جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
اتصال نفس به عقل فعال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
عنوان :
بررسى فرایند استکمال نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علیرضا اسعدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استکمال نفس
,
علم النفس ملاصدرا
,
استکمال علمی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
سعادت و شقاوت ,
اتحاد عاقل و معقول ,
حرکت اشتدادی نفس ,
حرکت مجردات ,
اشتداد جوهری ,
سعادت عظمی ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
غایت عقل نظری ,
سعادت قوای نفس ,
سعادت در حکمت متعالیه ,
نسبت تصورات عقلی به نفس ,
قیام صدوری صور نفسانی ,
اندماک نفوس جزئی در عقل فعال ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
استکمال نفس از دیدگاه دین و فلسفه امرى پذیرفته شده است. آنچه در این میان بحث انگیز است، چگونگى استکمال نفس مجرد است. در فلسفه، علم و عمل را از عوامل استکمال نفس مى شمارند؛ اما پرسش این است که این دو چگونه به استکمال نفس مى انجامند. افزون بر این آیا استکمال نفس پس از مرگ نیز ادامه مى یابد؟ و اگر آرى چگونه؟ این مقاله در پى تبیین فرایند استکمال نفس از دیدگاه ملّاصدرا و پاسخ به پرسش هاى پیش گفته است. در این مقاله براى پاسخ به این پرسش ها ربط و نسبت صور معقول با نفس و نیز کیفیت ارتباط نفس با عقل فعال بررسى شده است. ملّاصدرا در نحوه استکمال نفوس پس از مرگ، چگونگى استکمال اقسام نفوس را بررسى کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 113
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى عقل و عقلانیت و خودبسندگى آن از منظر فلاسفه با رویکرد پاسخ گویى به شبهات مخالفان فلسفه
نویسنده:
محمد سربخشى، علیرضا تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلگرایی
,
عقلانیت فلسفی
,
خودبسندگی عقل
,
عقل شرعی
,
عقل و دین
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
اختلاف تشکیکی ,
حرکت جوهری ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
زندگی عقلانی ,
عقل هیولانی ,
خصوصیات عالم عقل ,
جمع عقل و دین ,
وحی ,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه) ,
عالم عقل ,
مراتب عقل ,
تجرد عقل ,
عقلانیت مشائی ,
انکار فلسفه ,
عقل در حکمت متعالیه ,
شهود حقایق عقلی ,
نیاز به وحی ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
تقابل عقل فلسفى با عقل دینى و انکار عقلانیت فلسفى ازجمله مطالب جدیدى است که امروزه برخى نویسندگان در حوزه اندیشه دینى بدان مى پردازند. خودبسندگى عقل فلسفى و گرفتارى آن در چنگال قواعد فلسفه یونان باستان شبهات دیگرى هستند که در برابر گرایش به فلسفه پدید آمده اند. عدم درک صحیح معناى عقل و عقلانیت در فلسفه اسلامى و آشنایى نابسنده با اندیشه هاى ناب این فلسفه اصلى ترین دلیل چنین برداشت ها و نسبت هایى است. مقاله پیش رو با بازکاوى معناى این واژه ها در متون اصیل فلسفه اسلامى، درصدد پاسخ گویى به اشکالات و شبهات مزبور است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 82
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شیخ اشراق و مسئله وجود ذهنى
نویسنده:
فاطمه حسینى مجرد، رضا اکبریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
صور معقوله
,
علم اشراقی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
نظریه شَبَح ,
حقیقت علم ,
اثبات وجود ذهنی ,
شبهه عرض بودن جوهر در وجود ذهنی ,
زیادت وجود بر ماهیت ,
معرفت شناسی مشائی ,
رابطه عالم و معلوم ,
رابطه اضافی عالم و معلوم ,
حضور ماهیت معلوم در ذهن ,
ثنویت ذهن و عین ,
عینیت تجرد و تعقل ,
معرفت شناسی سهروردی ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شیخ اشراق از موافقان نظریه وجود ذهنى است و براى اثبات آن برهان اقامه کرده است. او به تمایز عالم ذهن و عین و وجود صور معقوله در ذهن اذعان مى کند، اما ملاک ادراک و تعقل از نظر وى صورت معقوله نیست. ادراک حقایق از نظر سهروردى با شهود مستقیم و بى واسطه نفس حاصل مى شود که او آن را علم اشراقى مى نامد. پس ملاک ادراک از نظر او علم اشراقى نفس است؛ و صورت معقوله که همراه با علم اشراقى در ذهن حاصل مى شود و به عقیده شیخ اشراق وجودى مثالى دارد، تبعى و ثانوى به شمار مى آید. نفس با علم اشراقى به درک اشیا نایل مى شود و در این هنگام براساس برهان شیخ اشراق صورت شى ء در ذهن وجود پیدا مى کند. بنابراین اعتقاد سهروردى به وجود ذهنى با علم اشراقى ناسازگار نبوده، قابل جمع است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسى تطبیقى ـ انتقادى اتحاد نفس با عقل فعال در فلسفه اسلامى
نویسنده:
مهدى عبداللهی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
نفس آدمی
,
اتصال نفس به عقل فعال
,
استکمال نفس
,
عقل مستفاد
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
عالم عقول ,
عقل منفعل ,
کمال نهایی نفس ,
علم النفس ملاصدرا ,
افاضه صور علمی ,
استحاله اتحاد دو موجود ,
وحدت علت فاعلی و غایی انسان ,
وجود فی نفسه عقل فعال ,
وجود فی انفسنای عقل فعال ,
امتناع تبدل انواع ,
حدوث عقل فعال ,
تعدد عقل فعال ,
اتحاد مجردات ,
عامل کثرت افراد نوع ,
تبدل ذاتی نفس به عقل فعال ,
عامل کثرت انواع ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
عقل فعال افزون بر اینکه علت فاعلى و مدبر جهان مادى است، به منزله مخزن صورت هاى عقلى، آنها را به نفس انسانى افاضه مى کند. فیلسوفان مشائى و اشراقى به پیروى از ابن سینا با نفى اتحاد نفس با عقل فعال معتقد بودند دریافت صورت هاى عقلى، تنها با ارتباط نفس با عقل فعال حاصل مى شود. با این حال صدرالمتألهین در دو مسئله از اتحاد نفس با عقل فعال دفاع کرده، اشکالات ابن سینا را پاسخ مى دهد. نگارنده نخست با کمک گرفتن از سخنان صدرالمتألهین اشکالات فیلسوفان پیشین بر اتحاد نفس با عقل فعال را پاسخ گفته و سپس دیدگاه وى را تبیین کرده است. نگارنده بر دیدگاه صدرالمتألهین در موضع نخست، یعنى اتحاد نفس با عقل فعال در ادراک عقلى انتقاد دارد و ادعاى اتحاد نفس با عقل فعال از ابتداى پیدایش ادراک عقلى را ناتمام مى داند. نفس تنها پس از طى مراتب اشتداد جوهرى به اتحاد با عقل فعال دست مى یابد که همان موضع دوم مدعاى صدرالمتألهین است. مقصود از این اتحاد نیز، استکمال ذاتى نفس و تبدل آن به عقل است. به اعتقاد نگارنده در اینجا نیز پرسشى مهم پیشاروى صدرالمتألهین است که اگر چند نفر از انسان ها به مرتبه اتحاد با عقل فعال دست یافتند، آیا باید معتقد به کثرت عددى عقل فعال باشیم؛ درحالى که صدرالمتألهین معتقد است که «هر عقلى نوع منحصر به فرد است» نگارنده این قاعده را نیز داراى اشکال مى داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تفسیر نفس الامر به نفس الشىء
نویسنده:
اکبر فایدئى، ناصرالرضا ضیائى نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معنای نفس الامر
,
صدق و کذب
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
نفس الشیء
کلیدواژههای فرعی :
علم الهی ,
عقل فعال ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
وجود رابط ,
حکم ,
افاضه صور معقول ,
صور علمی ,
خارج ,
مطابقت قضیه با ذهن ,
حکم ذهنی بر امور ذهنی ,
اتصاف به امور عدمی ,
نسبت حکمیه ذهنی ,
نفس الامر قضایای کاذب ,
نفسیت امور عدمی ,
انتساب صور کاذب به عقل فعال ,
مطابقت نسبت حکمیه و خارجیه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
چکیده :
کهن ترین نظریه درباره ماهیت صدق و کذب، نظریه مطابقت صدق ارسطویى یا تعریف حقیقت و صدق قضایا به سازگارى آن با واقع است که فلاسفه مسلمان، معیار صدق و کذب را براساس همین نظریه توجیه، و از واقع قضایا به «نفس الامر» تعبیر کرده اند. تعریف حقیقت و صدق قضایا به مطابقت با «نفس الامر» در میان حکماى اسلامى، موجب پیدایش این اشکال شده است که دیده اند انطباق این تعریف درباره قضایاى ذهنیه و حقیقیه ناموجه جلوه مى کند؛ ازاین رو در پى آن بوده اند که با تحلیل مفهوم «نفس الامر»، نحوه صدق قضایاى مختلف را با واقع نشان دهند. ایشان در تحلیل مفهوم «نفس الامر» و انطباق آن بر انواع قضایا، تفاسیر مختلفى آورده اند که ازجمله تفسیر «نفس الامر» به «عقل فعال»، «واقعیه کل شى ء بحسبه» و... که مشهورترین آن آرا، تفسیر «نفس الامر» به «نفسى الشى ء» یا «شى ء فى حد ذاته» است؛ و نوشتار حاضر به توضیح و بررسى آن مى پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش معرفتی عقل فعال و تأثیر آن بر مُثل نزد ابن سینا
نویسنده:
احمد عابدی، معصومه شمشیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
عقل فعال
,
تجرید عقل
,
افاضه صور
,
ابن سینا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
ادراک عقلی ,
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
وجودشناسی ,
عالم ماده ,
قوه و فعلیت ,
اعداد ,
رابطه مثل و عالم محسوس ,
ادراک عقلی ,
ماهیت ادراک ,
علم النفس ,
مراتب عقل ,
براهین اثبات عقل فعال ,
برهان قوه و فعل ,
برهان ذهول ,
برهان اولیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارسطو در تقابل با جایگاه معرفت شناسی مُثل، به طرح نظریه عقل فعال پرداخت. مشاییان بعد از ارسطو برداشتهای متعددی از عقل فعال نموده اند. ابن سینا عقل فعال را موجودی مجرد و مستقل از نفس معرفی نمود که در سلسله عقول در مرتبه آخر قرار دارد و صور عینی و علمی را به عالم ماده و نفوس افاضه می کند. عقل فعال صور ادراکی را به نفوس مستعد افاضه می کند، یعنی نفوسی که بواسطه طی مراتب تجرید حسی و خیالی و عقلی آماده پذیرش افاضه عقل فعال باشند. اما بعضی مبانی فکری ابن سینا مثل رابطه طولی میان مراتب ادراک، عرض انگاشتن علم، انکار اتحاد عاقل و معقول و نفی حرکت جوهری با این رویکرد معرفتی تقابل دارند و ناقض تجریدند، لذا معرفت چیزی جز افاضه عقل فعال نیست. لازمه این سخن، پذیرش وجود معقولات به نحو مستقل نزد عقل فعال و به تعبیری پذیرش مثل در بعد معرفتی است که محل انکار ابن سینا است. بنابراین عقل فعال ارسطو که در تقابل با مُثل شکل گرفته بود، در ادامه مسیر فلسفه دوباره به دامن نظریه مثل باز می گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 115 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت کمال عقلانی (اتحاد با عقل فعال) با کمالات اخلاقی از نظر ملاصدرا
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، عظیمه پورافغان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
سعادت
,
عقل عملی
,
کمال عقلی
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
اتحاد عاقل و معقول ,
غایت آدمی ,
غایت خلقت ,
معقول ثانی ,
عقل هیولانی ,
حقیقت علم ,
انواع ادراک ,
وجودی بودن کمال ,
رابطه لذت و کمال ,
تکامل ادراک ,
وجودی بودن علم ,
تجرد ادراکات ,
بساطت عقل فعال ,
برتری کمال عقلی بر کمال حسی ,
هدف اصلی عبادات ,
صفای قلب ,
ادراک از دیدگاه ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نقش علم و عمل در رسیدن انسان به کمال و سعادت حقیقی، ازجمله مباحث قابل تأمل است که در نظام فکری ملاصدرا جایگاه ویژه ای دارد. عبارات صدرالمتألهین، نشان می دهد که غایت آفرینش، وصول انسان به مرحله کمال عقلانی و مرتبه عقل مستفاد است که اتحاد با عقل فعال را در بر دارد و عقل عملی ممد و زمینه ساز آن است. در حالی که با تعمق در مجموعه نظام تفکر صدرایی و با نگرش به مبانی ایشان، به نظر می رسد این دو یک هویت واحده هستند که نفس انسان در حرکت جوهری، به طی مراحل آن ها، متناظر با یک دیگر می پردازد به گونه ای که به تلازم و اتحاد معرفت و فضیلت می توان اذعان کرد. در مجموع، اهمیت و ارتباط دو سویه هر کدام از دو جنبه غیر قابل انکار است و هیچ یک به تنهایی قادر به ایصال انسان به سعادت حقیقی نیستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 43 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اهداف و روش های تربیت سینوی مبتنی بر فرایند ادراک
نویسنده:
کمال نصرتی هشی، رضا علی نوروزی، زهره متقی، مهرنوش امینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اهداف تربیت
,
روش تربیت
,
تربیت
,
انواع ادراک
,
مبنای ادراک
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
عقل عملی ,
نفس حیوانی ,
نفس نباتی ,
علم نفس ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
ادراک کلیات ,
راه کشف و شهود ,
حقیقت نفس انسانی ,
مراتب عقل ,
زمینه فلسفی تربیت ,
قرب الهی ,
فلسفه مشاء ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
درجات نفس ,
فعال کردن حواس ,
رابطه حافظه و تربیت ,
آموزش جستجوگرانه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش، که با رویکرد کیفی و با روش توصیفی استنتاجی صورت گرفته است، این است که مبانی ادراک و اقسام آن از منظر ابن سینا و پیامدهای تربیتی آن را بازشناسی کند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در فلسفه ابن سینا نفس جایگاه والایی دارد و مبنای ادراک شناخته می شود. همچنین، بعد از بحث در باب ادراک و تعریف و معرفی انواع و مراتب آن، به دلالت های تربیتی به ویژه در بعد اهداف و روش با توجه به مبانی ادراک می پردازیم و خواهیم دیدکه طبق پژوهش حاضر، هدف نهایی در نظام تعلیم و تربیت سینوی رسیدن به سعادت «نزدیکی به خداوند» است ولی دست یافتن به چنین هدفی، نیازمند رسیدن به اهداف فرعی ای چون رشد و تکامل قوای حسی، تخیلی، عقلی و در نهایت ادراکات شهودی است؛ لذا پژوهش حاضر به کارگیری فعال حواس، حفظ و به خاطر سپردن، جهت دهی تخیل و خلاقیت، سیر عقلانی، آموزش های جست وجوگرایانه و تقویت فکر و اندیشه، شهود یا مشاهده حضوری و باطنی (حدس) و روش های تلفیقی را به عنوان روش تربیت معرفی می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
شأن انگیزشی عقل در حدیث
نویسنده:
محمدحسین رجائی، محمود موسوی، هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
عقل و دین
,
عقل و ایمان
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
,
شأن انگیزشی عقل
,
شأن ادراکی عقل
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح عقلی ,
نفس آدمی ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
عقلانیت شیعی ,
صبر ,
عبودیت ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
اعتبار عقل ,
جنود عقل و جهل ,
جحود کردن ,
رابطه عقل نظری و عملی ,
عقل فطری ,
فعلیت عملی عقل ,
مبدئیت نفس نسبت به افعال ,
وظیفه عقل عملی ,
مدرکات عقل عملی ,
عقل روحانی ,
روایات شأن عملی عقل ,
اطاعت عقل از خداوند ,
جهل در روایات ,
