در دوران معاصر، می‌توان سه کلان‌الگوی خداباوری را دنبال کرد. این سه کلان‌الگو عبارت‌اند از: ایمان‌گرایی، قرینه‌گرایی، عمل‌گرایی. هر یک از این سه کلان‌الگو متض
... ضمن الگوهایی است. ایمان‌گروی سه نظریه عمده را شامل می‌شود که بر اساس آن‌ها، ایمان در تعارض با استدلال عقلانی، بی‌ارتباط با استدلال عقلانی یا بینیاز از استدلال عقلانی است. قرینه‌گرایی دو نظریه عمده قرینه‌گرایی برهانی و قرینه‌گرایی استقرایی (احتمالاتی) را در بر می‌گیرد. عمل‌گرایی نیز مشتمل بر دو نظریه عمل‌گرایی آخرت‌محور و عمل‌گرایی دنیا‌محور است. مراجعه به آرای فیلسوفان مسلمان و بازسازی آن‌ها به زبان جدید هم‌سخنی با نظریات معاصر را برای ما ممکن می‌کند؛ مثلا با تأمل در اندیشه‌های ابن سینا می‌توان به بازسازی دیدگاه او در قالب قرینه‌گرایی برهانی و با تأمل در اندیشه‌های ملاصدرا می‌توان به بازسازی دیدگاه او در قالب ایمان‌گرایی از نوع سوم اقدام کرد. همچنین توجه به آرای غزالی امکان بازسازی آن‌ها را در قالب عمل‌گرایی به ما می‌دهد. فهم دقیق الگوهای خداباوری در دوران معاصر و تلاش برای بازسازی نظریات فیلسوفان مسلمان این امکان را به ما می‌دهد که در مواجهه با الحاد و الگوهای مختلف آن نیز به‌خوبی عمل کنیم.
بیشتر