جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در فصل اول کلیات راجع به حیطه های کلی آزادی طرح گردیده است. در فصل دوم پس از معنای لغوی و اصطلاحی جبر و جایگاه اختیار در سلسله مراتب که به عمل منجر میشود مشخص شده است و درادامه به بحث جبر واختیار پرداخته شده است و سپس به آیاتی که موهم به جبر است اشاره شده است. در ادامه جبر واختیار در اندیشه صحابه به عنوان مقدمه برای ورود به بحث اشاعره و ادله آنان مطرح شده است و پس از جواب ادله اشاعره به نظریه معتزله پرداخته شده است.و در نهایت به بحث الامر بین الامرین اشاره شده است.در فصل سوم آزادی عقیده و اندیشه و بیان نگارش یافته است در این فصل پس از معنی عقیده و اندیشه و تفاوت آزادی اندیشه و آزادی اندیشه و آزادی تقلید در اندیشه اشاره شده است. و در ادامه آزادی عقیده در قرآن و سیره نبی اکرم و سیره حضرت علی(ع) پرداخته شده است و بعد از آن به شبهات آزادی عقیده و اندیشه از قبیل بحث ارتداد اشاره شده است و پس آزادی بیان در قرآن و سیره معصومین مورد تحقیق قرار گرفته است. و در پایان به محدودیت های آزادی بیان اشاره شده است. در فصلچهارم مباحث آزادی سیاسی اجتماعی مورد تحقیق قرار گرفته است ابتدا به تعریف آزادی سیاسی و به مهمترین مولفه های آن اشاره شده است. وادله آزادی انتخاب رهبر از نظر آیات و روایات و عقل مورد بررسی قرار گرفته است. و سپس به آزادی احزاب و انجمن ها پرداخته شده است و در نهایت نظرات آقایان شهید مطهری و استاد مصباح راجع به آزادی احزاب برجسته شده است و در ادامه به آزادی اجتماعی و آزادی معنوی پرداخته شده است و جمع بندی پایانی.

تحقیق حاضر با هدف مقایسه مبانی نظری معنی درمانی فرانکل با دیدگاه شهید مطهری صورت گرفته است. در این تحقیق از شیوه تحلیل محتوا برای بررسی اهداف و سوالات اصلی پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. منابع استفاده شده در پژوهش مربوط می شود به همه آثار فرانکل که به فارسی ترجمه شده است و کتابهایی که در زمینه معنی درمانی و نظریات مشاوره که به نگارش یا ترجمه درآمده است و همچنین نمونهکتابهای شهید مطهری که در آنها مباحث مربوط به انسانشناسی و هستی شناسی و فلسفه مطرح شده است. در این پژوهش ابتدا نظریه معنی درمانی فرانکل و مبانی فلسفی آن و مفاهیم کلیدی نظریه مطرح شده و بعداً از آن، دیدگاه شهید مطهری و مبانی انسان شناسی و هستی شناسی آن و کاربرد این مبانی در مشاوره مورد بررسی قرار گرفته است که نتایج نشان داد که مفهوم هستی و ماهیت انسان، اراده معطوف به معنا و معنا جویی انسان، آزادی اراده و محدودیت های آزادی انسان و معنا و هدف زندگی انسان از جمله مبانی هستی شناسی و انسانشناسی دیدگاههای فرانکل و مطهری می باشند.همچنین بین دیدگاه معنی درمانی فرانکل و شهید مطهری مفاهیم مشترک از جمله : ماهیت وجودی انسان، آزادی، مسئولیت و تکلیف پذیری، معنا جویی، هدفمندی، خودآگاهی، خلاء معنوی و وجودی، معنای عشق و کار و تلاش وجود دارد.واز مبانی انسان شناسی و هستی شناسی دیدگاه شهید مطهری می توان نظریه علمی را استخراج کرد که در روانشناسی و مشاوره از آن استفاده برد.

چکیده:هدف ازاین پژوهش،تعیین مولفه های انسان شناسی،هستی شناسی،شناخت شناسی وارزش شناسی درمکاتب فلسفی و آثارشهیدمطهری است. روش پژوهش اسنادی- تحلیلی و با استفاده از منابع چاپی و الکترونیکی است.این پژوهش دارای چهارسوال اصلی می باشد.1-مولفه های انسان شناسی درآثارشهیدمطهری کدامند؟2- مولفه های هستی شناسی درآثار شهید مطهری کدامند؟ 3- مولفه های شناخت شناسی درآثارشهید مطهری کدامند؟4- مولفه های ارزش شناسی درآثار شهیدمطهری کدامند؟یافته های این پژوهش بیانگرآن است که درپاسخ سوال اول شهیدمطهری می گویند:انسان دارای دو بعدجسمانی و روحانی است. انسان کامل آن انسانی است که همه ارزشهای انسانی اش با هم رشد بکنند هیچ کدام بی رشد نمانندو همه هماهنگ یکدیگررشد بکنندورشدش به حداعلاء برسدآن وقت این می شود انسان کامل.پاسخ سوال دوم:جهان بینی اسلامی در عین حال یک جهان بینی عقلانی وفلسفی است وجهان بینی توحیدی یعنی درک اینکه جهان از یک مشیت حکیمانه پدید آمده است ونظام هستی بر اساس خیروجودورحمت،ورسانیدن موجودات به کمالات شایسته آنها استوار است.جهان بینی توحیدی،یعنی جهان«یک قطبی» و«تک محوری»است،جهان بینی توحیدی یعنی، جهان ماهیت «از اوئی»(انالله) و«به سوی اوئی»(اناالیه راجعون) دارد.پاسخ سوال سوم: اختلاف های بنیادی مکتب های الهی وبشری،ریشه در اختلاف جهان بینی آنان داردویکی از عوامل تفاوت جهان بینی ها،یکسان نبودن شیوه شناخت آنان است: هدف بایدرشدفکری دادن به متعلم و به جامعه باشد.تعلیم دهنده ومربی هرکه هست،باید کوشش کندکه به متعلم ومتربی رشد فکری یعنی قوه تجزیه وتحلیل و شناخت بدهد؛نه اینکه تمام همّش این باشدکه دائم بیاموزید،فراگیرید(تلقین)وحفظ کنید.پاسخ سوال چهارم: شهیدمطهری ارزشهای مادی و معنوی را موثردرتربیت جوامع می دانندو این ارزشها اگر تابع ارزشهای مذهبی باشد، مثبت تلقی می گردد.شهیدمطهری،اذعان داشته است که مربیان تربیتی، نبایستی هنگام تعلیم و تربیت ازتعالیم مقدس اسلام غافل شوندعصاره و چکیدهتمامی ارزشهای عالم بشری در تعالیم اسلامی نهفته است و همچنین بیان کرده اند که «عمل تکیه گاه تعلیم وتربیت اسلامی است.

اخلاق اسلامی و مفاهیم ارزشمند آن، جایگاه بسیار رفیعی در تکامل انسانیت دارند. تا انجا که هدف از بعثت آخرین و برترین پیامبر تکمیل مکارم اخلاقی بیان شده است. در نگاه استاد مطهری، اخلاق یعنی چگونه بودن و البته خوب بودن در این میان حرف اول را می‌زند. اخلاق چیزی نیست جز گونه‌ای از پرستش که تنها در وادی ایمان‌گرائی و با پشتوانه دین و مذهب می‌تواند توجیه شود. اخلاق از آنجائی که ریشه در فطرت ثابت انسانی دارد جاودانه و تغییرناپذیر است هرچند در این میان باید میان اصول اخلاق و فعل اخلاقی، همچنین اخلاق و آداب تفاوت قائل شد. هرچند اخلاق اسلامی و مفاهیم آن یکی از سه رکن اساسی تعالیم اسلامی است، اما در طول تاریخ همواره با آسیب‌های کلی از قبیل جمود و تحجر، التقاط، اباحی‌گری و تحریف تهدید شده که در این میان برای آسیب‌زدائی از اخلاق اسلامی، بازشناسی مکتب اصیل اخلاق اسلامی با تکیه بر متون اصیل اسلامی به عنوان دستگاه‌های تصفیه تفکر اسلامی امری ضروری است. علاوه بر آسیب‌های کلی عارض شده بر سیستم اخلاق اسلامی، بسیاری از مفاهیم ارزشی اسلام چه آنانی که به صورت مستقیم در اخلاق اسلامی مطرحند، مانند صبر، توکل، اخلاص، زهد و تقوا و چه مفاهیمی که آثار اخلاقی فراوانی دارند همانند شفاعت، انتظار و دعا، دچار آفات فراوانی مانند کج‌فهمی، تفسیر نادرست، برداشت غلط، ارائه هدف‌دار و تبیین تک‌بعدی شده‌اند. بررسی دقیق این مفاهیم نشان دهنده این واقعیت انکارناپذیر است که مفاهیم ارزشی اخلاق اسلامی و در یک نگاه کلی تمامی آموزه‌های دینی اسلام، در صورت تفسیر مبتنی بر اصول پایدار اخلاق اسلامی کهبرگرفته از متون اصیل دینی است، نه تنها باعث تخدیر جامعه و تنبل‌پروری نیست؛ بلکه به خاطر حماسی و محرک بودن، باعث پویایی، حرکت، امید و سعادتمندی است.کلید واژه: اخلاق، مطهری، دین، فطرت، تقوا، توکل ، صبر...

همه انسانها در تمامی ادوار طالب سعادت بوده و هستند و برای دستیابی به آن تلاش می کنند و این مسأله امری فطری در زندگی بشر است. در شریعت و دین مبین اسلام و به تبع آن از دیدگاه شهید مطهری، سعادت بشر در گرو شناخت نفس و آگاهی از خویشتن و فطرت الهی است که برای شناخت آن لازم است دستورات الهی، انبیاء و اولیاء را خط مشی قرار داد تا بتوان به مقاماتی دست یافت. فطرتی که با ویژگی هایش موجب تمایز انسان با سایر حیوانات گردیده است و تربیتی که همراه با رعایت اصول فطری باشد منجر به کمال انسانی خواهد شد. از سوی دیگر برای این رشد و کمال شخصیت انسانی نیاز به مطالعه رفتارهای انسان در علوم روانشناسی است که از دیدگاه یونگ با توجه به کنترل رفتارها و بررسی آنها جهت زندگی اجتماعی و دستیابی به ریشه های عمیق و لایه های فطرت موجود در وجود آدمی می توان برای تعالی انسان که همان فردیت یافتگی یا تفرد نام دارد تلاش کرد.

از آنجا که هدف از تربیت تکامل تمام ابعاد وجودی انسان است این نوشتار بر آن است تا افکار استاد شهید مرتضی مطهّری پیرامون مبانی و روش‌های تربیتی را با الهام از آیات قرآن کریم و روایات بررسی کند و وسیلهای باشد برای بهرهگیری انسانهایی که سعادت ورستگاری را برگزیدهاند.این پژوهش در پنج فصل به شرح زیر نگارش یافته است، در فصل اول به کلیّات، واژهها، مفاهیم و اصطلاحات مربوط به بحث تربیت پرداخته شده است. در فصل دوم شناختی از زندگی استاد مطهّری ارائه شده است تا شناخت بیشتری از ابعاد وجودی ایشان حاصل گردد و کسانی که می‌خواهند راه تربیت را پیش گیرند از نظراتشان بهتر استفاده کنند، در فصل سوم به بحث اهداف، عوامل، دوران‌های تربیتی و در فصل چهارم به مبانی‌ تربیتی و در فصل پنجم به روش-های تربیتی از دیدگاه استاد مطهّری اشاره شده است.

تربیت اخلاقی، به عنوان ساحتی مهم از تربیت ، امروزه مورد عنایت و توجه ویژه ای قرار گرفته است؛ و اگر بشر امروز بخواهد تعادل روحیو روانی داشته و در روابط فردی و اجتماعی موفق باشد. باید به اخلاقو تربیت اخلاقی روی آورد. این پژوهش به بررسی تطبیقی موضوع تربیت اخلاقی در آثار ملا محمد مهدی نراقی و استاد مرتضی مطهری می پردازد. ناگفته پیداست که این مقال را ، مجال نیست که به تمامی آنچه محقق نراقی و استاد مطهری در باره اخلاق و تربیت اخلاقی آورده اند، بپردازد؛ با این حال، هر کدام از این آثار ترجمان فکری مولفان خود می باشند. ساحت تربیت اخلاقی ، ساحتی گسترده و زوایای آن متنوع و متکثر است. محقق نراقی در کمال اختصار ضمن بیان مبانی واصول ، اهداف و روش هایتربیت اخلاقی، با رویکرد تلفیقی وبا استدلال برهانی ضمن بهره بردن از شریعت وعرفان و اندرز اقدام به شرح نظریات خود نموده است.مباحث مربوط به اخلاق بندگی و دینیبا سبک درمان برخی بیماریهای روحی ، و با تقسیم بندی نوین قوای نفس ودیگر مباحث خرد وکلان که از تلفیقی بودن جامع السعادات و عقلی بودن تهذیب وتربیت سرچشمهمی گیرد. و استاد مطهری اخلاق را با دین و وجدان درونی انسان ها عجین شده می داند. طبق دیدگاه وی انسانها از هویتی برخوردارند که خداوند در درون آنها از روح خود دمیده است و در مفهوم اخلاق نوعی قداست وجود دارد. چنین نظریه ای در باره اخلاق ، بعضی دلالت ها را برای اخلاق به دنبال دارد که بیشتر تبیین کننده رویکرد اخلاقوتربیت اسلامی بامبانی ،اهداف ، اصول و تنظیم محتوای آموزشی تربیتی است.

آشنایی با اصول و قوانین حاکم بر جامعه بسیار اهمیت دارد. در مکتب ما ضرورت این بحث تا آنجاست که در شناخت ایدئولوژی دین مبین اسلام و کارکرد‌های عملی ما را یاری می‌کند و تا زمانی که از این اصول و قوانین آگاهی نداشته باشیم، نمی‌توانیم تحلیل خوبی از جامعه و تاریخ داشته باشیم. در اصول حاکم بر جامعه از نظر استاد مطهری(ره) و آیت الله مصباح یزدی موارد اختلافی وجود دارد، که در این نوشتار با بررسی دیدگاههای آنان از طریق مطالعه تطبیقی به این موضوع پرداخته‌ شده است.

دين اسلام، مكتبی حـق و واقـع گراسـت كـه دردهـا، رنـج هـا، مـشكلات و مـشقّات تكـوينی و تـشريعی را بر اسـاس عقلانيـت و فطـرت مـورد بررسـی و توصـيف قـرار می دهد و آنگاه توصيه های لازم را در دفع و رفع رنج ها و دردها عرضه مـی كنـد. در جهان بينی اسلامی ريشه های رنج وآلام در ساخت های تكوينی و تـشريعی تحليـل و تعليل شده و «ايمان مذهبی» كه از حمايت عقـل، اراده، عـشق و معنويـت برخـوردار اسـت، نقـش كليـدی در رنـج زدايـی و كـاهش آلام بـشری دارد. از ديـدگاه شـهيد مطهری در معرفت اسلامی مصائب درِ تكامل، و رنج راهِ رسـيدن بـه گـنجِ كمـال، و دردها و مشقّات شلّاقِ استكمال نفس ناطقـه انـسانی اسـت و بـر ايـن بـاور اسـت كـه نعمت و نقمت نسبی اند. مقاله حاضر بر اساس جهان بينی اسلامی- توحيـدی و ايمـان مذهبی عوامل و ريشه های معرفتـی- معنـويتی رهـايی از رنـج و نقـش بـلا در تعـالی اوليای الهی را مورد بررسی قرار داده است.