جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

مستحسنات عرفانی: بدعت هدایت یا بدعت ضلالت؟

نویسنده:

حسن رمضانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

اهل معرفت , مستحسنات , بدعت هدایت , بدعت ضلالت , صوفیان جاهل

چکیده :

اهل‌معرفت به‌جهت برخی از مصالح و برای ادارۀ مریدان و تربیت بهتر آنان، به وضع مقررات و آداب و رسوم ویژه‌ای دست زدند که به «مستحسنات» مشهور شد. برخی از ناقدان عرفان، جعل این‌ها را از مصادیق «بدعت» در دین و طبق برخی از احادیث، بدعت را حرام و فاعل آن را معاقب می‌دانند. ما در این مقاله به‌روش نقلی ـ تحلیلی، با استناد به تعاریف بدعت نزد اندیشمندان علوم اسلامی و تحلیل برخی از آیات و روایات به این نتیجه رسیدیم که اگرچه طبق روایت نبوی، ایجاد بدعت در دین حرام و فاعل آن عقاب می‌شود، بدعتی که تصرف در احکام دین نباشد و به‌گونۀ عموم بتوان برای آن مستند شرعی پیدا کرد، از نوع بدعت ممدوح یا هدایت است، نه بدعت مذموم یا ضلالت. بدعت ممدوح نه‌تنها حرام نیست، بلکه در برخی موارد طبق روایت نبوی، اگر سنت حسنه‌ای باشد، جایز بلکه برای حفظ مسلمانان و دین اسلام واجب می‌شود؛ براین‌اساس، مستحسنات عرفانی ازآنجاکه برپایه مصالح سلوکی‌اند، بدعت ممدوح‌اند، نه بدعت مذموم. البته سوءاستفاده‌ها و افراط‌وتفریط‌هایی که گاهی ازسوی برخی صوفیان منحرف و جاهل درقبال برخی مستحسنات انجام می‌شود، به‌جهت عروض عوارض و افراط یا تفریط‌های پیش‌آمده محکوم‌‌اند، نه اینکه ازاساس در شمار مصادیق بدعت مذموم قرار گیرند و نامشروع خوانده شوند.

صفحات :

از صفحه 5 تا 17

مشخصات اثر

عنوان :

اخلاق و عرفان اسلامى

نویسنده:

محمدتقی مصباح یزدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

مشخصات اثر

عنوان :

انسان کامل در عرفان اسلامی

نویسنده:

محمد نصیری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

یگانگی نفس و بدن در اندیشه اهل معرفت

نویسنده:

محمد میری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

وحدت وجود از دیدگاه عین القضات همدانی

نویسنده:

مرتضی شجاری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,

کلیدواژه‌های اصلی :

خودشناسی , اهل معرفت , عین القضاة الهمدانی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , اصطلاحنامه عرفان , عرفان نظری , وحدت حقیقت وجود(احکام هویت غیبی عرفان نظری)

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , وحدانیت خدا , وحدت شهود , ارتباط روح و بدن , قرآن , سالک , قدیم بودن خدا ,

چکیده :

وحدت وجود به معنای اینکه خداوند موصوف به وجود است و هیچ یک از کائنات به وجود توصیف نمی شوند، در آثار عین القضات همدانی به خصوص در مکاتبات وی، بسیار مجال ظهور یافته است. عین القضات با تاویلی بر آیه کریمه «ألا إنهمْ فی مرْیه منْ لقاء ربهمْ ألا إنه بکل شیْء محیط» (فصلت/54) کسانی را که از لقای پروردگار در شک هستند، کور می داند. کوران کسانی هستند که احاطه خداوند بر تمامی موجودات و از جمله بر وجود خود را نمی بینند؛ چه اگر این احاطه را می دیدند، مشاهده می کردند که خود جلوه ای از خداوند هستند. از نظر وی خداوند به واسطه احاطه ای که بر مظاهرش دارد، هم مرکز است و هم محیط. بنابراین تنها حق تعالی موجود است؛ اما نه به آن معنی که کائنات، سراب باشند. بلکه آنها جلوه های گوناگون وجود واحد هستند که قاضی آنها را گاهی حادث نامیده است. خداوند قدیم است به این معنی که فراتر از زمان است و همچنان که در ازل، خدا بود و چیزی با او نبود، در ابد و در حال نیز به همان گونه است.

صفحات :

از صفحه 29 تا 51

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی اصول و مبانی تأویل عرفانی از منظر روایات

نویسنده:

سید یدالله یزدان پناه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

تأویل , اهل معرفت , روایات معصومان , تأویل طولی , فهم متون دینی , اصول و مبانی , تأویل عرضی

چکیده :

اهل معرفت برای تفسیر کریمه های وحی از روشی ویژه بهره می برند که از آن در مجامع علمی با نام های گوناگونی همچون تفسیر عرفانی، تفسیر شهودی و تفسیر رمزی یاد می شود. تفسیر عرفانی یا همان تأویل، در کنار تفسیر ظاهری، روشی برای رسیدن به لایه های باطنی کلام وحی است. در میان نظریات گوناگونی که دربارة معنای تأویل قرآن مطرح می شود، اهل معرفت شبیه ترین نظریات را به سخنان اهل بیت دارند. تأویل عرفانی انواعی دارد که تأویل طولی و عرضی از جملة آنهاست. هریک از این دو نوع تأویل اصول و مبانی گوناگونی دارند. اهل بیت در اثنای سخنانشان به برخی از این روش ها، اصول و مبانی تفسیر باطنی قرآن اشاره می کردند و در تفسیر و تأویل کریمه های قرآنی آنها را جاری می ساختند، لیکن گروهی از محققان به سبب آشنانبودن با اصول و مبانی تفسیر عرفانی، این نوع تفسیر را با روش و مبانی تفسیری اهل بیت مخالف می پندارند. در این نوشتار بر آن شدیم تا با بررسی برخی روایات که دربردارندة موضوع تأویل اند، و نیز تطبیق مبانی و روش های تفسیر عرفانی با مبانی و روش های تفسیری اهل بیت، این پندار را بزداییم.

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل محتوایی و سبکی سلسله العارفین و تذکره الصدیقین

نویسنده:

کوپا فاطمه, شکرالهی طباطبایی احسان اله

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

تحلیل محتوایی , اهل معرفت , ویژگی های ادبی و سبکی , شرایط و آداب سلوک

چکیده :

تصوف و عرفان اسلامی، بینشی فراخ و بلند است که از بلندا و اوج، به عالم و پدیده های آن می نگرد و در نهایت، با فراز رفتن بر قله های رفیع مکاشفه و شهود به وحدت و اتصال می انجامد.لذا از آغاز تاکنون، بسیاری به نیت شناختن و شناساندن این جریان فراگیر و چهره های برجسته آن، قدم در راه نهاده اند و هر یک، از زاویه ای خاص به آن پرداخته اند اما آنچه انجام گرفته، در مقابل عظمت و کلیت موضوع بسیار ناچیز می نماید.در این رابطه، کشف هر اثر معتبر و قدیمی می تواند چراغ راهی به شمار آید که بر گوشه ها و زوایایی از تاریخ و حقیقت عرفان اسلامی پرتوانداز شود؛ یکی از آثاری که در همین راستا به رشته تحریر درآمده، کتاب «سلسله العارفین و تذکره الصدیقین»، تالیف «مولانا محمدبن برهان الدین بن خواجه محمدرضا»، معروف به «محمدقاضی» است.نثر این کتاب، فصیح، آمیخته به نظم و آراسته به آرایه های ادبی (به ویژه در بخش دیباچه و مقدمه) است. موضوع نسخه، معرفت حق، شرایط و آداب مرید و مراد، خوارق عادات و حکایات اهل معرفت است.در این مقاله، بررسی اجمالی و محتوایی نسخه، ابواب و فصول آن، ویژگی های زبانی، ارزش های ادبی و ... مورد نظر بوده است.

صفحات :

از صفحه 257 تا 280

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید