جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حضرت علی(ع) پسر عم پیامبر(ص)، تنها مولود کعبه و نخستین کسی است که در پرتو همجواری با نبی اکرم اسلام رشد و اعتلای روحی و فکری یافت و از انفاس قدسی و تعالیم نبوی برخوردار گشت. وی نخستین ایمان آورنده پس از حضرت خدیجه(س) بود که در طول بعثت و پس از آن و در تمامی وقایع و حوادث پرفراز و نشیب تاریخ صدر اسلام، یار و یاور همیشگی نبی اکرم(ص) بوده، کسب مقام دامادی پیامبر(ص) نیز بر دیگر مراتب و فضایلش افزود. ایشان پس از رسول خدا، شخصیتی است که اگرچه دوستانش از سر ترس و دشمنانش از سر کینه و دشمنی، فضایلش را کتمان کردند؛ اما با این وجود، مناقب و فضایلش زمین و زمان را پر کرده است. بنابراین به دور از غبار تعصب و به طریق اهل انصاف باید گفت، عظمت علمی و توانمندیهای روحی علی(ع)، او را به الگویی جاویدان برای تمامی عصرها و نسلها تبدیل کرده است و برجستگی شخصیت و امتیازات آن حضرت وقتی چشم گیرتر مى شود که در سخنان و دیدگاههاى دیگران تجلى می یابد. از این رو است که آثار بسیاری در رثای ایشان نوشته شده و افراد مختلف از سلایق و مذاهب گوناگون، او را سرآمد علم و عرفان و سرچشمه همه فضایل دانسته و مقامش را ستوده اند. این مقاله بر آن است تا مقام و منزلت علی(ع) را در احادیث فریقین به روش توصیفی تحلیلی و براساس روایات مورخان مسلمان به ویژه اهل سنت، همچنین از دیدگاه قرآن و تفاسیر منقول از مفسران شیعی و سنی مورد نقد و بررسی قرار دهد.

این پایان نامه با عنوان بررسی و نقد مبانی آراء تفسیری سرسید احمد خان هندی پژوهشی است درباره مهمترین مبانی آراءتفسیری سرسید احمدخان و بررسی آن که مشتمل بر یک مقدمه و هفت فصل می باشد. در مقدمه تاریخچه موضوع عدف سررسید از نگارش این تفسیر شیوه تحقیق و تدوین این پایان نامه بحث شده است. در سه فصل نخست زندگی نامه تالیفات و افکار سررسید مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل بعدی مبانی آراء تفسیری سرسید احمدخان که تأویلات خاص وی در مورد وحی ملائک جن و شیطان و اعجاز را در برمی گیرد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نوآوری در انتخاب و طرح موضوع کثرت منابع از جمله منابع چهار زبان فارسی عربی انگلیسی اردو انتقال فرهنگ شبه قاره هند به فارسی زبانان از مهمترین ویژگیهای این اثر است.

چکیده ندارد.

یکی از جریان های فکری فعال و پرنفوذ در قرن های دوم و سوم هجری که تاثیرات ماندگار و ژرفی را در اندیشه های فقهی کلامی و تفسیری مسلمانان برجای نهاد جریان ظاهرگرایی اهل حدیث است. بارز بودن نمودهای تفکر اصحاب حدیث را می توان در تفسیر ایشان از قرآن کریم به ویژه آیات اعتقادی شاهد بود. در این نوشتار با عنوان مواجهه اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در برداشت از قرآن پس از بیان کلیات در بخش دوم کاربرد اصطلاح اهل حدیث را در حوزه های فقهی و کلامی شیعه و اهل سنت بررسی کرده و معنای مورد نظر خود در این تحقیق را مشخص کرده ایم. سپس در بخش سوم ضمن نگاهی به فعالیت های تفسیری اصحاب حدیث اهل سنت به بررسی مهمترین نمودهای شیوه تفسیری ایشان همچنین مخالفت شدید با تاویل آیات حدیث زدگی و کم رنگ ساختن نقش عقل در تفسیر پرداخته ایم. در بخش چهارم که به بررسی موضع اخل بیت علیهم السلام در مقابل اصحاب حدیث و تفاوتهای تفسیری این دو اختصاص یافته است پس از معرفی بزرگان اصحاب حدیث معاصر هریک از امامان شیعه علیهم السلام تفاوتهای موجود در منابع و روشهای تفسیری این دو جریان بررسی و مباحث اعتقادی محورهای اصلی اختلافات تفسیری معرفی شده است. نمونه های متعددی از مواجهه مستقیم یا غیر مستقیم اهل بیت علیهم السلام با اهل حدیث در حوزه تفسیر آیات در این بخش گردآوری شده است. از آنجا که احادیث و آثار از مهمترین منابع اهل حدیث در تفسیر آیات به شمار می رود اهل بیت علیهم السلام در این زمینه نیز به دو اقدام اصلی دست زدند: یکی انکار اسرائیلیات و روایات مجعولی که مستند برداشت های نادرست اصحاب حدیث از آیات و معارف دینی بود: دوم تصحیح روایات نبوی که در بین اصحاب حدیث به تحریفات لفظی و معنوی دچار گردیده بود.

فصل اول این نوشته به بررسی جایگاه سنت و قرآن در میان مسلمانان در عصر حاضر می پردازد. دیدگاههای متفاوت تعدادی از متفکران معاصر را مطرح و در قالب سنت گرا ، تندرو تجدد طلب تقسیم می کند. مباحث مطرح در شبه جزیره هندوستان و مصر بیشتر مطالب آن را تشکیل می دهد . از دیدگاه سنت گرایان قرآن و سنت کاملا لازم الاتباع هستند .سنت نیز همانند قرآن از سوی خدا نازل شده است. اما از نظر تجددطلبان ، سنت پیامبر(ص) برای زندگی امروزی مناسب و یا حداقل الزام آور نیست.هدف آنها همراه ساختن اسلام با پیشرفتها و تحولات معاصر است و چون سنت را مانع نوگرایی می دانند از آن انتقاد می کنند.قرآن نیز باید از تفسیر شود بطوریکه برای همه قابل استفاده باشد.در فصل دوم بحث ناسخ و منسوخ قرآن و سیر تاریخی آن و نظرات مختلف در مورد اعجاز قرآن مطرح می شود. فصل سوم حاوی نقد و بررسی دیدگاههای مطرح شده است، این خود قرآن است که به سنت اعتبار می بخشد.

شاید بتوان گفت که جریان خلافت پیامبر صلی الله و علیه و آله مخرب ترین جریانی بود که به اسلام و امت اسلامی ضربه زد، ولی نباید فراموش کنیم که در همین راستا، جریانی که مخربترین ضربات را بر پیکره متون اسلامی وارد نمود و آثار منفی زیادری را در پی داشت، جریان احادیث جعلی و موضوعه اسرائیلیات و به ویژه احادیث جعلی مربوطه به تفسیر قرآن می باشد. مسلما هر دو جریان ناشی از موضع گیریهای سیاسی آن روزگار می باشد که تاثیر ژرف در تشکیل این دو جریان داشته است. در مورد اسرائیلیات با احادیث موضوعه نام یک عالم یهودی را به وضوح می توان در صفحات تاریخ اسلامی یافت که حتی گرویدن وی به اسلام در تاریخ، محل اختلاف بوده است و نقش وی در تزریق این احادیث جعلی در تفسیر قرآن و نقل اسرائیلیات در هاله ای از ابهام است نام این عالم یهودی کعب الاحبار است. از آنجا که کعب الاحبار در عصر اول و مهم تاریخ اسلام می زیسته است از شهرت خاصی (در روایت احادیث) برخوردار شده است و از آنجا که مورد استقبال و پذیرش برخی از خلفا قرار گرفت و زمینه حضور وی در مجالس و بحث و گفتگوهایشان برای وی مهیا شد حتی در بین مسلمانان از جایگاه والائی برخوردار شد و جزء راویان مطرحی گشت که دیگران از او نقل حدیث می کردند و از آنها نقل حدیث می کرد و بدین وسیله نام وی تحت همین عنوان در تاریخ اسلام ثبت شد. با توجه به خطرات این اسرائیلیات و نقش آن در تحریف عقاید اسلامی ضرورت دارد که در بررسی نحوه نفوذ این احادیث جعلی به حریم روایات تفسیری قرآن کریم، توجه خاصی را به شخصیتهای مشکوک برخی از راویان حدیث مبذول داشت و در مورد آنها دقت و تحقیق و بررسی لازم را بنمائیم. بدون شک شناخت این راویان مشکوک نقش بسزایی در زودن احادیث و روایات جعلی و موضوعه از احادیث و متون اسلامی به خصوص احادیث متعلق به تفسیر قرآن خواهد داشت با توجه به اینکه نقش تخریبی این روایات در عقاید اسلامی واضح و مبرهن است.

چکیده ندارد.

یکی از موضوعاتی که در حوزه فرهنگ اسلامی از جایگاه بسیار مهمیبرخوردار است، موضوع اسرائیلیات است. گروهى از عالمان متعصّب و دانشمندان آشنا به احكام و معارف تورات و انجيل، به‏ويژه آنان كه در ظاهر به آيين اسلام گرويده، بسیاری از روایات خرافی را وارد کتب حدیثی و تفسیر ی کرده اند. از جمله تفاسیری که این روایات وارد آن شده است؛ تفسیر منهج الصادقین فی الزم المخالفین است که توسط ملا فتح الله کاشانی به تحریر در آمده است. با اینکه منهج الصادقین؛ تفسیر ی جامع و با ارزش است و آیات قرآن را از جنبه های متعددی مورد بررسی قرار داده است اما در آن روایات اسرائیلی به چشم می خورد.لذا هدف از این تحقیق، بررسی و نقد روایات اسرائیلی موجود در این تفسیر است. کاشانی گاهی،این روایات را به منظور نقد بیان کرده است. ولی در برخی موارد، مخصوصا در داستان های انبیاء مانند داستان حضرت آدم(ع)، حضرت نوح(ع)، حضرت عیسی(ع)وحضرت موسی(ع)، حضرت سلیمان(ع)، حضرت ایوب(ع) و حضرت محمد(ص)؛ روایات اسرائیلی را؛ بدون هیچ نقدی آورده است. در این تحقیق این روایات از جهت متن و سند بررسی شده اند. چون با قرآن واحادیث معصومین(ع) مخالف هستند و با عقل و علم ناسازگارند و حس و مشاهده آنها را تایید نمی کند؛ رد شده اند.

خداوند متعال در قرآن کریم از عالمگیر شدن دین مبین اسلام در سطح جهان و جهانی شدن آن خبر داده است که مفسران قرآن با توجه به روایات وارده در ذیل این آیه و دیگر روایات معتقدند که این مسئله در زمان حضرت مهدی به وقوع خواهد پیوست که اصطلاحا از آن بعنوان مهدویت و یا اعتقاد به آمدن موعود یاد می شود. آنچه که در این رساله به آن پرداخته شده است این است که اعتقاد به آمدن منجی موعود در پایان تاریخ اختصاصی به مسلمانان و یا شیعیان ندارد بلکه یک اعتقاد همگانی است که اکثر پیروان ادیان بالاخص ادیان آسمانی به آن اعتقاد دارند و تفاوتشان در این است که در اسلام به صورت تفصیلی و با جزئیات بیشتر و دقیق تر از منجی موعود سخن به میان آمده است. در روایاتی که درباب منجی موعود در اسلام وارد شده است از تشکیل حکومت واحد جهانی به دست وی و جهانی شدن دین مبین اسلام و همچنین از شکوفایی و پیشرفت علوم به نحوی که مومن اگر در شرق عالم باشد برادرش را در غرب عالم می بیند و بلعکس و یا اینکه به یاران قائم که برای ماموریت اعزام می شوند گفته می شود که اگر مشکلی برایتان پیش می آمد و حکم مسئله ی را نفهمیدید به کف دست تان نگاه کنید و ... سخن گفته شده است این سوال برای مان پیش می آید که آیا این بحث با بحث جهانی سازی که امروزه مطرح است ارتباط ندارد ولی در نگاه عمیقفهمیده می شود که بین این دو نوع از جهانی سازی هیچ گونه تشابهی وجود ندارد زیرا جهانی سازی فعلی که سردمدار آن غربیها و بالخصوص آمریکاییها می باشند با پیروی از اصول لیبرال دمکراسی به دنبال استعمار و استثمار از نوع جدید آن است که با پوشش جهانی سازی صورت می گیرد و روز به روز منجر به افزایش اختلاف طبقاتی بوجود آمدن دو قطب شمال و جنوب افزایش بی بند و باری و از بین رفتن دین و معنویت و نظام خانواده می گردد ولی در مقابل در جهانی سازی مهدوی سخن از حاکمیت توحید برقراری عدالت مساوات امنیت و از بین رفتن فقر و فساد و تحکیم نظام خانواده می باشد.

یکی از راههای پی بردن به وضعیت فرهنگی جامعه و آگاهی از گذشته علمی آن، احیاء دست نوشته های خطّی دانشمندان بزرگ گذشته آن است. علی رغم نیاز جامعه به یادگیری و انتشار این کارها، شماره زیادی از آنها – از جمله صفوه التّفاسیر سیّد عبدالله فرزند محمّد رضا شبّر- نیاز به تصحیح و احیاء دارند.علامه شبّر یکی از دانشمندان شیعی قرن سیزدهم است که در علم تفسیر و حدیث از شهرت بالایی برخوردار است و تألیفات او بیش از هفتاد اثر است. اقدامات انجام شده در این پایان نامه عبارتند از: استخراج و تکمیل آیات و روایات، تشخیص کلمات مشکل، شماره گذاری آیات و پاراگراف بندی، مشخّص کردن منابع نقل قول ها، ذکر اختلاف قرائت ها، شرح اسامی، اصطلاحات و اماکن، نقطه گذاری و ویرایش و نمایه سازی (فهرست نویسی) و ... .