جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتاب که برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته علوم‌حدیث، نگارش‌یافته‌ است؛ ریشه‌ها و عوامل پدیده «وضع» در احادیث تحت این عناوین، تحلیل و بررسی می‌شوند: شواهد وقوع وضع و علل گسترش آن، انگیزه سیاسی در وضع، انگیزه فرهنگی، انگیزه مالی و دنیوی، انگیزه خیرخواهانه، شیوه‌های وضع‌حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، تعبیر‌شناسی احادیث، تأثیر وضع بر فرهنگ اسلامی و کتاب‌شناسی وضع.

جایگاه زن در جامعه از نگاه اسلام کجاست؟ قرآن معیار نهایی و موثق‌ترین مرجع موجود در میراث اندیشه اسلامی است؛ زیرا مسلمانان گرچه با برداشت‌های گوناگون به‌اتفاق آن‌را کلام خداوند می‌دانند که با هدف هدایت بشر به محمد (ص) وحی شده است. بنابراین، طبیعی است که بتوان از قرآن به‌مثابه سنجه‌ای در بررسی اسلامی‌بودن یا نبودن وضعیت زنان در جوامع فعلی مسلمانان یاد کرد.

شفاهی و مکتوب شامل پنج مقاله درباره نقل شفاهی و مکتوب حدیث در سنت اسلامی، در سده‌های نخستین است. موضوع اصلی کتاب حاضر چگونگی نقل دانش در نخستین سده‌های اسلامی است که با مساله مهم وثاقت منابع حدیثی، تفسیری و تاریخی مسلمانان پیوند می‌یابد. گریگر شولر (متولد 1944)، استاد آلمانی مطالعات اسلامی دانشگاه بازل سوییس، در پنج مقاله گردآمده در این کتاب به این موضوع مهم و به‌طور خاص نقل شفاهی و مکتوب حدیث در نخستین سده‌های اسلامی پرداخته است. نویسنده با مطالعه سنت ادب عربی و بهره‌گیری از برخی مفاهیم مشابه در سنت فلسفی یونان و سنت دینی یهود به بازنگری و ارزیابی دقیق دیدگاه‌های مختلف در این‌باره پرداخته و نظریه‌ای ارائه کرده است تا برخی دیدگاه‌های به‌ظاهر متضاد را به هم نزدیک کند. این کتاب که حاوی ترجمه فارسی مهم‌ترین نتایج تحقیقات شولر است، چشم‌اندازی نو و اطلاعاتی سودمند را پیش روی پژوهشگران و علاقه‌مندان مطالعات اسلامی قرار می‌دهد.

«درآمدی بر تفسیر قرآن اصول و مقدمات»، اثری تخصصی در حوزه تبیین برخی مبانی، قواعد و اقسام تفسیر قرآن نظیر تفسیر موضوعی و ترتیبی است که مباحث آن در 16 سر فصل آموزشی تدوین شده‌اند.

لام از نظر محمد عماره واپسین حلقه سلسله ادیان آسمانی است که در تجدید دین واحد الاهی تلاش کرده‌است. انسان، خلیفه خدا بر زمین ، نیز از ابزاری به‌نام «عقل» برای درک «کتاب وحی» که «سفر هستی» است بهره می‌جوید. محمد عماره بر این باور است که برای فهم اندیشه و پروژه محمد عابد جابری ناگزیر باید خاستگاه‌های معرفت‌شناختی و الگوها و پارادایم‌هایی که اندیشه وی از آن‌ها سرچشمه می‌گیرد را درک کرد؛ زیرا روش جابری در فهم میراث به‌منزله اساس و نقطه عزیمت برای تجزیه و تحلیل اندیشه او تلقی می‌شود.

به‌رغم وجود نظریه مشهور پراکنده بودن و عدم تناسب آیات سوره مبارکه بقره، قرائت مستمر و متدبرانه این سوره به‌‌عنوان بزرگ‌ترین سوره قرآن کریم و دیگر سوره‌های قرآن کریم تردیدی برای مخاطبین قرآن باقی نمی‌گذارد که نه تنها همه آیات سوره از ارتباط لفظی و محتوایی عمیقی برخوردارند، بلکه پیرامون یک موضوع محوری به‌گونه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند که با‌توجه به فضای نزول سوره بتوانند مسایل موجود جامعه در زمان و فضای نزول سوره را از ابعاد مختلف بررسی و حتی راه‌کارهایی ماندگار نیز ارائه دهند.موضوع محوری سوره مبارکه بقره «بیان الگوی سبک زندگی توحیدی با چشم‌انداز خلیفه‌ الهی شدن انسان‌ها در زمین» است که ضمن بررسی اتصالات لفظی و نیز آیات هم‌جوار، دسته آیات آن مشخص و به کمک قرینه‌های متعدد، همچون مشخصات ظاهری سوره مانند نام‌های سوره، ترتیب نزول سوره، جایگاه سوره در چینش کنونی قرآن، روایات فضیلت تلاوت و نیز فضای نزول سوره، قراین منتج‌به این موضوع از بیش‌از پانزده تفسیر شیعه و سنی که با نگاه سیاقی نگارش یافته بودند استخراج شده است.

ارزیابی احادیث منقول از معصومان از دغدغه‌های همیشگی عالمان شیعه بوده است. ایشان در ضمن نگاشته‌های خویش و به گاه بررسی‌های حدیث‌پژوهانه به این مهم می‌پرداختند. در این میان برخی از عالمان کتاب‌هایی با هدف اعتبارسنجی احادیث نگاشتند. آیت‌الله محمد آصف محسنی با نگارش معجم الأحادیث المعتبره در این شمار است. او با رویکردی سندمحور و با بررسی اتصال یا عدم اتصال سند، تمییز مشترکات و توحید مختلفات و واکاوی حال رجالی راویان، احادیث شیعه را در موضوعات و ابواب مختلف کاویده است. حاصل این کاوش، کتابی هشت‌جلدی با 71 کتاب، 3655 باب و 11520 حدیث معتبر السند است. گو اینکه ملاک او در یادکرد روایت‌ها اعتبار سند است، ولی به بررسی‌های فقه‌الحدیثی و نقد محتوایی احادیث نیز پرداخته است.

این کتاب فهرست تفصیلی کتب و مقالات قرآنی انتشار یافته به یکی از زبان‌های اروپایی (انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، اسپانیولی، ایتالیایی، هلندی و لاتینی) را طی پنج قرن گذشته و در فاصله سال‌های 1500 تا 2012 میلادی ارائه می‌دهد. متن کتاب حاوی 9000 مدخل قرآنی و تفسیری همراه با ترجمه عناوین و نمایه تفصیلی به‌زبان فارسی جمعاً در 1000 صفحه منتشر خواهد شد. به‌استثنای ترجمه‌های قرآن در زبان‌های اروپایی، در این اثر، کتاب‌ها و مقالات مرتبط با یکی از موضوعات زیر فهرست می‌شوند: کلیات و کتاب‌شناسی، علوم قرآنی (با تمامی شاخه‌ها از قبیل، وحی‌شناسی، تاریخ نزول، اسباب النزول، مکی و مدنی، نسخ، اعجاز، و غیره)، تاریخ‌قرآن، تفسیر‌پژوهی، مفسران و تاریخ تفسیر، مخطوطات کهن قرآنی، ترجمه‌پژوهی و مترجمان قرآن، واژگان قرآن، آیه‌پژوهی، سوره‌پژوهی، اَعلام و مفاهیم قرآن، قرآن‌پژوهان جهان، قرآن و چالش‌های عصر جدید، پژوهش‌های موضوعی در قرآن، نقد و بررسی آثار قرآنی خاورشناسان.