جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • تعداد رکورد ها : 314143
تبیین ملّاصدرا از اقسام تکلیم خدا با انسان
نویسنده:
احمد شعبانی,علی اوسط باقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
صدرالمتألهین در آثار خود، تبیین هایی از آیة 51 سورة شوری ارائه کرده است. در این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی برآنیم که این دیدگاه ها را بیان و سازگاری یا ناسازگاری آنها را بررسی کنیم. با لحاظ جایگاه والای ملّاصدرا و از آنجا که دیدگاه وی دربارة آیة مزبور بررسی نشده است، این پژوهش ضرورت مییابد.ملّاصدرا در بحث های مراتب کلام الهی و نیز راه های دستیابی بشر به حقایق و گونه های تعلیم الهی، به آیة پیش گفته استناد کرده و درصدد تطبیق آیه بر آنها بر آمده است. وی واژة «وحیاً» را در بحث های مذکور به ترتیب بر: امر ابداعی، وحی تشریعی و تعلیم بیواسطة الهی، عبارت «من وراء حجاب» را بر امر تکوینی، الهام به اولیا و تعلیم ملکی، و عبارت «یرسل رسولاً» را بر امر تشریعی، استدلال و تعلم، و تعلیم بشری تطبیق میکند. اصرار صدرا بر داخل ساختن تعلیم بشری در حوزة تکلیم الهی، دیدگاه دوم و سوم وی را با مشکل مواجه کرده است.
جستاری در تکرار بندهای قرآنی
نویسنده:
حسن خرقانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«تکرار» نقش های بلاغی و معرفتی مهمی در قرآن کریم ایفا می کند. تکرارهای قرآنی را می توان در گونه های لفظی، معنایی و لفظی ـ معنایی دسته بندی کرد. این تکرارها، گاه پیوسته و بدون فاصله اند و گاه در یک سوره با فاصله هایی منظم و گاه در دو سورة مختلف.این مقاله آیه برگردان هایی را پی می گیرد که با قالب های زیباشناختی منظمی در قرآن تکرار شده اند و با گزینش نام «تکراربند» برای آن درصدد است تا آن را به عنوان یک قالب ادبی زیبا، ویژة قرآن معرفی کند و جایگاهش را در میان شکل های مشابه ادبی بازشناسد.در تکراربندهای قرآنی، پس از آیه ها یا مقطعی از سوره، آیه یا عبارتی با نظمی ویژه تکرار گشته و چهرة سوره را همبسته و آراسته می سازد. این نوشتار، چند و چون این تکرارها را به همراه حکمت ها و نکات زیباشناختی آن در هفت سورة الرحمن، مرسلات، شعراء، قمر، صافات، نمل و کهف بررسی کرده است.
مصلحت اندیشی قرآن کریم در اِخبار
نویسنده:
محمدرضا امین,احمد واعظی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نوشتار حاضر با هدف پاسخ به بخشی از شبهات موجود دربارة اِخبارهای قرآن کریم، به روش «تفسیر موضوعی» می پردازد که آیا امکان دارد قرآن به هدف تأمین مصلحت هدایت مردم یا به هدفی دیگر، در اِخبارهای خود خلاف را خبر دهد و در اصطلاح مصلحت اندیشانه عمل کند؟ این مصلحت اندیشی مذموم مستقیماً از جمله موضوعات قرآن نیست، اما می توان به ضمیمة کاوش در معنای لغوی و اصطلاحی «مصلحت»، نظر قرآن نسبت به آن را از مضامین برخی آیات برگرفت. ریشة لغوی «مصلحت اندیشی» بار معنایی مثبت دارد، اما این واژه گاهی معنایی منفی نیز می یابد. برای یافتن پاسخ قرآنی به این سؤال، دو مسیر پیموده می شود: بررسی آیات دربر دارندة اوصاف، کارکردها و اهداف قرآن کریم؛ و کاوش در آیات بیانگر اوصاف و مقاصد خداوند به عنوان ماتن قرآن. حاصل پژوهش حاضر این است که قرآن عوامل و نشانه های مصلحت اندیشی مذموم را ندارد.
مبانی رویکرد ذهنیگرا در تفسیر
نویسنده:
علی فتحی,محمود رجبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
رویکرد ذهنی گرا، بر دخالت عناصر ذهنی در تفسیر تأکید دارد و بر آن است که قبل از تفسیر، معنای متن، وجود خارجی ندارد. بهترین راه مواجهه با پیامدهای نادرست رویکرد ذهنی در تفسیر متون دینی، بررسی مبانی معرفت شناسی و نظری آن است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی ارتباط آن را با سه مقولة محوری؛ «حقیقت»، «زبان» و «روش» نشان می دهد. طبق رویکرد ذهنی، حقیقتی به معنای مطابقت وجود ندارد یا نسبی است؛ روشی برای نیل بدان وجود ندارد و زبان حکایت گر از واقع نیست. بر این اساس تفسیر به معنای دستیابی به حقیقت از طریق زبان و روش ممکن نیست. درحالی که بر پایة اصول عقلایی، حقیقت به معنای ویژگی قضیه؛ زبان به عنوان ابزار ابراز معنا؛ و روش به عنوان راه وصول به آن، شالودة تفسیر متون را شکل می دهند.
تفسیر قرآن کریم (6) سورة بقره، آیات 30- 40
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی,محمد نقیب زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله تفسیر آیات 30 تا 40 سورة بقره میباشد که حاصل آن عبارت است از:آیة 30: حضرت آدم(ع) جانشین خداوند بوده است. ملائکه، فسادگری موجود زمینی را، از فساد ساکنان قبلی زمین یا از تلازم وجود شهوت و غضب با فساد فهمیدند.آیات31- 33: ملاک خلافت، علم به همة اسما است که به آدم(ع) تعلیم داده شد؛ ولی ملائکه قابلیت یادگیری همه آنها را نداشتند. مقصود از خلیفه نوع انسان و موضوع مورد کتمان، کفر شیطان بود.آیة 34: برخی از فرشتگان به هدف خضوع در برابر آدم، مأمور به سجده بوده اند و شمول این فرمان بر شیطان به لحاظ حضور وی در میان آنان بوده است.آیات 35-36: بهشت آدم ، برزخی و آدم و حوا و شیطان مخاطبان امر به هبوط بوده اند. خوردن آدم(ع) از درخت ممنوعه، ترک اولی محسوب میشود.آیة 37: در جریان توبة آدم سه توبه روی داد؛ لطف خداوند به آدم با اعطای کلمات؛ بر زبان جاری کردن آنها از سوی آدم؛ پذیرش توبة آدم از سوی خداوند.آیة 38: محتوای این آیه نخستین پیام تشریعی خداوند به حضرت آدم(ع) است.ظاهر قرآن بازگشت نسل بشر به مرد و زنی است که از خاک آفریده شده اند .
احتباک و آثار معنایی آن در تفسیر قرآن
نویسنده:
محمد نقیب زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«احتباک» در بدیع، بدین معناست که در دو کلام پیاپی، از جملة اول، قسمتی که مشابه آن در جملة دوم بیان شده است حذف شود و از جملة دوم نیز بخشی که در جملة اول بدان اشاره شده است حذف گردد. این صنعت با خلق ظرفیت های معنایی در بخشی از آیات قرآن، معنای گسترده ای را در قالبی محدود، به نمایش می گذارد که پژوهش در آن، نشانگر تأثیر علم بدیع در تفسیر است؛ به این صورت: الف. گاه ایجاز، اقتضا می کند در دو موضوع متقابل با احکام جداگانه ، تنها به اصل یکی از دو موضوع و حکم موضوع دیگر، پرداخته شود تا شنونده، اصل متقابل دیگر و حکم لنگة مذکور در کلام را خود کشف کند. ب. گاهی که دو طرف تشبیه انطباق کامل ندارند به مدد احتباک، عدم انطباق ظاهری توجیه می شود. ج. در برخی آیات، که دو فعل متفاوت از حیث زمان به کار رفته و شبهة ناهماهنگی پدید آورده است، صنعت احتباک چنین مواردی را تحلیل می کند. د. احتباک، برخی از شبهات محتوایی آیات و ناسازگاری ظاهری میان آنها را پاسخ می دهد. این مقاله، حاوی نمونه های متعدد قرآنی و تفسیری در این زمینه است.
نشانه شناسی لایه ای آیات قرآن کریم با توجه به روابط درون متنی و بینامتنی
نویسنده:
زهرا محققیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
قرآن به عنوان منبع بی کران معارف الهی، سطوح و لایه های متنوع عرضی و طولی دارد. این گنجینة الهی به همراه روایات اهل بیت علیه السلام مخاطبان را به بهره گیری از همة این سطوح و لایه های معنایی سفارش می کند. پژوهش حاضر تلاشی است برای معرفی و چگونگی استخراج این لایه ها در حوزة تخصصی دانش نشانه شناسی با معرفی نشانه شناسی لایه ای در مطالعات قرآنی. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که ابعاد گوناگون معنایی نص قرآن کریم، در روابط درون متنی و بینامتنی و به واسطة تعدد لایه ها و سطوح مختلف دلالی آن در دو محور عمودی و افقی حاصل می شود. نص قرآن کریم علاوه بر تعدد لایه های مختلف در درون خویش (محور عمودی) که به واسطه ارتباط با نظامِ نشانگی درون آن حاصل می شود، در محور افقی نیز ابعاد گوناگون فلسفی، کلامی، علمی، سیاسی، روایی، عقلی و... دارد که هریک نمود عینی و متنی یک نظام رمزگانی اند. این ابعاد برای مفسر به واسطة دانش شناختی وی از رمزگان های مختلف حاصل می شود. بنابراین نشانه شناسی لایه ای روش مطلوبی است که این چارچوب را در اختیار مفسران قرار می دهد و بابی تازه برای فهم و کشف لایه های مختلف معنایی قرآن کریم می گشاید.
معناشناسی درزمانی واژه کتاب در قرآن
نویسنده:
غلام محمد شریعتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«کتاب» یکی از واژگان کلیدی قرآن است. پژوهش حاضر بر آن است که مفهوم کتاب را با روش تحلیل درزمانی بررسی کند و به جایگاه و معانی دقیق آن در نظام معنایی قرآن دست یابد.نوشتن و نوشته معنای حقیقی کتاب است و کاربرد آن در معانی دیگر چون دوختن، قضا، و تقدیر مجاز است. کتاب در دورة جاهلی بر نوشتن، نوشته، نامة مکتوب و کتاب های آسمانی اطلاق شده است. زبان شناسان کتاب را واژة قرضی میدانند و بر آن اند که در اصل به معنای نوشتن و نوشته بوده است. کتاب در زبان قرآن توسعة معنای یافته و علاوه بر نوشتن و نوشته بر مرتبه ای از علم الهی، قوانین تکوینی و تشریعی و نامة اعمال انسان ها نیز اطلاق گردیده است. واژة کتاب بر اثر باهم آیی با مفاهیم دیگر صبغة معناشناختی خاصی یافته و پیوند عمیقی با مبدأ وحی و غایت و هدف آن پیدا کرده است.
تأثیر مؤلّف درفهم اثر با تأکید بر فهم قرآن
نویسنده:
محمد سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فهم اثر، دریافت پیام نهفته در آن است. دربارة عناصر نقش آفرین در فهم اثر دیدگاه های مختلفی طرح شده که میتوان آنها را براساس عنصری که بر نقش آن تأکید شده، مؤلف محور، متن محور، و مفسرمحور نام نهاد. با صرف نظر از آثار نامتعارف که معنایشان کاملاً به مخاطب واگذار شده، در سایر آثار ـ از جمله قرآن ـ مؤلف نقشی اساسی در ساختار، محتوا و غایت اثر و در نتیجه در فهم آن دارد.قرآن به شیوة محاورة عقلایی سخن گفته و مخاطبان آن نیز عموم افراد بشرند. خداوند قرآن را برای هدایت بشر نازل کرده و گزینش واژگان و عبارات آن نیز از سوی خداوند در فضای ویژه خود شکل گرفته است؛ از این رو فهم و تفسیر قرآن بدون نظرداشت قواعد محاورة عقلایی، جهان بینی پدید آورندة آن و فضایی که در آن شکل گرفته، از مصادیق تفسیر به رأی است که به حکم عقل و شرع نارواست.
وجوب وصیت از دیدگاه ساختارهای قرآنی
نویسنده:
مهدی سلیمی,محمدحسن حائری,حسین صابری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
وصیت، یکی از موضوعاتی است که مطلوبیت آن در قرآن کریم طی ساختارهایی بیان شده است. «ثابت و مقرر بودن فعل بر مکلف»، «ثبوت عمل بر عهدة افراد» و «مدح فاعلین به پرهیزگاری» از جمله ساختارهای خبری حاکی از مطلوبیت فعل در آیة وصیت (بقره: 180) هستند. واکاوی ساختارهای مزبور با تکیه بر رویکرد عملی فقیهان، نشان می دهد که این ساختارها بر وجوب وصیت و تأکید بر این وجوب دلالت دارند و برخلاف دیدگاه مشهور، نظر برخی فقیهان مبنی بر وجوب وصیت به هنگام فرا رسیدن مرگ، مطابق با دلالت این ساختارهاست. مشهور فقیهان که وصیت را مستحب می دانند و این حکم را به شرایط مزبور در آیه نیز تعمیم داده اند، گاهی این ساختارها را بر استحباب حمل کرده و گاهی قایل به نسخ آیه یا نسخ حکم وجوبی آن شده اند. این پژوهش توصیفی-تحلیلی روشن می کند که حمل ساختارهای حاکی از مطلوبیت در آیة وصیت، بر استحباب صحیح نیست و این آیه و حکم وجوبی مستفاد از آن نسخ نشده است.
  • تعداد رکورد ها : 314143