جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
03.اساتید و پژوهشگران مراکز دانشگاهی و حوزوی (ایرانی و غیر ایرانی)
>
01.اساتید و مدرسان مراکز دانشگاهی ایران
>
اساتید دانشگاههای دولتی
>
دانشگاه معارف اسلامی
>
محمدرضا امامی نیا
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
عنوان :
تبیین قاعده بسیط الحقیقه کلّ الأشیاء و کارکردهای الهیاتی آن از منظر ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا
نویسنده:
علیرضا فلاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
شیخ اشراق
,
کل الاشیا
,
قاعده بسیط الحقیقه
,
ابن سینا
,
الهیات(کلام جدید)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این رساله قاعده بسیط الحقیقه به عنوان یکی از آموزههای حکمت اسلامی در ذیل سه محور مورد بررسی قرار گرفته است: «تبیین قاعده از دیدگاه ابنسینا، شیخ اشراق و صدرالمتألهین»، «شبهات مطرح شده پیرامون قاعده» و «کارکردهای الهیاتی قاعده».در مطلب نخست نشان داده شد که قاعده «بسیط الحقیقه کل الأشیاء و لیس بشیءٍ منها» به این معنا است: موجودی که از هر جهت بسیط بوده و هیچ نوعی از انواع ترکیب در او راه نداشته باشد، از طرفی تمام کمالات اشیا را دارد، وگرنه در او ترکیب پیدا میشود که خلاف بسیط الحقیقه بودن اوست، و از طرفی دیگر نقائص اشیا را نیز ندارد. تلازم در قاعده دارای دو طرف است که یک طرف آن مشهورتر است و آن استلزام بساطت نسبت به جامعیت همه کمالات است و دیگری که کمی نامأنوس مینماید استلزام جامعیت کمال نسبت به بساطت است. توجه به تلازم در قاعده نگاه حداکثری است که در بررسی آن در سه مکتب مشاء، اشراق و حکمت متعالیه که نماینده آن مکاتب به ترتیب ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا میباشند، این مطلب بدست میآید که هر سه فیلسوف نگاه حداکثری به قاعده دارند گرچه این نگاه بین آنها در یک سطح و به یک میزان نیست، بلکه این ملاصدرا است که توانست با مبانی منحصر به فرد خود قاعده را در سطح تشکیک وجودی و وحدت وجود مطرح کند.در محور دوّم در مجموع به ده شبهه پیرامون قاعده پرداخته شد که میتوان مهمترین عامل ایجاد شبهه نسبت به قاعده را عدم تصور صحیح نسبت به جامعیتِ کمالِ بسیط الحقیقه دانست به این نحو که از قاعده برداشت شده که جامعیت بسیط الحقیقه نسبت به کمال به نحو مجموعی است و این منشأ شبهه میشود که شمول مجموعی با بساطت سازگار نیست، و قاعده خودشکن میباشد در حالی که از این نکته غفلت شده که شمولیت آن به نحو وحدت جمعی بوده و با بساطت نیز سازگار است.در محور سوّم هشت کارکرد الهیاتی برای قاعده بیان شده، و مهمترین آنها دفع شبهه ابنکمونه و دیگری نظریه علم اجمالی در عین کشف تفصیلی است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین وجوه اشتراک وافتراق المیزان و المنار در بحث اعجاز قرآن و تحلیل مبانی و لوازم آن وجوه
نویسنده:
علی داداش بهمنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
قرآن
,
اعجاز قرآن
,
اعجاز
,
المنار
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر المیزان (کتاب)
چکیده :
از دیدگاه المنار و المیزان قرآن معجزه است و اعجاز قرآن امری درونی و به خاطر استنادش به وحی الهی و به سبب الفاظ و معانی خود قرآن است و اعجاز به خاطر تصرف الهی در قلوب مردم نیست. از دیدگاه هر دو مولف همه سورههای قرآن معجزه است؛ اما علامه طباطبایی علاوه برآن، هر کلامی که مشتمل بر غرض مهم و مستقل است را نیز معجزه میداند. از نظر هر دو لفظ و معنای قرآن کریم معجزه است. پدیدآورندگان هر دو کتاب وجوه اعجاز قرآن کریم را موارد زیر میدانند: 1- اعجاز بیانی قرآن کریم (بلاغت و نظم منحصر به فرد قرآن کریم)؛ 2- اعجاز قرآن در محتوا و معارف، که این وجه شامل اعجاز علمی قرآن کریم نیز میشود؛ 3- هماهنگی و عدم تناقض در آیات؛ 4- هماهنگی قرآن کریم با عقل؛ 5- اخبار غیبی قرآن کریم؛ 6- امی بودن پیامبر6. وجوه اعجاز قرآن کریم از دیدگاه آنها در ظاهر یکی است؛ اما تبیین این وجوه از دیدگاه ایشان متفاوت است. تأکید المنار بر وجه بلاغت قرآن است و امی بودن را به عنوان مستقل ذکر نمیکند. المیزان مهمترین وجه اعجاز قرآن را که باعث ماندگاری آن به عنوان معجزه همیشگی است، محتوا و معارف والای قرآن کریم میداند. از دیدگاه هر دو هماهنگی با علم تجربی قطعی، یکی از وجوه اعجاز قرآن کریم است؛ اما المنار به خاطر علمزدگی در بسیاری از موارد درباره معجزات انبیا، تحلیل مادی ارائه میدهد. المیزان برای جایی که تفسیر آیه با علم روز سازگار نیست، ملاک بیان میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کارکردهای قاعده لطف نزد متکلمان امامیه از قرن نخست تا قرن ششم
نویسنده:
محمدمیثم حقگو
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کارکرد
,
امامیه
,
کلام امامیه
,
متکلمان امامیه
,
اجل
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
آجال
,
اسعار
,
متکلمان
,
معارف اسلامی
,
رزق
,
هنر و علوم انسانی
چکیده :
قاعده لطف از مهمترین قواعد کلامی است. متکلمان امامیه، از این قاعده در مباحث مختلفی استفاده کردهاند. در این تحقیق، کارکردهای قاعده لطف نزد متکلمان امامیه قرن اول تا ششم هجری قمری بازشناسی شده است. از بین رفتن بسیاری از آثار متکلمان قرن اول تا چهارم، و نیز عدم سهولت دسترسی به تالیفات باقی مانده ایشان، سبب شد که بررسی کارکردهای قاعده لطف در آثار مزیور، نتیجه چندانی در پی نداشته باشد. این در حالی است که به علت دسترسی به تالیفات کلامی طی قرنهای پنجم و ششم، موارد متعددی از کاربرد قاعده لطف به دست آمد. مهمترین این موارد عبارت است از: حسن آلام و ارزاق و آجال، وجوب نصب پیامبر و امام، وجوب عصمت پیامبر و امام، لطف بودن امام غائب، وجوب وعد و وعید و امر مکلفان به تحصیل علم به آندو، وجوب امر به معروف و نهی از منکر، حسن تکلیف، لطف بودن تکالیف شرعی و وجوب امر به شناخت خداوند.در هر فصل، پس از مفهومشناسی موضوع مورد بحث، استفادههایی که هر یک از متکلمان امامیه تا قرن ششم در آن موضوع داشتهاند، به ترتیب زمانی بررسی شده و در پایان هر فصل، سیر تاریخی استفاده از قاعده لطف، در زمینه کارکرد مورد بحث بیان شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی براهین عقلی عصمت امام از دیدگاه سید مرتضی و قاضی عبدالجبار
نویسنده:
علی اصغر حدیدی ، محمدرضا امامی نیا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امتناع تسلسل
,
حفظ شریعت
,
عصمت امام
چکیده :
از براهین عقلی عصمت امامت میتوان به برهان امتناع تسلسل ائمه، وجوب حفظ شریعت و وجوب پیروی امام اشاره کرد که علمای مذهب امامیه به آن استدلال کردهاند. از طرف دیگر، دیگر مذاهب اسلامی همچون معتزلیان، اعتبار چندانی برای عصمت قائل نیستند و سعی کردهاند به براهین عصمت امام از جمله سه برهان مذکور اشکال وارد کنند. این مقاله پس از بیان کلیات و معرفی مختصر دو کتاب المغنی و الشافی و تعریف عصمت، سه برهان عقلی مذکور را از نگاه دو دانشمند امامی و معتزلی (سید مرتضی و قاضی عبدالجبار) مورد تبیین و بررسی قرار میدهد که در طی این مسیر روشن خواهد شد که اشکالات قاضی نمیتوانند نافی براهین مزبور باشند؛ چراکه در برهان امتناع تسلسل تکیۀ علمای امامیه بر خطاکار بودن امت است نه مسئلۀ اقامۀ حدود، در برهان حفظ شریعت نیز جایگزینهای پیشنهادی قاضی عبدالجبار نمیتواند جانشین مناسبی برای حفظ شریعت باشد و در برهان پیروی از امام، عدم پیروی از امام در موارد خطای او، درواقع تقلیل جایگاه امامت به حساب میآید. با این وجود، برخی پاسخهای سید مرتضی نیز به تکمیل و توضیح بیشتری نیاز دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 131 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین آزادی عقیده وپاسخ به شبهات آن
نویسنده:
احمد لشکری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
اسلام و غرب
,
آزادی عقیده
,
عمل به عقیده
چکیده :
درتبیین آزادی عقیده دو واژه آزادی وعقیده معانی مختلفی دارند آزادی عبارت است رهایی انسان ار بندگی واسارت غیر برای رسیدن به اهداف وکمال مطلوب وعقیده نیز عبارت است آنچه که در ذهن در نتیجه ادراک تصدیق حاصل می گردد. آرادی مبتنی در مبانی انسان شناسی جهان بینی ومعرفت شناسی است وآزادی عقیده در اسلام مبتنی است بر آزادی عقلانیت عدم اجبار بر دین ونیز لزوم وجود اختیار برای کسب فضایل اخلاقی و آزادی عقیده در سه حوزه قبول بیان وعمل به عقیده قابل طرح است که اولی مطلق ودوم وسوم محدود است . شبهات وارده نیز قابل قبول نیست زیر اجهاد ابتدایی واقع نشده وارتداد وممنوعیت کتب ضاله برای حفظ مصالح مهمتری است که برای اسلام از آزادی عقیده مهمتر است
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین و تحلیل آراء کلامی ملا احمد نراقی
نویسنده:
علی عزیزخانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کلام اسلامی
,
علوم انسانی
,
کلام
,
کلام
,
: نراقی
,
اندیشه¬های کلامی و نجات
,
: نراقی
,
اندیشه¬های کلامی و نجات
,
: نراقی
,
اندیشه¬های کلامی و نجات
,
نراقی
,
اندیشه¬های کلامی و نجات
چکیده :
چکیدهواژگان کلیدی: نراقی، کلام، اندیشههای کلامی و نجات.ملا احمد نراقی از علمای پرنفوذ و اندیشمند دوره قاجاریه و علاوه بر فقیه بودن، متکلم نیز بود.ایشان در مباحث اعتقادی خود از روش نقلی و در برخی موارد از روشی عقلی بهره جسته است. گزیده اندیشه های کلامی مرحوم نراقی:وظیفه اولی مکلف در عقاید وجوب تحصیل علم است، و اگر بر تحصیل علم قادر نبود، تحصیل ظن کفایت می کند، و منظور از استدلال و نظر در عقاید براهین فلسفی و کلامی نمی باشد، بلکه دلیل اجمالی کافی است.شناخت حقیقت ذات و صفات الهی محال و شناخت وجود خدا تنها از طریق آثارش ممکن است.اصول دین در عدد پنج منحصر نمی باشد؛ زیرا اموری هست که اعتقاد به آنها واجب است، اما جزء این پنج مورد نمیباشد.راه های اثبات وجود خدا عبارت است از: 1- فطرت؛ 2- تدبر در صنع الهی(نظم)؛ 3- دلایل فلسفی، لکن دلایل فلسفی باید همراه تهذیب نفس باشد.در چگونگی جبر و اختیار به حدیث «ولکن امر بینامرین» استناد میشود، و بهترین معنای آن از بین معانی ذکر شده، اختیار امکانی است که به برکت ائمه حاصل شده است.تمامیت قاعده لطف پذیرفتنی نیست.ضرورت نبوت بر اساس نیازمندی حیات اجتماعی بشر به قانون کامل، تبیین می شود، و نبوت پیامبر اسلام با استفاده از دلایل عقلی و نقلی اثبات می شود، و در دلیل نقلی عبارتهای کتاب مقدس بررسی شده است.برای اثبات ولی فقیه دلایل عقلی و نقلی ارائه شده، و گستره اختیارات ولی فقیه همان اختیارات پیامبر و امام است.پایان دنیا را، فقط خدای متعال می داند، و دنیا زمانی تمام می شود که سه مرحله تحقق یابد: 1–تحقق علائم ظهور امام زمان؛ 2- ظهور حضرت و رجعت ائمه؛ 3- تحقق علائم قیامت.علاوه بر بهشت عدن، بهشت های دنیایی نیز وجود دارد، و از اخبار استفاده می شود که همه مکانها (مگر مواردی اندک) صلاحیت بهشت بودن را دارند، و ارواح انبیاء و ائمه در بهشت دنیایی می باشد.بر اساس قرآن و روایات حسابرسی اعمال در قیامت برای همه انسانها حتی انبیاء و ائمه می باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شفاعت از دیدگاه علامه طباطبایی وابن تیمیه
نویسنده:
محمد غلامپور درزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
شفاعت
,
درباره علامه طباطبایی
,
درباره ابن تیمیه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
دراین جامی توان گفت مفاهیم شفاعت متاسفانه دچارتحریف شده است وآن را به معنای شرک قلمداد کرده اند در حالی که شفاعت از آیات وروایات ونیز دلایل عقلی مایه می گیرد بااوردن براهین وشواهد استدلالی به شبهات پاسخ گفته شد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفی و نقد «موسوعة مصطلحات علم الکلام الاسلامی»
نویسنده:
محمدرضا امامی نیا
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژههای اصلی :
کلام اسلامی
,
موسوعه
,
اصطلاح مرجَّح
,
اخص و اعم
,
مشترکات لفظی
چکیده :
موسوعهْْ مصطلحات علم الکلام الاسلامی فرهنگنامهای در علم کلام اسلامی تألیف آقای دکتر سمیح دغیم است. نویسندة محترم هدف خود را عرضة علم کلام اسلامی در قالب فرهنگنامه با استناد به آثار کلامی دو فرقة اشعریه و معتزله دانسته است. هرچند این فرهنگنامه به گفتة مؤلف محترم آن، از ویژگیهایی همچون تنوع منابع، انتخاب موضوعات اساسی و اصلی و ارائة تعاریف عمده دربارة هر اصطلاح برخوردار است، ضعفهایی نیز دارد که برخی از آنها بدین قرارند: غفلت از آثار مهم مذاهب مختلف، عدم جامعیت در قیاس با اصطلاحات کلام اسلامی، بهکارگیری غیر اصطلاح به جای اصطلاح، عدم ارجاع اصطلاحات مرتبط با یکدیگر، فقدان نظم منطقی متون، تکرار متن، و مطالب بیارتباط.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین و تحلیل مسئله شرور و عدل الهی از دیدگاه قاضی عبدالجبار، غزالی و ملاصدرا
نویسنده:
مجتبی نبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
امام محمد غزالی
,
قاضی عبدالجبار
,
علوم انسانی
,
ظلم
,
نظام احسن
,
عدل الهی
,
شرور
,
خیر
,
خیر (اسماء فعل)
,
ظلم
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیدهقاضی عبدالجبار شرور را در تنافی با عدل الهی نمی داند و معتقد است جمیع معتزله خداوند متعال را منزه از نسبت شر و ظلم می دانند. وی از طرفی خالق شرور را خداوند می داند، و از طرف دیگر خداوند را منزه از فعل شر حقیقی می داند، بلکه او را فاعل شر مجازی یعنی ضرر حسن می داند. و قاعده عوض را به عنوان راه حلی در رابطه با امراض، ضررها و شرور دیگر و سازگاری آنها با عدل الهی ارائه کرده است.از منظر غزالی می توان سازگاری عدل الهی با شرور را ناشی از چند مقدمه دانست که عبارتند از عقیده او مبنی بر شرعی بودن حسن وقبح، و نیز رد قبح ذاتی ظلم، و همچنین نظریه وی در مورد عدل الهی که خداوند را مالک مطلق و بی بدیل همه چیز می داند و چون از نظر وی مالکی غیر از او متصور نیست تا تصرف در ملکش ظلم محسوب شود، ظلم را در باره او بی معنی شمرده است. همچنین وی نظام احسن را هم تایید کرده است، و شرور را لازمه حسن خلقت و نظم اتم آن می داند.یکی از مطالب مهمی که ملاصدرا در رابطه با تناقض شرور و عدل الهی مطرح کرده است مسئله نظام احسن است، او معتقد است که عالمی بهتر از عالم موجود امکان وجود ندارد، که اگر بهتر از این جهان امکان داشت، هر آینه باید ایجاد می شد. زیرا این امر از دو حال خارج نیست؛ یا آنست که خدا به آن علم دارد و یا علم ندارد. اگر علم داشته باشد و ایجاد نکرده باشد با جود مطلق و فیاضیّت خداوند ناسازگار و بر خلاف حکمت الهی است. و اگر هم علم نداشته باشد لازمه آن انکار یا محدودیت علم خداوند و استناد نقص به ذات حق است. از دیگر مبانی مهم صدرا در حکمت متعالیه در مورد مبحث شرور عدمی بودن آن است، که وی با بهره گیری از دو شیوه برهان عقلی و توجیه موارد جزئی، به بررسی آن پرداخته، و آن را با برهان عقلی اثبات کرده است.واژه های کلیدیشر، الم، خیر، عدل الهی، ظلم، نظام احسن، عوض، قاضی عبدالجبار، غزالی و ملاصدرا.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقیقت و ویژگیهای ثواب و عقاب از منظر قرآن و روایات (با تاکید بر مکتب خواجه نصیر الدین طوسی)
نویسنده:
خلیل امیری فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
روایات
,
دنیا
,
علوم انسانی
,
حبط
,
احباط و تکفیر
,
تفضل(افعال الهی)
,
ثواب
,
قرآن
,
استحقاق
,
تجسم اعمال
,
ثواب
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
عُقاب
,
عُقاب
,
خواجه نصیرالدین
,
آخرت
,
مسلک مجازات
چکیده :
1- ثواب در قرآن کریم به همان معنای لغوی یعنی « رجوع جزای عمل به انسان » و در روایات به معنای «اجر حسن جمیل » به کار رفته است.2- از نظر خواجه نصیر الدین طوسی ثواب به معنای « نفع خالص مستحق همراه با تعظیم و اجلال » است، اما قید استحقاق بنا بر دیدگاه «تفضل» صحیح نمی باشد.3- نام های مترادف ثواب در قرآن کریم و روایات:اجر، نعمت، آلآء، فضل، رحمت، احسان، لطف، مثوبت و جنت است.4- عقاب در لغت به معنای « مجازات کسی به خاطر عمل سوء او» می باشد، در قرآن کریم و روایات عقاب به همان معنای لغوی است، و قیدهایی مانند: ضرر، استحقاق، توهین و تحقیر نیز از آیات و روایات استفاده می شود، ولی از نظر خواجه نصیر الدین طوسی عقاب به معنای « ضرر مستحق، مقارن با توهین وتحقیر» است.5- نام های مترادف عقاب در قرآن کریم و روایات، عذاب، معاقبت، عقوبت، نار، جهنم، شقاوت و خسران است.6- کلمه « جزاء » هم به معنای ثواب و هم به معنای عقاب استعمال می شود.7- اکثریت امامیه از جمله خواجه نصیر الدین طوسی و معتزله به استحقاق در ثواب و عقاب معتقدند.8- استیفای ثواب و عقاب در صورت دیدگاه استحقاق یا به روش مجازات است یا به روش تجسم اعمال، این دو روش مورد تایید قرآن و روایات است.9- بعضی از متکلمین امامیه مانند ابراهیم ابن نوبخت، به تفضل در ثواب و عقاب قائل شده اند، اما شیخ مفید بین استحقاق و تفضل جمع کرده است، آیات و روایات تنها از طریق وجوب وفای به وعد به استحقاق ثواب اشاره کرده اند. 10- تعلق ثواب به اطاعت می تواند شرائطی داشته باشد، خواجه نصیر الدین چند شرط را برای آن ذکر کرده است که برخی از آنها مورد تایید قرآن کریم و روایات است، بعضی از این شرایط عبارتند از:الف: قصد تقرب در امتثال تکلیف؛ب: موافات یعنی محافظت بر طاعت تا هنگام مرگ؛ت: سختی و مشقت در امتثال تکلیف؛11- وفای به وعد طبق ادله عقلی ونقلی واجب است، اما وفای به وعید واجب نیست.12- حبط در قرآن و روایات به معنای « فاسد شدن عمل » به کار رفته است.13- احباط در قرآن معنایی غیر از مصطلح معتزله دارد، و به معنای حبط به کار رفته است، اما در روایات به معنای « بطلان عمل و ثواب آن به وسیله گناه » آمده است.14- در اصطلاح متکلمین معتزلی، حبط و احباط به یک معنا است، این معنا عبارت است از: « خروج فاعل طاعت از استحقاق مدح و ثواب به استحقاق ذم و عقاب توسط معصیتی که بعد از طاعت انجام گرفته است. »، ولی این معنا مورد تایید قرآن و روایات نیست.15- تکفیر به معنای « عفو سیئات »، مورد تایید قرآن و روایات است.16- تکفیر در اصطلاح متکلمین عبارت است از « محو گناهان متقدم مکلف به وسیله طاعت متاخر او»، این معنا نیز مورد تایید قرآن و روایات نمی باشد.17- از منظر قرآن، روایات و برخی از متکلمین از جمله خواجه نصیر الدین ممکن است ثواب و عقاب در دنیا محقق شود، البته با ویژگیهای خاص دنیوی.18- تحقق ثواب و عقاب اخروی طبق ادله نقلی و عقلی ثابت شده است، و اوصاف ویژگیهای آن از جمله کامل بودن، روحانی و جسمانی بودن و دارای درجه بودن آن در قرآن و روایات بیان شده است.19- اثبات دوام ثواب توسط دلیل عقلی یا نقلی؛ مورد اختلاف متکلمین است، اما خواجه نصیر الدین طوسی آن را از طریق عقل ثابت می کند. 20- دوام عقاب برای مومن فاسق از نظر امامیه و اشاعره، طبق ادله عقلی و نقلی ثابت نیست، ولی معتزله عذاب او را دائمی می دانند، دائمی بودن عقاب کافر معاند مورد اجماع است.21- طبق ادله نقلی، توبه، عفو و شفاعت از مسقطات عقاب اند، و سقوط عقاب به وسیله توبه، عفو و شفاعت، تفضل است.22- یکی از ویژگیهای ثواب و عقاب اخروی، خلوص آنها از هر گونه زوائد است و ادله عقلی و نقلی این معنا را تایید می کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 32
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید