جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
راه های معرفت
>
تعقل(معرفت شناسی)
>
تحلیل عقلی((تصوری و تصدیقی)، قسیم ترکیب عقلی و تقسیم ذهنی)
>
استدلال((اصطلاح وابسته)، قسیم تحلیل خارجی و تحلیل ذهنی و خارجی)
>
استدلال غیر مباشر(مقابل استدلال مباشر)
>
قیاس
>
برهان (قسیم جدل و مغالطه)
>
برهان لمّ (مقابل برهان انّ)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 31
عنوان :
فلسفه و جایگاه شیطان در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدجواد طالبی چاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابلیس
,
نظام احسن
,
ثنویت (آموزههای ادیان ایران باستان)
,
مظهر قهر و غضب
کلیدواژههای فرعی :
علامه طباطبایی ,
قضای الهی ,
ملاصدرا ,
شر ,
خیر ,
عنایت ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
دلایل نظام احسن بودن جهان ,
ضرورت وجود شیطان ,
فواید وجود شیطان ,
مبدا خیر و شر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
وجود شيطان امری است كه مورد تأييد اديان الهی، به ويژه دين مبين اسلام است. قرآن در قلنا للم لائك ه اسجدوا لآدم فسجدوا الا « ابليس لم يكن من السجدين» : سوره های متعددی به وجود شيطان اشاره نموده است اعراف: 11 و...) قرآن در ادامه شيطان را دشمن آشكار انسا ن، و كار او را وسوسه و اغواگری بيان نموده است) . از طرف ديگر، براساس مبانی دينی و فلسفی، به ويژه حكمت متعاليه، عالم هستی، دارای نظام احسن است. ازاينرو، با توجه به وجود نقايص و شرور فراوان در جهان هستی از جمله شيطان، هميشه اين پرسش در ذهن فلاسفه و ديگر دانشمندان، مطرح بوده كه آيا نظام جهان موجود، بهترين نظام است يا نه؟ در نگاه نخست، چنين به نظر می رسد كه جهان عاری از هرگونه نقص و شر، بهترين نظام است. آنگاه اين پرسش مطرح می شود كه چرا در جهان حاضر، موجودی به نام شيطان وجود دارد كه كارش اغوای انسان هاست؟ ملاصدرا برپايه نظام فلسفی حكمت متعاليه خويش، جهان هستی را برآمده از نظام ربانی می داند، كه در اين صورت دارای بهترين شكل ممكن می باشد. آنگاه در مقام پاسخ به پرسش مذكور، وجود شيطان، را از حيث وجودی خير دانسته و منافع متعددی را كه جز خداوند متعال كسی بر آن احاطه ندارد، بيان می كند و در نهايت به تبيين ضرورت وجود شيطان در نظام احسن پرداخته است. تشريح نظر صدرالمتألهين با توجه به آثار او، به ويژه اسفار اربعه، مفاتيح الغيب و تفسير قرآن كريم، وظيفه ای است كه ما در اين مقاله به آن پرداخته ايم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 120
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
چرا برهان انّی نوع دوم یقین آور است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
1 . برهان انّی و لمّی در منطق حد وسط در قیاس از اهمیت ویژه ای بر خوردار است؛ زیرا میان اصغر و اکبر پیوند برقرار میکند و از حذف آن نتیجه مورد نظر به دست میآید. بر اساس اینکه علیت حد وسط برای نتیجه از چه وضعیتی برخوردار است، برهان را به دو قسم انی
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
براهین خداشناسی
,
اصطلاحنامه منطق
,
برهان ان (منطق)
,
استدلال شناسی
,
برهان لمی و انی
,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ)
کلیدواژههای فرعی :
احکام معلول ,
اجزاء علت ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
برهان ان مطلق(منطق) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
علت ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی و راه حل های ملاصدرا در مسئله شر
نویسنده:
معصومه عامری، زهره توازیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
عدمی بودن شر
,
شر
,
اصالت وجود
,
خیر
,
مجعول بالعرض بودن شر
کلیدواژههای فرعی :
خیر بودن وجود ,
شر ادراکی ,
حکمت متعالیه ,
نظام احسن ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
غلبه خیر بر شر ,
انسانگرایی = اومانیسم (مکتب فلسفی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این نوشتار، مبانی و راه حل های ملاصدرا در مسئله شر بررسی شده است. وی از جمله فیلسوفانی است که با تلاش وافر، ضمن طرح انواع شبهاتی که صفات کلیدی علم، قدرت و خیرخواهی خداوند را نشانه رفته اند و به تبع آن احسن بودن نظام عالم را نیز زیر سؤال برده اند، با مددگرفتن از اصول و مبانی حکمت متعالیه خود، راه حل های منطقی برای آن ها ارائه می کند و همچنان بر اعتقاد خود به خیر محض بودن خدا، قدرت مطلقه، حکمت بالغه، علم بی منتها و احسن بودن نظام صادر از او تأکید دارد. اصلی ترین مبنای ملاصدرا در پاسخ گویی به شبهات در این زمینه اصالت وجود است و راه حل های اساسی او در این خصوص، از الگوی عدمی بودن شر و مجعول بالعرض بودن آن تبعیت می کند، یعنی همان راه حل هایی که فیلسوفان یونان باستان نظیر افلاطون و ارسطو در این باب عرضه کرده اند، اما نوآوری ملاصدرا در این باب بازگشت به استفاده کاربردی از اصل اصالت وجود و مساوق قراردادن آن با خیر است، علاوه بر این که از براهین لمّی و انّی در حل مسئله مدد گرفته است؛ مهم ترین یافته های وی حل مشکل ثنویت و هموارکردن بستر توحیدی در حوزه عمل و نظر برای هضم مسئله شر و پاسخ گویی مناسب به شبهات مطرح شده آن است. این بحث در مقاله حاضر به تفصیل بیان می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 85 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی ارزشیابی ملاصدرا از براهین وجود خدا
نویسنده:
محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
الهیات(کلام جدید)
,
اثبات وجود خدا
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
علم حصولی ,
شواهد الربوبیه ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
نفس آدمی ,
مراتب هستی ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
برهان حدوث (اثبات خدا) ,
برهان لمی (منطق) ,
اصل علیت ,
الحدوث ,
کمالات وجودی ,
صفات الهی در حکمت متعالیه ,
حدوث ,
صفات الهی ,
علم حضوری ,
نظام هستی ,
کمالات وجودی انسان ,
قرآن ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
عقل مفارق ,
برهان ان ,
صفات خدا ,
برهان شبه لم ,
ملاک منطقی ,
ملاک غیر منطقی ,
برهان پدیده محور ,
علم نفس ,
عقل ( جوهر ) ,
ماهیت ممکن ,
علیت ,
برهان امکان ,
برهان حدوث ,
برهان صدیقین ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
عین ربط بودن معلول ,
برهان صدیقین در حکمت متعالیه ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
صورت منطقی برهان صدیقین ,
برهان مکمل ,
صورت برهان صدیقین ,
برهان از طریق وحدت عالم ,
برهان تغییر ماهیت ,
تعمیم علیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدرضا مظفر
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
تحلیل و بررسی براهین وجود خدا، بخش مهمی از اهتمام و دلمشغولی صدرالمتالهین را در مباحث خداشناسی، به خود اختصاص داده است. ارزشیابی این برهانها بر اساس ملاکهای مختلف، از جمله تلاشهای ستودنی او به شمار میرود که کمتر مورد توجه واقع شده است. در این مقاله، پس از اشاره به عناوین این برهانها و بیان دستهبندیهای مختلف صدرا از آنها، ملاکهای ارزشیابی برهانها معرفی میشود. سپس، مهمترین ملاکها را ـ که ملاکهای طرحشده در دانش منطق است و بر اساس آنها برهانهای وجود خدا به برهان «ان» و برهان «ان مطلق» و «دلیل» تقسیم میشود ـ تبیین کرده، مستندات آنها را بیان خواهیم کرد؛ و آنگاه، نشان خواهیم داد که به لحاظ معیارهای منطقی، ارزش معرفتی برهان صدیقین و دیگر برهانهای وجود خدا، تفاوتی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دکارت و برهان وجودی : سال 4، شماره 1 : پژوهش های علم و دین
نویسنده:
محمد شکری، آسیه عطاپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجودی
,
براهین اثبات واجب
,
کمال مطلق
,
دکارت
,
براهین خداشناسی
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
تقریر دکارت از برهان وجودی
,
تصور کمال نامتناهی
,
موجود کامل مطلق
کلیدواژههای فرعی :
ذات (منطق) ,
برهان انی ,
هستی ,
برهان لمی (منطق) ,
06. ذات ( عام ) essence ,
صفات الهی ,
برهان علّی ,
وضوح و تمایز ,
تصورات فطری ,
صفات خدا ,
ماهیت ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
تأملات (کتاب) ,
ذات کامل متعال ,
کمال نامتناهی ,
وجود عینی خدا ,
اخذ وجود از ذات ,
تمایز ذات و هستی ,
نظریه موقعیت بینابینی ,
جوهر قائم به ذات ,
ایده آلیسم افلاطونی ,
نظریه تمایز عقلی ,
شاپا (issn):
0
چکیده :
دکارت در برهان وجودیِ، تأمل پنجم، میکوشد تا مطابق مشی عقلباورانه خویش و بر اساس تصور فطریای که از کمال نامتناهی داریم، وجود عینی خداوند را آشکار سازد. به نظر او، فرض ذاتی که واجد جمیع کمالات است اما موجود نیست، فرضی است محال و متناقض. خداوند، آنچنان که تصور فطری ما از او حکایت میکند، کمال نامتناهی است و چنین ذاتی ضرورتاً اقتضای وجود دارد. به نظر دکارت، هر چند در تمام موجودات تمایز ذاتی بین وجود و ماهیت در کار نیست و از ذات میتوان وجود اخذ کرد، نوع وجودی که به هر ذات متعلق است، میتواند متفاوت باشد؛ به این معنا که از ذوات متناهی فقط وجود امکانی، و از ذات کامل متعال و نامتناهی (خدا) ضرورتاً وجود واجب استنتاج میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
براهین توحید در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
رحیم قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
وجود واجب
,
جهان شناسی فلسفی
,
الهیات(کلام جدید)
,
فلسفه الهی
,
حکمت متعالیه
,
وحدت عالم
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
احکام واجب الوجود
,
برهان نفس انسانی
,
برهان صدیقین
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
cosmology
کلیدواژههای فرعی :
استحاله دور و تسلسل ,
ترکیب از وجود و عدم ,
حقیقت وجود ,
ضرورت ازلی حقیقت وجود ,
شبهه ابن کمونه ,
بی نیازی وجود از تعریف ,
صفات الهی ,
برهان صرافت و محوضت واجب الوجود ,
برهان عدم تناهی واجب الوجود ,
الوهیت خدا ,
امتناع ماهیت بر خدا ,
قاعده «الواحد» ,
برهان سینوی ,
حرکت در مقولات ,
وجوب بالذات ,
اثبات ناپذیری خدا ,
حرکت جوهری ,
فلک الافلاک ,
عدم تناهی ,
تناهی ابعاد ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
حمل حقیقه و رقیقه ,
تناسخ ,
برهان امکان ,
برهان حرکت ,
برهان حدوث ,
توحید ذاتی ,
برهان بسیط الحقیقه ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
برهانپذیری خدا ,
اقسام ضرورت ,
هندسه اقلیدسی ,
ترکیب وجود از جنس و فصل ,
بی سبب بودنِ حقیقت وجود ,
واجب بودن خداوند از همه جهات ,
براهین اثبات صفات خدا ,
تقریرات برهان صدیقین ,
برهان امکان عالم جسمانی ,
برهان الهیدانان ,
برهان طبیعیدانان بر اثبات خداوند ,
برهان وحدت عالم ,
امکان وجود عوالم دیگر ,
کرویت عالم ,
برهان ابوالبرکات بر حدوث نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فلاسفه در طول تاريخ، تلاشهاي فراواني براي اثبات وحدانيت خداوند به انجام رسانده اند. ملّاصدرا در اين ميان، به طور مفصّل، به نقد و تهذيب اين براهين پرداخته و تا حدّ زيادي آنها را از نقص و ضعف پيراسته است، به گونه اي كه از ميان همه براهين موجود، فقط برهان «صدّيقين» و برهان «نفس» را تمام و صحيح ميداند. نوشته حاضر به بررسي و نقد اجمالي رويكرد ملّاصدرا در اثبات توحيد باري تعالي پرداخته و به ضعفها و نقصهاي برخي از براهين وي ميپردازد. در اين نوشته، برخي از تقريرهاي برهان «صدّيقين»، كه توسط فلاسفه بعدي اصلاح و ارائه شده، معرفي ميشود. برهان «نفس» نيز داراي اشكالاتي است كه مورد اشاره قرار ميگيرد. همچنين برهان «وحدت عالم» مورد خدشه جدّي قرار گرفته و بازخواني شده است. از سوي ديگر، برهان ناپذيري خدا و مباني هستي شناختي توحيد در فلسفه ملّاصدرا بررسي و ارائه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأملی در برهان نظم
نویسنده:
محسن موسی وند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان غایی
,
براهین خداشناسی
,
الهیات(کلام جدید)
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
برهان نظم
کلیدواژههای فرعی :
استدلال تجربی ,
برهان غایت شناختی ,
نظام غایی ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ) ,
ساعت ساز لاهوتی ,
اعتبار برهان نظم ,
تعریف نظم ,
معقول ثانوی بودن نظم ,
نسبت برهان نظم و برهان علیت ,
اشکالات برهان نظم ,
اشکالات هیوم بر برهان نظم ,
رابطه نظم و شعور ,
عقلی بودن برهان نظم ,
تتمیم برهان نظم ,
اشکالات کانت بر برهان نظم ,
یقینی بودن برهان نظم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
یکی از ادلّه اثبات وجود مبدأ هستی، «برهان نظم» و راه بررسی نظام دقیق و پیچیده عالم طبیعت است. این برهان به دلیل سهم زیادی که حس و تجربه در آن دارد و همچنین به دلیل انس بیشتر انسان با محسوسات و جهان ماده، فهمش برای غالب انسان هایی که با اصطلاحات پیچیده و فنی فلسفه و کلام آشنا نیستند، راحت تر است. این برهان هرچند با تقریرهای امروزی اش در مکاتب متقدّم کلامی نیامده است، اما می توان از آن به عنوان مقدّمه ای برای فهم براهین کامل تر و دقیق تر اثبات خدا بهره گرفت. در این نوشتار، سعی شده نظرات گوناگون درباره این برهان بررسی شود و به اشکالات وارد شده بر آن پاسخ داده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهانهای وجوب و امکان و قاعدۀ «ذوات الاسباب لاتعرف إلاّ بأسبابها»
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان وجوب و امکان
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
برهان ان (منطق)
,
برهان ان مطلق(منطق)
,
دلیل ( برهان )
,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ)
,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ)
,
دلیل (باب برهان)
,
برهان انّ مطلق(معرفت شناسی)
,
قاعدة ذوات الاسباب
,
دلیل عقلی قطعی
,
ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها: شناخت موجودات دارای سبب، تنها با شناخت سبب آنها ممکن است
,
1- قواعد فلسفی امور عامه
کلیدواژههای فرعی :
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
استقرا ,
اقسام برهان انی ,
تصدیق نظری(مقابل تصدیق بدیهی) ,
بازگشت برهان حرکت و برهان حدوث به برهان وجود و امکان ,
انّی بودن برهان وجودی و برهان صدیقین ,
برهان نبودن دلیل ,
قاعدۀ ذوات الاسباب در منطق ,
یقین آوری دلیل ,
قاعدۀ ذوات الاسباب و تجربیات ,
انی یا لمی بودن علم علت به معلول ,
انی بودن یا لمی بودن براهین در فلسفه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فیلسوفان و منطق دانان از یکسو، برهان را معطی علم یقینی دائمی میدانند، و از سوی دیگر، علم به ذوسبب را جز از راه سبب آن ممکن نمیدانند. آنان همچنین برهان را به «لم» و «ان مطلق» و «دلیل» تقسیم کرده و معتقدند: دلیل ـ در واقع ـ برهان نبوده و معطی یقین نیست. نیز فیلسوفان از راه علم به ممکنات (معلول) برهانی بر وجود واجب میآورند. بنابراین، اشکال میشود که برهان از راه علم به ممکنات از نوع دلیل است و یقین آور نبوده و اساسا واجب برهان پذیر نیست. برخی از فیلسوفان مانند شیخ الرئیس در پاسخ به این اشکال، برهان «وجوب و امکان» را نوعی برهان لمّی دانسته و برخی دیگر مانند بهمنیار و علّامه طباطبائی آن را برهان انّی مطلق تلقّی کرده اند. صدرالمتألّهین آن را نوعی دلیل یقین آور در برابر دلیلی که یقین آور نیست، دانسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قاعده «ذوات الاسباب» در منطق در یک نگاه
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه منطق
,
برهان ان (منطق)
,
برهان لم
,
برهان ان مطلق(منطق)
,
یقین
,
ذوات الاسباب
,
یقین (به معنی اخص)، قسیم تصدیق شبیه به یقین و تصدیق ظنی)
,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ)
,
برهان انّ (مقابل برهان لمّ)
,
دلیل (باب برهان)
,
ذوات الاسباب لاتعرف الا باسبابها: شناخت موجودات دارای سبب، تنها با شناخت سبب آنها ممکن است
,
1- قواعد فلسفی امور عامه
کلیدواژههای فرعی :
برهان انی مطلق ,
برهان وجوب و امکان ,
شناخت تجربی انسان ,
یقین دائم ,
یقین موقت ,
برهان شبه لمی ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
برهان امکان ,
استقرا ,
حد اصغر ( قیاس ) ,
حد اکبر ( قیاس ) ,
نتیجه ,
اقسام برهان انی ,
حد وسط ,
بدیهیات اولیه ,
اصل علّیت ,
مجربات ,
بداهت((اولیات)، اصطلاح وابسته) ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
حس(قوه حاسه) ,
قضایای نظری ,
قضیه غیر بدیهی ,
منشأ یقین در قضایا ,
قضایای غیر ذی سبب ,
برهان یقین آور ,
خلط میان ثبوت و اثبات ,
قانون نفی اتفاق ,
بیّن بنفسه ,
معرفت خدا از طریق معرفت فعل او ,
برهان و حد برای خداوند ,
وجود ربطی علت ,
برهان دائم ,
برهان موقت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
برخي از منطقدانان، مانند شيخ الرئيس، محقق طوسي، صدرالمتألّهين و علّامه طباطبائي پس از تقسيم برهان به «لمّي» و «انّي مطلق» و «دليل»، متعرّض قاعده «ذوات الاسباب» شده و مدعي شده اند: چيزي كه داراي سبب نيست بايد بيّن باشد، وگرنه اصلاً با قياس برهاني معلوم نميشود. اگر مفاد قاعده مزبور پذيرفته شود، لازمه آن نامعتبر دانستن برهانهاي «انّي مطلق» و «دليل» است.ظاهر عبارات اين دسته از منطقدانان آن است كه يقينيات يا بايد از اوّليات باشند و يا از راه علت(برهان لمّي) معلوم شده باشند. از سوي ديگر، شيخ الرئيس و علّامه طباطبائي با صراحت تمام، نوعي از برهان انّي را معطي يقين مي دانند. به هر حال، مهم استدلالي است كه به سود قاعده اقامه مي شود. به نظر نويسنده استدلال ارائه شده مضمون قاعده را به اثبات نمي رساند، و به علاوه، اگر مضمون قاعده پذيرفته شود، اولين قرباني آن خود قاعده خواهد بود؛ زيرا استدلالي كه بر اين قاعده اقامه شده از نوع برهان لمّي نيست. بنابراين، بايد پذيرفت كه طرح قاعده «ذوات الاسباب» براي محدود كردن اعتبار برهانهاي انّي است، نه براي بي اعتبار كردن آن.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 188
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظام احسن از دیدگاه لایب نیتس و ابن سینا
نویسنده:
اکبر عروتی موفق، ابوالقاسم اسدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
واجب الوجود
,
بهترین جهان ممکن
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
نظام احسن
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
لایبنیتس
کلیدواژههای فرعی :
اثبات وجود خدا ,
برهان انی ,
برهان لمی (منطق) ,
عنایت الهی ,
قضاء الهی ,
شرور اخلاقی ,
شرور ,
اصل علیت ,
قضا و قدر الهی ,
عنایت ,
علت غایی ,
اراده اجمالی ,
اراده الهی ,
خیر کثیر ,
شرّ قلیل ,
عدل الهی ,
ضرورت منطقی ,
اثبات وجود خدا ,
شرور طبیعی ,
شر ,
ماهیت علت غایی ,
شر اخلاقی ,
علیت ,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,
قضاء ,
عنایت ,
برهان ان (منطق) ,
خیر و شر عالم ,
خدای مطلق ,
ارادة الهی ,
ضرورت اخلاقی ,
برهان لمّ (مقابل برهان انّ) ,
توجیه شرور ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
یکی از مسایل فلسفی - کلامی مربوط به اوصاف و افعال الهی این است که آیا نظام حاکم بر این جهان بهترین نظام ممکن است؟ و آیا لازمه چنین نظامی این است که هیچ شری در آن نباشد؟ و اصولا خلق چنین نظامی ضرورت دارد یا خیر؟ از نظر لایب نیتس و ابن سینا حکیم، عالم، قادر و خیرخواه مطلق بودن خداوند مقتضی آن است که نظامی آفریده شود که در آن بالاترین و بیشترین کمالات تحقق یابد. هر دو فیلسوف معتقدند که شر امری است متحقق، اما نه از سنخ وجود بلکه از سنخ عدم و این که لازمه تحقق خیر کثیر تن دادن به شر قلیل است. اما آن چه این دو فیلسوف را از هم جدا می کند این است که خلق نظام احسن از نظر ابن سینا بر اساس یک ضرورت فلسفی صورت گرفته است در حالی که لایب نیتس انتخاب نظام احسن را از میان همه نظامهای ممکن دیگر امری ممکن تلقی می کند و اگر ضرورتی هم در این جا احساس می شود فقط یک ضرورت اخلاقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 31
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید