جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫كتاب مقدمتان فى علوم القرآن از جمله متون كهن در علوم قرآنى است كه در قرنهاى 5 و 6 هجرى به رشته تحرير درآمده است. مقدمتان مقدمه دو تفسير است. مقدمه نخست متعلق به تفسير «المبانى فى نظم المعانى» است كه به سال 4255 هجرى به تحرير درآمده است. اين كتاب مشتمل بر ده فصل است. با تمامى كوششهاى انجام گرفته، تا به حال از نويسنده آن اطلاعى به دست نرسيده است. مقدمه ديگر، مربوط به تفسير المحررالوحيز فى تفسير الكتاب العزيز كه نويسنده آن ابن عطيه (4880 ـ 5455) از مفسران و فقها و قاضى القضاة شهر قرطبه است.

‫اين تحقيق، ترجمه کتاب آزادي در فلسفه سياسي اسلام تأليف حجّت الاسلام دکتر منصور ميراحمدي به به زبان اردو است. کتاب مذکور در سه بخش تنظيم شده است. بخش اوّل آن، سه فصل را دربر مي‌گيرد و فصل نخست به مفهوم آزادي، اقسام آن و انواع برداشت‌ها از مفهوم آزادي اختصاص دارد. در فصل دوم از اين بخش ديدگاه فلاسفه مسلمان درباره مفهوم و محدوده آزادي، تحوّل مفهوم آن در فلسفه سياسي اسلام و نظريات برخي فيلسوفان قديم، مانند فارابي، خواجه نصيرالدّين طوسي و فلاسفه معاصر، همچون: استا مطهّري، علاّمه محمّدتقي جعفري و آيت الله محمّدتقي مصباح يزدي را مي‌خوانيم. در فصل سوم از بخش اوّل، تحليلي اسلامي از مفهوم آزادي ارائه شده و مؤلّفه‌هاي مهّم آزادي سياسي، تقسيم آزادي سياسي بر اساس رفتار سياسي و حقوق اساسي مردم و تشکل‌هاي سياسي بيان مي‌شود. بخش دوم به مباني آزادي در فلسفه سياسي اسلام مي‌پردازد. نگارنده در فصل اوّل از اين بخش، مباني آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم و مباني انسان‌شناسي، هستي شناسي و معرفت شناسي آن را شرح مي‌دهد. وي در همين زمينه مباني حقوقي و اخلاقي آن را در نظام هاي فلسفي و سياسي غرب و اسلام مقايسه و تفاوت آزادي در اسلام و نظام ليبراليستي را تبيين مي‌کند. بخش سوم به قلمرو و محدوده آزادي در نظام سياسي اسلام اختصاص دارد. در اين بخش ابتدا محدوده آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم مطرح شده و آزاد بودن افراد جامعه تا هنگامي که به حقوق ديگران تجاوز نشود و آن ها شکايتي از فرد يا گروه خاصّي نداشته باشند، ارزيابي شده و ارتباط ميان آزادي و منافع و امنيت جامعه و امنيت ملّي، تحليل مي‌شود. نويسنده در فصل دوم از بخش سوم، قلمرو آزادي در اسلام، فلسفه سياسي و مصاديق آن را ذکر مي‌کند. رابطه اختيار انسان با آزادي او، مفهوم آزادي بيان و عقيده و مباني آن در اسلام، از ديگر مندرجات اين نوشتار محسوب مي‌شود، که نگارنده با استفاده از ادلّه قرآني، روايي و عقلي، آن ها را واکاوي مي‌کند.

‫پايان نامه حاضر، ترجمه کتاب تحفه آسماني تأليف خليل حسيني به زبان اردو است، که به تشريح تأثير بلايا و مصايب در زندگي انسان، آثار صبر بر بلا در تقويت ايمان و ساخته شدن نفس آدمي و تقرب او به خداوند متعال مي‌پردازد. نويسنده به تجزيه و تحليل مصايب مختلف اهل بيت(ع) و صبر والاي ايشان در اين زمينه اشاره کرده و فلسفه رنج و مصيبت‌هاي اولياي خاص خدا را بررسي کرده است. وي همچنين حکمت بلايا و آثار مثبت آن را از ديدگاه قرآن و سنت بررسيده و معتقد است: امامان معصوم، رنج‌ها و بلايا را نردباني براي رسيدن به تکامل بشر مي‌دانند؛ از منظر آنان، انسان تا زحمت نکشد، به کمال نمي‌رسد. پس بايد مصايب و مشکلات را تاب آورد، تا ايمان افزايش يابد. در فصول ديگر کتاب مذکور، اجر و ثواب الهي بر اثر صبر در بلا و مصيبت، ضرورت آزمايش شدن بندگان الهي به وسيله رنج و بلا، عبرت گيري از رنج‌ها و مصايب اهل بيت(ع)، فرق بين مؤمن و منافق در رسيدن رنج و بلا به آنان، مراتب و مصايب افراد با توجه به منزلت و شأن و ظرفيت آن‌ها، رابطه بين صبر و ايمان، نقش دعا، صدقه، استرجاع و پند گرفتن از سرگذشت ديگران در تحمل مصيبت‌ها و جلوگيري از بلاياي ناگوار، نقش صله رحم و حمد و شکر الهي در جلوگيري مصايب تلخ و رابطه بين تلخي دنيا و شيريني آخرت بيان گرديده است. نگارنده از آيات و رواياتي متعدد براي تبيين موضوع مورد نظر خود استفاده کرده و معتقد است: مطالعه اين کتاب، ديدگاه خوانندگان را در باره مصيبت‌ها و بلايا تغيير داده به آنان ياري مي‌رساند تا در شناخت حقيقت انسانيت بيشتر گام بردارند و خداوند را براي نزول برخي بلايا شکر بگزارند.

‫در اين پاياننامه كتاب تناسق الدُرر فى تناسب السّور موردنقد و بررسى قرار گرفته و به سرگذشت سيوطى اشاره شده است. سورهها به ترتيب آورده شده و تناسب هر يك با ديگرى بيان و نقد گرديده است. همچنين به نام افرادى كه در اين موضوع داراى تأليفاتى هستند اشاره شده است.

کار و تلاش برای تأمین مایحتاج زندگی ، مساوی با جهاد در راه خدا است ، همانطور که امام جعفر صادق (علیه السلام) می فرماید: شخصی که برای امرار معاش تلاش می کند از خانواده او خدا است. مانند جنگیدن در راه است دنبال کردن مسیرهای اقتصادی با برنامه های اقتصادی برای بهبود شرایط زندگی در جامعه برای یک مسلمان نه تنها یک نقص نیست بلکه نشانه ای از ایمان و اعتقاد راسخ به دستیابی به اهداف معنوی بالاتر است. یک فرد دوراندیش با استفاده از اصول اقتصادی کل زندگی تلاش می کند تا رفاه خانواده را افزایش دهد. کتاب حاضر ترجمه اثر آیت الله مکارم شیرازی است که ترجمه فصل سوم این کتاب از اصول و قواعد حاکم درباره فصل ششم در امور حرام تا پایان فصل نهم است که شامل مسائل اقتصادی و اجتماعی است. این کتاب شامل چهار فصل است فصل اول: قوانین و مقررات حاکم بر امور حرام. در این فصل سه قانون ذکر شده است. فصل دوم: فریب در امر خرید و فروش. محصول سوم: رشوه و درآمد قضات. این فصل شامل 9 بحث است. فصل چهارم: آواز و صدا در این فصل معنای غنا ،و ادله فقها ذکر شده است.

‫تحقيق حاضر، ترجمه کتاب تجلي اثر چيتيک است، که به تشريح انواع ظهور و تجلّي اسما و صفات الهي در اولياي او مي‌پردازد و ديدگاه فلاسفه و عرفاي مسلمانان را در اين زمينه انعکاس مي‌دهد. نويسنده با استفاده از قواعد و آموزه‌هاي فلسفه و عرفان اسلامي، مانند وحدت و کثرت، قوس نزول و صعود، قاعده الواحد و ويژگي‌ها و احکام اسما و صفات الهي به بيان ابعاد مختلف و شرايط تجلي اسما و صفات در خلايق پرداخته است. وي نخست ضمن تبيين مسأله وحدت وجود از منظر فيلسوفان و عارفان مسلمان، معناي تجلي و ظهور و منشأ آن، اقامه برهان بر وجود واجب و توجيه کثرت در وحدت، وحدت شخصيه وجود از ديدگاه ابن عربي را شرح مي‌دهد. آن گاه به تفسير اسما و صفات الهي، مانند علم الهي، نفس رحماني و ديدگاه فلاسفه در اين زمينه پرداخته و رابطه بين اسما وصفات الهي و معناي دوام فيض و تجديد تجلّي بر موجودات را بررسيده و بر اين اساس مفهوم تجلي و ظهور اسما و صفات الهي در عالم دنيا، برزخ و قيامت را از منظر فيلسوفان و عارفان مسلمان بررسي مي‌کند. بخش‌هاي ديگر اين نوشتار به تبيين موضعگيري ابن عربي در مقوله اسامي خدا، نسبت بين وجود و عدم، تنزيه و تشبيه الهي، انواع معرفت، کمال انساني، ماهيت عالم برزخ و مباني و اصول حاکم بر جهان هستي پرداخته و رابطه خداوند با عالم، رابطه آفاق و انفس، ماهيت عالم ارواح، مفهوم شعاير الهي از ديدگاه او و ساير عرفاي مسلمان را شرح داده است. نويسنده اعتقاد دارد ظهور و تجلي الهي همواره در حال وقوع بوده و اگر اين مهم صورت نپذيرد، ادامه حيات در جهان هستي به خطر مي‌افتد. وي ديدگاه‌هاي عارفان مسلمان در اين زمينه و اختلاف نظر آنان در ظهور و تجلي را نيز بيان مي‌کند. تأکيد نويسنده بر ديدگاه‌هاي محيي‌الدين عربي در دو کتاب فتوحات مکيه و شرح فصوص‌الحکم است.

---

‫در اين پاياننامه بخش امر به معروف و نهى از منكر كتاب فقه القرآن به فارسى ترجمه و با استفاده از تفاسير و روايات معصومين (ع) بررسى شده است. مباحث اين بخش عبارتند از: تعريف امر به معروف و نهى از منكر، امر به معرف و نهى از منكر از ديدگاه قرآن، اهميت امر به معروف و نهى از منكر در اسلام، شرايط وجوب امر به معروف و نهى از منكر، مراتب امر به معروف و نهى از منكر، وظايف آمرين به معروف و ناهين از منكر.

‫چکيده : اين پژوهش، ترجمه کتاب "علوم قرآني" تأليف حضرت آيت الله محمّدهادي معرفت به زبان ترکي استامبولي است، که در آن مهم ترين مباحث علوم قرآني وارسي مي شود. ابتدا تاريخچه اي از مباحث علوم قرآني و گردآوري آن ها به عنوان مقدّمه تفسير قرآن کريم ارائه شده، سپس برخي مباحث علوم قرآني، مانندِ اعجاز، تفسير، تاريخ تفسير، تحريف، زبان و وحي و نزول قرآن بيان مي گردد. در مبحث تفسير قرآن نيز تاريخچه آن در عصر پيامبر اسلام(ص) ، خلفا، صحابه و تابعين ارائه مي شود. در بحث اعجاز قرآن، ملاک هاي معجزه بودن قرآن و معيارهاي آن از لِحاظ علمي، فصاحت و بلاغت قرآن، اخبار غيبي آن از امور فوق مادّي، اخبار گذشتگان، بحث از تحدّي قرآن مبني بر مبارزه طلبي آن به صورت مبسوط بيان و ويژگي هاي قرآن از جنبه اعجاز، منحصر به فرد اعلام شده است. در مبحث نَسخ آيات قرآن، به تحليل ناسخ و منسوخ پرداخته شده، برخي نمونه هاي آياتي که ناسخ آيات ديگر هستند و نيز ضابطه تشخيص اين دسته آيات از حيث تاريخي و تفسيري بيان مي گردد. نگارنده در مبحث تحريف قرآن، ضمن بيان اقسام آن، اعمّ از لفظي و معنوي، ادلّه قرآني، روايي و عقلي تحريف نشدن کتاب خدا را تبيين و بر اين مطلب که: اگر قرآن تحريف شود، از حجّيّت ساقط مي شود، تأکيد کرده است. او برخي اتّهام هاي مبني بر قائل بودن شيعه به تحريف قرآن را مطرح و پاسخ مي دهد، همچنين ديدگاه هاي برخي عالمان شيعه مبني بر تحريف قرآن به نقيصه و تحريف معنوي قرآن را توجيه مي کند. نگارنده در مبحث وحي و نزول قرآن، ضمن بيان ماهيّت وحي و نزول، اقسام وحي و نزول و ديدگاه هاي مربوط را مطرح مي سازد.