جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 20
کاوش جلوه های تجلی آفتاب اعظم (ص) در آیینه کشف المحجوب
نویسنده:
حسین حاجی علیلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
سیمای پیامبر اعظم در بسیاری از آثار منثور و منظوم ادب فارسی به نحوی شایسته بازتاب یافته است که گویای علاقه مندی و دلباختگی نویسندگان آثار به آن حضرت است. کتاب کشف المحجوب یکی از متون های گران سنگ زبان فارسی در قرن پنجم، است. هجویری، پس از اشاره به آیه های قرآن، به سخن رسول و روش و منش آن بزرگوار استناد کرده است. نشان دادن برتری های پیامبر اعظم (ص) و تاکید بر مهربانی و محبت او و ضرورت معرفت بیشتر آن حضرت، هدف این جستار است. بدین منظور، مباحثی چون مقایسه پیامبر اعظم (ص) با پیامبران دیگر مثل موسی و ابراهیم و داوود (ع) اخلاق و رفتار پیامبر، روحیه عبادی و عرفانی پیامبر مثل نماز و روزه و سرانجام خواب و بیداری پیامبر اعظم (ص) که در کشف المحجوب هجویری آمده، در این مقاله بررسی شده است. حاصل این تحقیق نشان می دهد پیامبر اعظم (ص) مهربان و با محبت، بخشنده و کریم، کارگر و مشتاق در طاعت حق ومحبوب و منظور حق تعالی بوده است.
صفحات :
از صفحه 187 تا 205
بررسی تطبیقی نظرگاه های هجویری و غزالی در باب «رویت» (بر اساس دو متن کشف المحجوب و سوانحالعشاق)
نویسنده:
مهین پناهی ,طاهره کریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
ابوالحسن علی بن عثمان هجویری (درگذشته حدود 470 ق) و احمد غزالی (درگذشته 520 ق) هر دو از یک دستگاه فکری برآمده و هر دو جزو خانواده اشاعره اند. اما خاستگاه معرفتی آن دو از یکدیگر متمایز شده است. از این رو، قلمرو دلالت معنا و کارکرد زبان در آثار ایشان، کشف المحجوب و سوانح العشاق، متفاوت است. «رویت» واژهای کلامی و کلیدی در کشف المحجوب است که با ورود به گفتمان عرفانی غزالی در پوشش استعاری «جمال» در می آید و انتقال از واقعیت به استعاره و از تک معنایی به چند معنایی صورت می گیرد. هجویری آشکارا و عریان به بحث رویت می پردازد اما غزالی از کارکردهای استعاری رویت بهره می گیرد: جمال و خوشه های تصویری مرتبط با آن یعنی انسان، دل، آفتاب، آینه و جز آن. در این مقاله، به دیدگاه های این دو عارف در باب «رویت» و سبک بازتاب آن در دو متن کشف المحجوب و سوانح العشاق پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 13 تا 29
ولایت در احادیث قدسی و بازتاب آن در برجسته ترین متون منثور عرفانی فارسی
نویسنده:
شاهرخ محمدبیگی , اکبر صیادکوه,سیاوش نریمان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
«ولایت» و «ولی» از محوری ترین و اساسی ترین واژه ها و اصطلاحات فرهنگ اسلامی، بویژه عرفان شیعی است. از قدیمی ترین متون اسلامی تا متاخرترین آن ها، به این موضوع پرداخته اند. رویکرد فراوان و توجه همه دانشمندان اسلامی و عارفان به این مقوله به سبب توجهی است که بدین موضوع در قرآن کریم و به تبع آن در گفتار حضرت پیامبر اسلام (ص) شده است.مقام ولایت از آن کسانی است که خداوند افعال و اوصاف بشری را از آن ها زدوده و به اوصاف الهی تبدیل کرده است. حضرت حق این طایفه را به مبارزه با هوای نفسانی نصرت داده و در کنف حمایت خود نگهداری می کند تا جایی که آنان را به عنوان دوست مخصوص خود برگزیده است. در این پژوهش، این موضوع از منظر احادیث قدسی در کتب عرفانی از قبیل کشف المحجوب، رساله قشیریه، مرصادالعباد و ... مورد واکاوی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 13 تا 39
بررسی و تحلیل حکمت های تجربی در آثار منثور فارسی صوفیه تا قرن هشتم
نویسنده:
سعید بزرگ بیگدلی , فرزاد کریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
تاکنون درباره ادبیات تصوف مطالب بسیار گفته و تحقیقاتی گوناگونی انجام شده و درباره حکمت های موجود در آن نیز پژوهش هایی انجام گرفته است. در این مقاله، ویژگی های گونه ای خاص از حکمت بررسی شده است. این حکمت ها، که از آنها به «حکمت تجربی» یاد می شود، بیش از آنکه بر پایه اصول دینی یا مسلکی باشند، برگرفته از تجارب زیستی بشر در طی نسل ها هستند. تتبع در تحقیقات انجام شده بر آثار صوفیه، فقدان بحث و بررسی در این زمینه را به روشنی نشان می دهد. در پژوهش پیش رو، وضعیت این گونه از حکمت در سه اثر عمده صوفیه کشف المحجوب هجویری، مرصادالعباد نجم رازی و مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه عزالدین محمود کاشانی از نظر کمی و کیفی بررسی شده است. گذشته از اینکه این آثار از مهم ترین مکتوبات اهل تصوف اند، سیر تحولات حدود چهار قرن، از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری، یعنی دوره اصلی رواج تصوف و ادبیات مربوط به ایشان را دربر می گیرند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 104
ارکان پنج گانه اسلام از دیدگاه عین القضاة همدانی
نویسنده:
خدابخش اسدالهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
ارائه دین اسلام به شکلی نو، پویا و جذاب همواره منتهای تلاش و کوشش اندیشمندان و صاحب نظران جهان اسلام بوده است. در این میان، نقش عارفان بزرگ مسلمان به ویژه «عین القضاة همدانی» که به واسطه تجربیات ذوقی و شهودی و با توسل به آیات، احادیث و روایات اسلامی، حقایق و دقایق مهم و برجسته ای برای دین مبین اسلام قائل اند، شایان توجه است. این تحقیق که به روش کتابخانه ای و اسنادی تدوین شده، پس از مقدمه، به پنج قسمت با پنج مولفه اصلی تقسیم شده است. در مولفه «شهادت»، سالک توصیه می شود «لا اله» را واگذارد و به حقیقت «الا الله» برسد. در مولفه «نماز»، ضمن تقسیم آن به «نماز خدا با بنده» و «نماز بنده با خدا» تاکید شده که در نماز نوع دوم، بنده با شروطی نظیر توجه به نیت، تامل در اسرار فاتحه الکتاب، طهارت ظاهری و باطنی به راز و نیاز با معبود بپردازد. در مولفه سوم نیز «زکات» به گنج رحمت الهی تعبیر شده که از سوی پیامبران الهی به خاصان می رسد. در رکن «روزه» هم، تنها روزه جان و معنی به حق تعالی اختصاص یافته و افطار آن نیز لقا الله معرفی شده است. در رکن پنجم نیز، تاکید شده که حج راستین از هر گونه جهات مبراست و راه حق نیز در یک قدمی دل قرار دارد. نهایت اینکه، طبق تعالیم عین القضاة، مومنان ضمن رعایت ظاهر شرع، با توجه و غور در باطن اعمال، باید تسلیم قلبی و ایمان کامل خود را به معبود نشان دهند و به گونه ای او را ستایش کنند که گویی او را می بینند.
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
تقسیمات تجلی در قلمرو عرفان
نویسنده:
فاطمه حیدری ,سهیلا زینلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
مقصود تمام عارفان و سالکان از تحمل ریاضت ها و سختی های سلوک، رسیدن به حقیقت و قرب الهی است و تحقق این امر جز از طریق شهود و درون بینی امکان پذیر نبوده است. عرفان و تصوف به عنوان شاخه ای از دانش بشری جایگاهی مناسب برای بیان افکار و اندیشه های عارفان بوده و موجب ظهور تعاریف و اصطلاحات عرفانی فراوانی گردیده است. زمینه های فکری، مذهبی، اعتقادی، فرهنگی و عرفانی صوفیان در پیدایش این الفاظ رمزآلود موثر و تاثیرگذار بوده است. الفاظ و اصطلاحاتی را که متصوفه در کلام خود به کار برده اند، بیانگر چگونگی حالات و مقامات هـر یک از آنـان می باشد، و اگـرچـه گاه در ظاهـر گفتـه های آنها با یکدیگر متفاوت بوده و با الفاظ و عبارات گوناگونی بیان شده در واقع یک مقصود واحد را در برداشته است.در این مقاله به بررسی اصطلاح «تجلی» و انواع آن، با توجه به مراتب دید برخی از عرفا اشاره شده است. «تجلی» از اصطلاحاتی است که عارفان با اشاره به آن، کیفیت دید و دریافت خود را از حق تعالی و ظهور او در عالم تعینات بیان کرده و کوشیده اند با درک اتصال خود به مبدا وجود، مقدمات قرب خود را به حق فراهم سازند. با توجه به این امر که سلوک امری فردی و تجربی است، اظهار دریافت ها و ادراک های عرفا در این باره به گونه های متفاوت و در عین مشابه انجام شده است.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
تحلیل و بررسی دیدگاه‌های جامعه شناسی
  در کشف المحجوب از (دیدگاه کنش اجتماعی)
نویسنده:
زهرا بیات
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ‌های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی‌های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یکدر پی کسب قدرت و محبوبیت‌اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و گفتار محبت‌آمیز خود توام با تساهل و مردمداری و با تکیه بر علم و آگاهی خویش و با صبر و بردباری تاثیر شگرف بر مردمان آن عصر داشته و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود بدور از هر گونه خصومت و خشونتی، با مردم جامعه رفتارکرده و ضد ارزشهای بسیاری را به ارزش مبدل کرده است. هجویری با طی مسافت‌های زیاد و سفرهای طولانی به سرزمین های اسلامی از محضر عارفان و صوفیان بزرگی بهره برده و با توجه به اهمیت تصوف و عرفان به عنوان یکی از نهادهای مذهبی جامعه، تاثیر شگرفی بر مردم به ویژه در جو حاکم آن عصر داشته است. این پژوهش کوشیده است تا با بهره‌گیری از روش اسنادی و بر اساس تحلیل گفتمان و محتوایی به تبیین رابطه علّی بین متن کتاب کشف‌المحجوب و سیاست، اجتماع، دین و ... پرداخته و با توجه به محتوای کتاب کشف المحجوب که بازتاب دهنده اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است،آن را بر اساس دیدگاه کنش اجتماعی جامعه شناختی بر مبنای ساختار اجتماع، فرهنگ، شخصیت هجویری مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.
سیما و سیره علی و اهل بیت (ع) در کشف المحجوب هجویری
نویسنده:
محمود مهرآوران
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
