جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تحلیل مردم شناختی زمینه های فرهنگی و اجتماعی نام گذاری فرزندان در دو دهه 1359-1350 و 1389-1380 (مطالعه موردی: شهرستان ایلام)

نویسنده:

محمدجواد جاسمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , اسطوره , نام , مردم شناسی , ایلام , نامگذاری , دَیِّن

چکیده :

بی‌تردید بخشی از هویت هر انسانی در عرصه ی اجتماع، به نام او بر می‌گردد که صرف نظر از کارکرد شناسایی، در نوع نگرش افراد نسبت به یکدیگر موثر است. فرایند نام گذاری افراد در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شده است. در این راستا برای پی بردن به چگونگی تغییر و تحول در نام‌های افراد، ضرورت داشت از علم مردم شناسی که به مطالعه‌ی فرهنگ جوامع انسانی و تغییرات فرهنگی در طی زمان می پردازد؛ بهره جست. بنابراین در این پژوهش به دنبال رسیدن به شناختی کامل پیرامون زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نام گذاری فرزندان در شهرستان ایلام با رویکرد علم مردم شناسی بودیم. به همین جهت با استفاده از روش تطبیقی به مقایسه نام‌های متولدین دو دهه 1359-1350 و 1389-1380 براساس معیارهای دینی، فرهنگی، اسطوره‌ای، و ترکیبی پرداختیم. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که گرایش به نام‌های دینی در بین والدین نوزادان پسر در دهه 80بیشتر از دهه 50 بود. ولی در والدین نوزادان دختر گرایش به نام های دینی سیر نزولی داشت. هم چنین روند استفاده از نام‌های فرهنگی برای نوزادان پسر دهه80 نسبت به دهه 50 کاهش داشت و در عین حال نوزادان دختر، نام‌های فرهنگی بیشتری را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص دادند؛ در معیار اسطوره‌ای گرایش والدینِ نوزادان پسر و دختر نسبت به نام اسطوره‌ای در دهه 80 سیر نزولی نشان داد. هم چنین والدین ایلامی بیشتر، برای نوزادان پسر از نام‌های ترکیبی استفاده کرده‌اند. بنابراین روند انتخاب نام و نام گذاری تحت تأثیر مذهب، فرهنگ و نظام اجتماعی هر جامعه قرار دارد.واژه های کلیدی: نام، نام گذاری، مردم شناسی، دین، فرهنگ، اسطوره، ایلام.

مشخصات اثر

عنوان :

مولانا و لوکلزیو: دو روایتگر جستجوی اسرارآمیز طلا

نویسنده:

علوی فریده

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

مولانا , اسطوره , جستجوی طلا , لوکلزیو

چکیده :

جستجوی گنج همواره به عنوان یکی از درونمایه های اصلی بسیاری از روایات ادبی مطرح بوده و مطالعات فراوانی که در زمینه محتوای عرفانی یا اسطوره ای آثار ادبی صورت گرفته موید همین مهم است. در واقع پرداختن به درونمایه گنج، خواه به شکلی بدیهی، خواه به طور مضمونی، یکی از محورهای اساسی روایات ادبی بوده و به راحتی نمی توان آن را نادیده گرفت. به علاوه این درونمایه همواره به عنوان یکی از سرچشمه های غنی تحلیل های ادبی شمرده شده است. مقاله حاضر به طرح این مهم می پردازد که چگونه جستجویی اسطوره ای موجب پدید آمدن ابعاد عرفانی در روایت می شود. از اینرو، در این مقاله تحلیل گستره درونمایه گنج و جستجوی آن در دو روایت، جوینده طلا اثر ژان ماری گوستاو لوکلزیو و جوینده گنج در مصر اثر مولانا با رویکردی تطبیقی مورد توجه نگارنده قرار گرفته است. این اسطوره بنیادین تنها روایت سفری طاقت فرسا جهت دستیابی به گنج نیست بلکه از ورای آن به نیاز انسان در جهت یافتن ریشه ها، ذات و اصالت خویش نیز می باشد.

صفحات :

از صفحه 5 تا 16

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی بن مایه گاو در یافته‌های باستان‌شناسی ایران پیش از اسلام با کارکرد اسطوره‌ای گاو در متن‌‌های پهلوی (مینوی خرد، زادسپرم، بندهش)

نویسنده:

اسرا ائمه دوست

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ایران باستان , اسطوره , باستان شناسی , رمز , گاو , باستان‌شناسی , هنر و علوم انسانی , مینوی خرد (کتاب) , بندهش , زادسپرم , اسطوره‌ها , دوره پیش‌ از اسلام , متن پهلوی , گاو (اسطوره)

چکیده :

در طول تاریخ، ‌حیوانات دارای نمادهای اسطوره‌ای متفاوتی بوده‌اند. در این میان گاو از جمله حیواناتی به حساب می‌آید که اسطوره‌های فراوانی را به خود اختصاص داده است. گاهی نماد ماه و خورشید، گاهی نماد باروری و زایش، گاهی نماد زمین و گاهی به عنوان خدا مورد پرستش قرار می‌گرفته است. در این تحقیق با مطالعه‌ی یازده سایت حفاری به جمع-آوری داده‌های مرتبط با نقش گاو پرداختیم و همچنین مفهوم اسطوره‌ای گاو را در چندین فرهنگ در دوران باستان بررسی کردیم. در طرف دیگر، اسطوره و نماد گاو را در اوستا و متون پهلوی: مینوی خرد،‌زادسپرم و بندهش مورد مطالعه قرار دادیم. بر طبق مطالعات انجام گرفته در بخش باستانی نمادهای بسیاری پدیدار گشت از جمله خلقت و زایش،‌حیات زایی و تغییر فصل. در بررسی متون مورد نظر مفاهیم دیگری نظیر حیوانی پیشگو، خلقت و زایش‌،‌نگرش نیک و نمادهای دیگر مشخص شد. از آنجا که هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تطبیقی بن‌مایه گاو در یافته‌های باستان‌شناسی و متون مورد نظر بوده است این نتیجه حاصل شد که در برخی از مفاهیمی مانند زایش و خلقت و زمین تطابق وجود دارد.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی جلوه‌های عدد هفت در ادیان و اقوام مختلف در ایران پیش از اسلام

نویسنده:

نفیسه محمدیانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

ایران باستان , اعداد , اسطوره , نماد , دَیِّن , رمز , 1. ادیان religions , هنر و علوم انسانی , پژوهش در هنر , ایران , هفت (عدد)‬ , عدد هفت , باور دینی‌ , اسطوره‌ها , دوره پیش‌ از اسلام , ت‍اری‍خ‌ ب‍اس‍ت‍ان‌

چکیده :

دین یا اساطیر هیچ ملتی را نمی‌توان جدا از بافت تاریخی آن دریافت. از ميان همه اعداد، عدد هفت هميشه مورد توجه مشرق زمين و به‌خصوص ايرانيان قرار داشته و اغلب در امور ايزدي و نيک و گاه در امور اهريمني و شر به‌کار مي‌رفته است ولی اکثر موارد در جهت نيت پاک و روحانی و مقدس استفاده می‌گرديده است. از این رو در اين پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بر‌اساس جمع‌آوری اطلاعات موجود در مورد خواستگاه عدد هفت در بستري تاريخي به بررسي اين عدد مي‌پردازديم. در چندين حيطه مختلف كه شامل عددشناسي تاريخي هفت، اسطوره‌شناسي عدد هفت، عدد هفت در ماهيت اساطيري، عدد هفت در اديان پيش از اسلام و همچنين عدد هفت در نگاره‌هاي پيش از اسلام پرداخته است.در رويكردي تحليلي استفاده از اين نماد يا عدد را در حيطه‌های مختلف ديني، مذهبي، اجتماعي و همچنين نقش‌ها و نگاره‌هاي پيش از اسلام مورد بررسي قرار داده‌ايم تا به شهودگاه‌هاي عدد هفت در مذاهب آن دوران و همچنين ديگر موارد ذكر شده رسيده‌ايم.نتايج اين پژوهش نشان‌دهنده اين موضوع است كه جايگاه نخستين اين عدد ريشه در اعتقادات و باورهاي مذهبي انسان‌ها داشته است. باتوجه به آيين کهن ميترائيسم ايران که قدمتی بيش از پنج‌هزارسال دارد بايستی بپذيريم که ايرانيان نخستين ملتی بودند که به رمز و راز اين عدد آسمانی پی بردند. حضور و جايگاه اين عدد در تاريخ و فرهنگ ايران باستان و همچنين تأثير اين عدد در باورهاي انسان‌هايي كه آثار هنری آن دوران راخلق كرده‌اند روشن مي‌سازد.

مشخصات اثر

عنوان :

نشانه‌های بینش اساطیر در شعر پروین اعتصامی /

نویسنده:

رحمان احمدی ملکی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

عنوان :

ابوالهول گردونه جهنمی کوکتو، شخصیتی نو و فراتر از هزل

نویسنده:

شاهوردیانی ناهید

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

اسطوره , نمایشنانه نویسی , تقدس , کوکتو , هزل , ابوالهول , گردونه جهنم , مدرنیته (تجدد)

چکیده :

از دوره مهم نوزایی (رنسانس) ایتالیا و سپس اروپا، معمولا چیزی که در تحلیل اولیه در یاد می ماند آن شیفتگی ای است که در مقابل تمام جلوه های «نقش بسته بر سنگ» یونان باستان وجود داشته است. در واقع، با توجه به اهمیت این جنبش در طی قرون پانزدهم و شانزدهم میلادی، اندیشه این تجدید حیات در سراسر کشورهای غربی به حق مختص این دو قرن انگاشته می شود. از این رو به کار بردن واژه «نو خاسته» (یا نو زاده) در مورد تئاتر نیمه اول قرن 20 فرانسه ممکن است نابجا به نظر برسد. اما هنگامیکه ژیرودو و سایرینی چون کوکتو، برخی چهره های تئاتر یونان را از پس قرنها فراموشی فرا می خوانند و در قالب هزل، آنگونه که معیارهای مدرنیته پسا صنعتی می پسندد، به صحنه می برند می توان گفت که با شکلی از رنسانس روبرو هستیم. با این حال، خطاست اگر از بازخوانی مدرن اسطوره های کهن، تنها بعد هزل گونه آن را ببینیم. در پژوهش حاضر و از خلال شخصیت ابوالهول (اسفنکس) در گردونه جهنمی ژان کوکتو، خواهیم دید که این نیم قرن از هزل صرف فراتر رفته و به کمک تلفیق های گوناگون به چهره های نمایشی تازه و بدیعی جان بخشیده است که در محدوده یک تقلید ساده نمی گنجند.

صفحات :

از صفحه 107 تا 119

مشخصات اثر

عنوان :

پیکرگردانی در داستان‌های هزار و یک شب

نویسنده:

سارا پورشعبان پیربازاری

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

اسطوره , جادو , پیکر گردانی , هزار و یک شب , دگردیسی , هستی‌شناسی , نقد کتاب , تناسخ , هنر و علوم انسانی , هزار و یک شب (داستان) , اسطوره‌ها

چکیده :

با توجه به جایگاه و اهمیت هزار و یک شب در معرفی و شناخت شرق و فرهنگ اساطیری آن، تحلیل این اثر از منظر یکی از برجسته ترین عناصر اسطوره ای با نام پیکرگردانی و با هدف شناخت هرچه بیشتر عوامل موثر در جذابیت اثر مورد پژوهش قرار گرفت. در بررسی هزار و یکشب پس از بکار گیری همزمان 3دیدگاه روان شناختی، اسطوره ای و دینی، از آغازین حکایت آشکار گردید که پیکرگردانی به عنوان یکی از عناصر خلّاق و فراگیتیگ، تأثیر بسیار زیادی در اصلاح ذهنیت منفی شهریار نسبت به زنان داشته است. همچنین، حضور پیکرگردانی تا پایان هزار و یکمین شب به عنوان یکی از موثرترین عوامل جذابیت و خیال انگیزی حکایات شناخته شد. جامعه ی آماری در این رساله،?53 حکایت از حکایات هزار و یکشب(با احتساب حکایات فرعی) از قصه ی آغازین مجموعه- قصه ی " شهریار و برادرش شاه زمان"- تا حکایت پایانی آن- "حکایت کنیز بی نظیر"- است.نتایج پژوهش حاکی از آن است که منشأ بسیاری از تغییر شکل ها و پیکرگردانی های هزار و یکشب را علاوه بر عامل جادو، باید در اعمال شیطانی همچون شرارت و حقه بازی جستجو کرد. از این منظر، پیکرگردانی های داستان های هزار و یکشب که با هدف ایجاد رعب و وحشت و ترس از نیروهای خارق العاده ی زنان و فریبکاری و اغواء صورت می گیرد، بیش از آنکه امری اهورایی باشد، وابسته به رفتارهای اهریمنی است؛ و آن دسته از پیکرگردانی ها که موجب جذّابیت داستانی می شوند، اکثراً نتایج نادلخواهی را برای فرد تغییر شکل دهنده به بار می آورند.

مشخصات اثر