شناسايی مشخصات هريك از حوزه های منظومه معرفتی دين و نسبت عقل بـا آن، بـه مثابـه مبنـای
تعقّل در گزاره ها وآموزه های دين، ضرورتی انكار ناپـذير اسـت. ايـن پـژوهش
... ش منظومـه عقايـد و
باورهای دينی را از ميان حوزه های گوناگون معرفت دينی برگزيده و پس از معرفی شاخصه هـای
آن، نسبت عقل را با عقايد دينی از منظر قرآن و حدیث مورد بررسی قـرار مـی دهـد، تـا جايگـاه
عقل، حدود و كاركردهای آن را در اين قلمرو روشن كند. بررسـی آيـات قـرآن كـريم و سـنت
قولی و فعلی معصومان نشان می دهد كه حوزه عقايد دينـی عبـارت اسـت از : «مجموعـه ای
نظام مند از باورهای جزمی واقع نما نسبت به گـزاره هـای اخبـاری لاهـوتی ديـن كـه متعلَّـق ايمـان
قرارگرفته و «بينش دينی» را شكل می دهند. اين مجموعه، به مثابه يك « قلمرو معرفتـی» و بـه منزلـه
هسته مركزی منظومی معرفتی دين ايفای نقـش مـی كنـد». همچنـين مفـاد آيـات و روايـات نـشان می دهد كه به رهگيری از گوهر قدسی عقل در حوزه عقايد دينی نه تنها ممكـن، بلكـه ضـروری و
كارآمد است و از نظر شارع حجيت دارد؛ البته اين كارآمدی بـه تناسـب نـوع قـضايای عقيـدتی
ذومراتب است و درباره حقايق فراعقلی محدوديتهايی دارد. حكم به وجوب تفكّـر در عقايـد،
كشف عقايد حق و استدلال برآنها ، تصديق، تثبيت و رشد عقايد حـق، اسـتقامت و وفـاداری بـه
عقايد در عمـل، نـشر عقايـد حـق و سـرانجام دفـاع از عقايـد حـق در برابـرباطـل را مـی تـوان از
كاركردهای اساسی عقل در حوزه عقايد دينی دانست
بیشتر