جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 9
بررسی تطبیقی آرای جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی پیرامون تفسیر گزاره‌های علمی قرآن
نویسنده:
زهرا محققیان، محمدرضا حاجی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در قرآن کریم در آیات بسیارى پیرامون برخی گزاره‌های علمی سخن رفته که ذیل آن‌ها آرای مختلفى بیان شده است. در این راستا، پژوهش حاضر در تلاش است به بررسی و واکاوی دیدگاه‌های دو نظریه‌پرداز مطرح در میان فارسی‌زبانان یعنی دیدگاه‌های جعفر نکونام و محمدعلی رضایی اصفهانی بپردازد تا در نهایت اثبات کند علت اختلاف دیدگاه‌ها تفاوت پیش‌فرض‌های هر یک در تحلیل گزاره‌های علمی قرآن کریم است. برای نیل بدین هدف، پس از بسط و تبیین مسئله، مهم‌ترین پیش‌فرض‌ها در تحلیل این‌گونه آیات بیان و آرای صاحب‌نظران ذکرشده ذیل آن‌ها شرح داده می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که پیش‌فرض‌ها نقش بسیار مؤثری در تحلیل گزاره‌های علمی قرآن دارند و نگاه ظاهری یا نگاه علمی به این‌گونه آیات مبتنی بر دخالت پیش‌فرض‌هایی چون زبان قرآن، جامعیت قرآن و تفاوت مخاطب آیات الهی است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 99
پیراستگى قرآن از اندیشه ها و باورهاى باطل؛ پژوهشى در باب یکى از مبانى تفسیرى علامه طباطبائى
نویسنده:
امیررضا اشرفى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يكى از مبانى (پيش فرض هاى) تفسيرى علامه طباطبائى در تفسير الميزان، پيراستگى قرآن از باورهاى باطل عصر نزول است. اين مبنا حاصل تجلى اهداف و اوصاف پديدآورنده قرآن در متن آن مى باشد. به خود قرآن نيز ـ كه الهى بودن آن به دليل معجزه بودنش به اثبات رسيده است ـ بر خلل ناپذيرى آن از رخنه باطل صراحت دارد. در باور علامه، با تدبر در آياتى كه برخى نويسندگان آنها را همخوان با باورهاى عصر نزول پنداشته اند، مى توان به اين حقيقت رسيد كه قرآن هيچ انديشه نادرستى را ـ به بهانه هم زبانى با قوم ـ در خود راه نداده است.
قواعد فهم قرآن نگاهى به شش قاعده اساسى
نویسنده:
حبیب الله زارعى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قرآن كريم آخرين كتاب الهى است كه بر خاتم الانبيا، محمد مصطفى (ص)، به منظور هدايت بشر نازل گرديده است. اين كتاب جاويد، كه در عصر ما در ميان كتب آسمانى تنها مرجع مصون مانده از تحريف است، هنگام نزول بر نبى اكرم (ص) منشأ حركت فكرى و فرهنگى بوده؛ زيرا از آغاز، مخاطبان خود را از يك سو، به تدبر در آن فرا مى خواند و از سوى ديگر، منكرانش را به تحدى دعوت كرده و آسمانى بودن و فوق بشرى بودن خود را مكررا و به صراحت بيان نموده است. در عصر ظهور و نورافشانى قرآن، چون اين كتاب مقدس به زبان مخاطبان اوليه اش نازل شده بود و آنان رسول الله (ص) را، كه مبين كلام خدا و مجسم آيات الهى بود، مى ديدند و با قراين آيات مانند اسباب نزول و شرايطى كه آيات الهى در آن اوضاع نازل شده بود. به طور محسوس و ملموس ارتباط داشتند. به سهولت به مفاهيم آيات دست مى يافتند و هر جا دچار مشكل مى شدند از رسول خدا(ص) كمك مى گرفتند. از سوى ديگر، جامعه اسلامى در آن عصر، جامعه اى بسيط بود؛ از جهت فكرى رشد نيافته و باسوادان آن انگشت شمار بودند. از جهت اجتماعى نيز روابط مسلمانان در سطحى بسيار ساده شكل يافته و از پيچيدگى هاى موجود در روابط اجتماعى عصر ما، كه نظريه هاى گوناگون انسانى، اجتماعى را در پى داشت، خبرى نبود. در این مقاله به موضوعوعات ذیل پرداخته می شود: در نظر گرفتن قواعد ادبى و لغت عرب؛ در نظر گرفتن روايات تفسيرى؛ در نطر گرفتن سازگارى تفسير آيات با يكديگر؛ در نظر گرفتن مبانى تفسير قرآن؛ در نظر گرفتن قواعد علم اصول و منطق؛ تعارض قواعد؛ ضابطه كلى تفسير.
جستاری در تاریخ گذاری قرآن
نویسنده:
جعفر نکونام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این مقاله به بررسی جوانب گوناگون تاریخ گذاری قرآن به معنای تعیین تاریخ و ترتیب نزول وحی های قرآن پرداخته شده است. اهمیت تاریخ گذاری و نتایجی که بر آن مترتب است، پیشینه اهتمام به آن به خصوص در دوره معاصر، منابعی که به کمک آنها می توان به تاریخ گذاری قرآن پرداخت، و دشواری ها و محدودیت هایی که در مسیر تاریخ گذاری قرآن و جود دارد، موضوعاتی است که در این مقاله بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
تفسیر تاریخی قرآن کریم
نویسنده:
جعفر نکونام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
تفسیر تاریخی یا ترتیب نزولی قرآن عمر کوتاهی دارد و روش و فوائد و مبانی آن چندان روشن و منقح نشده است و لذا بسیاری بر آن شوریده اند. در این مقاله قصد بر آن است که برخی از مهمترین فواید و مبانی و راهکارهای آن تبیین شود. تفسیر تاریخی قرآن بهترین تفسیر برای قرآن دانسته می شود؛ زیرا قرآن متنی تاریخمند است و طی 23 سال در پی مقتضیات و حاجات مربوط به عصر رسالت پیامبر اسلام (ص) نازل شده است. همان دلایلی که موجب شده است، قرآن به ترتیب خاصی نازل شود، برای تفسیر قرآن نیز وجود دارد. قریب به اتفاق سوره های قرآن دفعی النزول بوده و معدودی از سوره ها نیز که تدریجی النزول بوده است، فقرات آن در پی هم نازل شده اند و هیچ وقفه بلند مدتی میان آنها حادث نشده است. ما با مفروض گرفتن ترتیبی که در روایات ترتیب نزول انعکاس یافته و در عین حال نگاه انتقادی به آن به جهت برخی از مشکلات آن می توانیم به ترتیب منقح تری از سوره های قرآن دست پیدا کنیم و اساس تفسیر تاریخ قرآن قرار بدهیم.
صفحات :
از صفحه 41 تا 68
نقد رویکردهای معناشناسی واژه «مسّ» در آیه لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
نویسنده:
علی راد، فضل الله غلامعلی تبار فیروزجائی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در معناشناسی «مسّ» در آیه (لَا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ) سه رویکرد میان عالمان امامیه از آغاز تا کنون رایج است: مسّ ظاهری، مسّ باطنی، مسّ فراگیر. در رویکرد نخست واژه «مسّ» به تماس ظاهری معنا شده و حکم فقهی حرمت تماس بدن بدون طهارت با الفاظ قرآن از آیه استنباط شده است. ادله پنج‌گانه این رویکرد عبارت‌اند از: استعمال واژه «مسّ» در برخورد جسمی دو چیز با یکدیگر، رجوع ضمیر در «لا یمسّه» به قرآن، استشهاد معصوم (ع)، روایت نبوی و مخالفت با وجدان. رویکرد دوم «مسّ» را به درک حقایق قرآنی تبیین کرده است و به ادله‌ای همچون سیاق آیه، فضای نزول آیه، روایات تفسیری، دلالت معنایی مطهّرون بر طهارت معنوی و رجوع ضمیر در «لا یمسّه» به «کتاب مکنون» استدلال شده است. مطابق رویکرد سوم مسّ به معنای مطلق تماس است؛ اعم از تماس ظاهری و معنوی. این رویکرد به اطلاق واژه «مسّ» و «المطهّرون» تمسک جسته است. قائلان به رویکردهای سه‌گانه، نگاه انتقادی به یکدیگر داشته و ضمن اقامه دلیل به نقد و رد ادله رویکرد رقیب پرداخته‌اند. در این مقاله رویکردهای یادشده، بازشناسی و ارزیابی می‌شوند و ضمن نقد ادله، رویکرد منتخب ارائه می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 128
تناظر قرآن و انسان در حکمت صدرایی و نتایج این رویکرد در زبان دین
نویسنده:
مجید صادقی حسن آبادی، محمدحسین میردامادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
مقاله‌ی حاضر به بررسی تناظر قرآن و انسان در حکمت متعالیه می‌پردازد و ناظر به کاربرد حقیقی و غیراعتباری زبان دین در اسلام (زبان قرآن) با رویکرد حکمت متعالیه است. این نوشتار ضمن طرح اهم مسائل و مبانی حکمت متعالیه، دیدگاه خود را در بحث زبان دین و قرآن بیان می‌کند. همچنین با عنایت به تئوری ترکیبی زبان دین و مراتب مختلف دین، لزوم توجه به ساحت انفسیِ زبان قرآن را متذکر می‌شود. در طی این مقاله، خواننده ضمن مرور اجمالی نظریات گوناگون در باب زبان دین و قرآن، به افق‌های درخور ‌تأملی در این مسأله راه‌ می‌یابد. همچنین نظرهای متمایز مفسران در باب مسأله‌ی «لسان قوم» مورد بررسی قرار می‌گیرد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 30
واژه پژوهی در روایات تفسیری ضحاک بن مزاحم
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
دانشمندان اسلامی از ديرباز به بررسی واژه های قرآن به عنوان زيربنای فهم قرآن پرداخته اند و آثار زيادی به جای گذاشته اند. ضحاک بن مزاحم نيز از جمله مفسرانی است که اساس تفسير خود را بر شرح و توضيح واژگان پايه ريزی کرده است. بدين ترتيب با تتبع در روايات تفسيری وی می توان به چگونگی تبيين و تفسير واژگان از نگاه او دست يافت. از آن جا که بخشی از نکات تفسيری ضحاک مربوط به ريشه يابی لغات می باشد ابتدا مباحثی از قبيل وجوه و نظاير، معربات و غرائب به بحث نهاده شده است. البته بافت شناسی و ترکيب يک لغت با ساير الفاظ جهت ديگری است که ضحاک بدان توجه داشته است. از اين رو، عناصر و قرائنی که بر معنای واژه اثرگذار است را می توان در انديشه های تفسيری ضحاک جست و جو کرد. بديهی است طرح روشمند آرا مفسرانی همچون ضحاک که قريب به عصر نزول می زيسته اند، راه را برای فهم صحيح قرآن هموار می سازد.
صفحات :
از صفحه 21 تا 42
نگاهی به رویکرد هرمنوتیکی فضل الرحمان در تفسیر قرآن
نویسنده:
علیرضا آزاد
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
فضل الرحمان یکی از نواندیشان مسلمان بود که سعی داشت با نقد و تحلیل روش شناسی مطالعات اسلامی، بر کارایی دین در جهان امروز بیافزاید و مسیر تحقق جامعه دینی را هموارتر نماید. در این مقاله پس از طرح ماهیت فکری وی و بیان جایگاه قرآن در اندیشه او، روش تفسیری فضل الرحمان و برخی از پیش فرض های هرمنوتیکی او و همسانی آن با مبانی هرمنوتیک کلاسیک و نئوکلاسیک بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 146
  • تعداد رکورد ها : 9