جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
علم(حصولی و حضوری)
>
معلوم((اصطلاح وابسته)، مقابل عالم)
>
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری)
>
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 15
عنوان :
رابطهی «معلوم بالذات» و «معلوم بالعرض» نزد علامه طباطبایی
نویسنده:
نویسنده:وحید آرزومندی؛ استاد راهنما:رضا اکبریان؛ استاد مشاور :سیدمحمدعلی حجتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
فهرست منابع فارسی
فهرست منابع انگلیسی
فهرست نوشته ها
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات)
,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
علم حصولی فرایندی ادراکی است که سه جزء در آن، زمینهی تحقق علم را فراهم میآورند؛ جزء اول عالم یا مدرِک یعنی شخص ادراککننده است، جزء دوم شیء خارجی یا معلوم بالعرض است و سومین جزء صورت ذهنی یا معلوم بالذات است. نزد علامه طباطبایی چگونگی رابطهی معلوم بالذات و معلوم بالعرض به صورت حصول صورت شیء مادی در ذهن نیست، بلکه عبارت از حصول صورت مجرد مثالی نزد وجود مثالی مدرک است. به این ترتیب علم به معلوم بالذات یا صورتهای علمی، علم حضوری و بیواسطه است. بر همین مبنا علم حصولی نیز به علم حضوری باز میگردد. تلقی خاصی که علامه طباطبایی از ماهیت دارد در تبیین نحوهی ارتباط معلوم بالذات و معلوم بالعرض در فرایند علم حصولی اثر میگذارد. علامه طباطبایی در مسألهی تمایز وجود و ماهیت، برای ماهیت نقش هستیشناختی قایل نمیشود، بر این اساس معلوم بالذات و معلوم بالعرض هر دو باید از سنخ وجود باشند. علامه معتقد است بین وجود عینی و ماهیت نزد ذهن ملازمهی عقلی وجود دارد. چگونگی رابطه بین وجود عینی و ماهیت که ظهور وجود عینی نزد ذهن است، مسأله تحقیق حاضر است. حل مسأله در این تحقیق با روش تحلیلی - توصیفی صورت میگیرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حکیم سبزواری و سازوارسازی دیدگاه سهروردی و صدرالمتألهین در مساله ابصار
نویسنده:
محمد هادی توکلی، حسینعلی شیدانشید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه اشراقی
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
علم حضوری(راه های معرفت)
,
ابصار
,
باصره(معرفت شناسی)
,
نظریه اضافه اشراقی
,
العلم الاشراقی الحضوری
کلیدواژههای فرعی :
ماهیت شی ء ,
وجود ذهنی ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
وجود خارجی(اصطلاح وابسته) ,
ضعف وجودی ,
مدرِک و مدرَک ,
نفوس تکامل یافته ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
صدرالمتألّهین که در اِبصار، به نظریّۀ خلق و انشای صور محسوس توسط نَفْس عقیده دارد، نظریّۀ علمِ حضوریِ اشراقی اِبصار اثر شیخ اشراق، را نپذیرفته و اشکالاتی بر آن وارد کرده است. سبزواری در دفاع از نظریّۀ شیخ اشراق، علاوه بر پاسخگویی به نقدهای صدرالمتألّهین، در توجیه این نظریّه و سازوار ساختن آن با مبانی حکمت متعالیه کوشیده است. این مقاله به گزارش و نقد و بررسی این کوشش سبزواری که در واقع نوعی نوآوری در سازوارسازی دو آن دیدگاه است، اختصاص دارد. حاصل آنکه دو گونه توجیه از سخنان وی میتوان داشت که البتّه با اشکالاتی از جمله ناسازگاری با نظام حکمت اشراقی، روبهروست، امّا نظریّهای را که در تبیین کیفیّت ابصار در مورد نفوس کامل از توجیه دوم وی به دست میآید می توان نظریهای جدید در سیر تطور نظریۀ ابصار دانست که مبتنی بر مبانی حکمت متعالیه نیز هست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 151 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ثبات الأخلاق و نظرية الإدراكات الإعتبارية عند العلامة الطباطبائي
نویسنده:
مرتضی مطهري
نوع منبع :
کتاب , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
ادراکات اعتباری ,
رابطه ادراکات اعتباری و حقیقی ,
چگونگی پیدایش ادراکات اعتباری ,
کثرت در ادراکات اعتباری ,
اصول اخلاقی ,
مکتب اخلاقی اسلام ,
حسن و قبح اخلاقی ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح عقلی ,
امور اعتباریه صرف ,
علم اخلاق ,
ثبات اخلاق ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی در فلسفه عرفان
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
راه کشف و شهود
,
حجیت شهود
,
فلسفه عرفان (فرا عرفان)
,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات)
,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض)
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه های مضاف ,
چیستی عرفان ,
عرفان عملی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
علم(حصولی و حضوری) ,
عرفان نظری ,
خطا در مشهودات عرفانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
فلسفه عرفان به مثابه ساحت علمی نو پديد دير زمانی نيست كه ذهن انديشوران اين حـوزه علمـی را به خويش معطوف داشته است. بايد اذعان داشت كه ناظرين به اين موضوع از زوايای مختلفـی به اين عرصه توجه كرده اند؛ چراكه گروهی تنها به بيان رئوس ثمانيه و برخی به حقايق هـستی بـا نگرش فيلسوفانه و تحليل نگر، مبانی و مبادی و زيرساخت های آن را نقد و ارزيـابی كـرده، نگـاه كل نگر و بيرونی و فراگير را وجهه همت علمی خويش قرار داده اند. فلسفه عرفان موضوعاتی از قبيـل ماهيـت علـم عرفـان، عرفـان و تجربـه دينـي ، اشـتراكات و افتراقات، عرفان و بيان ناپذيری، امكان تجربه عرفانی و حجيت كشف و شـهود عرفـانی، غايـت و كاركردهای عرفان ومواردی از اين دست را مورد بحث قرار می دهد. نگارنده معتقد است فضای بحث در اين عرصه كاملاً بكر و مفتوح بـوده، اهميـت و جايگـاه عرفان در ميان علوم و ضرروت جلوگيری از رهزنی و افراط و تفـريط در ايـن سـاحت وظيفـه را برای پژوهندگان اين موضوع دو چندان می سازد گرچـه نوشـته حاضـر نيـز مقـدماتی و گزينـشی است كه بايد توسط اهل فن تكميل گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم عنائی واجب الوجود در حکمت سینوی و نقدی بر آن
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اراده
,
خیر ( خیر و شرّ )
,
عنایت
,
قصد
,
علم
,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات)
,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض)
چکیده :
چکیده این نوشتار، نخست تفسیر علم ع نائی واجب الوجود را از دیدگاه شیخ الرئیس مطابق شفا و نجات مطرح می کند . آنگاه با توجه به تفسیر وی در اشارات - ک ه در حقیقت تفصیل همان اجمال است – به بیان ویژگیهای آن می پردازد. بنا بر تفسیر دوم ، علم عنائی واجب الوجود سه ویژگی دارد: -1 فراگیری آن نسبت به تمام موجودات -2 آگاهی به اینکه نظام جهان هستی نظام برتر است -3 آگاهی به اینکه نظام برتر جهان هستی برخاسته از احاطه ی علمی اوست. بخش پایانی این نوشتار ، نقدی است بر نظریه ی علم عنایی سینوی.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حضوری بودن محسوسات
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
شی ء محسوس
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
ابصار
,
ادراک بی واسطه بدون مفهوم((علم حضوری)، قسیم ادراک بی واسطه بدون تعریف و بدون استدلال)
,
نظریه خروج شعاع(اصطلاح وابسته)
,
هستی شناسی علم
کلیدواژههای فرعی :
صورت ,
تجرد علم ,
وحدت در کثرت نفس ,
علت فاعلی ,
رابطه وجودی نفس و قوا ,
علم اشراقی ,
تشکیک مراتب نفس ,
اتحاد نفس و بدن ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
جسم مرئی ,
اضافه وضعی ,
کیف محسوس ,
کیف نفسانی ,
ملموسات(فلسفه) ,
احکام علل اربعه ,
مغالطه اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات (منطق) ,
عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) ,
مبصرات ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
متخیله ,
صورت متخیله(اصطلاح وابسته) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
نظریه انطباع(اصطلاح وابسته) ,
نظریه انشاء نفس(اصطلاح وابسته) ,
خطاپذیری حس ,
حیثیت حکایتگری ,
علت فاعلی و علت غائی ,
اقسام علم حضوری ,
وحدت قوای نفس ,
خطا ناپذیری علم حضوری ,
ملاک تحقق علم حضوری ,
ربط آلی ,
مادی بودن احساس ,
نقش اعصاب و سلولهای مغز در ابصار ,
انطباع کبیر در صغیر ,
حضوری بودن احساس ,
تقسیم حصری علم به حصولی و حضوری ,
تقسیم قیاسی وجود ,
ارتباط حواس با خارج ,
مرتبه نازله نفس ,
تأثیر مادی بر مجرد ,
خطا پذیری علم حصولی ,
ادراک احول ,
امتناع ازدحام دو صورت بر یک ماده ,
علت قابلی ,
نسبت وجودی نفس با جسم خارجی ,
وحدت قوای نفس با ابزارشان ,
حاس بالقوه ,
قیاسی بودن تقسیم وجود به مجرد و مادی ,
امکان مجرد بودن مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فیلسوفان مشاء در مورد محسوسات قائل به انطباع صورتهای حسی در اندامهای حسی هستند. و در خصوص ابصار دو رأی از گذشته مطرح بوده است: یکی، خروج شعاع و دیگری، انطباع صورت مبصر در چشم. شیخ اشراق قول به خروج شعاع را نفی مىکند؛ چه این که به دلیل امتناع انطباع کبیر در صغیر، انطباع صورت حسی در چشم را منکر است. از اینرو، در خصوص ابصار معتقد است که نفس علم حضوری به مبصر خارجی مىیابد. صدرالمتالهین، رأی شیخ اشراق را نقد مىکند و در همه ادراکات حسی مدعی مىشود که صور محسوسات به انشاء نفس در عالم مثالِ متصل تحقق مىیابند و ادراک صورت مىگیرد. اما بر اساس مبانی حکمت متعالیه مىتوان گفت که ادراکات حسی از نوع علوم حضوری هستند و مجرد بودن متعلق علم، به دلیل تجرد علم و عالم، با مادی بودن معلوم و محسوس منافات ندارد؛ زیرا تقسیم موجود به مجرد و مادی از نوع تقسیم قیاسی است. لذا موجود مادی به اعتبار فاعل شناسا و وجود برای فاعل شناسا مجرد مىباشد. هم چنان که، خارجی بودن هر وجودی منافات با تقسیم وجود به خارجی و ذهنی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انقلاب صدرایی در ذهن شناسی و طرح نوینی در معرفت شناسی
نویسنده:
زهره قربانی، مهدی امام جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
ملاصدرا
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
وجود ذهنی
,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته)
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
,
ذهن شناسی ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
مراتب هستی ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
وجود خاص ,
حمل حقیقت و رقیقت ,
نظام هستی ,
معلوم بالذات ,
معلوم بالعرض ,
انطباق ,
حمل شایع ,
تطابق ذهن و عین ,
وجودی بودن علم ,
مطابقت ماهوی ,
ماهیت ,
مقولات عشر ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
شدت مرتبه وجود ,
حمل ,
حمل حقیقه و رقیقه ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
مقولات ده گانه ارسطویی ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
تشکیک در وجود ,
ماهوی نبودن علم ,
رابطه علم و مقولات ,
انطباق عینی وجود ,
تمایز علم و وجود ذهنی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
مسأله وجود ذهنی تا زمان ملاصدرا یکی از پیچیدهترین مباحث فسلفه اسلامی بوده است که اکثر فلاسفه و متکلمان اسلامی درباره آن اظهار نظر کردهاند؛ اما نتوانستند بر این مشکل فائق آیند. صدرالمتألهین با طرح حمل اولی و شایع و تمایز آن دو، توانست این مسأله را حل کند. وی با خروج علم از سنخ ماهیت و ورود آن به سنخ وجود، توانست رویکردی ابتکاری نسبت به این مسأله داشته باشد و دقیقترین اشکالات آن را برطرف کند. ملاصدرا بر خلاف حکمای پیشین، علم را از تحت مقولات خارج میکند و آن را از سنخ وجود میشمارد. در نتیجه، این توانایی را پیدا میکند که بین علم و وجود ذهنی تمایز قائل شود و وجود ذهنی را ظل علم قلمداد کند. وی با طبقهبندی هستی در نظام تشکیکی وجود و با طرح حمل حقیقه و رقیقه، در تطابق ماهوی ذهن و عین، انطباق آن دو را ناشی از انطباق عینی وجود برتر ماهیت معلوم بر وجود خاص دانست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نقش فاعلیت نفس در فرایند ادراک از نظر صدرالمتالهین
نویسنده:
رضا قاسمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
ادراک (معرفت شناسی)
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
ادراک انسان
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
ادراک
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
تشکیک در وجود ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
صورت ادراکی ,
مراتب ادراک ,
فاعلیت نفس ,
مراتب نفس ,
سلسله مراتب نفس ,
ادراک عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
فاعلیت نفس ,
معلوم بالذات ,
معلوم بالعرض ,
تجرد نفس ,
صور علمی ,
ترکیب از وجود و ماهیت ,
جعل وجود ,
فاعل مخترع ,
ادراک عقلانی ,
صورت حسی ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
ماهیت ممکن ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واهب الصور (اسماء فعل) ,
بینونت عزلی ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
شباهت نفس و فاعل ,
وجودی شدن علم ,
ملکوتی بودن نفس ,
حاس بالفعل ,
08- توحیده سبحانه، تمییزه من خلقه صفة لا عزلة ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
صدرالمتألهین بر خلاف پیشینیان خود، نقش قوه ادراکی را از انفعال، به سمت فاعلیت سوق داد. از نظر وی نفس در ادراکهای حسی و خیالی شبیه فاعل مخترع است که به ایجاد صورتهای ادراکی در فضای نفس میپردازد. لازمه سخن صدرا این است که علم نیز از مدار ماهیت خارج شده و امری وجودی گردد؛ چون جعل فقط به وجود تعلق میگیرد. با این حال، فاعلیت نفس نسبت به صورتهایی که واجد آنها نیست، به مشکلاتی مثل نقض قاعده «معطی شیء باید واجد آن باشد» روبهرو میشود که این مشکل با دخالت موجود مفارق، قابل حل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه معرفت شناسی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
بیوک علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انواع علم
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
علم(حصولی و حضوری)
,
معرفت شناسی در فلسفه اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
معرفت شناسی پسینی ,
معرفت شناسی پیشینی ,
ماهیت علم ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
فرایند شناخت ,
علم گزاره ای ,
راه های حصول علم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
از زمان کانت به این سو، معرفت شناسی در کانون توجه فیلسوفان قرار گرفته و دل مشغولی اصلی آنان به شمار می رود. هنر اساسی کانت در عطف توجه فیلسوفان، به نقش فعال فاهمه بود. تا آن زمان، تصور عمومی ذهن را منفعل محض می دانست که آینه وار جهان واقع را چنانکه هست به آدمی می نمایاند. اگر دستگاه ادراکی انسان فعال است و معرفت، حاصل فعل و انفعال ذهن است، سهم و حظ هر یک از دو جنبه یاد شده چقدر است؟ و به دنبال آن، باید مشخص کرد که محدوده فاهمه کجاست؟ وارزش معرفت چیست؟ این سؤالها و نظایر آن امروزه در دانش مستقلی بررسی می شود، که یکی از شاخه های پایه در فلسفه است. اگر چه فیلسوفان مسلمان دانش مستقلی در معرفت شناسی به وجود نیاورده اند، اما بسیاری از پرسشهای معرفت شناختی را به صورت استطرادی پاسخ داده اند. مقاله حاضر، نگاهی گذرا به کارنامه فیلسوفان مسلمان در مسئله معرفت شناسی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 31
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
گذری بر معرفت شناسی حکمت متعالیه
نویسنده:
حامد ناجی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی معرفت (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
هستی شناسی معرفت
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
وجود ذهنی ,
اسفار ,
علم حصولی ,
اصالت وجود ,
اشارات و تنبیهات ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
علم حضوری ,
معلوم بالذات ,
معلوم بالعرض ,
قرآن ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
امکان شناخت ,
فاعل شناسا ,
وجود عینی ,
اصالت وجود ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
قرآن ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
وجود خارجی معلوم ,
وجود ذهنی معلوم ,
فرایند ادراک ,
هستی شناسی علم ,
ادراک تصوری ,
ادراک تصدیقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
معرفتشناسی یکی از بنیادیترین مباحث فلسفه است که در قرن اخیر، تحول ژرفی یافته است. فلسفهی اسلامی همانند تمام فلسفههای پیش از خود، بیش از آنکه به ماهیت معرفتشناسی ادراک نظر داشته باشد، به بررسی هستیشناسانهی ادراک پرداخته است. صدر الدین محمد شیرازی، بنیانگذار حکمت متعالیه، اگرچه از این قاعده مستثنا نیست، ولی با توجه به مباحث ژرف ادراک و انواع آن، مطالبی بنیادین در این موضوع عرضه کرده است. گفتار حاضر با عنایت به طرح بحث معرفتشناسی معاصر و چگونگی تطابق معلوم ذهنی و خارجی، سعی بر ارایه طرحی از معرفتشناسی حکمت متعالیه، با توجه به تحقیقات ملاصدرا و شارحان متأخر وی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 136
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 15
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید