جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مرور > مرور کلید واژه ها

بداهت وجود (مفهوم وجود)

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

تعداد رکورد ها : 17

عنوان :

تاملی در اصالت ماهیتی بودن شیخ اشراق

نویسنده:

مصطفی مومنی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , اصالت ماهیت , اصالت وجود , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

اصالت وجود , اعتباری , بداهت وجود (مفهوم وجود) , اعتباری بودن وجود , نظام نور و ظلمت , کلی طبیعی , اصل علیت , عینیت وجود و ماهیت , زیادت وجود بر ماهیت , معقولات ثانی فلسفی , اختصاص جعل به ماهیت , تقرر ماهیات در عدم , معنای عام ماهیت , وجودی بودن عقول , عارضی بودن وجود , نسبت وجود و ماهیت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , محمدتقی مصباح یزدی , ابن سینا: ابوعلی سینا , حسن حسن زاده آملی

چکیده :

در تاریخ تفکر اسلامی، مسئلۀ اصالت وجود یا ماهیت اولین بار در حکمت متعالیه مطرح شد، ولی نسبتِ اصالت وجود به مشاییان، و اصالت ماهیت به شیخ اشراق شهرت یافته است. حال جای بحث است که آیا شیخ اشراق وجود را به همان معنایی که در حکمت متعالیه اصالت دارد، اعتباری می‌داند؟ آنچه از این جستار به دست می‌آید این است که شیخ اشراق به اصالت ماهیت و اعتباری بودن وجود، به آن معنا از وجود و ماهیت که در حکمت متعالیه مطرح است، قائل نیست. لذا نمی‌توان وی را اصالت ماهیتی دانست. در جستار پیش رو، دو مستمسک بر اصالت ماهیتی بودن شیخ اشراق نقد گردیده و نیز شواهدی دال بر اصالت وجودی بودن وی آورده شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 95 تا 115

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقد تفسیر عرفی از اصالت وجود صدرایی

نویسنده:

غلامرضا بنان، قاسم کاکایی

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , ملاصدرا , اصالت , اعتباریت , اصالت وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

کلیدواژه‌های فرعی :

حکمت متعالیه , اصالت ماهیت , اصالت وجود , اعتباریت ماهیت , بداهت وجود (مفهوم وجود) , تعلق جعل به ماهیت , تفسیر عرفی اصالت وجود , تفسیر عرفانی اصالت وجود , رابطه وجود و ماهیت , ماهیت از نگاه ملاصدرا , تحقق وجود , عینیت وجود و ماهیت , تحقق ماهیت , واسطه در ثبوت , هویت وجود , موجودیت کلی طبیعی , ماهیت موجود , رابطه علی وجود و ماهیت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

از بعد از ملاصدرا تا کنون تفاسیر متعددی از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت صورت گرفته که می‌توان این تفاسیر را به سه دسته تفکیک کرد: الف) تفسیر عرفی، ب) تفسیر فلسفی، ج) تفسیر عرفانی. نگارنده بر این باور است که تفاسیر فلسفی و عرفانی تفاسیری صحیح از اصالت وجودند ولی تفسیر عرفی تفسیری ناصحیح از اصالت وجود است که ناشی از نگاهی غیردقیق به مقولۀ هستی است. در این مقاله با مراجعه به آثار متعدد ملاصدرا تفسیر عرفی از سه جهت مورد بررسی و نقد قرار گرفته است: الف) تعاریف و اصطلاحات ب) معنا و مفاد ج) بیان لوازم باطل این تفسیر.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 50

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازسازی نظر خیام درباره وجود

نویسنده:

زهرا مصطفوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجودشناسی خیام , عمر خیام نیشابوری , شخصیت ها , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

فلسفه مشاء , سهروردی , وجود ذهنی , تسلسل , اصالت ماهیت , اصالت وجود , میرداماد , تشکیک , اعتباری , بداهت وجود (مفهوم وجود) , رساله کون و تکلیف , کتاب المشاعر , رساله الاوصاف والموصوفات , اتصاف ماهیت به وجود , تعلق جعل به ماهیت , اوصاف عامه , وجود رابطی , وجود رابط , بداهت معنای وجود , تشکیکی بودن مفهوم وجود , مشترک معنوی , اعتباری بودن وجود , اشکال اعتباری بودن وجود , ابن ‌سینا , تسلسل ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

1010-4968

چکیده :

حکیم عمر خیام با آن که از فلسفه مشا به حساب می آید در چند رساله فلسفی خود به دفاع از نظریه اصالت ماهیت پرداخته و وجود را امری اعتباری و ذهنی می داند وی برای اثبات نظر خود از سه دلیل بهره برده و به شش اشکال پاسخ داده است وی اتصاف ماهیت به وصف وجود را به واسطه تعلق جعل به ماهیت می داند بنابراین تعقل ماهیات و وجود ذهنی آنها نیازی به وجود ندارد مفهوم وجود به نظر وی از اوصاف عامه است و روشن ترین مفهومی است که آن را می شناسیم و به همین دلیل موضوع علم فلسفه قرار گرفته است مفهوم وجود یک معنای مشکک میان وجود عینی و ذهنی و رابطی و رابط است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 255 تا 269

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پیشینه احکام وجود در فلسفه اسلامی

نویسنده:

احمد شفیعی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وجود , احکام کلی وجود , پیشینه احکام وجود

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , حکمت متعالیه , وحدت وجود , تشکیک در وجود , الله , اصالت ماهیت , تشکیک , اعتباریت ماهیت , اشتراک معنوی وجود , بداهت وجود (مفهوم وجود) , کتاب المشاعر , وحدت شخصی وجود , وجود مطلق , زیادت وجود بر ماهیت , جعل وجود , جعل بسیط ماهیت , ماهیت , اعتباریت ماهیت , تشکیک ماهیت , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , واجب تعالی (اسماء ذات) , جمع رأی بین حکیمین (فلسفه) , عروض اصالت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , محمدتقی مصباح یزدی

شاپا (issn):

1010-4968

چکیده :

محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است. اهمیت این سؤال از آن رو است . که روشن شدن پیشینه تاریخی مباحث ، نقش ارزنده شخصیتها در ابراز نظریات و سهم دانشمندان و فلاسفه اسلامی را در تبیین و گسترش بحث وجود آشکار می سازد و سهو و نسیان های بیان تاریخی را بر ملا می نماید و دستیابی به علل اختلاف نظر فلاسفه اسلامی در مسائل گوناگون را سهل می سازد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 67 تا 87

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

از بداهت موجود تا بداهت وجود

نویسنده:

رضا اکبری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصالت وجود , بداهت وجود (مفهوم وجود) , مفهوم وجود , اصالت وجود , بداهت موجود , مفهوم موجود

کلیدواژه‌های فرعی :

علم حصولی , اصالت ماهیت , تصور و تصدیق , معقول ثانی , حقیقت وجود , علم حضوری , موجودیت , تصور بدیهی , بساطت وجود , معقول ثانیة فلسفی , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , تصور بدیهی(مقابل تصور نظری) , معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) , علم‌ حضوری , لوازم وجود , بداهت تحقق معنون , خفای وجود , ماهیت محوری , مساله تسلسل معرفتی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

مساله بداهت وجود در بستری مخالف با اصالت وجود یا بی توجه به اصالت وجود مطرح شده است. ابن سینا از بداهت موجود سخن گفته است در حالی که در آثار فخر رازی و خواجه نصیر الدین طوسی و فیلسوفان و متکلمان بعد از آن دو از بداهت وجود سخن به میان آمده است. برخی از فیلسوفان تذکر داده اند که کلمه وجود در آثار افرادی هم چون خواجه نصیرالدین طوسی به معنای موجودیت است. با پذیرش اصالت وجود و توجه به این که حقیقت وجود در ذهن نمی آید، آن چه از وجود فهم می شود صرفا لوازم وجود است و حقیقت وجود فقط با علم حضوری ادراک می شود. علم حضوری به تصور و تصدیق تقسیم نمی شود. بنابراین بداهت مفهوم وجود از منظر اصالت وجود به معنای بداهت فهم لوازم وجود یا بداهت تحقق معنون این عنوان- عنوان وجود- که همان حقیقت وجود است خواهد بود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی هستی‏ شناسی در فلسفه ملاصدرا و هایدگر

نویسنده:

مهدی منفرد

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , بداهت وجود (مفهوم وجود) , موجود , الوجود , هایدگر , مسایل جدید هستی شناسی , هستی شناسی اسلامی , هستی شناسی هایدگر (مسائل جدید کلامی) , ماهیت , عدم , اصالت وجود , فلسفه تطبیقی , درباره هایدگر

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , شواهد الربوبیه , اصطلاحنامه فلسفه , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , غفلت از وجود , اعیان ثابته , عالم اسلام , محدوده هستی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

هستی و وجود، از جمله واژه‏ هایی است که مابعدالطبیعه در صدد کشف و تبیین آن بوده است. در تاریخ متافیزیک (همه فلاسفه مدعی بوده ‏اند)که موضوع فلسفه «وجود» است (یا وجود به ما هو موجود) یعنی همان هستی و معتقد بودند که بحث ‏هایشان بر آن متمرکز بوده است. اما در میان آنها دو اندیشمند مشهور اهتمام بیشتری به مسئله «هستی»داده ‏اند و بر این اعتقاد بوده ‏اند که فلاسفه بیشترین توجه را به موجود نمودند نه به وجود، و نسبت به وجود غفلت داشته‏ اند. صدرالمتألهین و مارتین هایدگر، دومتفکری هستند که درباره «هستی»دیدگاهی نو و ابتکاری ارائه داده ‏اند. و ما در این پژوهش سعی نموده ‏ایم مختصری از تفکرات دو اندیشمند درباره وجود را بررسی و ارائه نمائیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 155 تا 178

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین وجودی اصل امتناع تناقض

نویسنده:

محمد بنیانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تناقض منطقی , تناقض وجودی , اصل امتناع تناقض , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود , اصالت وجود , عدم , بداهت وجود (مفهوم وجود) , شناخت حضوری وجود , سفسطه , کاربرد های اصل تناقض , معقول ثانی منطقی , سوژه , درک عدم , انتزاع مفهوم عدم , مفاهیم بدیهی , احکام تقابل , درک وجود رابط ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

در باب جنبه‌‌های منطقی اصل امتناع تناقض بحث‌های فراوانی مطرح شده است. به نظر می‌رسد حصر توجه به زوایای منطقی و عدم تبیین وجودی از اصل امتناع تناقض سبب تبدیل شدن آن به مسأله‌ای صرفاً منطقی گردیده که نقش آن در گزاره‌‌های فلسفی بیشتر به صورت غیر مستقیم و بالقوه نمایان می‌شود، در حالی که با تبیین وجودی نحوه‌ی شکل‌گیری این اصل بنیادین، علاوه بر تأمین جنبه‌ی هستی‌شناختی اصل امتناع تناقض، در پی توجیه ریشه و مبنای منطقی این اصل، می‌توان جایگاه فلسفی آن را نیز تغییر داد. تبیین وجودی اصل امتناع تناقض ناظر به تبیین دو طرف آن، یعنی وجود و عدم و هم‌چنین به منزله‌ی فاعل شناسا است که در نهایت، منجر به شکل‌گیری اصل امتناع تناقض در ساحت وجودی فاعل شناسا می‌گردد و بر این اساس، فاعل شناسا همه چیز را از دروازه‌ی امتناع تناقض فلسفی می‌نگرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 69 تا 84

مشخصات اثر

ثبت نظر