یکی از کارهای مهم عالمان تصوف و عرفان اسلامی، تدوین و نوشتن کتاب هایی برای آموزش یا پاسخ به سوالات مریدان و رهروان و در مجموع برای راهنمایی اهل طریقت و جویندگان این راه بوده است. در این کتاب ها بنا به اعتقاد نویسنده و سلیقه او، مباحث مهم اصولی و عملی عرفان و نیز سرگذشت ها و سخنان بزرگان و پیشوایان طریقت گردآوری می شده است.کشف المحجوب هجویری غزنوی، نخستین متن تالیفی به زبان فارسی در زمینه های گوناگون عرفان است. این کتاب در واقع دائره المعارفی از مباحث، اصول، اندیشه ها و اصطلاحات عرفانی است که مولف در کتاب خود گرد آورده است. هجویری خود از عالمان و دانایان عامل بوده است. یکی از موضوعات و مبناهای مهم در کتاب، سیره و سخنان حضرت علی (ع) و ائمه اهل بیت (ع) است که همراه با توصیف سیمای نورانی آن بزرگان در متن آمده است. سیره علوی و زندگی و گفتار امیرالمومنین و فرزندان پاکش، منبع الهام بخش و اسوه کردار کسانی است که می خواهند دل از دنیا بکنند و تهذیب نفس و خدمت برای رضای حق را در پیش بگیرند. در واقع علمای عرفان و تصوف به پیروی از سنت حضرت رسول (ص) و صحابه، به ویژه اهل بیت (ع)، زندگی، سیره و سخنان آن بزرگان را سرمشق خود قرار می داده اند.در این مقاله، سیما، سیره و سخنان ائمه اهل بیت از امام علی (ع) تا امام صادق (ع) و نحوه پرداختن به آن و نیز بهره های معنوی آن و موضوعات مهمی چون نماز، ایثار، نحوه پوشش، ... بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 97 تا 119
حمد و عشق الهی
نویسنده:
سید امیر محمود انوار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
گر برزنی به تیر جفا موی موی ما/ آید نوای عشق زهر تار موی ما. آیا حمد و ستایش الهی را با عشق رابطه و سروکاری هست؟ عشقت رسد به فریاد گر خود بسان حافظ/ قرآن زبر بخوانی با چارده روایت. لسان الغیب راه وصول به محبوب ازلی را عاشقی و رندی و مستی حقیقی از باده محبت هستی و سرنهادن بر عهد الستی می داند. طفیل مستی عشقند آدمی و پری. مستی او در اثر مشاهده جمال یار است که در پی جذبه و وجدی که از ذات دوست رسیده فراهم آمده است. اما پیش از شناخت عشق، شناختن حب و محبت و محبوب لازم می نماید. در قرآن کریم واژه عشق نیامده ولی در 83 مورد حب و مشتقات آن به کار رفته است. رسول اکرم (ص) و عارفانی بزرگ چون قشیری و مولوی و سعدی و حافظ شیرازی و حاج مولی هادی سبزواری و حکیم الهی قمشه ای و انوار شیرازی رضوان الله تعالی علیهم اجمعین در معنای حب و عشق سخنها گفته و درها سفته اند. عشق صلح کل و باقی همه جنگست و جدل/ عاشقان جمع و فرق جمع پریشانی چند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
بررسی و مقایسه ساختار زبانی چند اثر منثور عرفانی با محوریت کنوز الحکمه
نویسنده:
بهمنی مطلق یداله, خدادادی محمد
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله
چکیده :
در این مقاله تلاش می شود با نگاهی به وی‍ژگی های شاخص نثر کنوز الحکمه، آخرین اثر احمد جام، و دیگر آثار برجسته صوفیه قبل و بعد از آن، از قبیل کشف المحجوب، اسرار التوحید، مرصادالعباد، و مصباح الهدایه و مقایسه آن ها، جایگاه نثر کنوزالحکمه معلوم و سطح کلی زبان صوفیان معروف روشن شود. اغلب صوفیه از زبانی ساده، که در دوران سامانیان کاربرد داشت و نهایتا تا قرن ششم مرسوم بود، استفاده می کردند. هدف عمده آنان بیان اندیشه به زبانی ساده و تاثیرگذار بوده است، اما از سبک رایج روزگار خود نیز بی تاثیر نمانده اند. کلیت زبان این آثار، از نظر ساده گویی و دیگر ویژگی ها، قرابت تنگاتنگی با نثر کهن دارد و نشان می دهد زبان آن ها در ادوار گوناگون دست خوش دگرگونی برجسته و آشکاری نشده، بلکه سیر تحول و نوگرایی در زبان آن ها نسبتا آرام و کند صورت گرفته است. بیش تر تفاوت ها به واژگان خاص، تاثیر لهجه محلی، و ذوق نویسندگی نویسندگان مربوط است. برخی از این آثار، به ویژه قسمت هایی از مرصاد العباد، به دلیل ذوق شاعری نویسنده، رنگ شعر به خود گرفته و از فنون ادبی و احساسات و عواطف شاعرانه بهره مند شده است. شیوه به پایان رساندن ابواب و آمیختگی ایجاز و اطناب درکنوز الحکمه سبک آن را از دیگر آثار مورد مطالعه متمایز کرده است.
صفحات :
از صفحه 15 تا 36
  • تعداد رکورد ها : 20