جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تخیل نیرویی است که همه‌ی عرصه‌های زندگی ما را، از لذت‌های کودکانه، تا آموزش و اخلاق، و حتی ابداعات علمی، تحت نفوذ خود قرار داده است. در عرصه‌ی تعلیم و تربیت نیز به سختی می‌توان کسی را یافت که تربیت رابی نیاز از توجه به کاکردهای عظیم این نیروی خدادادی انسان بداند، اما باید دید که آیا نظریه‌ای منسجم و متقن نیز وجود دارد که بتواند در سایه تبیین جایگاه و کارکرد‌های تخیل در تربیت، عمل تربیتی را سامان بیشتری ببخشد؟ ایگن متفکری است که عمرش را صرف مطالعه‌ی تخیل، و طرح ریزی الگویی برای تربیت بر مبنای آن کرده است. به عقیده‌ی ایگن، تخیل در یک کلمه، منبعی برای تصور "بودن‌های امکانی" است. در این منظر، نیروی تخیل می‌تواند در خدمت تصور جهان "آنگونه که هست" و تصور جهان "آنگونه که نیست" درآید. ایگن تخیل و روایت را شالوده‌ی تعلیم و تربیت می‌داند. وی بر الگوی پیاژه‌ای رشد انسان، که در سایه‌ی توجه افراطی به وجوه منطقی شناخت، الگوی مکانیستیِ صلبی را در برنامه درسی رواج داده است، می‌تازد. ایگن معتقد است که فهم و یادگیری، گرانبار از روایت است؛ و روایت راه مناسبی برای پیوند شناخت و عاطفه، در ظرف تخیل آدمی است. نتایج توجه به تخیل از زاویه دید ایگنرا می‌توان در دو حوزه پی گرفت، در حوزه یادگیری از طریق جریان کثرت‌گرایی معرفت شناختی و در حوزه‌ی تربیت اخلاقی در رویکرد اخلاق غمخواری. از سوی دیگر تخیل یکی از موضوعات مهم در سنت فکری ایرانی-اسلامی است. از فارابی تا کنون، تخیل مورد توجه جدی فیلسوفان مسلمان قرار گرفته است. ملاصدرا تخیل را در ابعاد معرفت شناختی آن مورد بحث قرار داده است با این وجود، تخیل مانند غالب مباحث فلسفی صدرا خالی از ریشه‌های وجودشناختی نیست. از این رو، اثبات تجرد خیال و عالم مثال در قوس صعود، امکانات فراوانی را در حکمت متعالیه برای بازسازی نظریه تربیت تخیل بنیاد ایگن، فراهم ساخته است. بر اساس نتایج این پژوهش، می‌توان دوگانه‌های متقابلی را تصور نمود که از خلال آنها تفکیک مناسبی میان تخیل فرهیخته و تخیل خام بدست می‌آید؛ این دو گانه‌ها عبارت‌اند از، تخیل رها- تخیل مقید؛ عقل غایت‌‌نگر -عقل محاسبه‌گر؛ گریز از واقعیت-گذار از واقعیت؛ و تخیل مولد-تخیل مصرفی. بدین ترتیب روشن می‌گردد که تخیل فرهیخته، تخیلی مقید، در ربط توامان با عقل محاسبه‌گر وعقل غایت نگر، مولد و معطوف به گذار از واقعیت است. این تخیل در بین سه قطب «حضور»، «غیاب» و «انسان» که سه پایه‌ی تخیل‌ورزی محسوب می‌شوند در وضعیت تعادل قرار گرفته است. نتیجه‌ی بازسازی "تربیت تخیل بنیاد" نیز در دو مفهوم «همدلی جهت‌مند» و «کثرت‌گرایی شناختی ناهم‌طراز» صورت‌بندی شد. همچنین در زمینه‌ی کاربستی بحث، راهبرد «روایتِ روایت» که بر «نقل» و «نقد» روایت به صورت توامان تاکید می‌کند، سخن به میان آمد.

تعلیم و تربیت همواره از دغدغه‌های بزرگ بشر بوده و عالمان این عرصه درصدد تعیین خط مشی تربیتی برای جوامع بشری بوده‌اند. در این میان ادیان الهی نیز برای هدایت و تربیت انسان ارائه‌ی طریق کرده‌ و فطرت پاک انسانی را مخاطب خود قرار داده‌اند و اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین آسمانی، برای این منظور برنامه‌ای خاص و فراگیر دارد و با ارائه‌ی الگوی حسنه : پیامبر اکرم ( ص ) سرمایه‌ای گرانقدر در اختیار جوامع بشری قرار داده است که مطالعه و بررسی سیره‌ی نبوی می‌تواند ما را به تبیین نظام تربیتی استواری برساند.این پژوهش با هدف : " تبیین نظام تربیتی بر اساس سیره‌ی نظری و عملی پیامبر ( ص ) " درصدد پاسخ گویی به این سوالات برآمده است.1- مبانی فلسفی و نظری نظام تربیتی مبتنی بر سیره‌ی حضرت رسول ( ص ) چیست؟2- اصول تربیت از نظر حضرت رسول اکرم ( ص ) چه می‌باشد؟3- بر اساس مبانی تربیتی رسول اکرم ( ص ) چه اهداف و روش هایی برای تبیین نظام تربیتی می‌توان تعیین نمود؟4- الگوی تربیتی حضرت رسول اکرم ( ص ) دارای چه شاخص هایی می‌باشد؟ـ روش پژوهش حاضر تحلیلی ـ توصیفی از نوع تحقیقات کیفی می‌باشد که از طریق مطالعه‌ی کتب و منابع موجود به تحلیل اطلاعات جمع آوری شده پرداخته است و به بررسی مبانی، اصول و اهداف تربیتی برآمده از سیره‌ی نبی می‌پردازد : مبانی و اصول تربیت نبوی از قرآن سرچشمه گرفته، بر کرامت انسان و فطرت پاک او ـ اصل توحید و معاد استوار شده است و می‌خواهد که با تزکیه‌ی نفس او را به مقام قرب الهی رسانده و با اجرای عدالت اجتماعی زندگی مادی و معنوی او را تأمین سازد. و در راستای ارائه الگوی برتر و پاسخگو به نیازهای جامعه، جامع‌ترین راهکار را در اختیار ما قرار دهد.

موضوع اصلی در این تحقیق بررسی شیوه های تربیت کودکان مسئولیت پذیر از منظر قرآن و روایات است . از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد. واژه مسئولیت از لحاظ لغوی به معنی توانایی پاسخ دادن و در عرف عام به مفهوم تصمیم گیری های مناسب و مؤثر است. پاسخ مناسب و مؤثر، پاسخی است که کودک را قادر می سازد تا به هدف هایی که موجب اعتماد به نفس او می شوند دست یابد یا به تقویت آنها بپردازد. تصمیم گیری مناسب در چارچوب هنجارهای اجتماعی و انتظارات خانواده و چه بسا جامعه از اوست، پس اتخاذ تصمیم بجا و مناسب موجب ایجاد روابط انسانی مثبت، افزایش ایمنی و موفقیت و آرامش و آسایش وی می شود. مسئولیت پذیری در قرآن وروایات به مفهوم تکلیف شناسی وضابطه پذیری وتهعد باوری ، که ریشه در فطرت و وجدان آدمی دارد ، وسایه روشنی از آن به صورت کلی در ضمیر وباطن انسان نهاده شده و از باورهای وجدانوعقل آدمی است .انسانی که تحت تأثیر تربیت های قرآنی قرار گرفته ،مسئولیتهای خویش رامی شناسد ومسئولیت پذیر است .این انسان به مدد قوه تمیز وتشخیص و وجدان آگاه خود حریم حق وحقوقها را رعایت می کند ،نسبت به همگان احساس تعهد ومسئولیت می کند، واز هرگونه تجاوزگری وقانون شکنی می پرهیزد. مسئولیتهای انسانی ؛ از مسئولیت در برابر خداوند – که خاستگاه اصلی همه مسئولیتها است – آغاز می گردد . انسان باید نسبت به قانون ودین خدا متعهد باشد وبه خرد وکلان احکام الهی گردن نهد، واز اوامر ونواهی دین فرمان برد، از دیگر مسئولیتهای انسان مسئولیت در برابر خویشتن ، مسئولیت در برابر دیگران ومسئولیت در برابر طبیعت می باشد . همه این موارد در قرآن کریم وروایاتبه آنها اشاره شده است . ودر تحقیق حاضر به عنوان شاهد از این آیات ورایات استفاده شده است . از یافته های دیگر این تحقیق روش هایمسئولیت پذیری در قرآن و روایات می باشد . از جمله: مسئولیت پذیری از طریق محبت ، مکلف نمودن فرد به اندازه توانایی وی ، دادن فرصت مناسب برای تصمیم گیری ، تشویق ، بازی،الگوگرفتن کودکان از والدین در همه روشها آیات وروایات به عنوان شاهد درتحقیق آورده شده است.این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی – نظری وروش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است ؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده وسپس بر اساس سؤالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .

انسان در مواجهه با موقعیت های مختلف زندگی رفتار وعکس العمل هایی بدون تأمل و سنجش ازخود بروز می دهد که ناشی ازخلق وخوی اوست که به دلیل طرز تربیت درطول زندگی به صورت عادت درشخصیتش رسوخ کرده است. حال اگرصفت تکبر درشخصیت انسان به صورت ملکه ینفسانی درآمد وجزء منش وجودی او گشت در برخورد با موقعیت های فردی و اجتماعی، این خصیصه ی ناپسند اخلاقی را از خود نشان می دهد که به دلیل اثرات مخرب آن سلامت فردی و اجتماعی او را برهم می زند که نشان از عدم صحت روانی و تعادل روحی اوست.پس آدمی محتاج به شناخت این خوی ناپسند اخلاقی است که درصورت تشخیص عارضه به معالجه ی آن بپردازد و نباید این مرض را سهل وآسان گرفت و ازدرمان ریشه ای و قطعی آن غفلت ورزید، زیرا که به کفر انسان می انجامد. درکتاب کافی ازامام)صادق علیه السلام (روایت شده است که فرمود: متکبرین(روز قیامت ) به صورت مور در آیند و مردم آن ها را پایمال کنند تا خدا از حساب آن ها فارغ شود.البته موارد استثنایی نیز وجودداردکه تکبرورزیدن لازم است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «هرگاه متواضعان امتم را دیدید در برابرشان تواضع کنید و هرگاه متکبران را دیدید در برابرشان تکبر کنید چرا که این عمل موجب خوارى و کوچکى آنهاست» .در این پایان نامه بررسی مسئله ی تکبر از دیدگاه تربیت اسلامی در نظر گرفته شده ،چرا که نگاه اسلام به همه ابعاد جوامع بشری نگاهی وسیع و همه جانبه است.نظریات، راه بردها و ره یافت های تربیتی آن نیز از متین ترین و معتدل ترین نظریات می باشد که در سایه ی آن، انسان به تکامل مناسب روحی ومعنوی دست یابد. ماجراهای عبرت آموزی در این مکتب انسان ساز در مورد تکبر وجود دارد که نه تنها پند و اندرز می دهد و مسائلی را در این رابطه به صورت ذهنی و تئوری بیان می کند بلکه با ارائه ی نمونه های عینی در جامعه، راه روشن تربیتی را برای ما ارائه می دهد و صداقت و صراحت و واقع گرایی این دین را به اثبات رسانیده است و با این صفت مذموم که مخالف فطرت سالم بشراست به مبارزه پرداخته و عواقب و نتایج ناگوار آن را گوشزد کرده است.تحقیق حاضر از نوع تحقیقات نظری و بنیادی می باشد البته با توجه به این موضوع که تحقیق در تربیت علاوه بر این که بر شناخت و تبیین تأکید دارد دو نوع تحقیق کاربردی و بنیادی را در بر می گیرد. روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی- تحلیلی و استنباطی است و روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی می باشد.

چکیدههمان‌طور که از عنوان تحقیق پیداست، این پژوهش به بررسی علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با آموزه‌های قرآنی در حوز? تربیت دینی می‌پردازد. مسأله‎ای که انگیزه چنین تحقیقی شد، این بود که چرا برخی مسلمانان بعد از اینکه به حقانیت دین و کلام خدا شهادت دادند، گاهی متفاوت و متناقض با آموزه‌های قرآنی عمل می‌کنند. پژوهش حاضر که جنب? بنیادی-کاربردی دارد، در حوز? تربیت دینی به بررسی سه سوال می‌پردازد: نظام امر و نهی قرآنی چیست؟ آیا قرآن در باب اصل موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی دیدگاهی دارد؟ از دیدگاه قرآن، علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در حوز? تربیت دینی چیست؟در پاسخ به سوال اول بعد از تعریف نظام، ابتدا نظام‌مندی آیات قرآن بررسی می‌شود و این موضوع بیان شده که قرآن مجید مشتمل بر ریشه‌های اصلی اسلام (اصول عقاید اسلامی، اخلاق پسندیده و احکام شرعی و قوانین عملی) است،و به دنبال آن باتوجه به تأکید بر عملکرد در این پژوهش، اهمیت عملگرایی در این نظام مورد بحث قرار می‌گیرد و درنهایت به این سوال پاسخ می‌دهیم که جهت‌مندی آیات قرآن چیست. نماز، جهاد، مهاجرت، انفاق و کم فروشی مصادیقی هستند که نشان می‌دهند در برخی آیات قرآن به موضوع عدم تطابق عملکرد مسلمانان اشاره شده و بدین ترتیب سوال دوم که پیرامون دیدگاه قرآن در باب عدم تطابق است، پاسخ داده می‌شود. در بخش سوم به سوال اصلی تحقیق اشاره گردید و علل عدم تطابق عملکرد مسلمانان با نظام امر و نهی قرآنی در دو دسته عوامل فردی و محیطی طبقه‌بندی شده‌اند. که عوامل فردی شامل عدم معرفت، گرایش‌های نادرست، ضعف اراده و عوامل محیطی شامل ولایت طاغوت و اثرپذیری از خانوده و دوستان هستند. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی است، بعد از وصف و شرح عدم تطابق باتوجه به مصادیق قرآنی به روش تحلیل محتوا به ریشه‌یابی و فهم علل این مسأله پرداخته است و بیان می‌کند نه تنها در بعضی آیات از قرآن مجید به عدم تطابق عملکرد اشاره شده، بلکه برخی از دلایل آن نیز متذکر گردیده است.واژگان کلیدی: قرآن، نظام امر و نهی قرآنی، تربیت دینی، عملکرد مسلمانان

از بازگشت به سوی خداوند دو مفهوم و دو تعبیر می توانیم داشته باشیم. یکی اینکه در رجعت بی تفاوت و بی توجه باشیم و بازگشتی قائل نباشیم، مفهوم و تعبیر دوم از اعتقاد به قیامت و رجعت به سوی خداوند این است که انسان ضمن اینکه بُرده می شود یعنی تدریجاً برحسب طبیعت به پایان عمر نزدیک می شود، اراده بازگشت دارد، و چون اراده بازگشت دارد تدارکات تهیه می کند، خود را آماده می‌کند، مسیر حرکت و منتهای حرکت را برای خود تصویر می کند مطابق قاعده و قانون الهی عمل می کند، در صراط مستقیم گام برمی دارد انسان شدن، صیرورت، پویش و حرکتی است خودآگاه، محیط آگاه، خودساز، محیط ساز و انتخاب گر که بر اساس انتخاب آگاهانه و آزادانه اش، هم خود را می سازد و هم در تغییر ساخت محیط طبیعی خود دخالت گسترده ای دارد و محیط اجتماعی خود را می سازد این رساله نشان می دهد اسلامی که پانزده قرن قبل پایه گذاری شده است در شدن انسان چه نظراتی دارد که قابل بحث است. باز در اهمیت آن این بس است که انسان را از حالت جمود و حیوان بودن بیرون کشیده و به انسان شدن تبدیل می کند.لذا این رساله به دنبال پرده برداری از اندیشه اسلام و بزرگان اسلامی در خصوص مفهوم صیرورت و همچنین در خصوص طرق وصول به صیرورت یعنی انسان شدن، به کمال رسیدن، می باشد.: در رساله حاضر در بخش مباحث نظری کل مباحث تربیت را در نه بخش شامل: بحث دیدگاه ها و نقطه نظرات (که خود شامل چهار بحث معرفت شناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و خداشناسی) اهداف تربیت چیست؟ محتوای تربیت چیست؟ مراحل تربیت کدامند؟ روشهای تربیتی کدامند؟ مربی تربیتی کیست؟ امتحان چیست؟ مدیریت و اجرای تربیتی یعنی چه؟ ثمره و محصول تربیت چیست؟ طبقه بندی نموده ایم. و در نهایت تعریف کامل و جامع از تربیت که مورد قبول اینجانب در این رساله بوده است عبارت است از: هدایت و اداره جریان ارتقایی و رشد یا تکامل بشر به منظور جهت دادن به سوی کمال بشر از مکتب اسلام. و سوالاتی که درصدد پاسخگویی به آن‌ها برآمده ایم عبارتند از:1.

موضوع اصلی در این پژوهش، بررسی جایگاه و آثار تربیتی صله رحم در قرآن و روایات می باشد. از مهم ترین یافته های این تحققیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد:صلۀ رحم یکی از پیمان های الهی است که خداوند از انسان گرفته است.صله رحم صرفاً به ارتباط خوشایند با اقوام سببی و نسبی اختصاص ندارد، بلکه ارتباط با اولیای الهی، مؤمنان وهر گروه و یا فردی که به نحوی حق بر گردن فرد مؤمن دارد، مصداق صله رحم است. و همه آنها در ابعاد مختلف زندگی انسان نقش دارند.از یافته های دیگر این تحقیق آن است که در اسلام صله رحم رفتاری اجتماعی دانسته شده که بُعد معنوی و الهی دارد و افراد با خویشان و نزدیکان خود از آن جهت ارتباط برقرار می کنند که خدای متعال برای آنها حق قرار داده است. به صورتی که فردی که قطع رحم می کند از ادای حقوق خویشان و نزدیکان سر باز زده است. در حقیقت پرداختن به صله رحم وظیفه ای دینی و امری واجب است که انگیزۀ انجام آن به دلیل آثار و پیامدهای بسیار زیاد آن بسیار قوی است.در اندیشه اسلامی، حفظ و تعمیق روابط فامیلی و ارتباط صمیمانه و حمایتی خویشاوندان و دوستان، آن قدر اهمیت دارد که پیامبر اسلام (ص) آن را جزء دین می داند و هدف از رسالت خویش را پس از بندگی خداوند و مبارزه با بت پرستی، صله رحم معرفی می کند.از نتایج دیگر این تحقیق آن است که، صلۀ رحم تنهابه کمکها و حمایت های مالی اختصاص ندارد. صلۀ رحم به سبب اختلاف زمان، مکان، افراد، حالات و عادات مختلف فرق می کند. زیرا هر کدام از بستگان و نزدیکان از جهت نیروی کار، توانایی مالی و دیگر جهات با هم متفاوتند. پس قهراً صله رحم نیز متفاوت خواهد بود. صله از نیازمندان آن است که انسان از حیث مادی به وضع اقتصادی آنان و از حیث معنوی به زیارت و صلۀ عاطفی آنها برسد. صله از دوستان و همنشینان، با هدیه و دیدار آنهاست و نوشتن نامه (از محل دور) پایین ترین مراتب آن است. ابتدای صله رحم، به نفع رسانی به آنان و نهایت آن، وجوب انفاق و احسان در گرفتاری می باشد بین این دو مراتب متفاوتی وجود دارد.همچنین، صلۀ رحم از جمله رفتارهای کلیدی در هدایت تربیتی به هدف قرب است که به عنوان عبادت، آن هم از برترین عبادت هاست. صلۀ رحم نقش اساسی در سازگاری انسان و تحکیم پیوندهای خانوادگی و وحدت جامعه دارد و باعث پیشگیری از بسیاری از آسیب ها و مشکلات جامعه صنعتی می شود.این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی نظری و روش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبق بندی آنها نموده و سپس بر اساس سؤالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

اگر پژوهش و تحقیق به درستی جهت گیری نشود و در مسیر توسعه ی معنویت و رشد اخلاقی نباشد، نه تنهادرخدمت آبادانی دین و دنیا نخواهد بود، كه عاملی برای تخریب حیات آدمیان نیز خواهد بود. به عبارتی نتایجپژوهش به جای آن كه آدمیان را به سعادت برساند از حق و حقیقت دورشان می سازد؛ چرا كه جهت گیری آناندرنهایت به توسعه ی كفر و الحاد می انجامد، كه از مهم ترین دلایل آن عدم توجه به اصول و معیارهای اخلاقیپژوهش می باشد. برای دستیابی به چارچوبی كه بتواند چشم انداز درست و منطقی را برای تدوین وتبیین اصولاخلاقی درپژوهش فراهم نماید، تمسك به قرآن و روایات امری اجتناب ناپذیر است؛ چرا كه منشور اخلاقیقرآن محدود به زمان و مقتضیات خاص نبوده، بلکه برای همه ی زمان ها قابل بهره برداری است و از این نظر،مسلمانان دارای پشتونه ای قوی هستند. در كشور مانیز به لحاظ بهره مندی از فرهنگ اسلامی و همچنینآموزه های فرهنگ سنتی و اسلامی، اخلاق و رعایت اصول اخلاقی همواره از جایگاه ارزنده ای در زندگی مردمبرخوردار بوده است.نقش مهم و فوق العاده اخلاق در پژوهش بر كسی پوشیده نیست و با توجه به اینکه هدف پژوهش ها دراسلام تقویت فرهنگ اسلامی و فراهم نمودن سعادت حقیقی بشر است، پژوهش حاضر در پی بررسی اینموضوع است كه دیدگاه، قرآن و روایات درخصوص اصول اخلاقی پژوهش چیست؟تحقیق، از نوع بنیادی- نظری است و روش آن كتابخانه ای بوده، كه طی آن از قرآن كریم و دیگر منابعمعتبر دینی استفاده شده است. ابزار جمع آوری فیش برداری بوده و روش تحلیل آن كیفی می باشد.نتایج پژوهش در خصوص سوال اول )آیا اسلام اصول اخلاقی خاصی برای پژوهش دارد؟( نشاان داد كاه دیاناسلام با انباوه ی از توصایه هاای عملای در زم یناه رعایات اصاول اخلاقای ،در باین دیگار ادیاان از جایگااه ممتاازیبرخوردار است وپژوهشگر موظف است در امر پژوهش به عنوان الگو و اصول از آن ها بهره گیرد .همچناین نتاایجپژوهش در خصوص سوال دوم )اصاول اخلاقای پاژوهش در قارآن كادام اسات ؟( نشاان داد كاه قارآن باه اصاولاخلاقی مهمی در امر پژوهش توجه نماوده اسات كاه از آن جملاه مای تاوان باه اصاول آزادی،كرامات ماداری ،حقوق مداری ،خیرخواهی ، مسئولیت پذیری ، رازداری ، وفای به عهاد ، راسات گاویی ، امانات داری و حقیقاتمداری اشاره نمود.بالاخره نتایج حاصله از سوال سوم )اصول اخلاقی پاژوهش در روایاات كادام اسات؟ (نشاان دادكه در روایات اسلامی نیز در مورد اصول اخلاقی توجه و عنایت خاصی صورت گرفته كه از آن جمله می توان باهاصول اخلاقی ای همچون آزادی،كرامات ماداری ، حقاوق ماداری ،خیرخاواهی ، مسائولیت پاذیری ، رازداری ،وفای به عهد ، راست گویی ، امانت داری و حقیقت مداری اشاره نمود

در پژوهش حاضر، میزان و نحوه توجه به سیره انبیاء(ع) و معصومین(ع) درکتب جدید التألیف فارسی (بخوانیم- بنویسیم) سال تحصیلی 88- 87 در مقایسه با کتب فارسی چاپ 80- 79 دوره آموزش ابتدایی در ایران مورد بررسی قرارگرفت تا مشخص شود که تا چه حد در این کتاب ها تلاش برای آشنا کردن دانش آموزان با ابعاد شخصیت انبیاء(ع) و معصومین(ع) صورت گرفته است. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوای توصیفی استفاده شد. جامعه آماری در این پژوهش، کتاب های فارسی دوره ابتدایی که در سال تحصیلی1380- 1379 در سراسر کشور تدریس می شده اند، وکتاب های جدید التألیف فارسی (بخوانیم- بنویسیم) دوره ابتدایی درسال تحصیلی 1388- 1387 که درحال حاضر تدریس می شوند، می باشند. یافته های تحقیق نشان می دهد که در کتاب های فارسی (بخوانیم- بنویسیم) دوره ابتدایی سال تحصیلی88- 87 برحسب صفحه، تنها 5/4% از کل صفحات کتاب های فارسی این دوره تحصیلی به انبیاء(ع) و معصومین(ع) اختصاص داده شده است، یعنی در آنها مجموعاً به 33 مورد شرح زندگی، 35 مورد رفتار وبه 4 مورد احادیث این بزرگواران اشاره شده است. همچنین تحلیل محتوای کتاب های فارسی دوره ابتدایی سال تحصیلی80- 79 نیز بر حسب صفحه، نشان می دهد که 9/7% از کل صفحات این کتاب ها به انبیاء(ع) و معصومین(ع) اختصاص داده شده است و مجموعاً در این کتاب ها به 25 مورد شرح زندگی، 70 مورد رفتار و به 9 مورد احادیث انبیاء(ع) و معصومین(ع) اشاره شده است. میزان فراوانی اسامی انبیاء(ع) و معصومین(ع) در کتاب های فارسی سال های 88- 87 و 80- 79، با تفاوت قابل ملاحظه ای (156 به 201)، به کتاب های فارسی سال80- 79، بر می گردد. نتایج تحلیل محتوای پرسش ها و تصاویر در زمینه مورد نظر پژوهش نیز، نشان داد که در هر دو سال تحصیلی فوق، پرسش ها بسیار سطحی بوده، و تصاویر کتاب های سال 88- 87 نیز، به نسبت کتاب های سال80- 79، بسیار بهتر و جذابتر شده است. بنابراین نسبت فراوانی صفحات و موارد اشاره شده مربوط به سیره انبیاء(ع) و معصومین(ع) در کتاب های فارسی سال 80- 79، جدای از تصاویر و ظاهر این کتاب ها، به مراتب بیشتر و حیطه های بیشتری را در بر داشته است.

قرآن کریم، در ایفای رسالت تربیتی خود، توجه ویژه‌ای به طبیعت داشته و همواره انسان‌ها را به مشاهده و تفکر در طبیعت دعوت نموده است. این امر، تبیین جایگاه طبیعت در تربیت انسان، از دیدگاه قرآن کریم را ضروری می نماید. پژوهش حاضر که از نوع بنیادی نظری و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است، در تبیین این موضوع، داده‌ها و اطلاعات لازم را با روش کتابخانه‌ای گرد‌آوری نموده و به شیوه استدلال عقلی و منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و از این طریق، بنیادها، اهداف و روشهای تربیتی ارتباط انسان با طبیعت را از آیات قرآن کریم استخراج و استنباط نموده است. واکاوی بنیادهای طبیعت شناختی قرآن کریم روشن می‌سازد که طبیعت نظامی هدف‌مند و مظهر صفات و اسماء خداوند است که تحت تربیت الهی، مسیر مشخصی را می‌پیماید. خداوند، طبیعت را ماده‌ی اولیه‌ی خلقت آدمی قرار داده و تمام پدیده‌های طبیعی را در جهت تعالی و تکامل انسان مسخر نموده است. قرآن کریم بر اساس این بنیادها و با هدف تربیت ساحت های وجودی انسان، اعم از تربیت جسمانی، تربیت عقلانی، تربیت اعتقادی، تربیت اخلاقی و تربیت اجتماعی، او را به مواجهه با طبیعت دعوت می نماید و روش‌های مختلفی از جمله تجربه‌ حسی، گردشگری، کار و کسب و نیز مطالعه بُعد طولی طبیعت، که همان ارتباط طبیعت با عوالم برتر است، را برای تحقق این اهداف معرفی و توصیه می‌نماید. ارتباط انسان با طبیعت بر اساس بنیادها، اهداف و روشهای یادشده، در فرایند تربیت و تکامل اونقش و جایگاه ویژه‌‌ای خواهد داشت.