جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بر خلاف برداشت استاتیکی کلاسیک از کلمه که آن را «وسیله تعبیر» می شناسد و به این شکل ویژگی تحرک و پویایی را از آن سلب می کند در نظریه نوین ادبی کلمه تاب آن را دارد که انعکاس معنایی چند بعدی و ژرف و غریب باشد و اندیشه یا رویایی زنده را ترسیم کند.

یکی از راههای نشان دادن گرایشهای غالب در زبانها استفاده از سلسله مراتب رده شناسی است. سلسله مراتب رده شناسی در چهار دهه اخیر، بسیار مورد توجه قرار گرفته و حوزه های زبانی متفاوت را تحت پوشش قرار داده است. اما دو حوزه ای که بیشتر مورد توجه بوده حوزه آوایی و حوزه نحو است. رده شناسی آرایش واژه ها بیش از سه دهه نیست که محور توجه رده شناسان دنیا قرار گرفته و در این مدت کوتاه، کارهای فراوانی دراین زمینه ارائه شده است.

در این مقاله، سعی شده با توجه به اهمیت روزافزون گسترش زبان فارسی در کشورهای دیگر، مسایل و مشکلاتی که در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان است، مشخص و راهکارهایی برای رفع این مشکلات ارائه گردد. برای نیل به این هدف، نخست تعریف واژه های آموزش، یادگیری و تدریس، سپس عوامل دخیل در فرآیند آموزش و اینکه کدامیک از آنها از اهمیت بیشتری برخوردارند بیان شده است. سپس با توجه به عوامل اصلی تدریس، یعنی: زبان آموزان، مواد درسی و معلم؛ مشخص شد آیا در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، به این عوامل توجه لازم می شود و از نظر علوم زبان شناسی و تعلیم و تربیت، این سه عامل در فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، در مسیر علمی خود پیش می روند یا خیر؟ با استفاده از نظرات صاحبنظران در علم تعلیم و تربیت، تجربه تدریس به خارجیان، آموزش در موسسه بریتیش کانسل انگلستان و مشاهده مکرر آموزش زبان خارجی در چند مدرسه اکراین؛ 22 مورد از مواردی که می تواند مدرس را در امر تدریس زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، یاری دهد، بیان شده و سرانجام، برای هر چه بهتر شدن فرآیند آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

در زبان فارسی آرایش جمله از انعطاف پذیری نسبی برخوردار است. با وجود این در بسیاری از مطالعات مربوط به ساخت جمله، آرایش بنیادین سازه ها در این زبان به صورت فاعل – مفعول – فعل (SOV) معرفی شده است. علیرغم این توافق عام در خصوص آرایش بنیادین جمله در زبان فارسی در ارتباط با آرایش گروههای نحوی در ساخت جمله های دومفعولی این زبان بین زبان شناسان حداقل در حوزه مطالعات مبتنی بر چهارچوب نظری حاکمیت و مرجع گزینی اختلاف نظر وجود دارد. چگونگی اختصاص حالت دستوری در ساختهای دومفعولی زبان فارسی نشان می دهد که مفعول صریح در جایگاه خواهر فعل بدون تیره تولید می شود و در همان جایگاه حالت دستوری و نقش تتای (Theta role) خود را از طریق فعل دریافت می کند. با وجود این در صورتی که مفعول صریح از ویژگی [+ مشخص] برخوردار باشد در سطح ر ـ ساخت (تقریبا همان روساخت در چهارچوب دستور گشتاری قبل از نظریه حاکمیت و مرجع گزینی) به جایگاه مشخص گروه فعلی (Spec VP) انتقال می یابد تا حالت دستوری واگذار شده به آن تحت حاکمیت عنصر صرفی (INFL) مورد بازبینی قرار گیرد. در این ارتباط، شواهدی از نحوه به کارگیری مخل (Parasitic gap) روابط مرجع گزینی و افعال مرکب در جمله های زبان فارسی ارائه نموده و نشان خواهیم داد که اختصاص حالت دستوری در ساختهای دومفعولی زبان فارسی با پیشنهاد دو جایگاه متفاوت برای مفعول صریح در سطح ر ـ ساخت قابل توجیه است: