جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
روشنفکری دینی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 43
نواندیشی دینی، دفاعیه‌ها و اعتراض‌ها
سخنران:
سیدصادق حقیقت
نوع منبع :
صوت , سخنرانی , فیلم , مناظره،گفتگو و میزگرد
چکیده :
از نواندیشی دینی که حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟ نواندیشی دینی یک جریان است یا گفتمان؟ گفتمان‌های رقیب آن چیست و چه وجه تمایزی با آن‌ها دارد؟ چه نقدها و چالش‌هایی پیش روی آن است؟
مشخصات اثر
نهضت نواندیشی دینی؛ از تجددخواهی تا تجدیدنظرطلبی دینی (بررسی ماهیت، کارکردها، سیر تطور، ادبیات و گفتمان رایج)
نویسنده:
سهراب مقدمی‌شهیدانی, میثم عبداللهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی,
چکیده :
در بررسی تحریفات و انحرافات دینی و در بازخوانی خاستگاه، مبانی و ریشه‌های شکل‌گیری افراط‌گرایی دینی، ضرورتاً می‌بایست نهضت نواندیشی دینی در بازه تاریخی دو قرن اخیر- از سید جمال‌الدین اسدآبادی و سر احمدخان هندی تا عصر حاضر- مورد بررسی و مداقه علمی ‌قرار گیرد. بررسی ره‌آورد آموزه‌های مستشرقین در شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «قرآن‌گرایی» و «قرآن‌بسندگی» و در نهایت «سلفی‌گری»، و نیز مشارکت جریان «منورالفکری» و بعدتر جریان «روشنفکری دینی» باید در کنار فعالیت‌های فکری فرقه‌های انحرافی و یا سازمان‌های نخبگانی زیرزمینی- مانند فراموشخانه‌ها و کلوپ‌های روتاری و لاینز و…- در کنار هم مورد بررسی قرار گیرد. به نظر می‌رسد پژوهشی که این منظومه گفتمانی در جهان اسلام را در یک منظر مورد بررسی قرار ندهد، ناقص و ناتمام خواهد بود. در این نوشتار برآنیم، با بررسی گفتمان فکری و نیز سیر تطور نهضت نواندیشی دینی به جایگاه‌شناسی اندیشه افراط و انحراف بپردازیم و در نهایت نقش مجتهدین نواندیش را در مواجهه با این پدیده فکری، مورد بررسی قرار داده‌ایم. مقاله حاضر با بررسی تحولات اندیشه دینی در جهان اسلام به ارایه تقسیم‌بندی جدیدی در گفتمان نواندیشی دینی پرداخته است که در آن، نواندیشی دینی با چهار رویکرد الحادی، ارتجاعی، التقاطی و اجتهادی مورد بررسی مستند و مستدل قرار گرفته است.
مشخصات اثر
الگوی کاربست قدرت نرم در نفوذ فکری- فرهنگی غرب بر جریان روشنفکری دینی و نسبت آن با امنیت نرم ج.ا.ا
نویسنده:
مهدی روحی؛ مهدی فیروزکوهی؛ حسین حسینی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
با توجه به تحول وضعیت محیط و کشورها، امروزه در ادبیات امنیتی بجای بحث از قدرت سخت و نیمه سخت، سخن از قدرت نرم به میان می آید. قدرت های حامی وضع موجود، از مفاهیم فوق برای تاثیر گذاری و تغییر در جوامع هدف در راستای منافع خود بهره می برند. حال، سوال اصلی این است غرب برای نفوذ فکری- فرهنگی بر طیف نخبگان روشنفکری دینی، چگونه از ابزار قدرت نرم استفاده می کند؟ مبتنی بر روش اجتهادی دلالت محور و چارچوب مفهومی قدرت نرم و رابطه نظریه و فرهنگ؛ زمینه نفوذ در جریان روشنفکری دینی از دو جنبه قابل تحلیل و بررسی است. اول؛ حضور و تحصیل در غرب، زمینه جذب فرهنگی را فراهم می کند در این صورت نظریه های طرح شده بجای اینکه جمع کننده میان سنت و مدرنیته باشد با روکش اسلامی ولی بن مایه غربی خواهد بود. دیگر اینکه در اثر داد و ستدی که میان فرهنگ و نظریه است، هر فرهنگی علم متناسب با خود را تولید کرده، نیز هر نظریه ای فرهنگ متناسب با خود را تقویت می کند. در این صورت بکارگیری نظریه های غربی برای تبیین و فهم دینی، بنیان فرهنگی جوامع سنتی را کاملا متلاطم و حتی متلاشی می کند در این صورت می توان استدلال کرد، غرب با هدف متلاطم کردن فضای فرهنگ سنتی، زمینه آشنایی روشنفکران با محیط فرهنگی و علمی غرب را فراهم می کند که می تواند ظریف ترین و نرم ترین مصداق نفوذ بوده و زمینه ای برای تضعیف امنیت نرم جمهوری اسلامی باشد
مشخصات اثر
روشنفکری و روشنفکران در جهان اسلام
نویسنده:
سید احمد هاشمی،ناصر پورابراهیم، سعید عدالت نژاد، غلامعلی حداد عادل، جواد مرشدلو، رحیم رئیس نیا
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران - ایران: نشر کتاب مرجع,
چکیده :
روشنفکر به طبقه‌ای از دانشوران جوامع نوین اسلامی گفته می‌شود که اولا جویای حقیقت‌اند، و یکی از والاترین حقایق برای آنها عدالت و اصلاح امور اجتماعی است، و ثانیا در بیان این حقیقت شجاع‌اند. روشنفکری نیز جریان‌های فکری برآمده از تأملات انتقادی و رویکردهای فرهنگی و سیاسی همین طبقه از فعالان و دانشوران است. با این دو تعریف معلوم می‌شود که به هر تحصیلکرده‌ای روشنفکر گفته نمی‌شود بلکه گونه‌ای فرهیختگی در این جا مراد است، هر چند صاحب آن فرهیختگی ممکن است تحصیلات آکادمیک نداشته باشد. روشنفکری و روشنفکران مجموعه‌ای است از مدخلهای دانشنامه جهان اسلام به خامه شش متخصص مطالعات جهان اسلام. در همۀ مقاله‌ها با بررسی واژگانی و اصطلاحی، زمینه‌های تاریخی، خاستگاه و جایگاه اجتماعی، کارکرد و وظیفه و دستاوردها و پیامدهای روشنفکری در ایران، آسیای مرکزی، ترکیه، قفقاز و کشورهای عرب، این پدیده و ظرفیت اجتماعی از منظری جامع اما گزیده و مستند معرفی شده است. ابتدا سرگذشت روشنفکری در ایران، نسبت آن با انقلاب اسلامی و مسائل آن در شش بزنگاه راهبردی (دوگانه های “سنت و تجدد”، “دین و علم”، “تکلیف و حق”، “شرق و غرب”، “عدالت و آزادی” و “انقلاب و اصلاح”) به عنوان یک الگو به قلم سید احمد هاشمی روایت شده است، این سرگذشت درباره مناطق دیگر جهان اسلام با ساختاری کم و بیش مشابه بیان شده است.
مشخصات اثر
گزارشی از گفت‌وگوی سروش و ملکیان درباره‌ی «روشنفکری و حقیقت»
نویسنده:
محسن آزموده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
پایگاه انصاف,
چکیده :
محسن آزموده در گزارشی برای روزنامه‌ی اعتماد نوشت: گفت‌وگوي عبدالكريم سروش و مصطفي ملكيان در «كلاب هاوس» براي مخاطبان انديشه در ايران، رويدادي قابل توجه و حائز اهميت است. دو روشنفكر اثرگذار در سال‌هاي پس از انقلاب به ويژه در دهه‌هاي۷۰ و ۸۰ خورشيدي كه هر دو از بستر جريان نوانديشي ديني برآمدند، اگرچه سروش در اين ۴ دهه همواره از تعبير مناقشه برانگيز «روشنفكري ديني» دفاع كرده، در حالي كه ملكيان از همان ابتدا از «پارادوكسيكال بودن» آن سخن گفته و در تطور فكري خود حتي از جريان «نوانديشي ديني» نيز فاصله گرفته است. حالا اين دو روشنفكر، سروش در ۷۶ سالگي و ملكيان در ۶۵ سالگي رودر روي هم قرار گرفتندتا از نسبت روشنفكري و حقيقت سخن بگويند. ملكيان كماكان از تعريف مشهور خودش براي روشنفكري يعني «تقرير حقيقت و تقليل مرارت» دفاع كرد و لوازم آن را بر شمرد، در حالي كه سروش معتقد است مفاهيم «روشنفكري» و «حقيقت» مبهم و كثيرالمعاني هستند و بايد دركاربرد آنها و ارايه تعريف براي آنها- اگر تعريفي ممكن باشد- بسيار محتاط بود. اين گفت‌وگو كه شنبه شب، چهارم ارديبهشت ۱۴۰۰ ساعت ده و نيم به وقت تهران در صفحه كلاب هاوس «حلقه ديدگاه نو» برگزار شد، مخاطبان بسياري داشت و با پرسش و پاسخ‌هاي آنها با اين دو روشنفكر پايان گرفت. آنچه مي‌خوانيد، گزارشي از ۱۰۰ دقيقه آغازين است كه شامل گفتارهاي ملكيان و سروش است. در پايان اين بخش، ملكيان درباره سروش گفت:«هر كسي كه منصف باشد، قبول دارد كه در جريان روشنفكري بعد از انقلاب ايران اعم از روشنفكري ديني و روشنفكري غيرديني، موثرترين فرد دكتر سروش است بنابراين اينگونه مباحث به قصد اسائه ادب نيست. با تمام وجودم براي ايشان احترام قائلم. شخص من از ايشان چيزها آموخته‌اند. اين بحث‌ها دانشجويانه و حقيقت‌طلبانه است.» سروش هم در پاسخ به او گفت:«البته لحن شما بسيار دوستانه، صميمانه، مشفقانه و عالمانه است. به فرض هم كه متضمن عتابي باشد كه اصلا چنين نبود در مقام گفت‌وگوست اما خيلي خشنودم كه افق‌هاي فكري و ديد ما به هم نزديك است.»
مشخصات اثر
درسگفتار ایده علم دینی: ارائه و گفتگو میان دیدگاه‌های مختلف در باب علم دینی
مدرس:
خسرو باقری | علیرضا پیروزمند | حسین شیخ‌رضایی
نوع منبع :
مناظره،گفتگو و میزگرد , درس گفتار،جزوه وتقریرات , کتابخانه عمومی
کلیدواژه‌های فرعی :
درس گفتگو ,
چکیده :
در این درس-گفتگو چه می‌گذرد؟ بحث از نسبت علم و دین و تعارضات و همراهی های آنها با هم سابقه طولانی هم در تک تک ما دارد و هم در تاریخ تاملات فلسفی داستان طولانی ای پیدا کرده است. این بحث خصوصا پس از اوج گیری علم جدید و بالخصوص با طرح نظریاتی مانند تکامل داروین و مکانیک کوانتوم جدی­ تر شد، البته بیشتر در بستر مسیحیت. اما در ایران مساله کمی متفاوت بود، آشنایی دیر هنگام با علم جدید و نتایج مختلف آن بالخصوص در علوم انسانی و اجتماعی و مدیریتی و اقتصادی خیلی از صاحبنظران را به این فکر فرو برد که جایگاه این علوم و مبانی و دیدگاه های مستتر و یا مطرح شده در آنها در نسبت با اعتقادات دینی اسلامی چیست. این جرقه پس از چند سال نام «نظریه علم دینی» به خود گرفت. نظریه ای که تلاش می کرد نسل جدیدی از علوم را غالبا در مقابل علوم فعلی و مبتنی بر جهان بینی دینی پرورش دهد. این نظریه را گروه ها و اندیشه های مختلفی پیگیری کردند که شاید هیچ وجه مشترکی میانشان جز نام علمِ دینی موجود نباشد! جریان فرهنگستان علوم که با اندیشه های سید منیر الدین هاشمی آغاز شد و اکنون با دیدگاه های حجت الاسلام میرباقری ادامه پیدا می کند، جریان فلسفه اسلامی که بیشتر از همه متاثر از دیدگاه آیت الله جوادی آملی است، جریان متفکران فلسفه علمی که محوریت آنها را سعید زیباکلام و حمیدرضا آیت اللهی تشکیل می دهند و همچنین جریان فردیدی ها و ... همگی کمابیش معتقد به چنین ایده ای هستند. اما این اندیشه مخالفان زیادی نیز دارد که از قضا تقریبا همان روشنفکران دینی همانند عبدالکریم سروش و علی پایا و مصطفی ملکیان هستند. مخالفان معمولا مدعی هستند که این دیدگاه آزادگی علم را از بین خواهد برد و سبب رکود علم و جدایی آن از معیار اصلی اش یعنی تطابق با واقعیت می گردد. ما در این درس-گفتگو برخی دیگاه های موافقان و مخالفان علم دینی را خواهیم شنید و بررسی خواهیم کرد که این ایده تا چه حد می تواند چراغ راه ما برای مواجهه با علم و دنیای جدید باشد.
مشخصات اثر
مسئوولیه المثقف
نویسنده:
علی شریعتی؛ ترجمه ابراهیم الدسوقی شتا؛ مراجعه حسین علی شعیب
نوع منبع :
کتاب , سخنرانی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بیروت: دارالامیر,
مشخصات اثر
رهیافت فرهنگی در تبیین وقوع انقلاب اسلامی
نویسنده:
بهجت یزدخواستی,مینا جلالی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
انقلاب اسلامی ایران به اعتراف بسیاری از صاحب نظران دارای ویژگیهای منحصر به فردی است که باعث تمایز آن از سایر انقلابها شده است. از آن جمله می توان به مساله فرهنگی و ایدئولوژیک حاکم بر افکار عمومی حاضر در جریان انقلاب اشاره کرد. مسلماً در بحث علت یابی وقوع انقلابات عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مدنظر قرار می گیرد، اما در مقاله حاضر سعی شده است در جهت تحدید موضوع بر عامل فرهنگی انقلاب تمرکز شود و از آن جایی که ایدئولوژی شیعه نسبت به سایر ایدئولوژیهای حاضر در دوران انقلاب نقش پر رنگ تری را ایفا کرده است. بنابراین پرداختن به این موضوع شایسته به نظر می رسد. در این مقاله با پرداختن به نظریات حامدالگار، نیکی آر.کدی و میشل فوکو چهارچوب نظری مناسب تدوین شده و سپس با الهام از نظریات مذکور در عناصر فرهنگی دخیل در وقوع انقلاب اسلامی به بررسی ارزشها، ایدئولوژی شیعه، نقش رهبری، نقش سایر علما و روحانیون و نقش دانشگاهیان و روشنفکران در جریان وقوع انقلاب پرداخته شده است.
مشخصات اثر
إسلام في أندونيسيا المعاصرة
نویسنده:
حسين محمد الكاف
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه pdf
مشخصات اثر
واکاوی رویکرد روشنفکران معاصر در مورد خاتمیت
نویسنده:
الهام آقایی ابرندآبادی، طیبه ماهروزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
برخی روشنفکران معاصر اسلامی، به طرح پرسش‌های فکری در باب اصل خاتمیت و مباحث مرتبط با آن یعنی جامعیت و جاودانگی دین و مسائل مربوط به وحی، پرداخته‌اند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، کوشش شده که آرای روشنفکران معاصر اعم از سنت‌گرا نظیر مطهری و نصر و تجددگرا مانند لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید پیرامون سه جنبه خاتمیت، جامعیت اسلام و وحی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که می‌توان رویکرد روشنفکران معاصر نسبت به خاتمیت را در دو دسته عمده نیازگرایانه و علت‌گرایانه طبقه‌بندی کرد. در رویکرد نیازگرایانه می‌توان از شهید مطهری و حسین نصر یاد کرد و در رویکرد علت‌گرایانه دیدگاه‌های لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید قابل بررسی هستند. در رویکرد اخیر، میان روشنفکران تجددگرای معاصر اختلاف‌نظر وجود دارد. هرچند لاهوری و شریعتی، به اصل نیاز انسان امروزی به آخرین دین و کتاب آسمانی با وجود تکامل و بلوغ عقلی اذعان دارند؛ اما سروش و ابوزید با نظر به نظریه جانشینی تجربه‌های دینی و عقل جمعی و دیدگاه استغناگرایانه مدعی‌اند که خاتمیت به معنای اعتبار مطلق عقل و امکان نقد وحی است که در پرتو آن بشر جدید از مکتب وحی بی‌نیاز می‌شود که لازمه آن، سکولاریسم و عقب‌نشینی دین در برابر عقل خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 34
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 43