جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 165
عنوان :
حقیقت دوگانه و نظریه عقل هیولانی ابنرشد
نویسنده:
علی قربانی سینی، فتحعلی اکبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن رشد
,
حقیقت
,
حقیقت دوگانه
,
نظریه عقل هیولانی
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
نفس ناطقه ,
عقل نظری ,
عین ,
قرون وسطی ,
عقل هیولانی ,
تهافت الفلاسفه ,
نظریه وحدت علم ,
بقا و خلود نفس ,
وحدت حقیقت ,
آموزه های مسیحیت ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
علم نفس ,
بقاء نفس ,
عقل فعال ,
وحدت ,
عقل(منطق) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
تهافت التهافت ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
وحدت عقل ,
فرایند شناخت ,
بقای نفوس فردی ,
عقل هیولانی واحد ,
تفسیر کبیر نفس ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ابنرشد و ابنرشدیان متهم به «حقیقت دوگانه» شدهاند؛ یعنی معتقدند که یک مسئله میتواند در دین حقیقت باشد در حالی که نقیض آن در فلسفه صادق است. در بخش اول مقاله تاریخ و معنای این نظریه از دیدگاه کلیسا بررسی شده، در بخش دوم به رأی ابنرشد در باب چگونگی بقای نفس در دو دسته از آثار فلسفی و کلامی اش پرداختهایم، و در بخش سوم با ارزیابی نظر ابنرشد در این دو دسته آثارش این نتیجه به دست آمده که رأی ابنرشد در باب عقل هیولانی و بقای مشترک و کلی آن پس از مرگ (وحدت عقل) با رأی او در باب بقای نفوس فردی در آثار کلامی متناقض نیست، زیرا وی در مورد نفس قائل به اشتراک لفظی است. لذا نمی توان او را معتقد به حقیقت دوگانه دانست بلکه او به وحدت حقیقت باور دارد. بنابراین ابنرشد را دوحقیقتی خواندن نشان از عدم درک آرای وی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 309 تا 323
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی انتقادات ابن رشد بر ابن سینا در مباحث فلسفه اولی (متافیزیک)
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن رشد
,
صدور
,
زیادت وجود بر ماهیت
,
حدوث
,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam
,
متافیزیک
,
قاعده «الواحد»
,
ابن سینا
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
ادراک((شناخت کامل)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
قدم ذاتی ,
قدم عالم ,
حدوث ذاتی عالم ,
جسم ,
عقل فعال ,
ادراک نفس ,
مسئله خلقت ,
نظریه افلاک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن رشد نظریات فلسفی ابن سینا را در پنج مساله به طور ویژه نقد و بررسی کرده است که عبارت اند از: یک. مساله صدور و قاعده الواحد؛ دو. تبیین نظام خلقت و مساله افلاک؛ سه. حدوث عالم و روش ابن سینا در اثبات حدوث آن؛ چهار. ادراک نفس؛ پنج. بحث زیادت وجود بر ماهیت. محور بحث های وی در انتقاداتی که بر شیخ وارد کرده، یکی آن است که ابن سینا در طرح برخی از مباحث یادشده آرایی مطرح می کند که ریشه در فلسفه ارسطو ندارد. نقد دیگر او به تعارض هایی مربوط می شود که به زعم او در اندیشه ابن سینا راه یافته است؛ از همین رو، وی در صدد است تناقض ها و تهافت هایی را در آثار و نظریات شیخ نشان دهد. این نوشتار در صدد بررسی این ادعا در پنج مساله یادشده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماهیت خواب و رؤیا از نگاه فارابی، سهروردی و ابنعربی
نویسنده:
وحیده حداد، محمد بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ابو نصر فارابی
,
عالم رؤیا
,
رؤیا
,
ابن عربی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
علم نفس
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
نبوت ,
کتاب فصوص الحکمه ,
وحی و تخیل پیامبر ,
رابطه فیلسوف و نبی ,
انوار اسپهبدیه ,
وحی در حالت رؤیا ,
نبوت ,
ادراک معانی عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
رؤیای صادق ,
وحی ,
عالم خیال (متصل و منفصل) ,
تعبیر خواب ,
وحی الهی ,
عقل فعال ,
قرآن ,
دایره شمول خواب ,
عدم خوابیدن اهل آخرت ,
علت خواب ,
نقش ملائکه سماوی در دیدن خواب ,
تفاوت نوم و رؤیا ,
نفوس ناطقه فلکی ,
انحباس روح از ظاهر در باطن ,
جایگاه ظهور صور خواب ,
رؤیای صادقه ,
نقش مثل معلقه در رویا ,
معرفت زایی رؤیا ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حس مشترک ,
اضغاث احلام ,
تخیلات حسیه ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
معنا و جایگاه خواب و رؤیا در فلسفه بحثی است که کمتر فیلسوف برجستهای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رؤیا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق میشود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست مییابد. این احوال اگر در عالم خواب طبیعی است و در صورتی که ضعیف و مبهم باشد، پیام آن باید با تأویل و «رؤیای صادقه»، پیش آید، در صورتی که شفاف باشد تعبیر، روشن میشود. سهروردی در تبیین مسألهی خواب و رؤیای صادقه، جایگاه ظهور صور رؤیا را نفس، و منشأ اصلی آن را نفوس فلکی میداند. از نظر فارابی، رؤیا صورتی ذهنی است که به وسیلهی خیال ایجاد میشود و هنگام خواب و بر اثر قطع رابطه با فعالیتهای زمان بیداری، گنجایش آن افزایش مییابد. فارابی به این قائل میشود که شخص به مدد خیال، قادر است با عقل فعال متّحد شود، لکن چنین قدرتی تنها در دسترس افراد ممتاز و برگزیده است. از نظر ابن عربی، دنیای رؤیا دنیای رمز و نماد است و برای فهم معنای رؤیا باید مآل نمادهای رؤیایی را پیدا کرد. وی خواب را نخستین مبدأ تلقی وحی الاهی برای اهل عنایت میداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش اراده در فاعلیّت الاهی از منظر حکمت اسلامی
نویسنده:
حسین رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فاعلیت الهی
,
فعل الهی
,
اراده الهی در مذاهب
,
اراده الهی
,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص)
کلیدواژههای فرعی :
نظام هستی ,
حکمت متعالیه ,
عقل فعال ,
آفرینش (اِبداع) ,
مشاء ,
اِبداع (آفرینش) ,
الامامیه ,
ظهور ,
اشراقیون ,
اصل علیت ,
امکان و وجوب ,
جعل ,
عنایت ,
علم عنایی حق ,
فاعلیت بالتجلی ,
نظریه فیض ,
ایجاد ,
نظام هستی ,
ابداع ,
خالق ,
علم عنایی ذاتی خدا ,
قرآن ,
نورالانوار ,
عالم اعیان ,
قاعده «الواحد» ,
فاعل بالعنایه ,
فاعلیت وجودی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه اشراقی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
علیت ,
عنایت ,
تجلی ,
عالم ( امکانی ) ,
نظام احسن ,
قرآن ,
وجوب ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
فاعلیت اشراقی ,
تعقل مبدا اول ,
افاضه اشراقی ,
فاعلیت وجودی خدا ,
هستی شناسی صدوری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
مقاله حاضر در صدد بررسی مسأله نسبت اراده و فاعلیت الاهی، در آرای حکمای مسلمان است. ازاینرو، مقاله حاضر، پس از تبیین لغوی و مفهومی واژگان اراده و فاعلیت الاهی، نخست فاعلیت الاهی را از منظر ابونصر فارابی و ابنسینا ملاحظه کرده، استدلالهای ایشان را بر ابداعی بودن فاعلیت الاهی بیان کرده است. سپس به بررسی دیدگاه شیخ اشراق و فاعلیت اشراقی از منظر او پرداخته شده است. در ادامه، با بررسی آرای صدرالمتألهین، ابعاد مختلف فاعلیت ایجادی، شرح و بسط داده شده است. در خاتمه، ادامه دیدگاه صدرالمتألهین نزد حکمای متأله متأخر، تا روزگار معاصر، مد نظر قرار گرفته، ضمن بررسی و ارزیابی دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در باب اراده الاهی، دیدگاه کلامی امامیه نیز در باب فاعلیت و اراده الاهی تبیین شده است. در نهایت، ضمن جمعبندی آرا، اختلاف نظرهای موجود، تبارشناسی و علتیابی شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش اراده در شکل گیری معرفت از منظر صدرای شیرازی
نویسنده:
رضا برنجکار، مصطفی جمالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم حصولی
,
علم حضوری
,
علم نفس
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
معرفت
,
اراده
,
معرفت و اراده
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
عقل نظری ,
اتحاد با عقل فعال ,
تکامل نفس ,
ادراک کلیات ,
نظریه مبناگروی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
قرآن ,
تکامل جوهری نفس ,
جامعه شناسی معرفت ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
ادراک بی واسطه بدون مفهوم((علم حضوری)، قسیم ادراک بی واسطه بدون تعریف و بدون استدلال) ,
تجرد علم حضوری ,
تکامل ارادی نفس ,
مراتب علم حضوری ,
واقعیت علم ,
انواع ادراک حصولی ,
احساس ظاهر ,
ادراک حصولی جزئی ,
مبادی عالیه وجود ,
ادراک کلی ماهیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
از مباحث مهم در معرفتشناسی، تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر شکلگیری معرفت، بهویژه تأثیر اراده بر معرفت است. صدرا، به دلیل اتخاذ مبنای اصالت وجود و تشکیک و ...، برخلاف نگاه پیشینیان، تحلیلی دقیق از نسبت اراده و معرفت داده است. بر اساس نگاه او، در حوزه ادراکات حضوری، بنا بر حرکت اشتدادیِ نفس انسانی متناسب با سعه وجودی و تکامل انسانی که فرآیندی ارادی است، درک حضوری انسان وضوح و اشتدادی متناسب پیدا میکند. در حوزه ادراکات حصولی انسان، اعم از ادراکات جزئی و کلی، در نگاه صدرا دو تحلیل مطرح میشود که در هر دو، اراده انسان در شکلگیری معرفت نقشآفرین است. در تحلیل نخست، نفس با تکامل ارادی و اختیاری خود مستعد پذیرش صور ادراکی از مبادی عالیه وجود یا عقل فعال میشود؛ و در تحلیل دوم این نفس انسانی است که با تکامل جوهری خود و در سایه اتحاد با عقل فعال، این ادراکات را انشا میکند و مواجهه با واقعیت صرفاً زمینهساز این انشای ارادی انسان است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جایگاه طور اعظم یا طامه الکبری در اندیشه سهروردی
نویسنده:
فاطمه صمدی سروکلایی، رضا اسدپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
طور اعظم
,
عرفان سهروردی
کلیدواژههای فرعی :
حی بن یقظان ,
اقلیم هشتم ,
منظومه گلشن راز ,
عالم ملکوت ,
راه کشف و شهود ,
معراج پیامبر(ص) ,
جبرئیل(ع) ,
روح القدس ( روح ) ,
لقاء الله ,
قصه الغربه الغربیه ,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی) ,
وحی الهی ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
موت ارادی ,
موت طبیعی ,
واهب الصور (اسماء فعل) ,
قرآن ,
سکینه ,
رؤیت حق تعالی ,
فنا ,
عالَم ظاهر(مقابل عالَم باطن) ,
عالَم باطن(مقابل عالَم ظاهر) ,
عالم ارواح(قسیم عالم مثال و اجسام و معانی) ,
مقام سکینه ,
مقام وقت ,
مقام مکاشفه ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عالم ناسوت ,
هستی شناسی سهروردی ,
رؤیت عقل فعال ,
رابطه اشراق و عرفان ,
مشاهده انوار ,
مقام کن ,
جهان شناسی سهروردی ,
موت امکانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
طامه الکبری به معنای واقعه ای است که عارف با عقل فعال که دهمین عقل از عقول مشایی و یا جبرییل در شریعت است، دیدار می کند. در واقع در مکتب سهروردی، که بر پایه فکر، ذکر و ریاضت می باشد، سالک با اجرای احکام و آداب طریقت و تبعیت از پیر هدایتگر، از طریق ریاضت های مادی و معنوی به تجربه ای عرفانی دست می یابد. در طی مسیر سلوک و کسب مقامات عرفانی، شخص سالک به مقام فنا نائل می شود. در این مقام او عقل فعال را رویت و مشاهده می نماید. عروج پیامبر اسلام به عنوان انسان کامل و کسی که به معراج رسید، می تواند گواهی باشد که دیگر انسان ها نیز می توانند همچون روح والای وی، جبرییل را ملاقات کنند و حتی از آن نیز گذر کرده و در ذات اقدس حق تعالی فانی شوند. این مقاله به بررسی چنین معنایی از طامه الکبری می پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 135
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نقش معرفت شناسی عقل فعال در حکمت متعالیه
نویسنده:
محسن کدیور، مریم سالم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
عقل فعال
,
واهب الصور (اسماء فعل)
,
عقل فعال از نظر ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
ارواح ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتصال به عقل فعال ,
هستی ,
تعریف علم ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
تعقل ,
ادراک ,
ادراک عقلی ,
عقول ,
عقول طولیه ,
عقول عالیه ,
عقول عرضیه ,
عقل فعال ,
ماهیت علم ,
عقل(منطق) ,
عقول طولى و عرضى ,
علم(اسماء اول ، عرفان نظری) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1010-4968
چکیده :
صدرالمتألهین در پی اثبات مسأله اتحاد عقل، عاقل و معقول و با توجه به مبانی خاص معرفتشناسانه خود از قبیل مساوقت علم و وجود، تجرد صورت علمی محسوس، متخیل و معقول، حرکت جوهری و استکمالی نفس در حین ادراک مدرکات محسوس، متخیل و معقول و ...، معتقد است نفس در هنگام ادراک صور کلی و معقول و به عبارت دیگر در مرتبه تعقل، با عقل فعال متحد میشود. صدرالمتألهین به اثبات این مدعای خویش و توضیح و تبیین اصطلاحات عقل فعال، اتحاد، چگونگی برقراری ارتباط و اتحاد نفس با عقل فعال و... میپردازد که در این مقاله به آنها اشاره میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی جایگاه نبی در حکمت عملی از نگاه فارابی
نویسنده:
علی اکبر تیموری، علی اله بداشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه سیاسی فارابی
,
مدینه فاضله
,
نبوت
,
فارابی
,
حکمت عملی
,
ماهیت سعادت حقیقی
,
سعادت اخروی
,
فلسفه سیاست
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
قوه ناطقه ,
رییس مدینه فاضله ,
عقل فعال ,
قرآن ,
متخیله ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
التنبیه علی سبیل السعاده ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
بیان حکمت عملی ,
اجرای حکمت عملی ,
شناخت نبی ,
منشأ حکمت عملی ,
جایگاه نبی در حکمت عملی ,
کمال قوه عاقله ,
کمال قوه متخیله ,
رئیس تابع مماثل ,
شؤون حکمت عملی ,
وضع دین ,
وضع نوامیس ,
رهبری اجتماع ,
مدیریت نهادهای حکومتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
جعفر سبحانی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
حکمت عملی بدون شک یکی از مهمترین دغدغههای فلسفی فارابی است. نتیجۀ واحدی که از آثار متعدد وی دربارۀ حکمت عملی به دست میآید، تأکید بر نقش أنبیا در این عرصه است. شخص نبی با ورود به این عرصه و دستاندازی به ابعاد حکمت عملی، در استکمال و غنای آن میکوشد. پرسشی که در این مقاله به دنبال پاسخ آن هستیم، این است که نبی چه جایگاهی در حکمت عملی داشته و چگونه در جنبههای مختلف آن نقشآفرینی میکند. به طور کلی دو جنبه در حکمت عملی قابل تصور است: 1. بیان حکمت عملی 2. اجرای حکمت عملی. از منظر فارابی، حکمت عملی زمانی به سعادت میانجامد که در هر دو جنبۀ آن با موفقیت عمل شود. اهمیت این دو جنبۀ حکمت عملی و نقش کلیدی آنها در سعادت افراد جامعه اقتضا میکند که کاملترین افراد اجتماع به آنها بپردازند. به همین دلیل، شخص نبی که در عالیترین مرتبۀ انسانی قرار دارد این امور را به عهده میگیرد و با استعانت از وحی در آنها نقشآفرینی میکند. در گام نخست او به بیان حکمت عملی میپردازد و فضایل و راههای رسیدن به آن را در قالب دین بیان میکند. در گام بعد، با به دست گرفتن رهبری اجتماع، حکمت عملی را اجرا میکند و آن را در جامعه میگسترد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 37 تا 56
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماهیت وحی در حکمت اسلامی
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
وحی ( قرآن )
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
عقل(قوه عاقله) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل هیولانی ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
مبدا فاعلی وحی ,
مبداء قابلی وحی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
برخی از نويسندگان، وحی را نوعی الهـام و شـعر و تجربـه دينـی زاييـده فرهنـگ زمانه دانسته اند؛ به گونه ای كه نمی توان صدق معرفت شناختی را بدان نسبت داد . طرفه آنكه اين ادعا به فيلسوفان مسلمان نسبت داده می شود. اين نوشتار برآن است تـا ثابـت كند وحی شناسی فيلسوفان اسلامی بـه شـدت بـا نظريـه تجربـه دينـی و شـاعرانه وحـی رسالی و قرآنی مخالف است و آن را حقيقتی الهی می داند. براين اساس، وحی الهـی و آسمانی، زمانی تحقق می یابد كه پيامبری از مرحله عقل بالقوه و عقل بالملكه و عقل بالفعل بگذرد و به عقل مستفاد برسد و با عقل فعال ارتباط برقرار كند ، ولـي هـيچ گـاه وجود پيامبر، از نظر فيلسوفان مسلمان توليـد كننـده فـاعلی وحـی بـه شـمار نمـی آيـد. چگونگی توليد وحی جزئی و وحی كلی، يكی ديگر از مباحث اين مقاله است كـه از ديدگاه ابن سينا، شيخ اشراق وملاصدرا تبيين شده است
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 30
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رویکردهای اعتدالی در حوزه عقلانیت باورهای دینی از منظر اندیشمندان اسلامی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، وحیده فخار نوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلانیت اعتدالی
,
ایمان گرایی (مسائل جدید کلامی)
,
عقلانیت دینی
,
فلسفه دین
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
عقلانیت باور دینی
کلیدواژههای فرعی :
حجیت عقل ,
حجیت نقل ,
معرفت عقلانی ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
نبوت ,
اهل بیت(ع) ,
ضرورت نبوت ,
سیره ائمه اطهار علیهم السلام ,
معرفت وحیانی ,
گزاره دینی ,
رویکرد کارکردگرایی ,
شکاکیت(مسائل جدید کلامی) ,
ایمان گرایی افراطی ,
توجیه باور دینی ,
عقل و دین ,
شکاکیت دینی ,
عقل فعال ,
عقل(منطق) ,
باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
عقل مستفاد ,
مراتب عقل(اصطلاح وابسته) ,
تعارض عقل و نقل ,
نقل معتبر ,
عقل گرایی افراطی ,
تأمین نیاز وجودی ,
کشش درونی انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مساله عقلانیت باورهای دینی در بین اندیشمندان دینی تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. ناکارآمدی رویکردهای افراطی در حوزه های ایمان گرایی و عقل گرایی، سبب ظهور نگرش های متعدل تری در تفسیر و توجیه عقلانیت باورها و گزاره های دینی شده است. در این پژوهش ضمن اشاره ای اجمالی به جریان های افراطی عقل گرایی و ایمان گرایی و نمایندگان فکری هر کدام، سایر نگرش های معتدلی که در این زمینه وجود دارد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز به برخی از راه ها یا دلایلی که تبیین کننده پذیرش عقلانیت باورهای دینی است، اشاره خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
مشخصات اثر
ثبت نظر
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
تعداد رکورد ها : 165
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید