جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
الهیات بالمعنی الاخص
>
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
>
احکام واجب الوجود
>
احکام صفات واجب(الهیات بالمعنی الاخص))
>
عینیت صفات با ذات
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 25
عنوان :
علل و انگیزه های دینی ملارجبعلی تبریزی و قاضی سعید قمی در انکار اصالت وجود صدرایی
نویسنده:
سیدصدرالدین طاهری ,محسن مروی نام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
قاضی سعید قمی
,
ملا رجبعلی تبریزی
,
شناخت سلبی خدا
,
اشتراک لفظی وجود
,
منتقدان ملاصدرا
,
اصالت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
کلیدواژههای فرعی :
اشتراک معنوی وجود ,
الهیات تنزیهی ,
فلسفه مشاء ,
عینیت صفات با ذات ,
5- تشیع Shiism (اعم از امامی و زیدی و اسماعیلی، (فرق اسلامی)) ,
مکتب فلسفی اصفهان ,
میرفندرسکی ,
شرایط فرهنگی عصر صفوی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
در مکتب فلسفی اصفهان دو گرایش فلسفی مجزا، یکی از میرداماد و دیگری از میرفندرسکی و ملارجبعلی تبریزی آغاز شد. گرایش اول، منجر به پیدایش حکمت متعالیه شد و گرایش دوم، منجر به پیدایش مکتب مشایی ملارجبعلی تبریزی گردید. پیروان مکتب مشایی ملارجبعلی تبریزی همچون قاضی سعید قمی، پیرزاده قمی و... آن گاه که به ظواهر آیات و روایات توجه می کردند، نمی توانستند اصالت وجود و لوازم آن همچون اشتراک معنوی وجود و وحدت و تشکیک مراتب آن را بپذیرند؛ چرا که می پنداشتند با اصالت وجود و اشتراک معنوی آن، خداوند و خالق در ردیف مخلوقات قرار گرفته و این با رویکرد تنزیهی آیات و روایات سازگار نیست. آنان اصالت وجود و لوازم آن را با بسیاری از اعتقادات و باورهای دینی در باب توحید واجب ناسازگار می دیدند. آنان به شدت با اصالت وجود مخالفت کرده و اصالت ماهیت و لوازم آن همچون «اشتراک لفظی وجود» بین واجب و ممکنات را پذیرفته و تباین و کثرت موجودات را با یکدیگر نتیجه گرفته اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم شناسی اوصاف الهی در فلسفه ابن سینا
نویسنده:
سعیده شهیدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
تکثر مفهومی
,
سطوح معرفتی
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
صفات واجب(حکمت نظری)
,
عینیت صفات با ذات
,
فلسفه دین
کلیدواژههای فرعی :
مراتب ادراک ,
عالم ملکوت ,
حکما ,
شی ء محسوس ,
صفات سلبیه ( الهی ) ,
صفات ثبوتیه ( الهی ) ,
عقل(قوه عاقله) ,
خیال(معرفت شناسی) ,
عینیت مفهومی صفات الهی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در باب مفاهیم اوصاف الهی دو تعبیر متفاوت دارد. در مواردی، مفهوم اوصاف الهی را امری واحد و همه اوصاف را دارای معنایی یگانه دانسته است. می توان این قول را بر این مبنا دانست که از حقیقت واحد بسیط، که هیچ کثرتی در آن قابل اعتبار نیست، انتزاع مفاهیم متکثر ناممکن است. با این وجود، در مواردی دیگر، ابن سینا برای هر یک از اوصاف، مفهومی جداگانه در نظر گرفته که با سلب، اضافه و یا سلب و اضافه مشخصی تعریف می شود. در بادی امر به نظر می رسد که وی، در باب مفهوم اوصاف الهی، دو دیدگاه متناقض را طرح کرده اما با توجه به عظمت علمی شیخ الرییس، لازم است به دنبال وجه جمعی برای این دو سخن باشیم، تا در عین حفظ دو نظر مذکور، با تناقضی مواجه نشویم. با سیر در آثار ابن سینا درمی یابیم که وی، به هنگام بررسی مسایل دشوار- خصوصا در مساله توحید و صفات باری تعالی که آن ها را از مشکل ترین مباحث حکمی دانسته است- به سطوح معرفتی مختلف مخاطب خود توجه داشته، و راه جمع میان این دو دیدگاه به ظاهر متناقض نیز در همین رویکرد نهفته است. دیدگاه ابن سینا درباره صفات الهی، در دو سطح متوسط و عالی قابل بررسی است. در سطح متوسط، کثرت اوصاف و تبیین هر یک از آن ها، با سلب یا اضافه ای خاص صورت گرفته است، به نحوی که هر یک از اوصاف حق تعالی، مفهومی متفاوت با دیگری دارد. اما در سطح عالی بحث، وحدت مفهومی اوصاف و ترادف میان آن ها مطرح است، به نحوی که این اوصاف، هم در مقام حقیقت و هم در مقام مفهوم، یگانه اند و تکثر و اختلافی در میان نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سخن گفتن از خدا بر مبنای اشتراک معنوی و تشکیک وجودی با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
اکبر قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
صفات الهی
,
تشبیه
,
کمال مطلق
,
تنزیه الهی
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
حکمت متعالیه
,
وحدت تشکیکی وجود
,
فلسفه دین
,
اشتراک معنوی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نظریه تمثیل ,
اصول فلسفه و روش رئالیسم ,
واقعیت غائی ,
نمادگرایی ,
بیان ناپذیری خدا ,
جمع تشبیه و تنزیه ,
معطله (فرق کلامی) ,
احد (اسماء تنزیه الهی) ,
اهل بیت(ع) ,
شناخت سلبی خدا ,
فلسفه پوزیتیویسم ,
عینیت صفات با ذات ,
برهان بسیط الحقیقه ,
توحید(اخلاق اسلامی) ,
سخن گفتن از خدا از نظر آکوئیناس ,
حلقه وین ,
احد(تعین اول) ,
اصل ابطال پذیری(اصطلاح وابسته) ,
نمادگرایی زبان دین ,
نظریه کارکردگرایی ,
انسانوارانگاری ,
روش سلبی ,
نظریه بی معنایی ,
نظریه دو قطبی ,
الهیات آنسلمی ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
در پاسخ به این پرسش مهم که آیا می توان با زبانی محدود و بشری، از خدایی نامحدود و متعالی سخن گفت؟ دیدگاهها و نظریات گوناگونی مطرح شده است. بنابر دیدگاهی که با نظر به مبانی حکمت متعالیه ملاصدرا، می توان آن را نظریه «اشتراک معنوی و تشکیک وجودی» نامید، با توجه به اینکه خدا کامل مطلق و قائم بالذات است، اولا معنای اتصاف او به صفات کمال این است که خداوند تمامی کمالات وجودی را به کاملترین نحو داراست و صفات سلبیه نیز چیزی جز سلب نقص، یا همان اثبات کمال، نیست و ثانیا این صفات کمالیه عین یکدیگر و عین ذات الهی دانسته می شود و با توجه به «وحدت تشکیکی حقیقت وجود»، اشتراک معنوی صفات الهی با صفات انسانی مستلزم اشتراک مصداقی خدا و انسان و افتادن در ورطه تشبیه نیست. علامه طباطبایی نخست با توجه به تلقی انسانوارانگارانه انسان از خدا، مفاهیم دینی را جامع میان نفی و اثبات دانسته و با تکیه بر روایات، بر دیدگاه اثبات بلاتشبیه، تاکید نموده است. آنگاه به عنوان یک فیلسوف پیرو مکتب حکمت متعالیه و به تبع صدرالمتالهین، با تکیه بر «اشتراک معنوی مفهوم وجود» و «تشکیک حقیقت اصیل وجود» و «تفکیک مقام معنا از مقام مصداق» و با توجه به مراتب معنا و کاربرد الفاظ، بر اشتراک اصل معنای صفاتی همچون علم و قدرت و حیات و ... در انسان و خدا تاکید کرده و انحصار معنا در مرتبه مادی و جسمانی را نادرست دانسته است. هر چند در نظریه علامه نیز نوعی تمایل به روش سلبی دیده می شود و معنای ایجابی مشترک میان صفات خدا و صفات انسان، به روشنی بیان نشده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 127 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اتحاد مفهومی و مصداقی ذات و صفات واجب تعالی از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
محمد ذبیحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
ابن سینا
,
صفات خدا
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه بوعلی
,
توحید ذاتی
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
نجات ,
استوی بر عرش ,
اشارات و تنبیهات ,
خیر اعلی ,
اتحاد مفهومی صفات الهی ,
اتحاد مصداقی صفات الهی ,
اتحاد مصداقی ,
اراده الهی ,
اهل بیت(ع) ,
حیات ,
عینیت صفات با ذات ,
قرآن ,
اتحاد مفهومی ,
کتاب مبدأ و معاد ,
صفات ثبوتی(مقابل سلبی) ,
صفات سلبی(عرفان نظری) ,
تعلیقات ابن سینا ,
صفات اشیاء ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
نوشتار حاضر کوششی است در جهت ارایه دیدگاه ابن سینا درباره نسبت صفات واجب تعالی با ذات واجب الوجود، اهمیت مساله صفات به گونه ای است که می توان گفت جزو اولین و اساسی ترین مباحث کلامی دنیای اسلام به شمار می رود و معرکه آرای مخالفان و موافقان است. بدون تردید دیدگاه های افراطی و تفریطی در این خصوص پیامدهای زیان باری برای جوامع علمی در پی داشته است. در این میان نظریه ابن سینا (اتحاد مفهومی و مصداقی صفات) که از آن به عنوان نظریه ویژه و ممتاز می توان یاد نمود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است، این دیدگاه با توجه به این که مقابل نظریه مشهور (اتحاد مصداقی و اختلاف مفهومی صفات با ذات) است کمتر مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است، از این رو سعی شده ضمن طرح مجدد و ارایه آن، دیدگاه ملاصدرا پیرامون آن نیز تبیین گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نقش نظام مفاهیم سهروردی در مسئلۀ ارتباط میان ذات و صفات نورالانوار
نویسنده:
آی سودا هاشم پور، محمد بنیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذات الهی
,
صفات الهی
,
صفات خدا
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
معقولات اولی((مفاهیم ماهوی)، مقابل معقولات ثانیه)
,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی)
,
نسبت ذات و صفات خدا
کلیدواژههای فرعی :
حکمت اشراق ,
نورالانوار ,
صفات خدا ,
قسطاس ,
فلسفه اسلامی ,
ماهیت کلی ,
عینیت صفات با ذات ,
مفاهیم اعتباری ,
معقول ثانیة فلسفی ,
نفی زیادت و عینیت صفات با ذات ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
حمل مفهوم بر مصداق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
این نوشتار به دنبال بررسی جایگاه و نقش نظام مفاهیم سهروردی، یعنی تقسیمات معقول اولی و ثانی در باب مسئله ارتباط ذات و صفات نورالانوار است تا از این رهگذر، دیدگاه فلسفی وی را بر اساس شالوده و محکمات تفکرش تبیین نماید. عبارات سهروردی در این باره به صورتهای مختلفی بیان و تفسیر شده، برخی دالّ بر اثبات عینیت ذات با صفات نورالانوار و برخی دیگر منکر آن است. عدم تفکیک مفاهیم و معقولات ثانی منطقی و فلسفی در فلسفه سهروردی و معیارهایی که در مورد اعتبار مفاهیم ارائه میکند، اعتقاد به عینیت ذات و صفات نورالانوار را با خدشهای جدی مواجه میسازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 137 تا 157
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الاهیات سلبی و ایجابی در مدرسه فکری اصفهان
نویسنده:
رضا برنجکار، مسیح شاهچراغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الهیات سلبی
,
صفات ذاتی
,
بساطت واجب(امور عامه)
,
عینیت صفات با ذات
,
اشتراک لفظی و معنوی
,
مدرسه اصفهان
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الاهیات تنزیهی در عاشقانههای عطار
نویسنده:
حسین حیدری , بتول فـلاح برزکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشبیه
,
تنزیه الهی
,
الهیات عرفانی
,
عرفان اسلامی
,
الهیات بالمعنی الاخص
کلیدواژههای فرعی :
امکان معرفت خداوند ,
معطله (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
رؤیت خدا ,
جَهْمِیّه ,
زیادت صفات الهی بر ذات ,
مشبهه حشویه (مشبهه صفاتیه) ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
وحدت وجود ,
شناخت ذات خدا ,
توحید صفاتی(فلسفه)) ,
عینیت صفات با ذات ,
خدای ورای اخلاق ,
ادبیات عرفانی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
مقام جمع بین تشبیه و تنزیه((اثباتی)، قسیم مقام تشبیه و مقام تنزیه) ,
خرده گیری از خداوند ,
آزادی دیوانگی ,
چکیده :
ماجرای کشمکش بین تشبیه و تنزیه ذات، صفات و افعال خداوند را میتوان دیرپایترین و گستردهترین مناقشه کلامی پیروان ادیان ابراهیمی دانست. در عالم اسلام امثال کرّامیه، حشویه و اشاعره به تشبیه ذات حق و در مقابل معتزله، شیعه، و عارفان مسلمان، به همانند دانستن اوصاف و افعال حق با آدمیان قایل بودهاند. این مقاله رویکرد عارف شوریده نیشابور، فریدالدین محمد عطار(618-540 ق./1221 -1145 م. ) را در موضوع مذکور در سه اثر او(الهینامه، مصیبتنامه و منطقالطیر) بررسی میکند. این جستار نشان میدهد که فریدالدین حتی در حال و هوای سرایش اشعارش نیز رویکرد تنزیهی دارد و بارها بدان تصریح میکند. عطار برخلاف اشاعره، صفات و ذات حق را از هم جدا نمیداند. وی پای خرد را در شناخت کنه ذات، صفات و افعال خداوند شکسته دانسته و او را حتی از به نام خواندن هم منزه میداند و معتقد است آنچه بندگان در مییابند، در واقع بازتاب خیال خود آنان است: «قسم خلق از وی خیالی بیش نیست». در منطقالطیر نیز پرندگان در پایان توانشان، سیمرغ را سی مرغ دیدند: «حضرتی دیدند بی وصف و صفت». این رویکرد تنزیهی فریدالدین که حتی به مرز الاهیات سلبی نیز نزدیک میشود، یادآور خطبه نخست امام علی(ع) در نهج البلاغه است. از سوی دیگر خردهگیریهای عطار بر رحمت الاهی نیز که بر زبان دیوانگان جاری شده است، نشان میدهد که وی به حسن و قبح عقلی افعال باور دارد و خداوند را فوق چون و چرا نمیداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رویآورد وجودشناسانه «اوصاف الهی» در اندیشه کلامی علامه حلی(ره)
نویسنده:
حسن عباسی حسینآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: جامعة المصطفی العالمیة,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
طرق علاّمه حلّی
,
خداشناسی
,
13. علم کلام
,
وجودشناسی اوصاف الهی
,
درباره علامه حلی
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
نظریه نیابت ,
ذات الهی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
قدم عالم ,
کمال ,
معتزله (اهل سنت) ,
اراده الهی ,
شرک ,
امور عامه ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
احکام واجب الوجود ,
توحید ذاتی ,
عینیت صفات با ذات ,
علم واجب ,
قرآن ,
اراده ,
کشف المراد ,
سرمدیت صفات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
موضوع صفات خداوند در علم کلام از دو جنبۀ وجود شناسی و معنا شناسی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. جنبه وجودشناسی به ارتباط صفات و ذات الهی میپردازد. ذات خداوند عین وجود اوست؛ بر این اساس صفات برآمده از حقیقت وجود و وجوب وجود اویند. دیدگاههای وجودشناسانه اوصاف الهی به شش دسته کلی تقسیم میشود. پرسش این است که علامه حلی چه رویآورد وجودشناسی در اثبات ذات و صفات انتخاب کرده است که از یکسو اشکالات متکلمان بر فیلسوفان بر اندیشه او وارد نشود و از جهت دیگر اشکالات و نقدهای فیلسوفان بر متکلمان نیز بر دیدگاه ایشان وارد نشود و آیا روش ایشان با نقل نیز منطبق است؟ علامه حلی با تلفیق روش فلسفی و کلامی و تطبیق آن با نقل، روشی در اثبات ذات و صفات به وجود آورده که در این رویآورد اشکالات غزالی بر فیلسوفان (قدم عالم و علم خدا به جزئیات) رفع میشود و از طرف دیگر اشکالات فیلسوفان بر متکلمان در مورد هماهنگی نظام فکریشان مرتفع میگردد. وی در این راه قدم به قدم نظام خود را با نقل تطبیق میدهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دلیل آفتاب
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسمای الهی
,
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
عینیت صفات با ذات
,
کلام
کلیدواژههای فرعی :
تفاوت اسم و صفت ,
توقیفیت اسماء الله ,
فطرت(کلام) ,
مرجئه (فرق کلامی) ,
آیات صفات الهی ,
تشبیه ,
تنزیه الهی ,
محبت الهی ,
شناخت سلبی خدا ,
الهیات عرفانی ,
الهیات بالمعنی الاخص ,
عبادت اسم الله ,
تشبیه خداوند به خورشید ,
استعاره های عرفانی از خداوند ,
تشبیه خداوند به دریا ,
تفسیر مثنوی ,
چکیده :
در قرآن کریم و در عرف متکلمان مسلمان آنچه به عنوان جایگزین نام الله یا در وصف او به کار میرود، اسم (جمع آن اسماء) الله نامیده میشود. این که آیا میتوان خداوند را با نامها و اوصافی خطاب کرد که در قرآن، سنت و اجماع نیامده و یا آنکه اسماءالله توقیفی است؛ یعنی مقید به ذکر آنها در منابع مذکور است، از جمله موارد اختلاف مهم اندیشمندان عالم اسلام، بهویژه متکلمان و فلاسفه مسلمان بوده است. اختلاف دیگر آنان این بوده که آیا آنچه بهعنوان اسماء الله اطلاق کردهاند، با مسمایشان عینیت دارد یا بهکلی بیگانه است؟ از فرق عمده کلامی و غالب اهل سنت حنبلی و اشعری بر توقیفیت اطلاق اسما و به عینیت آنها با مسمایشان باور داشتهاند، در هر دو مورد معتزله و شیعه در موضع مخالف ایستادهاند، ولی ماتریدیه با وجود عدم قبول توقیفیت اسمای خداوند، گرچه به عینیت این اسما با مسمایشان اعتقاد راسخ ندارند، لزوما منکر عینیت اسما با ذات و صفات حق نیست.جلالالدین محمد مولوی (متوفای 672)، از سویی، در آثارش خداوند را با نامهای بیشماری از قبیل: خورشید، آفتاب، دریا، دوست، معشوق، یار، دلبر، خلیفه، شاه، مادر، عروس، صید، صیاد و ... خوانده، اما به منصوص بودن آنها مقید نبوده است و از سوی دیگر، توصیف و اسم شایسته حضرت حق، را چون شب قدر، گمشده در اینها میداند، اما در هر دو مورد اشعری نیست و موضعی ماتریدی دارد. با توجه به نظری که در باب گوهر ایمان و سابق دانستن رحمت الهی دارد، نیت گوینده را بر اقوال او مقدم و مایه نجات میشمارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 3 تا 61
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تحلیلی معنای اسم در علوم اسلامی عقلی و نقلی
نویسنده:
کاوس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسم لفظی
,
اسم عینی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
الهیات بالمعنی الاخص
,
اسماء واجب(حکمت نظری)
,
13. علم کلام
,
عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
لقب ,
کنیه ,
تفاوت اسم و صفت ,
تناکح اسماء الله ,
ذات الهی ,
صفات الهی ,
توقیفیت اسمای الهی ,
عینیت صفات با ذات ,
اسم حقیقی(مقابل اسم اسم) ,
اسم الاسم(مقابل اسم حقیقی) ,
معنای عرفی اسم ,
مدلول اسماء الله ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
اسماء و صفات الاهی، از مباحث بسیار پردامنه الاهیاتی است و واژه «اسم» و مشتقات آن از واژههای بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. بحث از مفهوم «اسم خدا» نقش تعیینکنندهای در موضوع گزارههای مربوط به مباحث اسمای الاهی دارد. این مقاله، پس از بررسی معنای اسم خدا در علوم مختلف اسلامی، از جمله علم کلام، فلسفه و عرفان اسلامی، تفاوت این معانی را میکاود. افزون بر نتایج مختلف درباره ارتباط معانی اسم خدا در علوم مختلف اسلامی به این نتیجه میرسد که اصطلاح کلامی اسم خدا با اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی آن متفاوت است. در علم کلام مقصود از اسم خدا، لفظ مأخوذ از صفت و فعل است، اما در اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی اسم به عنوان یک امر عینی در برابر ذات، صفت و فعل الاهی کاربرد دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 25
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید