جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امام علی ع در قرآن نام کتابچه بسیار مفید علامه عسکری درباره آیات نازله در شان امیرالمومنین علی علیه السلام می باشد.

«الإفصاح فی الإمامة» کتابی در اثبات عقاید شیعه درباره امامت و جانشینی پیامبر اکرم (ص) اثر محمد بن محمد بن نعمان مفید است. بنا بر اشاره مولف در ابتدای کتاب، هر آنچه در موضوع امامت ذکر آن لازم بوده در این کتاب آمده است. مؤلف با استفاده از استدلال‎ های کلامی به اشکالات پیرامون موضوع امامت و آراء مختلف فرقه‌ های اسلامی مانند: معتزلی ها، حشویه ها و خوارج جواب داده است. شیوه مؤلف در این کتاب بیشتر جدلی است، لذا حتی به قیاس هم بر اثبات مسائل امامت استناد می‌ کند. گر چه کتاب از ساختار منظمی برخوردار نیست، اما مباحث آن را می‌ توان در یک مقدمه، ۱۸ بخش، ۷ فصل و ۷ مسأله دسته‌ بندی کرد. مولف در مقدمه غرض از تالیف کتاب را که همان توضیح و تحریر مسئله امامت است بیان می‌ کند و در بخش‌ های متنوع، از موضوعات مربوط به قضیه امامت بحث می‌ کند از قبیل: تعریف امامت، شناخت امام، دلیل بر وجوب معرفت امام، اجماع مسلمین بر امامت علی (ع) اجماع بر وجود امام بعد از نبی (ص)، افضلیت علی (ع) نزد خدا و رسول (ص) او، فساد امامت مفضول بر فاضل، اجماع بر فضایل علی (ع)، علت ندادن حق علی (ع)، عدم اقرار مهاجرین و انصار بر تقدم ابوبکر، علت سکوت امیرالمومنین (ع) بر خلفاء قبل از خودش، عدم اجماع امت بر امامت ابوبکر و... فصل اول در فصل اول مولف سه موضوع را مورد بررسی قرار می‌ دهد: 1- ادعای تنزیه اهل سقیفه از خطا. 2- مسائل مربوط به روز احد. 3- تفسیر حدیث عشره. فصل دوم در این فصل به مواردی می‌ پردازد از قبیل عدم دلالت السابقون اول در آیه مبارکه بر ابوبکر و اصحاب بیعت شجره. فصل سوم در این فصل مولف از مباحثی نظیر اثبات امامت امیرالمومنین از آیه «قل للمخالفین من الاعراب»، کافر بودن محارب با امیرالمومنین (ع). فصل چهارم در این فصل از مواردی نظیر ردّ ادعای امامت ابوبکر با توجه به آیه «من یرتد منکم عن دینه» و اثبات امامت امیرالمومنین (ع) از این آیه بحث می‌ کند. فصل پنجم مؤلف در این فصل استدلال بر فضل ابوبکر به آیه «محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم» را رد کرده است. فصل ششم در این فصل نزول آیه «و الذی جاء بالصدق و صدق به» را در مورد ابی بکر قبول نمی‌ کند. بلکه او اثبات می‌ کند نزول این آیه در مورد امیر مؤمنان علی (ع) است. فصل هفتم مؤلف در فصل آخر از نتایج فاجعه بار تقدم دیگر خلفاء بر امیرالمومنین علی (ع) سخن می‌ گوید.

تفسیر مِنْ وَحْیِ القُرْآن از تفاسیر شیعه به زبان عربی اثر سید محمدحسین فضل‌الله عالم دینی شیعه اهل لبنان. این تفسیر در واقع، سلسله درس‌های قرآنی فضل‌اللّه برای جوانان و تحصیل‌کردگان است. تفسیر من وحی القرآن، کل قرآن را در بر گرفته و از تفاسیر علمی با رویکرد اجتماعی به شمار می‌رود. نویسنده تفسیر «من وحی القرآن» در شمار آیه‌محوران قرار دارد. او در جای‌جای تفسیر خویش، خودمحوران را نکوهش می‌کند و ایشان را به آیه‌محوری فرا می‌خواند. در نگاه فضل‌الله، مخاطب قرار‌دادن همگان و دعوت ایشان به تأمل و تدبر در قرآن، نشان از این واقعیت دارد که قرآن فهم‌پذیر است و همگان می‌توانند به فهم آیات برسند. تفسیر من وحی القرآن ترتیبی است و از ابتدای سوره حمد آغاز شده و تا پایان سوره ناس را در بر دارد. او در ابتدای هر سوره علت نام‌گذاری را به اسم خاصش بیان می‌کند. مفسر سپس به تحلیل در اطراف آیه می‌پردازد، بدون آنکه وارد جزئیات ادبی و بلاغی و بحث‌های کلاسیک شود... این تفسیر در توضیح آیات و تحلیل مسائل اعتقادی و اجتماعی به تفسیر المیزان اشاره دارد و ضمن استفاده، گاهی دیدگاه‌های این تفسیر را نقد می‌کند. ویژگی‌های کتاب: * پرهیز از ورود به مباحث غیر تفسیری؛ فضل الله در تفسیر آیات قرآن تنها در محدوده تفسیر سخن می‌گوید و از ورود به موضوعات غیر تفسیری حذر می‌کند. * گزیده‌گویی؛ از دیگر خصوصیات تفسیر «من وحی القرآن»، پرهیز نویسنده از طرح مباحث تکراری است. برای نمونه: * مباحث ادبی آیات را بسیار کوتاه می‌آورد و از درازگویی و توضیح آنچه در تفاسیر بسیار گفته شده، پرهیز می‌کند. * از یادکرد فضایل سوره‌ها و آیات طفره می‌رود و به ندرت فضیلت یک آیه یا سوره را بیان می‌کند. * نظرات تفسیری را بسیار کوتاه می‌آورد و از تفصیل آنها حذر می‌کند. * فایده‌گرایی؛ نویسنده در طرح مباحث تفسیری، اصل را بر فایده‌دار بودن و آن هم فایده بسیار داشتن مباحث گذاشته است. * پیروی از اسلوب قرآن در تفصیل و اجمال؛ فضل‌الله روش تفسیری خویش را در تفصیل و اجمال مطالب و موضوعات اسلوب قرآن معرفی می‌کند. * شبهه‌شناسی؛ طرح شبهات کلامی، فقهی، تفسیری و... و نقد و بررسی محکم و استوار آنها از دیگر ویژگی‌هاست. * نتیجه‌گیری از پیام آیات؛ نویسنده «من وحی القرآن» قرآن را مایه حیات فکری و عملی تمامی انسان‌ها می‌بیند. * آزاد اندیشی؛ از دیگر ویژگی‌های «من وحی القرآن»، آزاد‌اندیشی نویسنده و تسلیم نشدن در برابر نظریات مفسران برجسته شیعه و اهل سنت است. * آشنایی نویسنده با دانش‌های جدید؛ او در جای جای اثر خویش، یافته‌های علمی و نسبت آن‌ها با آیات قرآن را به بحث و بررسی می‌گیرد و در برخی موارد، اصل تفسیر علمی را زیر سؤال می‌برد. * طرح تفسیر در قالب پرسش و پاسخ؛ ویژگی دیگر تفسیر «من وحی القرآن»، طرح مباحث تفسیری در قالب پرسش و پاسخ است. علامه پرسش و پاسخ را یکی از بهترین اسلوب‌های تربیتی می‌شناسد و آن را در تعمیق اندیشه، فکر و وجدان بسیار پراهمیت معرفی می‌کند. * نوآوری در مسائل زنان؛ از دیگر ویژگی‌های تفسیر «من وحی القرآن»، نظریات خاص او در تفسیر آیات ناظر به زندگی خانوادگی و زنان است. * پیرایش تفسیری؛ فضل الله در پیرایش نظریات تفسیری، از مبانی و معیارهای خاصی بهره می‌گیرد. در نظرگاه او، نظریات تفسیری در صورتی شایسته طرح هستند که مستند علمی داشته باشند. در غیر این صورت، گزارش آن نظریات شایسته طرح در تفاسیر نیست. * رودررویی با نظریات تفسیرگران؛ او سیاق را یکی از نشانه‌های درستی و نادرستی نظریات تفسیری می‌شناسد و در جای‌جای تفسیر خویش، آراء تفسیری را به کمک سیاق به سنجش و ارزیابی می‌گیرد. جلد هشتم کتاب شامل تفسیر آیات اول تا 120 سوره مائده می باشد.

موسوعه الامامه فی نصوص اهل السنة دائره المعارفی از روایات اهل سنت و یکی از ارزشمندترین کتب مرحوم حضرت آیت الله مرعشی نجفی است که بیش از چهل سال برای تالیف و گردآوری آن زحم مت کشیده و با عالمان بزرگی از مذهب اهل سنت دیدار و از آنها بیش از چهارصد اجازه روایی اخذ کرد. این موسوعه ۴۰ جلد است که قرار است در مراحل مختلف منتشر شود. جلد اول تا پنجم آن درباره کلیات امامت و اهل بیت (علیهم السلام) است و جلدهای ۶ تا ۲۰ نیز شرح شخصیت وجودی حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) است. پیش از این چند مجلد این مجموعه منتشر شده است. منابع “موسوعة الامامة فی نصوص اهل السنة” آثار اهل سنت است، و در آن ها از نقل احادیث منابع شیعه (اگرچه زیدیه) پرهیز شده است.احادیثی که منابع اهل سنت که از منابع شیعه نقل کرده اند، در این مجلدات خودداری نشده است. "جلد هفدهم" از این مجموعه به موضوع مناقب و فضایل امیرالمومنین امام علی علیه السلام و آیات و روایات در شان حضرت و نیز جایگاه امام علی (علیه السلام) در نزد خداوند، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم)، خلفا و غیره می پردازد.

در این کتاب نگارنده کوشیده به شبهات مربوط به جانشینی امام علی (ع) و امامت با بهره‌ گیری از منابع شیعه و سنی پاسخ گوید. در این اثر برای خنثی کردن توطئه ها و پاسخگویی به شبهات دشمنان در حد توان کوشیده شده است تا با بهره گیری از منابع شیعه و سنی به برخی اتهامات مطرح شده پاسخ و پرده از توطئه های شوم آنها برداشته شود. در پایان کتاب فهرستی از آیات و روایات آورده شده است.

کتاب «معنی حدیث الغدیر» نوشته مرحوم حضرت آیت الله سید مرتضی خسروشاهی از علمای برجسته آذربایجان با تحقیقی از استاد سید هادی خسروشاهی و مقدمه امام موسی صدر که درباره اثبات امامت امام علی علیه السلام می باشد، توسط موسسه بوستان کتاب به زبان عربی منتشر شده است. در همه این رساله شریفه با وجود اخبار کثیر و معتبر و متوا‌تر، یک حدیث نقل نشده است، بلکه تمام مطالب را از طریق آیات شریفه اثبات نموده که مقبول سنی و شیعه نیز می‌باشد.