جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به منظور مقایسه اثربخشی مشاوره گروهی بر اساس دو رویکرد واقعیت درمانی و فمینیستی بر تغییر هویت زنان سرپرست خانوار صورت گرفته است. در این پژوهش از روش تحقیق نیمه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون) و استفاده از دو گروه کنترل و شاهد بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) در شهر تهران بود که با روش نمونه گیری تصادفی، زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) منطقه 5 انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه بومی بحران هویت (ICQ) بوده است که از بین 80 نفر زن سرپرست خانوار، 42 نفر با روش همتاسازی هویت به صورت تصادفی انتخاب شدند و در سه گروه قرار گرفتند. 14 نفر در گروه آزمایش با رویکرد واقعیت درمانی، 14 نفر در گروه آزمایش با رویکرد فمینیستی (1 نفر ریزش مشاهده شد) و 14 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. جلسات مشاوره گروهی برای گروه واقعیت درمانی 9 جلسه و برای گروه مشاوره فمینیستی 10 جلسه تعیین و برگزار شد. پس از جمع آوری داده ها به منظور بررسی تاثیر مشاوره گروهی واقعیت درمانی و فمینیستی، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه اجرا و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که هر دو نوع مشاوره گروهی واقعیت درمانی و فمینیستی بر تغییر هویت زنان سرپرست خانوار تاثیرگذار بوده است، ولی تفاوت معناداری بین اثربخشی این دو رویکرد مشاهده نشد.

اضطراب ورزشی، یکی از متغیرهایی است که با عملکرد ورزشی ارتباط نزدیکی دارد و در موقعیت رقابت های ورزشی ظاهر می گردد. این تحقیق با لحاظ اهمیت تاثیر منفی اضطراب رقابتی بر عملکرد ورزشکاران به مقایسه اضطراب رقابتی دانشجویان فوتسالیست زن آماتور با دانشجویان فوتسالیست زن حرفه ای، و رابطه آن با اعتماد به نفس و عملکرد ورزشی آنها پرداخته است. جامعه آماری تحقیق تعداد 77 نفر دانشجوی فوتسالیست شرکت کننده در مسابقات دانشگاهی بود که تعداد 56 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی در گروه آماتور و تعداد 21 نفر از دانشجویان به صورت هدف دار در گروه حرفه ای قرار گرفتند. به منظور ارزیابی سطح اضطراب رقابتی نمونه ها از پرسشنامه اضطراب رقابتی-حالتی (CSAI-2) استفاده گردید. این پرسشنامه سه خرده مقیاس اضطراب ذهنی، اضطراب بدنی و اعتماد به نفس را با مقیاس ارزشی لیکرت ارزیابی می کند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها پس از استفاده از آزمون کالموگراف اسمیرنوف از آزمون t و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین اضطراب رقابتی (علائم بدنی، ذهنی و اعتماد به نفس) فوتسالیست های دانشگاهی و باشگاهی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین رابطه مستقیمی بین اضطراب رقابتی و عملکرد در فوتسالیست های زن مشاهده شد.

بازنمایی زنان در رسانه ها، یکی از مسائل مهم اجتماعی و فرهنگی به ویژه در رسانه ملی صداوسیما است. آگهی های بازرگانی در این رسانه به عنوان ژانر تلویزیونی، علاوه بر پیامی درباره کالا و خدمات، گفتمان ثانویه ای را درباره جامعه، فرهنگ و نقش های جنسیتی برمی سازد. هدف اصلی این مقاله بررسی قرائت ها و خوانش های زنان از آگهی های بازرگانی تلویزیون پیرامون بازنمایی نقش های جنسیتی از منظر مطالعات فرهنگی است. برای دست یابی به این هدف، از روش کیفی مصاحبه گروهی متمرکز، استفاده شده و سپس برداشت های مصاحبه شوندگان تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که آگهی های بازرگانی توجهی به تحولات فرهنگی- اجتماعی و تغییر نقش های جنسیتی در جامعه در جنبه های مختلف نداشته، بلکه بیانگر بازنمایی از وضعیت گروه حداقلی از زنان می باشد. در حال حاضر، گروه های مختلف زنان وارد گفتمان های مختلف شده اند و به تدریج وارد گفتمان های دیگر نیز خواهند شد. در صورت ادامه این روند از سوی گروه های مختلف زنان و عدم بازنمایی یا سوء بازنمایی از آنها در رسانه، مخاطبانی که خوانشی معارض با برنامه ها دارند، به بازاندیش ترین گروه ها تبدیل خواهند شد.

مساله زنان، از مسائل اساسی جامعه معاصر است که راه حل های متفاوتی را تجربه نموده است. درحالی که فمینیست های موج اول بر حقوق برابر با مردان تاکید می کردند و فمینیست های موج دوم بر تمایز و تفاوت زنان از مردان اصرار داشتند؛ فمینیست های نسل سوم تلاش نمودند هر دو سوی معمای دو وجهی برابری- تفاوت را حفظ نمایند. یکی از نظریه پردازان موج سوم فمینیستی آیریس مایون یانگ است که نظریه شهروندی متمایز را ارائه نمود. یانگ با بهره گیری از نظریه دمکراسی مشورتی هابرماس و نظریه فوکو درباره گروه های حاشیه ای و سرکوب شده، تلاش نمود گونه ای دمکراسی ارتباطی- مشارکتی را طرح کند که در آن زنان و سایر گروه های ستمدیده و محروم ضمن حفظ تفاوت های خود در عرصه عمومی، امکان مشارکت کامل و برابر با سایرین را بیابند. بر همین اساس، مقاله حاضر نظریه شهروندی متمایز یانگ را مورد بررسی و نقد قرار می دهد تا نشان دهد که این نظریه تا چه اندازه در ارائه یک راه حل بدیل برای مساله زنان و گروه های اجتماعی محروم و حاشیه ای موفق بوده است.

هدف این مقاله تحلیل تاثیر متغیر جنسیت بر مصرف رسانه ها و ترجیح و اولویت دادن برخی از این رسانه ها و محتواهای آنها در جامعه ایران است. مطالعاتی که در زمینه نسبت میان رسانه ها و جنسیت صورت گرفته است، بیشتر بر مباحثی همانند بازنمایی، تحلیل دریافت و ژانرهای مورد علاقه زنان پرداخته اند. به طورکلی، جنسیت نقش تعیین کننده ای در مصرف و استفاده از رسانه های گوناگون دارد و مطالعات مرتبط با نوع و محتواهای رسانه ای مورد استفاده از این منظر جایگاه ویژه ای در مطالعات ارتباطی دارد. بیشتر پژوهش های صورت گرفته درباره مصرف جنسیتی رسانه ها، بر زنان متمرکز شده اند؛ در اینجا نیز توجه به موضوع نسبت رسانه ها و جنسیت، با اولویت به زنان مورد توجه قرار گرفته است. به عبارت دیگر، مساله اصلی در اینجا این است که جنسیت در استفاده از رسانه های گوناگون با توجه به رضایتمندی های مختلفی که ایجاد می کنند تا چه میزان عاملی تعیین کننده محسوب می شود. یافته های این پژوهش حاکی از این است که در مجموع جنسیت - به استثنا رسانه نوین اینترنت، که همانند اکثر نقاط جهان تحت سلطه مردان قرار دارد- در نوع رسانه مورد استفاده در ایران عاملی تعیین کننده محسوب نمی شود که می تواند دال بر برابری جنسیتی در ایران، دست کم از منظر مصرف رسانه ای باشد.

سقط جنین عمدی یکی از معضلاتی است که برخی از زنان به دلایلی نظیر تنظیم خانواده، مخفی کردن روابط نامشروع، گریز از بارداری ناخواسته، تجاوز به عنف و ... به آن متوسل می شوند. تاثیرات جسمی و روحی سقط جنین بر زنانی که آن را تجربه می کنند و نیز شرایط فرهنگی و اجتماعی سقط، توجه به این مساله را آشکار می سازد. هدف تحقیق حاضر، بررسی عوامل اجتماعی موثر بر نگرش زنان باردار نسبت به سقط جنین عمدی است. روش پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری تحقیق، زنان در سن باروری شهر تهران (سال 1385) می باشند. حجم نمونه بر اساس فرمول 300 نفر برآورد گردیده است. روش نمونه گیری نیز سهمیه ای تعیین گردید. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای دینداری، نگرش اطرافیان نسبت به سقط جنین و طبقه اجتماعی متغیرهایی هستند که بیش از 26 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. کم رنگ شدن اعتقادات مذهبی و دینداری در میان زنان با افزایش نگرش مثبت به سقط جنین ارتباط مستقیم دارد. سایر متغیرها نظیر سن، تحصیلات و وضعیت شغلی با نگرش زنان باردار به سقط جنین عمدی رابطه ای ندارند.

چگونگی گذران اوقات فراغت بازتابی از سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر جامعه است. پژوهش حاضر تاثیر سرمایه فرهنگی را بر اوقات فراغت با بهره گیری از روش پیمایشی مورد بررسی قرار داده است. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه زنان ساکن شهرستان جویبار در دامنه سنی 64- 15 سال تشکیل می دهند. بر اساس نتایج آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385، مجموع کل زنان 15 تا 64 سال در شهرستان جویبار 25325 نفر بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، نمونه ای به حجم 378 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میانگین مشارکت زنان در اوقات فراغت فعال (1.91 از 4) بیشتر از مشارکت زنان در فراغت غیرفعال (1.3 از 4) است. میزان مشارکت زنان در فعالیت های فراغتی در جامعه مورد مطالعه پایین تر از حد متوسط است. نتیجه رگرسیون خطی چندمتغیره نشان می دهد که از میان سه بعد سرمایه فرهنگی، دو بعد (سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده) دارای تاثیر معنادار بر اوقات فراغت می باشند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت اشتغال زنان فارغ التحصیل آموزش عالی و عوامل جمعیتی اجتماعی موثر بر آن صورت گرفته است. در این مطالعه از روش تحلیل ثانویه داده های نمونه 2 درصدی سرشماری 1385 استفاده شده است. جامعه آماری، کلیه فارغ التحصیلان (آموزش عالی) زن و فعال 20 سال و بیش تر شهر تهران می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که زنان بیش تر در رشته علوم اجتماعی، بازرگانی و حقوق فارغ التحصیل شده اند. بیش از 90 درصد زنان شاغل، مزد و حقوق بگیر بخش عمومی و خصوصی هستند و کم تر از 10 درصد زنان فارغ التحصیل صاحب پست های مدیریتی می باشند. زنان بیش تر در بخش آموزش و بعد از آن در بخش بهداشت و مددکاری اجتماعی حضور دارند. نتایج تحلیل دومتغیره نشان داد که به جز متغیر مهاجرت اخیر، بین تمامی متغیرهای مستقل (سن، وضعیت تاهل، داشتن فرزند، تعداد فرزندان، سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و مهاجرت طول عمر) و میزان اشتغال زنان فارغ التحصیل آموزش عالی رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که احتمال اشتغال برای زنان فارغ التحصیل 49-35 ساله بیش از سایر گروه های سنی است. هم چنین زنان فارغ التحصیلی که طی ده سال گذشته (85-1375) مهاجرت به شهر تهران نداشته اند، از اشتغال بیشتری برخودار هستند. از نظر رشته تحصیلی، زنان فارغ التحصیل رشته علوم تربیتی در مقایسه با زنان فارغ التحصیل رشته های علوم انسانی و هنر اشتغال بالاتری دارند.

پژوهش حاضر بر آن است تا با سنجش رضایت مندی مورد نظر (انگیزه ها) و نیز رضایت مندی کسب شده از تماشای سریال های تلویزیونی در بین مخاطبان زن، رابطه احتمالی بین انگیزه ها و رضایت مندی را شناسایی نماید. این پژوهش به شیوه پیمایش انجام و داده ها از طریق پرسش نامه هم راه با مصاحبه جمع آوری شده است. پاسخ گویان پژوهش 383 نفر از زنان متاهل 54-20 ساله ساکن شهر اصفهان هستند. نتایج تحقیق نشان می دهد که قوی ترین انگیزه زنان برای تماشای سریال های تلویزیونی، کسب هویت شخصی است، در حالی که رضایت مندی حاصل از برقراری کنش متقابل اجتماعی، به عنوان قوی ترین میزان رضایت مندی کسب شده از تماشا را به خود اختصاص داده است. به نظر می رسد که زنان تمایل دارند تا از طریق تماشای سریال ها به تقویت ارزش های فرهنگی و مذهبی، کسب ارزش های مورد پسند جامعه، شناسایی و ارتقای جای گاه خود در عرصه های اجتماعی و خانوادگی و کشف واقعیت ها (معیارهای کسب هویت شخصی) بپردازند. گرچه قوی ترین انگیزه زنان برای تماشای سریال ها کسب هویت شخصی است، اما آن ها رضایت مندی اندکی از این بابت دارند. از این رو شاید بتوان چنین نتیجه گیری نمود که سریال های تلویزیونی برای زنان بیش از آنکه آگاهی دهنده و هویت بخش باشند، سرگرم کننده و ابزاری برای برقراری کنش متقابل اجتماعی با دیگران هستند.

یکی از انواع فضاهای عمومی شهر، فضاهای گذران اوقات فراغت می باشد. مهم ترین علت تفاوت فضاهای فراغتی در شهرهای اسلامی با سایر شهرها، تاکید دین اسلام بر مساله جنسیت در فضاهای عمومی و رعایت اصل تفکیک جنسیتی و تعیین شرایط و ضوابط خاص برای حضور زنان و مردان در این فضاهاست. تهران به عنوان مهم ترین کلان شهر ایران و پایتخت یک کشور اسلامی از گذشته تا کنون شاهد تغییرات زیادی در سیمای فضاهای فراغتی خود بوده است. در این مقاله با تکیه بر دو نوع روش تحقیق تاریخی و نیز روش تحقیق توصیفی-تحلیلی سیر تاریخی مساله جنسیت و فضاهای گذران اوقات فراغت زنان از زمان قاجاریه تا کنون در تاریخ شهر تهران بررسی گردد و نقش فرهنگ اسلام و ویژگی های تاریخی-سیاسی در تغییرات حضور زنان در فضاهای فراغتی شهر تهران از آن دوره تا کنون نشان داده شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فضاهای فراغتی شهر تهران بر اساس جنسیت، ازدوره قاجار تا دوره معاصر را می توان به سه دسته فضاهای فراغتی کاملا زنانه، فضاهای فراغتی کاملا مردانه و فضاهای فراغتی مردانه/زنانه تقسیم کرد. حضور زنان در هر کدام از این فضاهای فراغتی متفاوت از دیگری بوده است. بررسی ها نشان داد حضور زنان در فضاهای فراغتی که متعلق به هر دو جنس می باشد نسبت به گذشته بیشتر شده و در عین حال فضاهای فراغتی منحصر به یک جنس نیز در این دوره بازتولید شده اند که می توان به پارک بانوان، پارک های آبی، سالن های اجرای موسیقی منحصرا برای بانوان و استادیوم های ورزشی برای مردان اشاره کرد.