اوصاف عقل در روایات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از نگاه منابع دینی، عقل جایگاهی ارزشی دارد. شئون ارزشی عقل هم شامل دریافت و نیل به حقایق امور و ادراکات شایسته و بایسته است، که شان علمی و ادراکی یا به تعبیری عقل نظری خوانده میشود، و هم شامل بعث و تحریک عقل و نقش آن در امامت و اداره امور نفوس و ابدان مادی و مثالی موجود در انسان و تدبیر ادراکات و تحریکات نفوس و ابدان و، در پی آن، اراده و صدور فعل ادراکی و تحریکی از نفوس و ابدان است، که شان تحریکی و انگیزشی یا به تعبیری عقل عملی خوانده میشود. لازمه فعلیت شان ارزشی عقل در انسان تعلق گوهر عقل به انسان و تعبیه آن در فطرت اوست. عقل فطری تا به وجود انسان تعلق نگیرد (مرتبه آدمیت و وجه تمایز آن با حیوان) و بر نفوس و ابدان موجود در فطرت او اشراف و سلطه فعلی نیابد قوا و جنودش به فعلیت نرسیده، تکمیل نمیگردد (مرتبه انسانیّت با درجات آن). افعال و قوای ادراکی و تحریکی نفوس و ابدان تحت امامت و امارت و سلطنت و اداره و تدبیر عقل از بند قوا و جنود جهل و افعال جاهلانه متعلق به نفوس و ابدان به سبب محدودیتهای ابدان مادی و مثالی و نفوس نباتی و حیوانی، و اقتضائات آنها، از جمله امارت و سلطنت هواها و خواستههای نفس امّاره حیوانی، رهایی مییابند و به قوای عقل و افعال ادراکی و تحریکی عقلانی مبدّل میشوند. افعال ادراکی و تحریکی قوا و جنود عقل نیز قلب حیوانی را تحت تأثیر قرار داده، ادراکات و تحریکات حیوانی و امیال نازل را به ادراکات و تحریکات انسانی و امیال عالی و گرایشها و رانش های متعالی تبدیل میسازند و قلب حیوانی را به قلب انسانی تغییر میدهند؛ همانگونه که در صورت سلطه نفس بر عقل، قوا و افعال عقلانی و انسانی به قوا و افعال جهلانی و حیوانی و شیطانی تبدیل میشوند و عقل در سایه آن، تغییر ماهیت داده، به دها و نکرا تبدیل میگردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفسر معیار در قرآن پژوهی ملاصدرا
نویسنده:
محمد حسن صانعی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
ملاصدرا
,
حدس شدید
,
وحی
,
تفسیر قرآن
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر قرآن
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
تفسیر عرفانی ,
عقل فعال ,
حضور قلب ,
اتصال نفس به عقل فعال ,
مراتب کمال انسانی ,
لمعة اشراقیة ,
هدایة عقلیة ,
تفسیر ادبی قرآن ,
نفس مفسر ,
حدس ,
مواجهه مفسر با خداوند ,
علوم آیات ,
مراحل مواجهه با قرآن ,
قرآن ,
ابن سینا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اندیشمندان اسلامی؛ از فقها و متکلمان گرفته تا حکما و عرفا، توجه ویژه به آیات قرآنی داشته و هر کدام به قدر توان خود و با تکیه بر معارف و مبانی علوم تخصصی خود به تفسیر کلام الهی پرداخته و متون تفسیری گران قدر و مختلفی را نگاشته اند. اختلاف موجود ریشه در تعریف متفاوت آنان از تفسیر صحیح و معیار دارد. ملاصدرا به عنوان بنیانگذار مکتب فلسفی حکمت متعالیه نیز با تکیه بر دو مشرب مشائی و اشراقی تفسیر قرآن کریم نگاشته است. این مقاله بر آن است تا تبیین ملاصدرا از تفسیر صحیح و مفسر معیار را استخراج نماید. وی در قرآن پژوهی خود بر این باور است که مفسر با تکیه بر استدلال و برهان عقلانی از یک طرف و بهره گیری از مجاهدات نفسانی و اشراقات قلبی می تواند به ملکوت و غیب الهی متصل شود و اشارات عرشی و فیوضات ربانی را در آیینه قلب خود مشاهده کند و به مرتبه مکاشفه و رسوخ در علم برسد و معانی آیات الهی را دریافت کند. این دو مقوله در متن تفسیر ملاصدرا با تعبیر «هدایة عقلیة» و «لمعة اشراقیة» بیان شده اند. وی معتقد است که نفس مفسر قرآن با گذر از قوه فکر و مجهز شدن به قوه حدس و سپس با شدت در قوه حدس می تواند به مدارج بالاتری از قوا دست یازد؛ قوه ای که در نوع کمالی آن قوه قدسیه نامیده می شود. ملاصدرا شدت در حدس و قوه قدسیه را علاوه بر نفس شریف انبیاء علیهم السلام برای مفسران غیر نبی -به شرط مواظبت از نفس و رفع موانع و حجاب های نفسانی و اشتعال کبریت نفس به انوار ملکوتی- نیز قائل است. وی تفسیر خود را محصول چنین فرآیندی و فیوضات ربانی بر قلب خودش می داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 111
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 22
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید