جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع «بداء» از جمله مباحثی است که در سه علم فلسفه، کلام و اصول فقه کاربرد دارد. در حوزه کلام، به دنبال طرح مباحث مربوط به علم و اراده الهی، این موضوع مطرح می‌گردد. بداء از معتقدات‌ امامیه‌ است‌ و سایر فرق به آن تصریح نداشته و گاهی اعلام مخالفت نیز نموده‌اند اما ناخواسته به محتوای آن اعتراف داشته‌اند. از این رو پیوند بداء با اراده الهی از لحاظ معناشناختی نزد تشیّع، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گردید که با در نظر گرفتن اراده خداوند به عنوان صفت فعل، صرف نظر از این که به معنای داعی، حُب و رضا، نفس فعل (تکوین) یا عین علم الهی باشد، کاملاً با مفهوم بداء همخوانی داشته و قابل توجیه و تفسیر صحیح است. ضمن آن‌ که قبول بداء، به معنای پذیرفتن هیچ گونه تغیر و تبدّل در ذات خداوند نبوده و جهل یا عدم قدرت را نیز برای ذات احدیت به دنبال ندارد.

مجموعه ای که پیش روی شماست در مورد « شب در قرآن» است. شب فاصله ی زمانی از غروب آفتاب تا طلوع صبح صادق است و یکی از آیات الهی به شمار می آید که بیش از 70 بار در قرآن تکرار شده و خداوند بارها به آن قسم یاد کرده که خود بیانگر اهمیت و نقش مؤثر آن در زندگی بشر است و تدوین یک اثر جامع پیرامون شب از منظر قرآن را ضروری می سازد. ارتباط شب و روز با تعابیر مختلفی در قرآن به کار رفته از جمله اختلاف شب و روز، ایلاج و... در این کتاب الهی از شب بهشت، شبهای با فضیلتی نام برده شده است، مانند: شب قدر یا مبارک که نزول قرآن و امر بر صاحبان امر و تقدیر و سرنوشت یک ساله انسانها در آن مقدّر می شود؛ شب معراج که شریف ترین عروج در آن واقع شده، شبهای ده گانه ( دهه ذیحجه)که تتمه میقات موسی پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) با خداوند بود و برخی شبها که در سبب نزول بعضی از آیات قرآن یاد شده اند مانند لیله المبیت. شب دارای فواید مادی از جمله: آرامش و سکون، خوابیدن، پوشانندگی و... و معنوی که شامل: راز و نیاز شبانه، نیل به مقام محمود،کسب آمادگی برای کارهای روزانه و فرصتی برای انجام کارهای خیر، می باشد. مطالب با استفاده از روش کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی فراهم شده و علاوه بر طرح تحقیق در چهار بخش شامل: 1- تعریف و توصیف شب در قرآن 2- شبهای با فضیلتی در قرآن،3- فواید مادی شب 4- فواید معنوی شب و در سیزده فصل تدوین شده است. منابع مورد استفاده با مرکزیت قرآن عبارتنداز: تفاسیری چون: تفسیر المیزان علامه طباطبایی، نمونه مکارم شیرازی و نورالثقلین عروسی حویزی و مجمع البیان طبرسی و کتب روایی چون اصول کافی کلینی، بحارالانوار مجلسی و... از مجموع مطالب این پژوهش در می یابیم: شب از نظر قرآن آفریده خداست و هر چیزی که آفریده ی الهی است در راستای اهداف کلان و اصلی خلقت و آفرینش در دنیاست؛ بهشت سراسر روشنایی است و شب ندارد. و شب از جایگاه خاصی برخوردار است و دارای فواید و آثار فراوان مادی و معنوی است. براین اساس به مسئولان فرهنگی توصیه می شوند که با ترویج آموزه های قرآنی در این خصوص بتواند توجه مردم را به این فواید بویژه معنوی، جلب کند تا از آن برای تعالی و تکامل و تقرب بهره گیرد.