جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

نقد اخلاق دستوری کلاسیک الهی: مطالعه تطبیقی بین ایرادات وین رایت و ایرادات متکلمان عقلگرای مسلمان [مقاله انگلیسی]

نویسنده:

محسن جوادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

نقش عقل در فهم متون ديني از منظر علامه طباطبائي و شهيد مطهري

نویسنده:

معصومه سميعي پاقلعه ، علي ‌الله‌‌بداشتي ، محسن جوادي ، محمدمهدي نادري

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری

چکیده :

مسئله نقش عقل و محدوديت‌هاي آن در شناخت معارف دين، همواره مورد بحث بوده است. برخي معتقدند که عقل هيچ نقشي در شناخت معارف دين ايفا نمي‌کند و گروهي ديگر نيز براي عقل نقش‌هاي مختلفي به ‌صورت حداکثري و حداقلي در شناخت قائل‌اند. کاوش‌هاي مقاله حاضر، بررسي عقل از منظر علامه طباطبائي و شهيد مطهري است. بر پايه بازخواني مباني طراحي‌شده علامه، مسئله تعارض عقل و وحي اساساً منتفي است؛ زيرا عقل فلسفي عهده‌دار ارزيابي شروط سه‌گانه قطعيت وحي است. از‌اين‌رو، وحي غيرمطابق با عقل قطعي فلسفي عملاً به دايره ظنون کشانده شده، هيچ‌گاه وحي قطعي‌اي به‌ دست نخواهد آمد که با عقل قطعي در تعارض باشد؛ وحي ظني برجاي‌مانده نيز، به ‌دليل «ظهور لفظي» صلاحيت حجيت و تقدم بر رهاورد تجارب بشري، يعني فلسفه را نخواهد داشت. رويکرد فلسفي شهيد مطهري به پرسش از رابطه عقل و دين اين است كه نسبت عقل و دين از اساسي‌ترين مسائل حوزة معرفت ديني و فلسفي است که از ديرباز ذهن انديشمندان را به خود مشغول داشته و ديدگاه‌هاي متفاوتي را هم دامن زده است. نگاه شهيد مطهري به اصول دين به‌مثابه مدخلي عقلي بر ديگر اجزاء منظومه دين، جايگاه عقلي ويژه‌اي براي اصول دين ترسيم مي‌کند که به نوبه خود واجد ارزش فلسفي است.

صفحات :

از صفحه 95 تا 106

مشخصات اثر

عنوان :

سعادت از نگاه سهروردی در گفتاری از محسن جوادی

نویسنده:

محسن آزموده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

مشخصات اثر

عنوان :

پژوهش‌نامه اخلاق و فناوری اطلاعات

نویسنده:

محسن جوادی؛ ویراستار ادبی: مریم پاک رو

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات,

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق فناوری اطلاعات , فلسفه اخلاق , اخلاق کاربردی

چکیده :

کتاب حاضر نتیجه پژوهشی است در موضوع «پژوهشنامه اخلاق و فناوری اطلاعات» که به کوشش محسن جوادی انجام شده است. هدف در این پژوهش، بررسی وضعیت اخلاقی عمل در دنیایی است که به مدد سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای رایانه‌ و فضای مجازی، قدرت پردازش اطلاعات و تدارک ارتباطات آدمی به نحو فزاینده‌ای رشد یافته است. علاوه بر تعیین هنجارهای اخلاقی، عمل در چنین فضایی، بررسی آثار این وضعیت در زندگی انسان به ویژه آثار اخلاقی آن نیز مورد بحث قرار گرفته است.

مشخصات اثر

عنوان :

تبیین دیگرگرایی از منظر رویکرد عقلانی نیگل و رویکرد تجربی بتسون

نویسنده:

زینب عباسی ، محسن جوادی ، بابک عباسی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

چکیده :

همواره پی‌بردن به غایت و انگیزه رفتارهای انسان از مسائل قابل توجه روانشناسان و فلاسفه اخلاق بوده است. خودگرایان انگیزه تمامی اقدامات خیرخواهانه انسان را دستیابی به نفع شخصی تلقی می‌کنند. در مقابل، دیگرگرایان می‌گویند انسان می‌تواند صرفاً برای تأمین منافع و رفاه دیگری کار کند و هیچ چشم‌داشت شخصی نداشته باشد. دنیل بتسون و تامس نیگل روانشناس و فیلسوف معاصرآمریکائی با دو شیوه‌ی متفاوت از حامیان جدی و سرسخت دیگرگرایی‌اند. بتسون با رویکردی تجربی و با طرح فرضیه آلتروئیسم ـ همدلی ضمن به چالش‌کشیدن ادعاهای خودگرایان از نوعی دیگرگرائی روانشناختی دفاع می‌کند. وی از طریق آزمایشات دقیق تجربی توانست وجود انگیزه دیگرگرایی در ذات انسان را ثابت ‌نماید. بنا به ادعای او احساسِ عاطفی نگرانیِ همدلانه موجب ایجاد انگیزه دگرخواهانه جهت تأمین رفاه مطلوب دیگری می‌شود. از سوی ‌دیگر نیگل با روش تفسیری خود از امکان نوعی دیگرگرایی با انگیزشِ عقلانی دفاع کرده، معتقد ‌است دیگرگرایی بی‌طرفانه لازمه عقلانیت و شرط برقراری اخلاق است. این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به توصیف و ارزیابی آراء بتسون و نیگل پرداخته ‌است. درنهایت نشان می‌دهد که تلقی آن دو از دیگرگرایی و نسبت دیگرگرایی با اخلاق متفاوت است. اما نکته مهم این است که دو رویکرد متفاوت فوق به دیگرگرایی با هم می‌توانند پشتوانه محکمی برای رد خودگرایی باشند.

صفحات :

از صفحه 47 تا 74

مشخصات اثر

عنوان :

عقلانیت اهداف از دیدگاه نیکلاس رشر

نویسنده:

محسن ساطع ، محسن جوادی ، مهدی منفرد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

چکیده :

فلسفه رشر دفاع از عقلانیت اهداف در برابر عقلانیت ابزاری است. رشر عدم توجه به جامعیت مفهوم عقلانیت را موجب درک ناقصی از عقلانیت می‌داند. عقلانیت عملی علاوه بر جنبه ابزاری، جنبه ارزش‌شناختی دارد که مناسب بودن اهداف را تعیین می‌کند و این دو مولفه به صورتی منسجم و هماهنگ درهم آمیخته‌اند. رشر شکاف بین واقعیت و ارزش را مهم می‌داند و برآن است که با گام کوتاه بدیهیات می‌توان از آن گذر کرد. با غیر منطقی دانستن نسبی‌گرایی و اثبات عقلانیت اهداف و اصول بنیادی عقلانیت به جهانی بودن عقلانیت اصرار می‌ورزد. وی با معرفی سلسله مراتب هنجاری برای انتخاب یک راه حل عقلانی در یک موقعیت معین، وابسته بودن تصمیم‌های عقلانی به محیط پیرامونی، نیز نسبیت عقلانیت در لایه‌های پایینی را می‌‌پذیرید. در پژوهش حاضر بعضی از ارکان نظریه رشر: بهینه‌سازی، مفهوم آدمیت، تعهد وجودی به درک نفس و رابطه واقعیت و ارزش مورد نقد قرار گرفته است.

صفحات :

از صفحه 141 تا 168

مشخصات اثر