جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ارسطو در صدر دفتر گامای مابعدالطبیعه مدعی هستی علمی می شود که موضوع آن موجود بما هو موجود اس ت. از رهگذر فحص در معانی یک یک تعبیرات ارسطو در این باب کوشش می رود نموده آید که هستی این علم را بدین معنا باید گرفت که موضوع آن به راستی پرسش انگی ز و مسایل آن پرسیدنی است . از هم ین روی هست شناسی دانشی است که بایدش جست.

مسئلة اصلی این نوشتار، بررسی روش‌شناسی محمد عابد الجابری، متفکر و نواندیش معاصر عربی است. با توجه به تأثیری که وی بر فرهنگ عربی ـ اسلامی معاصر در کشورهای عربی داشته است، هدف از انجام این پژوهش بازخوانی روش او برای فهم ریشه‌های اندیشمندی او و لوازم و دلالت‌های افکار او در ساحت‌های گوناگون فکری است. روش انجام این پژوهش، تحلیلی ـ عقلی است. در این نوشتار، نخست به زمینه‌های وجودی روش‌شناسی و سپس به مبانی نظری روش‌شناسی پرداخته‌ایم و در ادامه، ابعاد مختلف روش‌شناسی او را توضیح داده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که جابری در ارائة اندیشه‌ها و دیدگاه‌های خود از روشی تلفیقی بهره می‌گیرد و پیروی از روش هرمنوتیک فلسفی در آثار او نمایان است. در پایان نیز کوشیده‌ایم به برخی کاربردها و دلالت‌های روش‌شناسی او اشاره کنیم.

چکیده: سابقه و هدف: چشم بعد از مغز پیچیده ترین عضو بدن انسان است، همه ما هر روز بدون توجه به این امر ساعت ها به موضوعات مختلف تماشا و صحنه های زیبای طبیعت را می نگریم و خود را از خطرات احتمالی اطراف خود حفظ می کنیم. این عضو ظریف به دلیل مواجهه زیاد با محرک های بیرونی بیش از سایر اعضای بدن در معرض آسیب می باشد و به مراقبت بیشتری نیز نیاز دارد. در این مقاله به مطالعه موردی نقش استفاده از سرمه در مراقبت و بهداشت چشم بر اساس منابع اسلامی پرداخته شده است. مواد و روش ها: چگونگی مراقبت از چشم بحث نوپدید و امروزی نبوده و از گذشته به آن پرداخته می شده است. عطف توجه به این موضوع را می توان در ظهور اسلام و در سیره مبلغین آن، معصومین (علیه السلام) برترین عالمان دنیوی و مظهر پاکی و تندرستی در توصیه به استفاده از مواد طبیعی نافع چشم بخصوص سُرمه (إثمد، کاجل، کحل) در احادیث معتبر مشاهده نمود. لذا این مطالعه با هدف تحقیق در سیستم‌ سلامت از طریق بررسی های کتابخانه ای منابع اسلامی و علمی پیرامون استعمال سُرمه انجام و نتایج حاصل ارائه شد. یافته ها: اگر سرمه از منابع مطمعن تهیه شده باشد می توان عنوان کرد سرمه دارای منافع تسکین دهنده، محافظ چشم در برابر انعکاس نور آفتاب، درمان کننده عفونت های چشمی و آرایش کننده طبیعی مژه های چشم می باشد که در بیش از 70 حدیث و روایت معتبر بر استفاده و اصول استفاده صحیح از آن تأکیید شده است. اما در صورتی که آغشته به آلاینده ها بخصوص میکروبی باشد خود از متضرر کننده های چشم است. نتیجه گیری: استفاده صحیح از سرمه چشم بسیار نافع است اگر از منبع سالم و مطمئن تهیه شده باشد.

دامنۀ عرفی شدن، نظریه های علمی را نیز دربرگرفته و از این میان نظریات اخلاقی عرفی سر برآورده اند. اخلاق عرفی با محوریت عقل آدمی و تأکید بر استقلال آن، صرفاً عقل و نه دین را مرجع نهایی معیارهای اخلاقی و هنجارهای حاکم بر صفات و رفتار آدمی می داند. عادل ضاهر، اندیشمند معاصر عرب تبار، با رد اخلاق دینی، بنیاد معرفتی اخلاق را عقل مستقل آدمی می داند. از منظر او، اخلاق منطقاً مستقل از دین و دستیابی به معرفت اخلاقی بدون شناخت دینی نیز میسور است. او می کوشد تا ادعای مقدم بودن معرفت دینی بر معرفت اخلاقی و وابستگی دومی به اولی را انکار کند.در این پژوهش با برشمردن نظریاتی که دین را وابسته به اخلاق و درنتیجه اخلاق را عرفی می انگارند، به تحلیل و نقد دیدگاه اخلاق عرفی عادل ضاهر خواهیم پرداخت.

چکیده: هدف و مقدمه: بسیاری از بیماری ها ناشی از عدم رعایت بهداشت مواد غذایی است. مصرف مواد غذایی سالم، ایمن و مرغوب نقش مهمی در تامین سلامت جامعه و توسعه کیفی سرمآیه انسانی دارد. از دیدگاه قرآن و حدیث دستورالعمل ها و توصیه هایی برای تولید و مصرف صحیح مواد غذایی ارائه شده است. لذا هدف از این مقاله شناخت اهمیت بهداشت مواد غذایی از دیدگاه قرآن است. روش مطالعه: این یک مطالعه مروری است که سعی نموده با بررسی متون علمی و منابع اسلامی یک تحلیلی علمی از دیدگاه قرآن در ارتباط با اهمیت بهداشت و ایمنی مواد غذایی ارائه دهد. نتایج و بحث: این مطالعه نشان داد که قرآن کریم در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی عالی ترین استانداردها را تحت عنوان حلال و طیب ارائه نموده است تا همه جنبه های کیفیت را از لحاظ: پاکی، بهداشتی، ایمنی، مقوی و مغذی را تامین نماید. اجرای چنین استانداردهای مترقی منوط به فهم صحیح قرآن، کسب دانش های مدرن، آموزش و ترویج عملی فرهنگ حلال و حرام و اجرای سیستم های تضمین ایمنی و کیفیت و حرکت به سمت تولید محصولات ارگانیک است. استانداردهای حلال و طیب در حال تبدیل شدن به یک برند جهانی است و اجرای این استانداردها، ضمن اینکه ارزش افزوده بسیار بالایی برای کشور از نظر تولید و عرضه مواد غذایی سالم، ایمن و مرغوب فراهم می نماید، در توسعه کیفیت سرمایه انسانی یعنی اصلاح باورها، اعتقادات، اندیشه ها و رفتارها، و شکوفا نمودن استعدادها و تقویت توانمندی ها، و تامین سلامت همه جانبه انسان و اعتلای انسان به سوی خدا نقش مهمی دارد.

چکیده: سابقه و هدف: روزه داری در ماه مبارک رمضان بعنوان یکی از اعمال عبادی مهم این ماه است که بر مسلمانان مکلف واجب می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیرات روزه داری بر سلامت افراد از طریق اندازه گیری شاخص های استرس اکسیداتیو، التهاب، آسیب عروقی و پارامترهای بیوشیمیایی ماه مبارک رمضان می باشد. مواد و روش ها: شرکت کنندگان در این مطالعه از بین افراد داوطلب سالم (30 تا 65 سال)، بدون سابقه کشیدن سیگار و بیماری های مزمن انتخاب شدند. مقادیر سرمی مالون دی آلدهید (MDA) بعنوان شاخص استرس اکسیداتیو، سرم آمیلوئیدA ((SAA بعنوان شاخص التهاب و آسیمتریک دی متیل آرژنین (ADMA) بعنوان شاخص آسیب عروقی و نیز برخی پارامترهای بیوشیمیایی اندازه گیری شدند. یافته ها: بعداز ماه مبارک رمضان میانگین سطح سرمی MDA کاهش معناداری داشت در حالی که در میزان SAA تغییرات قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. کاهش ADMA بعد از ماه مبارک رمضان معنادار بود، همچنین نسبت تری گلیسیرید به کلسترول لیپید با چگالی بالا((TC/HDL-C کاهش معناداری داشت. نتیجه گیری: تغییرات مقادیر شاخص های استرس اکسیداتیو و آسیب در عملکرد عروقی و نیز کاهش نسبت تری گلیسیرید به کلسترول لیپید با چگالی بالا، تاثیرات سودمند روزه داری در ماه مبارک رمضان بر روی سلامتی را ارائه می دهد.

چکیده: سابقه و هدف : سندرم نقص ایمنی اکتسابی ، اولین بار در سال 1981 با گزارش بیماری هایی چون پنومونی پنوموسیستیس کارینی و سارکوم کاپوزی در بین هم جنس بازان موردتوجه قرار گرفت . هدف این مطالعه بررسی روند مراقبت از عفونت ویروس نقص ایمنی در دهه گذشته وضرورت توجه بیشتر به آموزه های دینی است. مواد و روشها: این مطالعه یک بررسی توصیفی مقطعی می باشد که بر اساس داده های رسمی منتشر شده از وزارت بهداشت و درمان و همچنین آمار سازمان بهداشت جهانی روند میزان بروز عفونت و نحوه ابتلاء درطی دهه اخیردر ایران بررسی می شود و سپس به آموزه های مختلف دینی مرتبط با راههای انتقال بیماری بر اساس آیات و روایات اشاره می شود. یافته ها : در طی سالهای 1380 تاپایان سال 1390 در کشور بطور متوسط سالیانه 29.2 درصد تعداد بیماران ایدزی افزایش و متوسط تعداد مرگ سالیانه 1936 نفر بوده است و در این مدت مهمترین راههای انتقال در کشور ما به ترتیب، تزریق با وسائل مشترک در مصرف کنندگان مواد مخدر 62.5% ، رابطه جنسی 21.2% و انتقال از مادر به کودک 3.9% بوده است. این درحالی است که دین اسلام به حکم آیه 32 سوره اسراء با تحریم روابط نا مشروع نقش این عامل را در انتشار بیماریهای مقاربتی متذکر می شود. همچنین خداوند در سوره اعراف آیه 33 هر نوع فواحش آشکار و پنهانی را حرام و از پیامبر (ص) نیز نقل شده است که هنگامی که زنا (محصن یا محصنه) بین عده ای خاص شیوع پیدا کند، مرگ و میر میان آن ها زیاد و بیماریهایی در جامعه آشکار می شوند که در میان گذشتگان نبوده اند. شاید بتوان گفت ایدز همان بیماری نوپدیدی است که در گذشته نبوده و اکنون گریبانگیر جامعه بشری گردیده از این رو اگر پایبندی به دین اسلام حکمفرما بود اکنون شاهد بیماری مهلکی تحت عنوان ایدز نبودیم. نتیجه گیری: با توجه به افزایش روند ابتلا به بیماری ایدز توجه بیشتر به آموزه های دینی و التزام عملی به این اموزه ها می تواند در کنترل بیماری ایدز و جلوگیری از گسترش آن تاثیر بسزایی داشته باشد.

امروزه پیشرفت علوم و فناوری باعث افزایش روابط انسان ها با یکدیگر شده، به طوری که افزایش این روابط سبب بروز معضلات و مشکلات اخلاقی در تعاملات اجتماعی انسان ها گردیده است. به همین دلیل تحقیقات گسترده ای برای رفع و درمان معضلات اخلاقی صورت گرفته که سبب ظهور رشته های جدید در زمینه اخلاق شده است. یکی از مهم ترین این رشته ها اخلاق کاربردی است. با توجه به این که دیگر تنها بیان مفاهیم اخلاقی صِرف، جوابگوی انسان امروزی نیست بررسی کاربرد عملی اخلاق به طور خاص در حیطه های مختلف زندگی انسان ها ضروری به نظر می رسد تا فرد بتواند در شرایط گوناگون، عمل درست را از نادرست تمیز دهد و به آن عمل کند. بررسی و شناخت وظایف اخلاقی در شرایط مختلف بر عهده رشته ای به نام اخلاق کاربردی است. با توجه به مسئولیت مهمی که این رشته بر عهده دارد، نکته قابل توجه این است که اصول و مبانی اخلاق کاربردی باید از منبعی متقن و کامل برخوردار باشد تا با کمک آن بتواند وظایف اخلاقی انسان را در زندگی فردی و اجتماعی مشخص کند. اگر چه اندیشمندان اسلامی و غیر اسلامی درباره اخلاق کاربردی، آثاری از خود به جا گذاشته اند، اما این موضوع از منظر نهج البلاغه کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به این که از منظر آیات قرآن و روایات، اخلاق در تغییر حقیقت و چگونه شدن و سازندگی انسان تأثیر و نقش بسزائی دارد و انسان که به نحو عام خلیفه خداوند در روی زمین است، باید متصف به صفات و اخلاق و آداب الهی شود تا بتواند در قلمرو این صفات، به وظائف و مسئولیت های خود در شناخت و راه حل معضلات اخلاقی در ساحت های گوناگون، عمل کند. بنا بر این اخلاق کاربردی با استفاده از منبع نورانی روایات اهل بیت خصوصا ًسخنان امیرمومنان علی(7) می‌تواند در رساندن انسان به کمال، سعادت و قرب الهی نقش اساسی داشته باشد.

قرآن کتاب زندگی و مایه‌ی هدایت بشر است. در زمینه‌ی قرآن تحقیقات زیادی صورت گرفته است که یکی از آنها بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. انسجام قرآن فقط مربوط به بحث سور و آیات نیست بلکه مربوط به دایره‌ی لغات نیز هست. در این پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته اند با مضامین آیات در سوره‌ی بقره پرداخته شده است که در فن بدیع تناسب اطراف نام گذاری شده و از میان اقسام آن تمیکن نام دارد. در پایان هشتاد و سه آیه ی این سوره، صفت های الهی آمده است با احتساب صفات زوج، صد و بیست مورد می باشند. در ذیل هر آیه، ابتدا صفت مذکور در آیه از نظر لغوی و اصطلاحی بررسی شده سپس توضیحی کلی در مورد آیه بیان شده است و سرانجام پیوند صفت با مضمون آیه تبین شده است و همچنین در ذیل تمام آیات،نظر ابن عاشور و علامه طباطبایی مورد توجه قرار گرفته است. باید گفت بیشتر این صفات برای تاکید، تکمیل، احتراس، تشویق، تحلیل، تهدید، تثبیت قلوب، تعلیل و تذییل مفاهیم آیات آمده است که مناسبتی تام با مضمون آنها دارد و به هیچ وجه به صورت اجتهادی و اتفاقی انتخاب نشده است. پس کلمات قرآن به صورت یک شبکه منسجم و حساب شده درکنار همدیگر قرار گرفته اند.