جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 541
روش‌شناسی و بسترشناسی فكری نظريات متكلمان شيعی مكتب بغداد (قرن چهارم و پنجم) در مسئلۀ امامت
نویسنده:
محمدحسين فارياب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
روش‌شناسي و بسترشناسي يک نظريه، از مهم‌ترين مسائلي است که نقش مهمي در تحليل و شناخت چرايي صدور آن نظريه دارد. متکلمان شيعي مکتب بغداد در قرن چهارم و پنجم هجري، از بزرگ‌ترين متکلمان اماميه در طول تاريخ به‌شمار مي‌آيند. با اين حال، روايات امامان معصوم عليه السلام، که از منابع اصيل تفکر ديني به‌شمار مي‌آيند، حضور کم‌رنگي در کتاب‌هاي کلامي ايشان دارند. هدف از نگارش اين مقاله، ابتدا روش‌شناسي فکري اين متکلمان، و سپس تحليل چرايي تکيۀ فراوان ايشان بر عقل در براهين و نظريات کلامي مربوط به مسئلۀ امامت با توجه به بستر فرهنگي شهر بغداد در آن دوران است. بر اساس مهم‌ترين يافته‌هاي اين نوشتار، نگاه سخت‌گيرانۀ متکلمان بغداد به احاديث و نيز تنوع مکاتب گوناگون کلامي و نيز تعصبات مذهبي و درگيري‌هاي شديد فرقه‌اي در بغداد، از مهم‌ترين عواملي است که مانع از استفادۀ لازم متکلمان شيعي از روايات در آن دوران شده است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 147
بررسی روش‌شناسی مطالعات دینی کنت‌ول اسمیت
نویسنده:
حامد نظرپور، قربان علمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از جمله مباحثی که در چند قرن اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است، مطالعه و بررسی دین، مسائل مربوط به آن و تلاش برای شناخت ابعاد مختلف آن بوده است. این مقاله به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی روش‌شناسی مطالعات دینی ویلفرد کنت‌ول اسمیت، از دین‌پژوهان معاصر، می‌پردازد. از دیدگاه اسمیت یک محقق در مطالعات دینی نباید خود را به یک روش خاص محدود کند. ویژگی‌های رویکرد اسمیت در مطالعات دینی عبارتند از: شخص‌گرایی، موضوع‌محوری و پرهیز از تأکید بیش از حد بر روش، کثرت‌گرایی روشی، تأکید بر رویکرد مبتنی بر گفتگو و روش پرسش از افراد دین‌دار. نقاط قوت اسمیت در این‌باره تمرکز بر موضوع به جای روش، پرهیز از حصرگرایی روشی و تأکید بر رویکرد مبتنی بر گفتگوی بین دین‌داران است. نقدهای وارد به دیدگاه اسمیت در مباحث فروکاهش دین، نسبیت معرفت‌شناختی، کثرت‌گرایی دینی و تساهل و تسامح مطلق مطرح می‌شود.
صفحات :
از صفحه 83 تا 100
روش شناسی فلسفی ولفسون: روش فرضی ‐ استنتاجی
نویسنده:
گندمی نصرآبادی رضا
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
در دوره جدید، به تبع علوم تجربی، بحث روش در فلسفه جایگاه ویژه ای دارد. برخی اندیشمندان، روش ریاضی، جمعی روش هندسی و برخی روش های متداول در علوم تجربی را در فلسفه به کار بسته اند. ولفسون، مورخ تاریخ فلسفه، روش فرضی ‐ استنتاجی را که در علوم تجربی کاربرد دارد، برای مطالعه متن های فلسفی و کلامی برگزیده است. او بر پایه این روش کوشیده است میان مکتب ها و نظرهای به ظاهر غیر مرتبط ارتباط برقرار و گونه ها یا دوره ها و نظام های جدید فلسفی را شناسایی کند. در این مقاله تلاش شده ضمن توضیح روش پیش گفته، از طریق مقایسه آن با دیگر روش ها، مشکلات و کاستی های آن بیان شود.
صفحات :
از صفحه 191 تا 209
روش شناسی ماکس وبـر
نویسنده:
فاطمه فقیه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مقالۀ حاضر درصدد است تا روششناسی ماکس وبر را به عنوان یکی از جامعهشناسانی بررسی کند که به طور خاص به کار روششناسی در علوم اجتماعی پرداخته است؛ چرا که مباحث روش شناسانۀ او را میتوان نقطۀ عطفی در مطالعات روش شناسانۀ علوم اجتماعی دانست. بنابراین، در نوشتار حاضر، به دلیل اهمیت درک پس زمینۀ تاریخی و فکری آن دوران در فهم روششناسی وبر، ابتدا به پیشینه فکری و تاریخی آن دوران پرداخته و سپس روششناسی او را با بیان موضوع خاص جامعهشناسی او، که ملاحظات روششناختی را میتوان در آن پیگیری کرد، آغاز و در ادامه به بررسی مفاهیم و عناصر اصلی موجود در روششناسی وبر خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 87 تا 108
روش شناسی مارکس و نقدهای وارد برآن
نویسنده:
فاطمه کاظمی آرانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
پژوهش حاضر به دنبال آن است که روششناسی مارکس را مورد بررسی و نقد قرار دهد. از آنجا که بین روششناسی و معرفتشناسی رابطه نزدیکی است و بدون فهم مبانی معرفتشناسی و هستیشناسی، امکان فهم مبانی روششناختی وجود ندارد؛ بنابراین، ابتدا مبانی معرفتشناسی و هستیشناسی مارکس بیان میشود که در این زمینه، مشخص شد که مارکس تحت تأثیر دو دیدگاه دیالکتیک هگل و ماتریآلیسم فوئر باخ بوده است، علاوه بر اینکه نقدهایی نیز به آن داشته است. در ادامه، با تحلیل و بررسی روششناسی مارکس مشخص شد که قسمتی از افکار وی، پوزیتیویستی و قسمت دیگر آن، رئالیسم انتقادی است. در پایان هم نقدهایی به آنها وارد شد
صفحات :
از صفحه 169 تا 190
روش شناسی کلامی محقق حلّی
نویسنده:
علی ربانی گلپایگانی، مسلم زمانیان
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محقق حلی از عالمان برجسته قرن هفتم است که متناسب با نیازهای عصر خویش به مباحث کلامی ورود پیدا کرده است. وی در علم کلام کتاب «المسلک فی اصول الدین» و دو رساله به نام‌های «الرسالة الماتعیة فی اصول الدین»، و «رسالة فی العقیده» را به رشته تحریر درآورده است. چینش معارف اعتقادی در آثار مذکور مشابه بوده، و در ضمن چهار بخش: «توحید الهی»، «افعال الهی»، «نبوت»، و «امامت» بیان شده است. محقق حلی از متکلمین عقل گرا به شمار می‌رود، اما در مباحث کلامی به اقتضای نوع مسئله از علوم مختلف بهره گرفته است، که می‌توان به علوم عقلی چون: منطق، معرفت شناسی، فلسفه، و علوم نقلی چون: ادبیات، تاریخ، علوم حدیث، و اصول فقه اشاره نمود. از دیگر ویژگی‌های روشی محقق حلی می‌توان به بیان دیدگاه‌ها و نظرات فرقه‌ها و صاحب‌نظران در بسیاری از مواضع، و نقد و بررسی آنها اشاره نمود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 21
روش شناسی کلامی سید ابن طاوس
نویسنده:
علی ربانی گلپایگانی، محمد توکلی
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سید بن طاووس در مباحث اعتقادی بر نقل و عقل فطری اعتماد می‌کند. او هشدارهای عقل و اشارات قرآنی و هدایت های الهی و نبوی را تقویت کننده راه فطرت می‌داند. از نظر سید، عقل فطری بدون استدلال های پیچیده کلامی می‌تواند خداوند را به بندگان نشان دهد، و از تبعیت عقل کلامی و افتادن در نزاع‌های علم کلام بر حذر می‌دارد. از نوشتن کتاب کلامی دوری می‌گزیند؛ هر چند شیوه متکلمان را بطور کلی مردود نمی‌داند. سید، عقل را برای کشف تفصیلی مراد الهی، غیر مستقل می‌داند، و در مواردی هم عقل را لازم اما غیر کافی می‌داند. ایشان بر خلاف نگاه ضد کلامی اش (به ویژه کلام عقلی)، عملاً در برخی مواردی، از استدلال های کلامی استفاده می‌کند. به جای استفاده از استدلال عقلی، کلام نقلی را می‌پسندد و در دفاع از آن دلایلی بیان می‌کند. بحث امامت از منظر ایشان از اهمیتی ویژه برخوردار است و در این حوزه مباحث عقلی و نقلی فراوانی ذکر نموده است. سید بن طاوس فلاسفه را انسان هایی راه گم کرده و صاحبان برخی اقوال باطل می‌داند، اما با این حال برخی مواقع، برای ردّ قول مخالفان، استدلالی فلسفی و یا شبه فلسفی ارائه می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 133
روش شناسی کلامی خواجه نصیر الدین طوسی
نویسنده:
عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی، قاسم کیائی
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خواجه نصیر الدین طوسی از متکلمان بزرگ شیعی بوده و دارای آثار ارزشمندی است. آثار کلامی وی خصوصا تجرید الاعتقاد همواره مورد توجه دانشمندان اعم از شیعه و سنی بوده است. احاطه او بر علوم مختلف خصوصاً علوم عقلی، وی را در عِداد متکلمان پرآوازه و صاحب سبک در عالم اسلام قرار داده است. هر چند در مجموع، استدلالات کلامی وی، عقلی محض، نقلی محض و عقلی و نقلی در کنار هم را شامل می‎شود؛ لکن سهم قسم اول بیش از دو قسم اخیر است از این رو نقش عقل و استدلالات عقلی در آثار کلامی او بسیار برجسته و پر رنگ است. این مقاله در صدد تبیین خطوط کلی‌ای است که محقق طوسی) در پژوهش های کلامی خود از آن‎ها پیروی می‌کند، خطوطی همچون: استفاده از قواعد و مسائل فلسفی، تأویل نقل معارض با عقل قطعی، ابتنای حداقلی ادله بر گزاره های نظری، جامع نگری و... .
صفحات :
از صفحه 133 تا 157
روش شناسی کلامی شیخ طوسی
نویسنده:
عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی، سعید بخشی
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شیخ طوسی از متکلمان طراز اول شیعه در قرن پنجم است، از آنجا که ایشان در تمام علوم و فنون اسلامی صاحب نظر و صاحب تالیف است، این ویژگی سبب نوعی جامعیت در بحث های کلامیِ ایشان گشته است. استفاده وی از علم منطق، حدیث، تفسیر و علوم قرانی، تاریخ، طبیعیات، و علوم ادبی شاهد بر این امر است. در غالب موارد روش او عقلی و استدلالی، همراه با نظم منطقی مباحث است. از انواع حجت ها مثل قیاس، استقراء و تمثیل، برهان و جدل بهره گرفته، و در مواردی نیز از ادله نقلی مثل آیات قران، روایات و اجماع استفاده می‌کند. وی در تثبیت، ترویج و تکمیل کلام شیعه نقش تعیین کننده ای داشته است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
بررسی نامه امام هادی(ع) به اهالی اهواز از دیدگاه روش شناسی کلامی
نویسنده:
محمدمهدی کرباسچی، گیتا حری رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
اهل بیت: ضمن ردّ اعتقاد به جبر و تفویض در افعال اختیاری انسان، دیدگاه خود را با عنوان امرً بین الامرین یا منزلة بین المنزلتین مطرح نموده اند. یکی از متون مکتوب در این زمینه، نامه گهربار امام هادی(ع) در پاسخ به پرسش های اهالی اهواز است که در متن آن، پس از بیان لزوم مراجعه به آموزه های ثقلین ، ضمن بهره گیری از آیات و روایات معصومین: و مثالهای ملموس، سه صورت موضوع (جبر، تفویض، و امر بین الامرین) طرح و تبیین شده است. در این پژوهش، نامه یاد شده از منظر روش شناسی کلامی مورد بررسی قرار گرفته و علاوه بر توجه به مصادر و سند روایت، به ساختار نامه از دیدگاه روش شناسی کلامی پرداخته و روش های استنباط و دفاع اعتقادی در کلام امام هادی: در حد امکان استخراج شده است. در ضمن، محتوای نامه از جهت منابع نقلی مورد استفاده و اصول اخلاقی بکارگرفته شده در آن واکاوی گردیده است.
صفحات :
از صفحه 32 تا 65
  • تعداد رکورد ها : 541