جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

به‌رغم وجود نظریه مشهور پراکنده بودن و عدم تناسب آیات سوره مبارکه بقره، قرائت مستمر و متدبرانه این سوره به‌‌عنوان بزرگ‌ترین سوره قرآن کریم و دیگر سوره‌های قرآن کریم تردیدی برای مخاطبین قرآن باقی نمی‌گذارد که نه تنها همه آیات سوره از ارتباط لفظی و محتوایی عمیقی برخوردارند، بلکه پیرامون یک موضوع محوری به‌گونه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند که با‌توجه به فضای نزول سوره بتوانند مسایل موجود جامعه در زمان و فضای نزول سوره را از ابعاد مختلف بررسی و حتی راه‌کارهایی ماندگار نیز ارائه دهند.موضوع محوری سوره مبارکه بقره «بیان الگوی سبک زندگی توحیدی با چشم‌انداز خلیفه‌ الهی شدن انسان‌ها در زمین» است که ضمن بررسی اتصالات لفظی و نیز آیات هم‌جوار، دسته آیات آن مشخص و به کمک قرینه‌های متعدد، همچون مشخصات ظاهری سوره مانند نام‌های سوره، ترتیب نزول سوره، جایگاه سوره در چینش کنونی قرآن، روایات فضیلت تلاوت و نیز فضای نزول سوره، قراین منتج‌به این موضوع از بیش‌از پانزده تفسیر شیعه و سنی که با نگاه سیاقی نگارش یافته بودند استخراج شده است.

«درآمدی بر تفسیر قرآن اصول و مقدمات»، اثری تخصصی در حوزه تبیین برخی مبانی، قواعد و اقسام تفسیر قرآن نظیر تفسیر موضوعی و ترتیبی است که مباحث آن در 16 سر فصل آموزشی تدوین شده‌اند.

شفاهی و مکتوب شامل پنج مقاله درباره نقل شفاهی و مکتوب حدیث در سنت اسلامی، در سده‌های نخستین است. موضوع اصلی کتاب حاضر چگونگی نقل دانش در نخستین سده‌های اسلامی است که با مساله مهم وثاقت منابع حدیثی، تفسیری و تاریخی مسلمانان پیوند می‌یابد. گریگر شولر (متولد 1944)، استاد آلمانی مطالعات اسلامی دانشگاه بازل سوییس، در پنج مقاله گردآمده در این کتاب به این موضوع مهم و به‌طور خاص نقل شفاهی و مکتوب حدیث در نخستین سده‌های اسلامی پرداخته است. نویسنده با مطالعه سنت ادب عربی و بهره‌گیری از برخی مفاهیم مشابه در سنت فلسفی یونان و سنت دینی یهود به بازنگری و ارزیابی دقیق دیدگاه‌های مختلف در این‌باره پرداخته و نظریه‌ای ارائه کرده است تا برخی دیدگاه‌های به‌ظاهر متضاد را به هم نزدیک کند. این کتاب که حاوی ترجمه فارسی مهم‌ترین نتایج تحقیقات شولر است، چشم‌اندازی نو و اطلاعاتی سودمند را پیش روی پژوهشگران و علاقه‌مندان مطالعات اسلامی قرار می‌دهد.

این کتاب فهرست تفصیلی کتب و مقالات قرآنی انتشار یافته به یکی از زبان‌های اروپایی (انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیولی، ایتالیایی، هلندی و لاتینی) را طی پنج قرن گذشته و در فاصله سال‌های 1500 تا 2012 میلادی ارائه می‌دهد. متن کتاب حاوی 9000 مدخل قرآنی و تفسیری همراه با ترجمه عناوین و نمایه تفصیلی به‌زبان فارسی جمعاً در 1000 صفحه منتشر خواهد شد. به‌استثنای ترجمه‌های قرآن در زبان‌های اروپایی، در این اثر، کتاب‌ها و مقالات مرتبط با یکی از موضوعات زیر فهرست می‌شوند: کلیات و کتاب‌شناسی، علوم قرآنی (با تمامی شاخه‌ها از قبیل، وحی‌شناسی، تاریخ نزول، اسباب النزول، مکی و مدنی، نسخ، اعجاز، و غیره)، تاریخ‌قرآن، تفسیر‌پژوهی، مفسران و تاریخ تفسیر، مخطوطات کهن قرآنی، ترجمه‌پژوهی و مترجمان قرآن، واژگان قرآن، آیه‌پژوهی، سوره‌پژوهی، اَعلام و مفاهیم قرآن، قرآن‌پژوهان جهان، قرآن و چالش‌های عصر جدید، پژوهش‌های موضوعی در قرآن، نقد و بررسی آثار قرآنی خاورشناسان.

در این کتاب که برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته علوم‌حدیث، نگارش‌یافته‌ است؛ ریشه‌ها و عوامل پدیده «وضع» در احادیث تحت این عناوین، تحلیل و بررسی می‌شوند: شواهد وقوع وضع و علل گسترش آن، انگیزه سیاسی در وضع، انگیزه فرهنگی، انگیزه مالی و دنیوی، انگیزه خیرخواهانه، شیوه‌های وضع‌حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، تعبیر‌شناسی احادیث، تأثیر وضع بر فرهنگ اسلامی و کتاب‌شناسی وضع.

درباره دانش تفسیر در سنت یهودی‌‌-‌مسیحی آثار چندانی به‌زبان فارسی موجود نیست، از این‌رو تقویت ادبیات این موضوع برای جامعه علمی ما امری لازم و ضروری است. کتاب حاضر که ترجمه کتاب علم‌التفسیر است، به معرفی جامع تاریخچه، مکاتب و روش‌های تفسیری کتاب مقدس از آغاز پیدایش تا عصر حاضر پرداخته است. شناخت کتاب مقدس، تحولات تفسیری آن، گزارش و بررسی رویکردهای فلسفی، هرمنوتیکی، زبان‌شناختی، ادبی و بلاغی به تفسیر کتاب مقدس از جمله مباحث مطرح شده در کتاب است. افزون بر متخصصان، همه علاقه‌مندان دین‌پژوهی و تفسیر متون دینی، مخاطبان این اثر ارزشمند هستند.

مقاله حاضر نقدی است بر ترجمه قرآن کریم آقای ابوالقاسم پاینده که به خامه استاد فرزانه شهید مرتضی مطهری (ره) نگاشته شده است.

لام از نظر محمد عماره واپسین حلقه سلسله ادیان آسمانی است که در تجدید دین واحد الاهی تلاش کرده‌است. انسان، خلیفه خدا بر زمین ، نیز از ابزاری به‌نام «عقل» برای درک «کتاب وحی» که «سفر هستی» است بهره می‌جوید. محمد عماره بر این باور است که برای فهم اندیشه و پروژه محمد عابد جابری ناگزیر باید خاستگاه‌های معرفت‌شناختی و الگوها و پارادایم‌هایی که اندیشه وی از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد را درک کرد؛ زیرا روش جابری در فهم میراث به‌منزله اساس و نقطه عزیمت برای تجزیه و تحلیل اندیشه او تلقی می‌شود.