جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

صفحه اصلی کتابخانه

پورتال جامع الفبا

مرور منابع

مرور الفبایی منابع

مرور کل منابع

مرور نوع منبع

آثار پر استناد

متون مرجع

مرور موضوعی

مرور نمودار درختی موضوعات

فهرست گزیده موضوعات

کلام اسلامی

مسائل جدید کلامی

سایر موضوعات

دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات

سیره ائمه اطهار علیهم السلام

شیعه-شناسی

عرفان

فلسفه اسلامی

مرور اشخاص

مرور پدیدآورندگان

مرور اعلام

مرور آثار مرتبط با شخصیت ها

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی

مرور مجلات

گالری

چندرسانه ای

جستجو

جستجوی هوشمند در الفبا

جستجو در سایر پایگاهها

جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان

جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه

جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی

کتابخانه مجازی ادبیات

کتابخانه مجازی حکمت عرفانی

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

کتابخانه تخصصی ادبیات

کتابخانه الکترونیکی شیعه

علم نت

کتابخانه شخصی

مدیریت علاقه مندیها

ارسال اثر

دانشنامه

راهنما

مرور > مرور کلید واژه ها

ذات (منطق)

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3 4 5 6

تعداد رکورد ها : 53

عنوان :

دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا در تعیین موضوع فلسفه و تمایز آن از سایر علوم

نویسنده:

نرجس عمرانیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

علم بودن یک علم مرهون انسجام مسائل و انسجام مسائل در گرو عاملی وحدت آفرین است؛ اغلب حکما این عامل را موضوع علم می‌خوانند و موضوع را ملام تمایز علوم از یکدیگر دانسته‌اند. موضوع فلسفه یکی از مباحث مهم و کلیدی فلسفه می‌باشد؛ به طوری که با تعیین موضوع فلسفه، حوزه فعالیت این علم و چگونگی مسائل آن شخص می‌شود. پرسش از چیستی فلسفه، متعلق به حوزه علم‌شناسی است. موضوع هر علم چیزی است که در آن از عوارض ذاتی آن بحث می‌شود؛ به تعبیر دیگر، محمولات مسائل علم از عوارض ذاتی آن هستند. لذا بین موضوع هر علم و مسائل آن رابطه تنگاتنگی برقرار است. موضوع فلسفه و بررسی مسائل آن همواره مور توجه فیلسوفان اسلامی در دوره‌های مختلف بوده است. اکثر فلاسفه اسلامی درباره موضوع فلسفه نظر یکسانی دارند؛ اما در مورد مسائل مطرح شده در آن اتفاق نظر ندارند و بعضاً مسائلی را در فلسفه وارد می‌کنند که مربوط به علمی دیگر بوده و سنخیتی با موضوع فلسفه ندارد. ازمیان فیلسوفان اسلامی شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین شیرازی، دو چهره برجسته این علم می‌باشند که دارای نظام فکری منسجم می‌باشند طبق دیدگاه این دو، موضوع فلسفه "موجود بما هو موجود" است و مسائل آن نیز از عوارض ذاتی وجودند که در رساله حاضر به این موضوع پرداخته شده است. برای اثبات موضوعیت "موجود بما هو موجود" برای ما بعد الطبیعه باید این نکته اثبات شود که محمول همه مسائل فلسفی از عوارض ذاتی "موجود بما هو موجود" است. اما نه تنها دلیلی بر اثبات این مطلب نیست، بلکه پاره‌ای از مسائل موجود در آثار این دو فیلسوف منطقاً از مسائل این فن بشمار نمی‌آیند؛ از جمله مباحث نفس، معاد، نبوت و امامت. تطبیق قواعد منطقی علم‌شناسی بر همه‌ی آن چه به عنوان مسائل فلسفی مطرح است، بسیار چالش‌برانگیز است؛ چراکه در مقام تعریف، مسائل فلسفی باید از عوارض ذاتیه "موجود بما هو موجود" باشند اما در مقام تحقق به مشکل برخورده و به نظر می‌رسد در برخی از مسائل فلسفی این نکته رعایت نشده است لذا شکافی میان مقام تعریف و مقام تحقق فلسفه به وجود می‌آید که باید برای پرکردن این شکاف تلاش‌هایی انجام شود. ازجمله اینکه در حوزه عملکرد، فلسفه و کلام اسلامی باید از هم جدا باشند، زیرا این دو، دو علم متفاوت با موضوع، مسائل، روش و غایت متفاوت می‌باشند و اگر بخواهیم فیلسوفانه به اثبات عقاید خود بپردازیم، می‌توان آنرا در علمی جداگانه یا در فلسفه‌های مضاف بررسی کرد لذا هیچ منعی به نظر نمی‌رسد که حوزه‌های گوناگون فلسفی را با شعاع‌های متفاوت و تعریف شده و با قراردادن موضوعات متفاوت و التزام به قاعده عوارض ذاتیه به فلسفه‌های اخص و اعم دست یافت.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم پیشین الهی در حکمت متعالیه و بررسی آن در روایات

نویسنده:

علی زارعی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

چکیده :

مساله علم پیشین حق تعالی،از جمله مسائل مهم در حوزه معرفت دینی است. پیش فرض عقاید دیگر و اساس تشریع و ارسال رسل می باشد، حل شبهات قضا و قدر، جبر و اختیار وابسته به تبیین صحیح علم پیشین خداوند می باشد.سوال اصلی در این باب این است که چون علم از صفات حقیقی ذات الاضافه است پس برای تحقق نیا زمند وجود معلوم است بنابراین چگونه می توان گفت خداوند قبل از خلقت موجودات در مقام ذات به انها عالم است.در متون دین یعنی قران و روایات معصومین : اصل ان مورد تا کید قرار گرفته است و ان اینکه خداوند در مقام ذات،به نحو تفصیل به موجودات قبل از پیدایش انها عالم است.اما به نظر می رسد تبیین و تفسیر روشنی ازان ارائه نشده است که می توان گفت این عدم تبیین ان به خاطر غموض و دشواری ان است زیرا نیازمند مقدماتی است که هنوز برای اصحاب ائمه :در ان دوران واضح ومبرهن نبوده است، اما سخنان و معارف ناب ائمه هدی : راهگشای اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است،و چه بسا هر دوره وزمانی گوشه ای از ان توسط متکلم یا حکیمی مبرهن وتبیین شده ا ست .متکلمین امامیه بر خلاف همتایان اشعری خود که قائل به زیادت ذات و صفات هستند با دریافت هایی که از سخنان بلند اهل بیت : گرفتند وان را سرمایه دریافت عقلی خود قرار دادند،قائل به عینیت ذات و صفات شدند و در محذورات متعدد قول اشاعره گرفتار نشدند،و سپس از راه ایات افاقی و انفسی صفت علم را برای خداوند اثبات کردند.حکمای بزرگی مانند شیخ الرئیس قدمهای دیگری برای اثبات علم پیشین خداوند به همه موجودات برداشتند اما شیخ الرئیس نتوانست این علم را در مقام ذات خداوند چنانکه که مطلوب روایات است اثبات نماید.همچنین شیخ اشراق علم حضوری خداوند به تمام موجودات را تبیین نمود،اما تفسیر وتصویری که ارائه کرده تنها برای علم فعلی حضرت حق قابل دفاع است و تبیین برای علم پیشین حق تعالی از کلمات او استفاده نمی‌شود.سر انجام صدرالمتالهین توانست با استفاده از قاعده بسیط الحقیقه به انچه مقصود اموزه های دین در باب علم پیشین است دست یابد.مضمون این قاعده در روایات مورد تاکید قرار گرفته است،روایاتی که خداوند را با اسماء احد، واحد، صمد معرفی می کند دلالت برصرافت و بسیط الحقیقه بودن حضرت حق دارند. بعلاوه روایات متعددی نیز بر عدم ترکیب وجزءپذیری خداوند صراحت دارند که نشان میدهد قاعده بسیط الحقیقه نقطه محوری برای نشان دادن هماهنگی کلام صدرا با روایات معصومین : در باب علم پیشین حق تعالی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حق در قرآن کریم

نویسنده:

مریم غلام پور

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معاد , ذات (منطق) , مسائل اعتقادی , حق (اسماء ذات الهی) , مسائل اخلاقی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , حق در قرآن

چکیده :

این پژوهش از چهار بخش با این موضوعات تشکیل یافته است: بخش اول، معنای لغوی واژه یِ حق، معنای اصطلاحی واژه یِ حق، موارد استعمال «حق» در قرآن کریم; بخش دوم، حق در مسائل اعتقادی: حق در خصوص ذات احدیّت، ظنّ باطل نسبت به ذات احدیّت، حق در زمینه یِ ملائکه، حق در مورد پیامبران و کتب آسمانی، حقّ درباره یِ جهان آخرت; بخش سوم، حق در مسائل اخلاقی: ایمان به حق و تبلیغ آن، کتمان حقّ و تکذیب آن، دورسازنده یِ انسان از حقّ، ویژگی های حق ستیزان، حق در داستان های قرآن، حق در امثال قرآن; بخش چهارم، واژه یِ حق در آیات الاحکام، واژه یِ حق در مفهوم مخالف آن، واژه یِ حق در مفهوم سزاوار و شایسته.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

واکاوی اراده الهی در اندیشه فلاسفه و متکلمان اسلامی با تأکید بر مدرسه کلامی بغداد و حله

نویسنده:

مهدی فرمانیان، حسین حجت خواه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: دانشگاه معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم الهی , ذات (منطق) , کلام امامیه , مشیت الهی , 01. خداشناسی (کلام) , اسمای الهی , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , مدرسه حله , شخصیت ها , اصطلاحنامه فلسفه , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

معتزله , اشاعره , اراده , صفات فعل , صفات ذات , قضاء و قدر , داعی , صفت فعل , صفت ذات , حب (محبت) , صفات خدا , امضای الهی , کیفیات نفسانی , اراده حتمی , فعل خارجی حق , مرتبه کُن , رابطه اراده حق با ذات , مرید بودن خداوند , معتزله بغداد , فلاسفه مشا , ذات واجب , رابطه اراده الهی با مشیت , امامیه نخستین , رابطه اراده حق با علم , رابطه اراده حق با قدرت , حدوث و قدم اراده الهی , روایات اهل بیت (ع) , اراده ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , سید مرتضی‏: علی بن حسین بن موسی , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

چکیده: «اراده الهی» از مهم ترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییده اند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تأکید بر مضامین احادیث اهل بیت، اراده یکی از مراتب فعل الهی و به معنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسیر آن به «علم به مصلحتِ در فعل» نیز طرفدارانی داشت. پس از مدرسه بغداد و در طول تاریخ کلام امامیه، تحلیل اراده تحت تأثیر اندیشه فلسفی قرار گرفت و سرانجام در مدرسه حله، اراده به امری ذاتی یا همان داعی، یعنی «علم به مصلحت و خیریت در فعل» تفسیر شد. در این پژوهش، درصدد هستیم با واکاوی چیستی اراده از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، سیر تطور آن را در سده های میانه، به ویژه در اندیشه کلامی مدرسه بغداد و حله بررسی کنیم و با ارزیابی تطبیقی این دیدگاه ها، نسبت آنها را با رویکرد روایات در این زمینه دریابیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 60

مشخصات اثر

ثبت نظر