جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18
منطق صدرایی؛ آرا و نوآوری ها در مباحث مقدماتی
نویسنده:
عسکرى سلیمانى امیرى
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
هر چند ملاصدرا - در منطق - متأثر از دیدگاه های حکمت سینوی است؛ اما نوآوری هایی در منطق دارد که به حق می توان منطق او را منطق صدرایی قلمداد کرد. ملاصدرا علاوه بر آن که در دو بخش تعریف و استدلال، نظرات ابتکاری ای دارد، در رابطه با علم منطق به عنوان یک مجموعه در کنار علوم بشری دیگر و نیز در مباحث مقدماتی آن، صاحب رأی است. ملاصدرا بر اساس تقسیم علوم حقیقی به حکمت نظری و حکمت عملی، علم منطق را مندرج در حکمت نظری کرده و آن را از شاخه های فلسفة اولی به شمار می آورده است، هرچند از نظر او - به معیار تقسیم دیگر - و به اعتبار متعلق علم، علم منطق مندرج در علوم عملی است، نه حکمت عملی. در این نوشتار به برخی موشکافی ها، آرا و نوآوری های ملاصدرا در مباحث مقدماتی منطق، اشاره می شود.
ماهیت اراده در آثار اسپینوزا
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اسپینوزا در آثارش تعریفهای متفاوتی را از اراده ذکر می‏کند. این تعریفهای به طور مشخص عبارت‏اند از: هر عمل درونی و نفسانی، اعم از تصور، میل و خواهش ؛ هر نوع تصدیق و انکار، تصدیق و انکار حق و باطل یا تصور حق و باطل یا عقل ؛ خواهش و میل با کوشش نفسانی برای حفظ ذات. در جمع میان این موارد, احتمالاتی مطرح است. از جمله این که اسپینوزا در این تعریفها گاه به اصطلاح عام اراده نظر دارد و گاه به اصطلاح خاص اراده و گاه به معنای عرفی و لغوی آن
م‍ف‍اه‍ی‍م‌ اول‍ی‌، ض‍روری‌، ب‍دی‍ه‍ی‌، ی‍ق‍ی‍ن‍ی‌ در م‍ن‍طق‌ ک‍لاس‍ی‍ک‌ (ص‍وری‌)
نویسنده:
علیرضا آزادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معانی مفاهیم (اولی، ضروری، بدیهی، یقینی) به ظاهر، روشن است. اما کاربرد آنها در مواضع و مباحث مختلف منطق متفاوت می باشد؛ به تبع این مواضع و مباحث مختلف، معانی آنها نیز تاحدی تغییر کرده و مختلف خواهد بود. در این مقاله سعی داریم این موانع و اختلاف معانی را روشن کنیم.کلید واژه: ابن سینا، استدلال مباشر، اولی، بدیهی، تصور، تصدیق، شیخ اشراق، عرضی، ضروری، ملاصدرا، یقینی.
تصور یا تصدیق
نویسنده:
فدایی عراقی غلامرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
این مقاله به اهمیت تصور و تصدیق به عنوان اصلی ترین ابزار شناخت می پردازد. مقوله تصور و تصدیق برگرفته از میراث یونانی و مورد توجه اکثر صاحب نظران و از جمله دانشمندان مسلمان است. تصور و تصدیق اگر چه از مقبولیت عام برخوردار است، با این حال با پیچیدگی ها و دشواریهایی همراه است. به نظر نویسنده این مقاله، چنانچه نگاه ما به مساله عوض شود، می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. آنچه این مقاله مطرح می کند این است که بر خلاف باور عام، تصور هم یک نوع تصدیق است و اصولا آنچه در شان انسان است، چیزی جز تصدیق نیست. در واقع آنچه در بعد هستی شناسی و شناخت شناسی شکل می گیرد، تصدیق است: تصدیق وجودی شی و تصدیق نسبت شی به شی دیگر. تصدیق در بعد هستی شناسی، همان اقرار به وجود شی  است و در بعد شناخت شناسی با تحلیل عقلی چیزی به چیز دیگر نسبت داده می شود. با این تغییر، تصدیق از مقوله فعل خواهد بود و نفس انسان نسبت به درک اشیا و مفاهیم، فعال است نه منفعل. قضایا می توانند مطابقت یا عدم مطابقت را با امور خارجی بیان کنند به محض حضور شی در نزد نفس خودآگاه انسان و به شرط اشراف و اشعار نفس که به منزله تایید خواهد بود علم تحقق می یابد. این عمل، خود فعلی است از افعال انسان، بنابراین، علم (تصور و تصدیق) فعلی از افعال انسان است و این فعل خلق و آفرینشی است از جانب او. با این تعبیر، نفس انسان به جای حالت کسر و انکسار در برابر اشیا و امور خارجی، می تواند حالت ایجاب و قبول داشته باشد و علم به جای قرار گرفتن در مقوله کیف می تواند در مقوله ملک و جده قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 124
تبیین و بررسی حقیقت ایمان، ویژگی ها و پیامدهای آن در تفسیر المیزان
نویسنده:
نعمت الله بدخشان
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بحث حقیقت ایمان و ویژگی ها و پیامدهای آن از محوری ترین مباحث دین شناسی است که تبیین و بررسی دقیق آن افزون بر اینکه می تواند در تصحیح دیدگاه های نظری و باورهای انسان تأثیر بسزایی داشته باشد، از جنبة عملی هم نقشی اساسی در اصلاح رفتارها و اعمال آدمی دارد. نوشتار حاضر می کوشد تا با استناد به آثار علّامه طباطبائی، به ویژه تفسیر المیزان، دیدگاه ایشان را دربارة این موضوع بررسی کند. در این بررسی ابتدا تعاریفی که ایشان از حقیقت ایمان ارائه کرده است، مختصراً تبیین می شوند و سپس عناصر مندرج در این تعاریف، تحت عناوینی کانون بحث و بررسی قرار می گیرند تا از این راه عناصر مندرج در ماهیت و ساختار ذاتی ایمان از منظر ایشان روشن شوند. پس از آن، برخی از ویژگی های ایمان مانند اختیاری بودن ایمان، مراتب و درجات ایمان، و افزایش و کاهش پذیری آن بررسی می شوند و سپس برخی از پیامدهای مهم ایمان، مانند ارتباط ایمان با عمل، ارتباط ایمان با اسلام و ارتباط آن با اخلاق از نظر ایشان کانون تبیین و بررسی قرار خواهند گرفت.
چیستی ایمان و رابطه آن با اسلام از دیدگاه  خواجه طوسی
نویسنده:
عین الله خادمی، عبدالله علی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق ع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از دیدگاه خواجه نصیر، معنای لغوی " ایمان" تصدیق و باور داشتن است و در اصطلاح،" تصدیق قلبی و زبانی " است به طوری که اولی بدون دومی و دومی بدون اولی کافی نیست. به نظر خواجه نصیر، ایمان ظنی و تقلیدی در سلسله مراتب ایمان قرار دارند و هردو، جزء مراتب پایین ایمان می باشند، اما ایمان یقینی، بالاترین مرتبه ایمان است. ایشان معتقد است اسلام و ایمان، از جهتی مغایر و از جهتی مشابه و عین یکدیگر هستند. لذا به لحاظ حکم، اسلام اعم از ایمان است ولی با توجه به مفاد و مضمون برخی از آیات قرآن، اسلام و ایمان برابرند. همچنین" عمل" از مفهوم" ایمان" خارج است. زیرا در آیات قرآن مجید، " عمل" به " ایمان" عطف گردیده و این، دلیلی است بر بیرونی بودن " عمل" نسبت به ایمان.
تحلیل وجوه معناشناختی، منطقی، معرفت‌شناختی و وجود‌شناختی نظریه‌ اعتباریات علامه‌ طباطبایی
نویسنده:
علی لطیفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
نظریه اعتباریات، از جمله دیدگاه‌های بدیع و ابتکاری علامه طباطبایی است که هنوز آن‌گونه که شایسته است، مورد تحلیل و موشکافی قرار نگرفته است. یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در تبیین دیدگاه علامه در باب اعتباریات، توجه به تعدد و تنوع مفاهیم و مطالب مطروحه در آثار متعدد علامه طباطبایی است. فرض بنیادین این پژوهش، آن است که آنچه علامه طباطبایی ذیل مبحث اعتباریات مطرح کرده‌اند، دربردارنده مجموعه‌ای از دیدگاه‌ها و نظریه‌های خُردتر در حوزه‌های مختلف معناشناسی، منطق، معرفت‌شناسی و وجودشناسی است و تنها شامل برخی مسائل فلسفه اخلاق یا مسئله تقسیم انواع ادراک به ادراکات اعتباری و حقیقی نمی‌شود. بر این‌پایه، این مقاله می‌کوشد با بازخوانی و تحلیل بیانات علامه در این زمینه، به تفکیک ابعاد و ساحت‌های مختلف معناشناختی، منطقی، معرفت‌شناختی و وجودشناختی مبحث اعتباریات و دسته‌بندی مدعیات مرحوم علامه در هر یک از این حوزه‌ها پرداخته، قدمی در جهت تبیینی دقیق‌تر این نظریه و ابعاد متنوع آن بردارد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 67
نسبت و رابطه ی علم کلام با دانش اصول فقه
نویسنده:
ابوالقاسم نقیبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در این جستار، با تعریف دو علم کلام و اصول فقه و تبیین اجمالی ویژگی‌ مسایل این دو گستره از علوم اسلامی، به پیشینه‌ی تاریخی ورود مسایل کلامی‌ به حوزه‌ی مباحث اصولی اشاره شده است. این امر از نوعی ارتباط بین مسایل‌ کلامی و مسایل اصولی حکایت می‌نماید. علم کلام مشتمل بر مباحثی درباره‌ی‌ گزاره‌هایی حقیقی از احوال مبدأ و معاد است و دانش اصول متضمن بحث از گزاره‌هایی اعتباری است که در استنباط حکم شرعی فرعی مؤثر می‌افتد؛ بنابراین بیشتر مسایل علم کلام از حقایق، و مسایل دانش اصول از اعتباریات‌ است. در زمینه‌ی رابطه‌ی تصدیق حقیقی با گزاره‌های اعتباری، برخی از عالمان بر عدم رابطه‌ی منطقی تولیدی بین آن دو تأکید دارند و بعضی دیگر به وجود رابطه‌ی منطقی بین آن دو معتقدند. مهم‌ترین ثمره‌ی مترتب بر این دو نظریه آن‌ است که اصولی، تنها براساس نظریه‌ی اخیر می‌تواند از گزاره‌های کلامی در براهین اثبات مسایل اصولی استفاده نماید. با استقرا در مباحث اصولی طرح شده‌ در کتب دانشمندان این علم درمی‌یابیم که اصولیان از بعضی از گزاره‌های کلامی‌ به عنوان اصل و مبدأ تصدیقی و دلیل بر برخی مسایل و مباحث اصولی بهره‌ جسته‌اند.
صفحات :
از صفحه 79 تا 90
چیستی ایمان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
عین الله خادمی - قدسیه ماجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
یکی از مسائل چالش‌برانگیز و در عین حال کلیدی در طول تاریخ تفکر اسلامی، مسئله «ایمان» است که از جهات مختلف، مورد توجه اندیشمندان بوده است. ملاصدرا به‌عنوان حکیمی متأله و شیعه، ایمان را از ماده أمن می‌داند؛ گویی شخص مؤمن با ایمان، از تکذیب و مخالفت با حق، ایمن می‌شود؛ هرچند ایشان، ایمان را با مفاهیم مختلفی چون تصدیق، حکمت، نور، توحید و عقل تعریف می‌کند، در دیدگاه او «علم و معرفت» مهم‌ترین عنصر در «ایمان» است. صدرا ایمان تقلیدی و کشفی را از اقسام ایمان دانسته است و «عمل» را خارج از حوزه مفهومی ایمان قرار می‌دهد. او ایمان را همچون علم، امری وجودی می‌داند که احکام وجود بر آن سریان دارد، لذا امری مشکک، با قابلیت کمال و نقص و پایین‌ترین مراتب آن ایمان تقلیدی بدون برهان و بالاترین مرتبه‌اش، حق‌الیقین است که از مراتب عرفانی محسوب می‌شود. ایشان توانسته بر اساس مبانی حکمت متعالیه در چهار شاخصه نقش کلیدی معرفت؛ علم امری وجودی؛ رابطه میان ایمان و عمل صالح و مراتب ایمان، به شایستگی در بعد نظری از مباحث دینی، بهره ببرد و تبیین نوینی از ایمان ارائه کند؛ هرچند این نقد نیز (که توجه بایسته‌ای در بحث نظری، به عنصر مودت و محبت ندارد) امکان طرح دارد.
صفحات :
از صفحه 289 تا 324
ماهیت ایمان از دیدگاه ابن عربی و کی یرکگور
نویسنده:
سید یدالله یزدان پناه,احمد رزمخواه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
متفکران حوزه های گوناگون درباره ایمان و سرشت آن به بیان دیدگاه های خود پرداخته و گاه نظریاتی در مقابل یکدیگر ابراز کرده اند. مقایسه و تطبیق این دیدگاه ها و بررسی آنها می تواند به روشنگری در باب ایمان کمک کند. در این جستار ماهیت ایمان از دیدگاه ابن عربی، از حوزه اسلامی و پدر عرفان نظری و کی یرکگور از حوزه مسیحیت بررسی و مقایسه می شود. در باب ماهیت ایمان، دیدگاه های معرفت گرایانه، تصدیق گرایانه، عمل گرایانه و ... از سوی اندیشمندان اسلامی و دیدگاه های گزاره ای، پدیدارشناسانه و اراده گرایانه و ... از سوی متفکران غربی مطرح شده است. ابن عربی بر اساس مبنای واقع گرایی نگاهی معرفت گرایانه و تصدیق گرایانه به ایمان دارد و ایمان حقیقی را ایمان قلبی پیش و پس از شهود می داند، گرچه ایمان پس از شهود را از استحکامی ویژه برخوردار می داند.کی یرکگور با مبناهایی چون شکاکیت فلسفی و غیر واقعی دانستن متعلقات ایمان، نگاهی معرفت ستیزانه و اراده گرایانه به ایمان دارد و ارکان آن را اراده، خطرپذیری و تحمل انواع رنج ها قلمداد می کند
  • تعداد رکورد ها : 18