جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در مطالعه حاضر تلاش می کنیم تا تفاوت زنان در مناطق روستایی استان های مختلف کشور را در سطح باروری و نیز امکانات بهداشتی و پزشکی در حین باروری با توجه به رتبه متفاوت این مناطق در شاخص توسعه انسانی و جنسیتی در سال های عنوان شده را مطالعه کنیم. از آنجا که متغیرهای باروری بیانگر وضعیت خاص زنان است و اشکال و علل محرومیت ها و نیازهای غیرمشترک زنان مانع قرارگیری آن ها در یک گروه همگن با نیازهای یکسان می شود، دست یابی به اطلاعات تفکیکی در مورد گروه های مختلف زنان در درون هر یک از مناطق خیلی اهمیت دارد. در این مطالعه استدلال می کنیم که قرار گرفتن یک منطقه در گروه مناطق روستایی نمیتواند دلیلی بر همگونی و تشابه این مناطق باشد. نامتوازن بودن سطوح توسعه انسانی و جنسیتی در مناطق روستایی، انزوای جغرافیایی برخی از مناطق روستایی و شرایط متفاوت اقلیمی، جایگاه متفاوت آنها را در سطح باروری (محرومیت باروری) و شاخص میزان دسترسی به امکانات بهداشتی در حین حاملگی و پس از آن (بهره مندی باروری) را به دنبال دارد. تئوری های مورد توجه در این پژوهش شامل؛ تئوری های اقتصادی باروری، تئوری تعیین کننده های بلافصل و تئوری فرهنگی باروری است. در این پژوهش از روش اسنادی-آماری و به منظور تحلیل اطلاعات و روابط علی بین متغیرها از آزمون های آماری و ضرایب همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیونِ چندگانه و تحلیل خوشه ای و برای شاخص سازی از تحلیل عاملی استفاده میکنیم. نتایج این مطالعه نشان میدهد که بین سطوح توسعه انسانی و جنسیتی با سطح محرومیت باروری رابطه ای منفی و با سطح بهره مندی باروری رابطه ای مثبت و معنادار وجود دارد. گرچه از شدت رابطه در سال 1385 در مقایسه با 1375 کاسته شده، اما رابطه همچنان معنادار است. رابطه بین محرومیت و سطح بهره مندی باروری بیان گر آن است که یکی از دلایل کاهش سطح باروری در برخی مناطق، به خصوص در سال 1385، میتواند سطح بهره مندی باروری باشد؛ چون در هر کجا که زنان بیشتر به امکانات بهداشتی در حین حاملگی و پس از آن دسترسی دارند، تمایل به سطح باروری پایینتری را نشان میدهند.

درجامعه شناسی نظریه واحدی که بتواند در توضیح و تبیین مشارکت اجتماعی زنان بویژه در کشورهای درحال توسعه بکار گزفته شود کمتر یافت می شود. بنابراین چارچوب مفهومی خاصی برای این پژوهش طراحی شد. این مقاله بخشی از یافته های پژوهشی  را ارئه می کند که  با هدف بررسی میزان و عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی زنان در سطح شهر تهران انجام گرفته است.

مشارکت و توانمندسازی دو رکن به هم پیوسته در توسعه جوامع انسانی به شمار می روند. با توجه به رسالتی که مجله زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان) دنبال می کند، در این شماره نیر به واکاوی و تحلیل ابعاد مختلف مشارکت زنان در جامعه، نحوه ظهور، آثار و اثرات مترتب بر آن پرداخته شده است. پژوهش های ذی قیمتی که توسط نگارندگان این مقالات صورت گرفته، هر یک اطلاعات ارزشمندی را در خصوص این موضوع به دست می دهد.از آنجا که امروزه جامعه با تغییرات سریعی رو به رو است، مشارکت در همه قلمروهای آن نقش عمده ای دارد. این مشارکت در قلمروهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و غیره به طریقی اتفاق می افتد که از نزدیک به هم پیوسته اند و بدون یکی از آن ها، دیگر قلمروها ناکارآمد هستند.

نویسندگان قانون مدنی ایران در تدوین مقررات مربوط به حقوق خانواده، معمولا از آرا مشهور فقها امامیه پیروی کرده اند، این تبعیت در مواردی بدون ملاحظه نظرات مخالف در فقه و ارزیابی قوت و استحکام فقهی آنها صورت گرفته و سبب وضع مواد قانونی نامتعادلی شده است.از جمله این موارد ماده 1123 قانون مدنی است که به موجب آن قرن جذام، برص، افضا، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم از عیوب خاص زنان شمرده شده و در نتیجه موجبات برخورداری شوهر از حق فسخ نکاح را در این موارد فراهم ساخته است و در مقابل زن را از چنین حقی به جهت ابتلا شوهر به برخی از این بیماری ها که امکان ابتلا آن در زنان و مردان یکسان است (مانند برص و جذام) محروم کرده است. به نظر می رسد این نابرابری در حقوق زوجین در زمینه برخورداری از حق فسخ نکاح در این قبیل بیماری ها، غیرقابل توجیه است. در این مقاله سعی شده است تا با طرح دلایل و مستندات نظریه مشهور و نقد و بررسی آنها و نیز ارائه دیدگاه های مخالفین و ارزیابی آن، به نتایج منطقی و قابل قبولی برسیم.

این مقاله کوششی است برای نقد عام گرایی در مبانی معرفت شناختی علوم اجتماعی و کاربرد مفهوم عقلانیت در دوران مدرنیته، به گونه‏ای که این نقد به بازسازی این مبانی در فرآیند فهم استدلال و تولید دانش توسط نسل‏ها، جنسیت ها و ... کمک کند.

زنان ایرانی در دو دهه اخیر و به‌ واقع پس از انقلاب اسلامی در مقایسه با گذشته، به نیروی اجتماعی جدیدی در تحولات تبدیل شده‌اند و نقش‌ها و وظایف تازه‌ای را برعهده‌گرفته‌اند. نقش‌هایی که در گذشته یا به آنها واگذارنشده، یا در حوزه‌ای محدود بوده و یا از عدم آگاهی و بی‌میلی آنان ناشی‌شده‌است. این مقاله در پی آن است که با روش مشاهده مشارکتی میزان و نحوه حضور زنان را در عزاداری حسینی در تهران و در مقایسه با گذشته، به‌ویژه قبل از انقلاب اسلامی بررسی کند و درواقع به این پرسش پاسخ‌دهد که در اثر تغییرات صورت‌گرفته در دهه‌های اخیر در ساختار مراسم عزاداری حسینی، چه تحولی در نقش و جایگاه زنان در این عزاداری‌ها ایجادشده‌است. در ادبیات مربوط به زنان ایران به نقش زنان در حوزه‌های گوناگون  اجتماعی، اقتصادی و سیاسی پرداخته‌شده‌است. ولی با وجود اینکه مراسم دینی در ایران برای زنان، مشارکت عمده‌ای را به‌همراه داشته، در مطالعات علمی کمتر به آن توجه شده‌است. در واقع مقاله حاضر با مقایسه حضور زنان در عزاداری‌ها نشان می‌دهد، در گذشته مشارکت‌ زنان در عزاداری‌ها بیشتر جنبه حاشیه‌ای داشته و امروزه زنان نقش محوری و کانونی‌تری را به‌عهده‌گرفته‌اند و فعالیت‌های جدیدی در ساماندهی، مدیریت، طراحی و برنامه‌ریزی در اجرای مراسم عزاداری و نظارت بر نحوه عزاداری ایفا می‌کنند.

در سراسر جهان، سالانه، حوادث رانندگی موجب مرگ 1.200.000 نفر و آسیب دیدگی بیش از 50 میلیون نفر می شود. مطالعه دقیق تر نشان داده است که بیشترین راننده های حادثه دیده در ایران و سایر کشورها مرد هستند. پژوهش حاضر به منظور مقایسه عوامل روان شناختی موثر در تصادف های راننده های زن و مرد، روی 208 راننده تصادفی (18 نفر یا 8.7 درصد زن و 185 نفر یا 88.9 درصد مرد) و 201 راننده غیرتصادفی (20 نفر یا 10 درصد زن و 180 نفر یا 89.6 درصد مرد) انجام می شود. این رانندگان برای دریافت خسارت (تصادفی) یا تمدید بیمه نامه (غیرتصادفی) به طور تصادفی به مراکز بیمه مراجعه و به آزمون های دقت، پرخاش گری، شخصیت و زمان واکنش پاسخ دادند. نتایج مقایسه با استفاده از آزمون مقایسه میانگین گروه های مستقل (t) نشان داد که در کلیه عوامل روان شناختی فوق تفاوتی معنادار بین رانندگان زن تصادفی و غیرتصادفی و هم چنین بین رانندگان مرد و زن تصادفی (با بیش از 4 تصادف) نیست. اما مقایسه رانندگان مرد و زن غیرتصادفی (با سابقه بیش از 3 سال تصادف نکردن) نشان داد که این دو گروه در عوامل موقعیت اول و سوم دقت و خرده مقیاس خویشتن داری شخصیت دارای تفاوت معنادار هستند.

احساس امنیت، پیش نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب شده و با سطح پیشرفت جوامع در ارتباط است. آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش موثری در شناخت چالش ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و در جهت تقویت زیرساخت های آن عمل می نماید. لذا پژوهش حاضر درصدد است تا میزان احساس امنیت اجتماعی را در بین زنان و مردان ساکن شهر یزد مورد مقایسه قرار دهد. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای متناسب از 246 نفر از افراد ساکن شهر یزد گردآوری شده است. احساس امنیت اجتماعی در دوازده بعد امنیت جانی، امنیت مالی، امنیت اقتصادی، امنیت شغلی، امنیت اخلاقی، امنیت فرهنگی، امنیت عاطفی، امنیت احساسی، امنیت فکری، امنیت حقوقی، امنیت قضایی و امنیت نوامیس به تفکیک زنان و مردان سنجیده شده است. یافته های تحقیق گویای آن است که احساس امنیت جانی در زنان یزدی به طور معنی داری کمتر از مردان بوده؛ درحالی که احساس امنیت اقتصادی در مردان پایین تر از زنان است. در سایر ابعاد احساس امنیت اجتماعی تفاوت معنی داری بین زنان و مردان وجود ندارد.