جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فيلسوفان صدرايي به تشکيک در مراتب وجود، يعني وحدت وجود در عين کثرت وجود معتقدند و در برابر، عرفا و متصوفه اسلامي به وحدت شخصي وجود عقيده دارند؛ يعني وجود را واحد شخصي مي‌دانند که همان وجود حق عزوجل است و غير حق را به وجود مستعار و مجازي موجود مي‌دانند نه به وجود حقيقي. در مقابل، حکما به کثرت وجود در عين وحدت قائل‌اند. در مکاتباتي که ميان مرحوم سيداحمد کربلايي و حاج شيخ محمدحسين اصفهاني(کمپاني) در اين زمينه رد و بدل شد، مرحوم کربلايي از نظريه عرفا و مرحوم اصفهاني از نظريه فلاسفه دفاع مي‌کرد. علامه طباطبائي تذييلاتي بر اين مکاتبات مرقوم كرد و در نهايت از نظريه عرفا پشتيباني نمود. او بر اين باور است که برهان حکما در باب تشکيک، مسلک عرفا را بعينه نتيجه مي‌دهد؛ يعني همان برهان تشکيک ما را به وحدت شخصي وجود و نفي کثرت حقيقي هدايت مي‌کند. آيت‌الله جوادي آملي نيز بر اين باور است و مي‌گويد: عرفان مبتني بر وحدت شخصي وجود، و فلسفه مبتني بر کثرت حقيقي وجود است. در عرفان، هستي محض وجود واحد است و در عرض يا طول آن وجود ديگري که مستقل از آن و يا عين ربط به آن باشد فرض نمي‌شود و امور مقيد و محدودي که تصوير مي‌شوند، آيات و نشانه‌ها و ظهورات واجب‌اند. در اين مقاله به نقد و بررسي ديدگاه و ادله اين دو بزرگوار پرداخته، و در نهايت حقانيت مسلک حکما اثبات شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 23 تا 32

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تشکیک در «تشکیک در تشکیک وجود حکمت صدرایى» : سال نهم، شماره اول : معرفت فلسفي

نویسنده:

عباس نیکزاد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تشکیک خاصی , مابه الامتیاز - مابه الاشتراک , حکمت متعالیه , اصالت وجود , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

کلیدواژه‌های فرعی :

اختلاف تشکیکی , ضروری الوجود , هستی شناسی صدرایی , فلسفه اسلامی , ممتنع بالذات , واجب تعالی (اسماء ذات) , ذاتی(باب برهان) , حرکت بطیء ,

چکیده :

یکى از شاهکارهاى مهمّ ملّاصدرا اثبات حقیقت واحده مشکّکه «وجود» است. به قول بعضى از بزرگان، دو مسئله «اصالت وجود» و «مراتب تشکیکى وجود» دو بال اصلى حکمت متعالیه صدرایى را تشکیل مى‏دهند. بنابراین، نقد هریک از این دو مسئله به منزله قطع یکى از دو بال حکمت متعالیه است. از اینجا مى‏توان به اهمیت مسئله تشکیک وجود پى برد. نوشتار حاضر نقد و بررسى مقاله‏اى است که با عنوان «تشکیک در تشکیک وجود حکمت صدرایى» در شماره 29 معرفت فلسفى چاپ شده، و نگارنده درصدد دفاع از تشکیک وجود صدرایى، و پاسخ به اشکالات وارده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تقریرهای مختلف وحدت وجود: به ضمیمه نسخه خطی «ابطال وحدت وجود» قاضی سعید قمی

نویسنده:

سیدمحسن هندی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابشناسی(نمایه کتاب)

وضعیت نشر :

مجموعه مطالعات شیعی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت شخصی وجود , وحدت وجود , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری) , وحدت وجود عینی ظاهری , وحدت وجود ظاهری(تجلی ظاهری)

چکیده :

کتاب حاضر که رساله دکتری سید محسن هندی است به بررسی‌ تقریرات مختلف وحدت وجود از زمان ابن عربی تا فلاسفه معاصر می‌پردازد. ابن عربی، صدرالدین قونوی، علاءالدین سمنانی، ملاصدرا، آقا علی مدرس زنوزی، قاضی سعید قمی، علامه طباطبایی، آقایان جوادی آملی، مصباح یزدی، غلامرضا فیاضی و حسین عشاقی افرادی هستند که نظرات و مبانی آنان بطور مفصل در این رساله تقریر و بررسی شده است. نویسنده فصل مجزایی را نیز به مکتب تفکیک اختصاص داده و به نقد و بررسی مبانی و آراء مؤسسان این مکتب پرداخته است. ضمیمه شدن نسخه خطی «ابطال وحدت وجود» قاضی سعید قمی، و نقد و بررسی اشکالات او به وحدت وجود به غنای این کتاب ارزشمند افزوده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحدة الوجود بين الملا صدرا الشيرازي (ت 1050 ه) و باروخ سبينوزا (1632-1677 م): دراسة تحليلية نقدية مقارنة

نویسنده:

تُماضر مرشد آل جعفر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابشناسی(نمایه کتاب) , مطالعه تطبیقی

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان / سیدنی - استرالیا: دار العارف / مؤسسة المثقف,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

این نویسنده در مورد مسئله تحقیق چنین خاطرنشان کرده: تمایز صدرالدین شیرازی از دیگر فلاسفه اسلام در عصر خود و جسارت وی در برخورد با مشکلات فلسفی در امور الهیاتی ، وی را به یک فیلسوف برجسته تبدیل کرد تا عقل و انتقاد عقلی را به عنوان مبنایی برای اثبات آنچه مدعایش بود برگزید، هرچند او به شدت تحت تأثیر تفکر اشراقی قرار داشت که در آن حوزه پرورش یافته بود، اما این مانع از تفکر عقلانی وی نبود. «وجود» یکی از مهمترین مباحثی است که ملا صدرا شیرازی در تألیف خود به آن پرداخته و برای تکمیل مجموعه تحقیقات فلسفی پس از ابن رشد و نصیر الدین طوسی، آن را به صورت گسترده ای بررسی کرده است. در مورد اسپینوزا ، او با نگاهی انتقادی و تحلیل گرانه بین ایمان به یهودیت و مسیحیت در نوسان بود، و همین امر او را به جنجالی برای فلاسفه غربی تبدیل کرد ، زیرا او یکی از اولین کسانی بود که به دلیل عدم احترام به عقل در اندیشه روحانیت یهودی و مسیحی، آنان را مورد انتقاد قرار داد. من همچنین در صدد پاسخگویی به سوالات زیر برآمدم: 1- پذیرش و اثبات «اصالت وجود» و رد ونفی «اصالت ماهیت» چه تاثیری در تفسیر ملاصدرا از «وحدت وجود« داشته است؟ و این دیدگاه به چه میزان تحت تاثیر تفکر متصوفانه و عرفانی بوده است؟ 2- آیا ملاصدرا توانسته است «مبنایی عقلی» برای نقد اندیشه ها و موضوعات و مسایل فلسفه اسلامی بنیان گذاری کند؟ 3- «وحدت وجود» از نظر ملاصدرا دقیقا به چه صورتی است؟ 4- چرا ملاصدرا با دیدگاه «صوفیانه» و نیز دیدگاه «فلاسفه طبیعی» از «وحدت وجود» مخالف است؟ 5- چه عاملی اسپیوزا را برانگیخت تا عقل را پایه و مبنای مخالفت و انتقاد از روحانیت یهودی و مسیحی قرار دهد؟ 6- موضع اسپیوزا در مورد «وجود خدا» و رابطه آن با «انسان» و «جهان» چیست؟ 7- آیا اسپینوزا توانسته مدعای خود را که «خدا و جهان هستی یکیست» اثبات کند؟ 8- آیا فلسفه قادر به حل موضوعات دینی می باشد؟ و آیا اسپینوزا توانسته روش مستقلی برای آن تدوین کند؟/////

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار الأسفار - 1374 - 2

نوع منبع :

فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , معاد(فلسفه) , شرح منظومه: سبزواری , اسفار اربعه: ملاصدرا , 2- قواعد معاد , باب حادی عشر اسفار اربعه (فلسفه) , درسگفتار / سخنرانی حوزوی , درسگفتار / سخنرانی فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

اشتداد , ماهیت , مقوله حرکت , حرکت جوهری , ماهیت , عرض , نوع , جسم نباتی , عرض , نوع , عرض , اعتباریت ماهیت , علیت , اصالت وجود , بساطت وجود , وحدت تشکیکی وجود , واسطه در عروض (فلسفه) , واسطه در ثبوت (فلسفه) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

جعفر سبحانی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار اسفار جلد یکم

مدرس:

محمد مهدی مهندسی

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , ماهیت خارجی , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , وحدت تشکیکی وجود , وجود خارجی(اصطلاح وابسته) , اسفار اربعه: ملاصدرا

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار شواهد الربوبیه

مدرس:

عبدالحسین خسروپناه

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

صوت

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم نفس , اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه اسلامی , امور عامه , علم نفس , حکمت متعالیه , ماهیت , ماهیت , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , بساطت وجود , بساطت واجب(امور عامه) , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , علم معاد (فلسفه ذیل الهیات بالمعنی الاخص) , معاد جسمانی , معاد روحانی , احکام واجب الوجود , واجب تعالی (اسماء ذات) , وجود ذهنی , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا

چکیده :

الشّواهد الرّبوبیّه، تجلّی اندیشه حکمت ملاصدرا است که به صورت موجز و گاهی تفصیلی ارایه گردیده است به گونه‌ای که می‌توان این کتاب را «تلخیص اسفار» نامید. علاقه‌مندان به حکمت متعالیه با مطالعه این اثر ارزشمند می‌توانند به آراء فلسفی حکیم متآله دسترسی پیدا کنند. این کتاب مشتمل بر پنج "مشهد" است که هر "مشهد" دارای چند شاهد و هر شاهد مشتمل بر چند اشراق است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظریه تباین بالذات وجودها (و ارتباط آن با اصالت وجود یا اصالت ماهیت)

نویسنده:

سید مرتضی حسینی شاهرودی, رسول حسین پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سنخیت , تشکیک خاصی , تشکیک عامی , اصالت وجود , تمایز وجودات , وحدت تشکیکی , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , بینونت عزلی , بینونت صفتی , 08- توحیده سبحانه، تمییزه من خلقه صفة لا عزلة

چکیده :

میان طرفداران اصالت وجود درباره نسبت وجودها با یکدیگر دو دیدگاه تباین و تشکیک وجودها مطرح است. دیدگاه تباین به حکیمان مشائی نسبت داده شده است که با دیدگاه اصالت وجود ناسازگاری دارد بگونه یی که سبب فروکاهی و همسانی آن با اصالت ماهیت میشود و برخی از نتایج آن، سکوت در برابر شبهه ابن کمونه، نبود سنخیت میان علت و معلول، رد مثل افلاطونی و عالم مثال و برزخ است. ملاصدرا با طرح دیدگاه وحدت تشکیکی وجود، بسیاری از مشکلات و مسائل مهم فلسفه اسلامی را حل و بگونه یی بیان کرد که با ظواهر شریعت هم سازگار است. دیدگاه تشکیک علاوه بر اینکه تمایز میان وجودها را تمایز وصفی میداند آنها را آینه و حکایت گر علت و مبدأ نخستین خود معرفی کرده و با قبول سنخیت میان علت و معلول، تعطیلی در کار واجب تعالی و نبود توحید در صفات و افعال را نفی میکند و پایه استواری برای اثبات عالم مثال که برخی از حکیمان پیش از وی، آن را مدلل نکرده بودند، ارائه میکند. از این گذشته، وحدت تشکیکی وجود، راهی به عرفان اسلامی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقدمة الكاملة للأسفار

نویسنده:

محمدرضا المظفر

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

نجف: الرائد,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اسفار , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , اصطلاحنامه فلسفه , کتب فلسفه اسلامی , کتب فلسفه صدرایی , اسفار اربعه: ملاصدرا , أعیان الشیعة (محسن امین)

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود شناسی ملاصدرا , نگاه وجودی ملاصدرا , معرفت شناسی ملاصدرا , فلسفه اسلامی ملاصدرا , نظرات رایج ملاصدرا , نگاه ملاصدرا به ماهیت , حکمت متعالیه , اصالت وجود , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , مبانی ملاصدرا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمدرضا مظفر

کد کنگره:

BBR 1084 /ص4

چکیده :

کتاب ارزشمند حاضر از علامه مظفر ره درباره اسفار ملاصدرا می باشد که یک مقدمه کامل و دقیق می باشد. علت تالیف این کتاب درخواست جمعی از شاگردان و ارادتمندان ایشان بوده که یک مقدمه ای برای شناخت اسفار داشته باشند و لذا ایشان این کتاب را تالیف کردند که دربردارنده بخشی از حیات ملاصدرا، نظرات ایشان در اسفار، اصالت وجود و در آخر مباحثی هم از افکار و عقاید ابن عربی شیخ اکبر مطرح می شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر