‌کرد اینجا / سامری پیش عصا و ید بیضا می‌کرد"، از دیوان حافظ پرداخته‌ شده و کوشش می شود نشان داده شود که در تصحیح‌ها و شرح‌های دیوان خواجه شیراز تا چه اندازه از قواعد زبان حافظانه در تصحیح و شرح این بیت غفلت ورزیده‌اند. مفهوم تصحیح در اینجا، ترجیح یکی از ضبط‌های موجود بیت با روش انتقادی است. همچنین تحلیل بیت با روش ساختاری انجام گرفته است. برای این منظور، ابتدا پنج نقطه اختلاف بیت شناسایی شده و از میان داده‌های موجود، ضبط‌های ارجح انتخاب و سپس به واکاوی ساختارهای زبانی، ادبی و معنایی آن پرداخته‌ شده است. نگارنده این مقاله‌، سرانجام نتیجه می‌گیرد که ضبط نسخه‌های مصحح خلخالی و قزوینی- غنی برای بیت مورد نظر ارجح است؛ ضمن این که اولاً سامری، فاعل جمله مصراع اول است؛ ثانیاً ضبط «شعبده خویش» به این گفته سامری بازمی‌گردد که «وَ کَذلِکَ سَوَّلَت لی نَفسی»؛ و این‌گونه نفس من [به صدا درآوردن گوساله طلایی را] برایم آراست(قرآن: طه، 96)؛ ثالثاً تعبیر «پیش عصا و ید بیضا» تعبیری است برای بیان اثرپذیری سحر سامری از معجزات حضرت موسی(ع) و باز، این گفته سامری را مطمح نظر دارد که: «فَقَبَضتُ قَبضَه مِن اَثَرِ الرَّسولّ فَنَبَذتُها»؛ مشتی [خاک] از جای پای آن فرستاده [که جبرائیل باشد] برداشتم و بر آن [گوساله طلایی] پاشیدم(همان)؛ رابعاً کل بیت حاکی از باور حافظ به مسأله «استدراج» است که جزو مسائل تخصصی عرفانی محسوب می شود و خواجه شیراز می‌کوشد آن را در پرده بگوید تا احیاناً پیرامون یک شخصیت کرامات‌نمای زمانه‌اش نظری داده باشد

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 189 تا 214

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مکانیسم زبان و عناصر روایی در بیان کرامات عرفانی

نویسنده:

حسین قربان‌پورآرانی , ناهید حیدری رامشه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

کاشان : دانشگاه کاشان ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زبان عرفانی , زبان تمثیلی در عرفان , ادبیات عرفانی , منازل سلوک , کرامت (عرفان) , اصطلاحنامه تصوف , اصطلاحنامه عرفان , مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) , سمبولیسم عرفانی , باور پذیری معجزات

کلیدواژه‌های فرعی :

لفظ مستعار , بیان ناپذیری تجربه عرفانی , رویا(اصطلاح وابسته) , عقل و عشق , تجربه دینی (فلسفه دین) , مرز عرفان و خرافه , شیوه روایت صوفیان , گذر از تمثیل گرایی به استعاره گرایی در عرفان ,

چکیده :

تبیین سازوکار زبان و عناصر روایی در بیان کرامات اولیا از مباحث مهم در سبک‌شناسی زبان عرفان است. کرامات اولیا از آن‌جا که متعلق به جهانی پیچیده و وصف‌ناپذیرند، راوی در زبانی متفاوت با زبان عادی می‌کوشد تا در قالب نقل روایاتی به بازسازی عالم لایُدرَک و لایُفهمِ کرامات بپردازد و این دیگر به هنر وی بستگی دارد که تا چه اندازه بتواند به صحنه رؤیت‌شده شکل ببخشد. نوشتار حاضر می‌کوشد تا ضمن بحثی در باب مرز میان کرامات و خرافات و تفاوت باور به مسأله کرامات با خرافه‌پرستی و پرهیز از خلط میان این دو، ابتدا با ذکر شواهدی از مقامات عرفانی، به تحلیل پاره‌ای از شگردهای روایی و تأثیر آن در حقیقت‌مانندی کرامات بپردازد و سپس گرایش زبان این‌گونه روایات را از تمثیل به استعاره بازنمایی کند. برآیند این پژوهش آن است که راوی به نسبت هنر روایتگری خویش، می‌کوشد با بهره‌گیری از انواع شگردهای روایی، کرامات شگفت‌آور را باورپذیر و حقیقت‌مانند جلوه ‌دهد؛ ولیکن این کوشش در ادوار بعد به موازات انحطاط تصوف و آشفتگی‌های سیاسی-اجتماعی، به سستی و ابتذال در زبان و محتوا می‌گراید؛ چنانکه تدریجاً از زبان ساده و تمثیلی مقامات عرفانی در ادوار آغازین تصوف فاصله گرفته و به زبانی بیمارگون و استعاری در ادوار بعد بدل می‌گردد؛ اما نه استعاره‌های لفظی و زبان رمزی و نمادین که ناشی از نارسایی زبان در بیان تجارب عرفانی است؛ بلکه کاربرد استعاره‌های مفهومی در سطحی گسترده در جهت اهداف و منافع گوناگون.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 157 تا 180

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رابطه عقل و عشق

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

در ابتدا بايد يادآور شد كه اين مسئله ريشه در مبحثي دارد كه در ادبيات ما تحت عنوان «تضاد عقل و عشق» مطرح است. البته در حقيقت بايد گفت كه در يك كلام، عشق حقيقي، ثمره و محصول عقل است و ميان عقل و عشق رابطه علت و معلول است نه تضاد. به عبارت ديگر، عشق در بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رابطه عقل و عشق , وادی عشق (سلوک عرفانی) , عقل و عشق

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سرکوب عقل

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی: