جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اولین و بنیادی‌ترین لازمه‌ی مشارکت اجتماعی زنان در اقتصاد شکل‌گیری نظام اقتصادی است که در نتیجه‌ی شکل‌گیری حکومت اسلامی سامان می‌یابد. نظام اقتصادی به معنای انگیزه‌های مسلط بر فعالیت اقتصادی، نظام مالکیت‌ها، مقررات کار، نقش دولت که محدوده‌ی فعالیت اقتصادی و روابط میان اشخاص اقتصادی را تعیین می‌کند و همچنین روش‌های فنی و علمی در وصول به هدف است.نظام اقتصادی اسلام، مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری و روابط اقتصادی در سه حوزه‌ی تولید، توزیع و مصرف است که از کتاب و سنت پیامبر(ص) و ائمه‌ی معصومین(علیهم السلام) و عقل، استنباط می‌شود.اولین و بنیادی‌ترین لازمه‌ی مشارکت اجتماعی زنان در اقتصاد شکل‌گیری نظام اقتصادی است که در نتیجه‌ی شکل‌گیری حکومت اسلامی سامان می‌یابد. نظام اقتصادی به معنای انگیزه‌های مسلط بر فعالیت اقتصادی، نظام مالکیت‌ها، مقررات کار، نقش دولت که محدوده‌ی فعالیت اقتصادی و روابط میان اشخاص اقتصادی را تعیین می‌کند و همچنین روش‌های فنی و علمی در وصول به هدف است.نظام اقتصادی اسلام، مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری و روابط اقتصادی در سه حوزه‌ی تولید، توزیع و مصرف است که از کتاب و سنت پیامبر(ص) و ائمه‌ی معصومین(علیهم السلام) و عقل، استنباط می‌شود.اولین، کوچک‌ترین و در عین حال اثرگذارترین جمعی که زن اعلام حضور می‌کند خانواده است؛ تعریف الگوی مصرف، نظارت بر مصرف اهل خانه، کاهش هزینه‌های اضافی، افزایش بهره‌وری در اقتصاد خانواده و تطبیق درآمد با هزینه، از جمله مهارت‌های اقتصادی لازم برای زنان در جمع خانواده است.انگیزه‌های شخصی و محدودیت‌های اقتصادی در سوق دادن زنان به فعالیت‌های اقتصادی تنها بخشی از مسئله است؛ رسالت اجتماعی زنان در مشارکت‌های اقتصادی که از سوی اسلام تعریف گشته مبتنی بر استعدادها و اولویت‌ها شناسایی می‌شود. بهره‌مندی زنان از ظرافت قلبی در کنار عقل که امتیاز منحصر به فرد زنان در مقابل مردان است، رسالت تربیت سرمایه‌ی انسانی برای اقتصاد را در اولویت فعالیت زنان قرار می‌دهد؛ سرمایه‌ای که در نوع خود قابل تعمیم به سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز می‌باشد؛ تربیت فرزند مولد برای اقتصاد اولی‌تر و نافذ‌تر از حضور مستقیم همراه با محدودیت در اقتصاد خواهد بود. رهبری و مدیریت اقتصاد به مراتب شأن و قداست زن را بیشتر حفظ می‌کند تا حضور فیزیکی و مستقیم در چرخه‌ی اقتصادی.

مفهوم بازاریابی عرفاً در حوزه اقتصاد و تجارت مطرح می شود که به موجب آن یک شرکت و سازمان، محصولات و خدمات خود را به فروش می رساند ولی واژه بازاریابی عقیده که در این پژوهش مورد تاکید قرار می گیرد در واقع کلیه روش ها و استراتژی ها و تاکتیک هایی است که فرد از آن، جهت نفوذ در اذهان و قلوب افراد استفاده می کند و گروه های هدف خود را به سمت اهداف خود سوق می دهد. به بیان دیگر بازاریابی عقیده تمامی حوزه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و .... را در بر می گیرد. با توجه به اینکه الگوهای حاکم بر این نوع بازاریابی در جامعه جهانی و حتی در جامعه ی ما براساس مدل های توسعه یافته نظام کاپیتالیستی است لذا نمی تواند با نرم افزار اداره ی جامعه اسلامی سازگاری داشته باشد.از این رو تبیینمولفه های بازاریابی بر اساس مفاهیم پایه قرآنی ضرورت پیدا می کند. با توجه به اینکه تاثیرگذاری بر دیگران و تسخیر قلوب و اذهان افراد در حوزه ی اعمال نرم قدرت می باشد، لذا بازایابی عقیده، در حوزه ی نرم قرار می گیرد. در شکلاعمال قدرت نرم، فرد به « اختیار»، تحمیل اراده ی دیگری را بر خود می پذیرد. حوزه ی اختیار به دو بخش «ارشاد» و «اغوا» تقسیم می شود. از این رو با توجه به اینکه در فرایند بازاریابی، کدام بخش وجودی انسان و اینکه به چه صورتی مورد هدف قرار گیرد، می توان بازاریابی را در دو بخش «بازاریابی ارشادی» و «بازاریابی اغوایی» تعریف و تبیین نمود.

چکیدهاستنباط ملاک و علت در کنار استنباط حکم، یکی از وظایف دانش فقه است و شناخت علل احکام مشعلی فروزان برای فهم نصوص شرعی و دستیابی به احکام شرع است. لازمه‌ی این امر مهم، شناخت دقیق و صحیح علت و حکمت احکام شرعی بوده که در عین حال کار دشواری است. عدم توجه به این مسأله منشأ اختلاف نظر فقها در ابواب مختلف فقهی می‌باشد؛ بنابراین لازم است معیارهایی قانونمند در جهت بازشناسی علت یا حکمت احکام وجود داشته باشد تا از تشتت آرای فقها جلوگیری شود. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- اسنادی به بررسیاین موضوع پرداخته است. به این ترتیب که پس از بررسی روایات فقهی مربوط به بخش عقود، اسلوب‌های تعلیل در آن‌ها مشخص گردیده، سپسبا تبیین شیوه‌ی فقها در استنباط احکام عقود، به تحلیل نظرات آنان درباره‌ی تعلیل‌های مذکور و تسری یا عدم تسری آن‌ها در موارد مشابه پرداخته شده است.در این پژوهش، پس از تبیین مفهوم علت و تعلیل و دیگر واژگان مرتبط با موضوع، به بررسی اختلاف نظر اصولیان شیعه و اهل سنت در مسأله‌ی تعلیل و همچنین قیاس و راه‌های کشف و استنباط علت از دیدگاه دو مذهب پرداخته شد و مشخص گردید سابقه‌ی تعلیل در شیعه بیشتر از اهل سنت است وقیاس که از دیدگاه اهل سنت حجت است، از دیدگاه شیعه حجت نبوده و شیعه تنها بعضی از موارد قیاس را، آن هم از باب عمل به ظاهر نصوص پذیرفته است.با بررسی‌های به عمل آمده مشخص گردید بیشترین ادات به کار رفته در روایات حرف (لام) و (فاء) و همچنین جمله‌ی اسمیه بوده که ائمه علیهم السلام برای بیان علل احکام از آن‌ها کمک گرفته‌اند. همچنین بیشتر تعلیل‌های بیان شده در روایات ائمه اهل بیت علیهم السلام در روایات، در ابواب نکاح و طلاق و بیع ذکر شده و شاید این امر به این دلیل باشد که مردم جامعه با این ابواب سر و کار بیشتری دارند واحتمال اختلاف نظر و درگیری نیز، در این ابواب بیشتر است. قابل ذکر است اختلاف نظر فقها در بعضی احکام شرعی، زائیده برداشت متفاوت آنان از علت یا حکمت حکم است؛ به این ترتیب که بعضی وصف ذکر شده در روایت را از باب علت و قابل تسری به موارد مشابه دانسته و گروهی دیگر قائل به حکمت بودن و عدم تسری هستند.

هدف کلی این تحقیق بررسی مهمترین ویژگیهای اجتماعی مدینه قبل از ورود اسلام به این شهر و تاثیر آن در گسترش اسلام است؛ که با تاکید بر اختلافات داخلی بین قبایل یثرب جاهلی و نقشی که وجود این اختلافات در پذیرش اسلام در این منطقه داشته ، صورت گرفته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر تاریخی – جامعه‌شناختی با تکیه بر نقد تاریخی متون است. برای بررسی عوامل طبیعی موثر بر قبایل و مناسباتشان با یکدیگر و روشن شدن عرصه بحث، نخست جغرافیای طبیعی، جمعیتی و سیاسی یثرب بررسی شد. برای شناسایی بافت اجتماعی یثرب و تاثیر آن در گسترش دین مبین اسلام در این شهر ، طوایف و قبایل ساکن یثرب شناسایی شده و با ردیابی منابع تاریخی، اطلاعات مورد نیاز از دوره قبل از ورود اسلام به این شهر استخراج و روابط و مناسبات شکل گرفته میان طوایف گوناگون یثرب مشخص گردید. در ادامه پس از شناسایی بافت اجتماعی یثرب، تاثیر آن بر گسترش دین اسلام در این شهر مشخص شد. از بررسی اوضاع و احوال جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جزیره العرب پیش از بعثت پیامبر (ص) به وضوح پیداست که برخی از شرایط آمده فوق یا به کلی در عربستان وجود نداشت و یا به حدی ضعیف بود که امکان ایجاد تمدن در آن فراهم نبود. در عصر جاهلیت جزیره العرب فاقد دولت مرکزی بود و هرج و مرج و بی نظمی آن را فرا گرفته بود. تنها سازمان سیاسی اجتماعی در آن قبیله بود و هر قبیله فرهنگ، آداب و رسوم خاص خود را داشت و جنگ های بین قبایلی به دلیل واگرایی حاکم بر این جامعه بصورت مستمر ادامه داشت. ویژگی‌های جمعیتی یثرب نیز قبل از ورود پیامبر اسلام (ص) به این منطقه و پذیرش اسلام توسط یثربیان از ویژگی‌های جمعیتی سایر مناطق عربستان جاهلی پیروی می‌کرد. یکی از نزاعهای ساختاری جامعه یثرب دعوای سافله و عالیه بود که عمدتا میان قبایل اوسی و خزرجی صورت می‌گرفت که معروفترین آنها هم جنگ بعاث بود که با پیروزی اوسی‌ها بر خزرجی‌ها به پایان رسید و عمق اختلافات قبیله‌ای را در این منطقه به حداکثر خود رساند. از سوی دیگر استقلال قبایل یثرب، به طور ساختاری بر دو رکن اساسی استوار بود: اُطم و رَبعه. این دو مفهوم آگاهی‎ های سودمندی نسبت به شرایط تاریخی و الزامات ساختاری دولت پیامبر(ص) ارائه می‌کردند. قبایل یثرب، با حفظ استقلال داخلی از حیث ربعه (آداب و رسوم) و محلّه / اُطم (قلعه)، بنا به ضرورت‎ های جغرافیایی (موقعیت محلّه‎ ها) و اجتماعی (مناسبات قومی) وارد پیمان‎ های بین قبایلی می‌شدند و بدین ترتیب، همواره سبکه‎ای از پیمان‎ های هر چند نااستوار در میان اعراب، یا اعراب و یهود شکل می‌گرفت. در حقیقت، عامل بوجود آمدن این گونه پیمان ‎های نااستوار از هم گسیختگی درونی یهودیان و جداشدن عرب‎ های یثرب از یکدیگر بوده است. این دوری و جدایی ‎ها، که روز به روز بر دامنه آن افزوده می‌شد، تأثیر فراوانی در از میان رفتن موازنه سیاسی آن دوران و گسترش بیم و هراس و از میان رفتن امنیت قبایل داشته است. با توجه به این اشارات،مشخص گردید که یثربیان اسلام را برای بهبود اوضاع داخلی خود، امنیت اجتماعی و آرامش روحی پذیرفتند؛ چیزی که سرشت عرب یثرب نیازمند آن بود.

در تاریخ ایران پس از اسلام ظهور سلسله صفویه نقطه عطفی است مهم؛ زیرا که پس از قرنها ، ایران توانست با دستیابی مجدد به هویت ملی ،‌ به کشوری قدرتمند و مستقل در شرق اسلامی تبدیل شود. حکومتی که صفویان در اوایل قرن دهم هجری برپا کردند یک حکومت مذهبی و بر پایه تشیع بود. با تأسیس این حکومت مقطع جدیدی در تاریخ ایران گشوده شد .رفتار افراطی شاه اسماعیل و فرزندانش واکنش تند عثمانی ها و ازبکان را در شرق و غرب کشور به دنبال داشت و به تعامل سیاسی و نظامی آنان بر ضد دولت صفوی انجامید . گریختن بسیاری از علما و دانشمندان اهل سنت به کشورهای همسایه و ایجاد اختلاف بین دو گروه مهم اسلامی از آثار زیان بار سیاست مذهبی شاه اسماعیل و برخی از جانشینانش بود . این پژوهش بر روش مرسوم در حوزه مطالعات علوم انسانی و خاصه تحقیقات تاریخی اتکا دارد . یعنی با استفاده از شیوه کتابخانه ای و گرد آوری داده های نوشتاری و پالایش و سنجش آن با براهین منطقی کوشیده است تا به رهیافتی نوین در این زمینه دست یابد .نتیجه به دست آمده از تحقیق حاضر ، خاطر نشان می سازد که مناسبات فرهنگی و اجتماعی اهل تسنن و تشیع وابسته به سیاستهای اجرایی پادشاهان و چگونگی رفتار آنان در مقابل مذهبی خاص می باشد زمانی که تعصبی خاص نسبت به مذهبی مد نظر نباشد، همگان در صلح و آرامش و مسالمت آمیز زندگی خواهند کرد . در غیر این صورت تعاملات آنان نیز دستخوش دگر گونی خواهد شد و تعاملات اجتماعی و فرهنگی آنان به پایین ترین حد خود تنزل خواهد کرد . در زمان صفویان نیز این تعاملات به هم خورد،وشیعه و سنی در مقابل یکدیگر قرار گرفتند.

در خصوص تعداد خیارات بین فقهای امامیه و اهل سنت قول واحدی وجود ندارد. اکثریت قریب به اتّفاق فقها، خیار عیب را از جنبه‌های گوناگون مورد بحث قرار داده‌اند؛ با این وجود معدودی از فقهای امامیه و اهل سنت خیار تدلیس را از اقسام خیارات برشمرده‌اند. فقهای امامیه و اهل سنت ثبوت خیار عیب را مشروط به شروطی می‌دانند که در مجموع می‌توان گفت جهل مشتری به عیب در هنگام عقد بیع از مواضع مورد اتّفاق مذاهب امامیه و اهل سنت در ثبوت خیار عیب است. در زمینه مسقطات نیز، امامیه مسقطات خیار عیب را بر سه قسم اسباب سقوط رد، اسباب سقوط ارش و اسباب سقوط رد و ارش تقسیم بندی کرده‌اند. در بین مذاهب چهارگانه اهل سنت چنین تقسیم بندی وجود ندارد، امّا با تتّبع در اقوال آنان موارد سقوط رد، ارش و همینطور رد و ارش محرز می‌گردد. از سوی امامیه بر حرمت تدلیس ادعای اجماع شده است؛ مالکیه، حنبلیه و مشهور شافعیه نیز تدلیس را حرام می‌دانند. از مجموع عبارات مذاهب امامیه، مالکیه، شافعیه و حنبلیه به دست می‌آید که مهم‌ترین مصداق خیار تدلیس تصریه به شمار می‌رود. در این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی صورت پذیرفته، نظرات فقهای مذاهب پنجگانه اسلامی طرح و بررسی شده و چنین نتیجه شده است که خیار عیب و تدلیس با وجود تفاوت در مواردی چون ماهیت، منشأ، موجبات، مسقطات و آثار، مقتضای آنها همچون سایر خیارات، تزلزل عقد است و در صورت عدم موانع ارث ‌بری، پس از فوت صاحب خیار به ارث گذاشته می‌شوند؛ ضمن آنکه هر دو خیار عیب و تدلیس از جمله خیارات عام به شمار می‌روند و علاوه بر بیع، در سایر عقود نیز جریان می‌یابند و نسبت به ثمن و مثمن عمومیت دارند.

هدف اصلی این رساله، تبیین ارتباط آیات سوره اسراء است تا عملا نظر کسانی را تأیید کند که معتقدند اگرچه نزول آیات به صورت پراکنده و تابع حوادث زمان نزول بوده ولی نظم اصلی کتابی که از سوی خداوند حکیم در اختیار بشر قرار گرفته و برای همه عصرها و نسل ها پیام دارد هرگز تابع جوّ آن زمان نیست و کاملا حساب شده و حکیمانه است.به علاوه این رساله زیرمجموعه طرحی بزرگ تر است که اینک در دست اجراست و ناظر بر کلیه سوره های قرآن است تا عوض بحث های نظری در مورد ارتباط یا عدم ارتباط، عملا رابطه تنگاتنگ آیات به تصویر کشیده شود.برای اثبات ارتباط آیات سوره اسراء در مرحله اوّل، به جمع آوری موضوعات مهم سوره و نشان دادن رابطه بین آیات با موضوع مشترک (ارتباط خطّی) پرداخته شده، ثمره این جمع آوری و بررسی دستیابی به اصلی ترین خطوط ارتباطی و موضوعات تشکیل‌دهنده‌ی سوره اسراء است که به طور اجمال عبارتند از: پیامبران، مبانی و اصول، مشرکان، کافران، ظالمان، خداوند، معاد و حوادث قیامت، قرآن، انسان و شیطان. در مرحله دوّم، از رهگذر بررسی رابطه ی بین خطوط ارتباطی ثابت شده که آیات این سوره کاملا هماهنگ بوده و یک شبکه ی ارتباطی بر همه آن ها سایه افکنده است، سرانجام در مواردی که رابطه ی تازه ای بین آیات پدیدار شده، آراء مفسران مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.

در این رساله ابتدا واژه هایی چون سحر، شعبده، طلسم، سیمیا، کیمیا، رمل، جفر، اسطرلاب، کهانت و تسخیر از نظر لغت بررسی می شوند، بعد تعریف اصطلاحی آنها را از کتب فقها می آوریم. ابتدا در این بررسی مبحث سحر بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. سپس مراحلی را بترتیب بررسی می کنیم که عبارتند از: 1- تاریخچه سحر 2- آیا سحر حقیقت دارد یا نه؟ 3- فرق سحر با معجزه و کرامت 4- تاثیر سحر بر پیامبر و ائمه علیه السلام 5- اقسام سحر 6- داستانهایی از ساحران 7- حکم سحر 8- تکسب به سحر 9- تعلیم و تعلم سحر 10- حد ساحر 11- کفر ساحر 12- توبه ساحر 13- سحر از نظر اهل سنت 14- ثبوت حد سحر 15- بحث سحر با توجه به قاعده الزام و قاعده در حدود بشبهه.البته بدیهی است عناوینی دیگر چون رمل، جفر، طلسم و ... نیز کم و بیش این مراحل مورد بررسی در مورد سحر را خواهند داشت. در پایان این رساله نیز فصلی بعنوان نتیجه خواهد آمد و در آن روش خواهیم ساخت که چه عناوینی سحر شمرده می شوند و حکم شرعی آنها نیز بیان خواهد شد. انشاالله تعالی.

بی‏شک وجود اختلاف در جوامع بشری واقعیتی غیر قابل انکار است. این اختلاف‏ها می‏توانند بستر مناسبی را برای پدید آمدن تنش، در جامعه فراهم آورند. بروز تنش نیز می‏تواند بر حرکت جامعه به سوی اهداف آن، تأثیر منفی داشته باشد. اگر تعارض و تنش در جامعه مدیریت نشود چه بسا پیامدهای آن بحران را در پی دارد و گاه این امر می‏تواند بنیان‏های جامعه را متزلزل نماید. امروزه علم مدیریت با پرداختن به این امور راه‏کارهایی برای مقابله با تعارض و اختلاف اندیشیده است. اما محدوده این بررسی‏ها محدود به سازمان‏ها می‏شود. از سویی مدیریت تعارض مطرح شده، حاصل پژوهش در جوامع غربی و برآمده از اندیشه‏های آنان است. از راه‏های اسلامی‏سازی و بومی‏سازی علوم انسانی در این زمینه، بهره بردن از سرگذشت جامعه نبوی به رهبری والاترین گوهر انسانی، است. بازخوانی تاریخ و حوادث آن جامعه، الگویی عملی در اختیار ما می‏نهد که با بازشناسی اقدامات رسول‏خدا? در مواجهه با تنش‏های جامعه نبوی، مسیری مناسب فرا روی مدیران جامعه قرار دهیم. بدین منظور با بهره جستن از روش تاریخی به استقراء فعالیت‏های رسول‏خدا? در این وادی پرداخته‏ایم و در ضمن این استقراء، به بسترهای بروز اختلاف و تنش در جامعه نیز توجه شده است. پس از جمع‏آوری اقدامات حضرت? و تحلیل آن‏ها علاوه بر آشنا شدن با تکنیک‏های استفاده شده توسط ایشان، به این نتیجه می‏رسیم که فعالیت‏های ایشان بر پیشگری متمرکز بوده است و سعی بر این بوده است که در حد امکان از بروز تنش جلوگیری به عمل آید. البته در مواقع پدید آمدن تنش و درگیری، حضرت? با قاطعیت به مقابله با آن پرداخته‏اند.

این نوشتار مجمل تلاشی است برای بررسی ابعاد مختلف آداب قرآن دربرخورد با مخالفین و بیان صور و اشکال آن و استفاده از آن آداب در جهت‌دعوت به سوی خداوند و اجرای دستورات انسان ساز قرآن کریم و شریعت‌اسلام و انعکاسی است از سیره انبیاء هنگام اختلاف با دشمنان و مخالفان ومقارنه بین اسلوب برخورد آنها با شیوه‌های مبتنی بر عناد و لجاجت و جهل‌دشمنان حق و حقیقت . واژه اختلاف و آداب مربوط به آن از ابتدای حیات‌انسان و تجسم زندگی اجتماعی مطرح بوده است .