بنیادین بودن تبیین ابن سینا بهمنزلهی مبناییترین رهیافت فلسفی به فرایند وحی، که بیشترین بازخوردها و تأثیرات را در سایر متفکران بعد از خود تا به امروز داشته
... است، ضرورت نگارش مقالهی حاضر به حساب میآید. ابن سینا بیان میدارد که نفس ناطقه وجه امتیاز انسان از سایر موجودات است. نفس ناطقه وی را بر درک کلیات و حقایق عقلی توانا میسازد، بنابراین هنگامی که مسألهی وحی را به مثابهی نوعی معرفت مد نظر قرار میدهد به ناچار میبایست تبیین کند که نفس چگونه از طریق قوای خویش به معرفت وحیانی نائل میگردد. وی مدعی است وحی صرف نزول فرشته یا مکالمهی الاهی با پیامبر نیست، بلکه حاصل تکامل و تعالی نفس نبوی به عالم قدسی است، بدینسان که نخست قوهی نظری تکاملیافتهی نفس نبوی است که قادر به اتصال با عقل فعال (روح القدس) و ادراک معانی کلی میشود و سپس قوهی خیال وی از چنین قدرتی برخوردار است که میتواند اصول کلی را با حفظ اصل وجود و سنخیت و تناسب آن، به صورت خیالی و حسی تنزل داده و در نتیجه کلام خدا را بشنود و فرشتگان الاهی را ببیند. مسألهی دیگری که ابنسینا در این زمینه به تحلیل آن میپردازد معجزه است. معجزه از نظر ابنسینا محدود به افعال خارق عادت انبیا نیست. از نظر او، اصل وحی نیز خود نوعی معجزه است، بنابراین معجزه یکی از اجزا و عناصر مبحث نبوت است که قابلیت تحلیل فلسفی دارد.
بیشتر