جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
مفاهيم نظری و مشاهدتی؛ واقع‌گروی يا ناواقع‌گروی
نویسنده:
محمد حسين‌زاده(يزدی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از پايه‌اي‌ترين مباحث دانش معرفت‌شناسي، بحث‌هاي ناظر به تصورات و مفاهيم است. در اين نوشتار در پي پژوهش درباره اين مسئله‌ايم که ويژگي‌هاي مفاهيم يا واژگان نظري (تئوريک) و نيز مفاهيم مشاهدتي چيست؟ آيا اصولاً مفاهيم نظري مفاهيمي حقيقي‌اند يا ـ مانند مفاهيم ساختگي همچون غول و پري دريايي و مفاهيم قراردادي و اعتباري ـ‌ غيرحقيقي؟ به بيان ديگر در ساحت مفاهيم نظري، واقع‌گرايي را بايد برگزيد يا ناواقع‌گرايي را؟ در گستره مفاهيم مشاهدتي چطور؟ سرانجام اينکه جايگاه اين دسته مفاهيم در نظام طبقه‌بندي مفاهيم يا تصورات کجاست؟ بي‌ترديد اين مبحث از مهم‌ترين و بنيادي‌ترين مباحث معرفت‌شناسي در ساحت مفاهيم يا تصورات است؛ مفاهيمي که گزاره‌ها، قوانين و نظريه‌هاي علمي از آنها سامان مي‌يابد. در اين پژوهش درباره چنين مشکلي کاوش مي‌کنيم و راه‌حل آن را پي مي‌گيريم.
صفحات :
از صفحه 53 تا 77
اعتبار عقل از راه عقل در دستگاه مبناگرایان؛ تبیین و ارزیابی
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مبناگروی با این معضل روبرو است که چگونه می‌توان معرفت و معرفت‌های عقلی را از راه منبع عقل ارزیابی کرد؟ بر اساس این اشکال، اعتبار عقل، خود از راه عقل اثبات می‌شود که این دوری آشکار است. در این نوشتار پس از تبیین و تقریر نقد پیش گفته، به بررسی و ارزیابی آن می‌پردازیم و با تأمل در تقریرهای اشکال به این نتیجه رهنمون می‌شویم که این اشکال، متوجه خود پایه‌ها و مبادی‌ و نه ابتنای گزاره‌های نظری بر مبادی بدیهی هستند. پیامد این کاوش ژرف و دشوار این است این گونه اشکالات شکاکانه را به دو گونه می‌توان پاسخ گفت: پاسخ‌هایی ویژه و پاسخ‌هایی عام. افزون بر ارائة پاسخ‌هایی ویژه با تمرکز بر معیار صدق و راه‌حل‌های اندیشمندان مسلمان در این مسأله، می‌توان پاسخ‌های نقضی وحلی عام بسیاری ارائه کرد که دسته‌ای از آن پاسخ‌ها بر استدلال‌ناپذیری و نیز شهودی بودن مبناگروی برگزیده استوار است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 51
نقد و بررسی مبانی اخلاق ليبراليسم
نویسنده:
عباس گرائی، محمد حسين‌زاده يزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
باور به تهي بودن دنياي واقعي از ارزش يا منشأيي براي ارزش، و نيز فردگرايي خاص ليبراليسم، مکتبي اخلاقي را بنيان نهاد که تنها منشأ اعتبار گزاره‌هاي اخلاقي را اراده و ميل فرد معرفي مي‌کند. با وجود رواج گسترده اخلاق ليبرال، اين ديدگاه با انتقاداتي مواجه است. در اين پژوهش تلاش شده تا ضمن تبيين مكتب اخلاق ليبرال، به نقد‌هاي آن اشاره شود. نتايج بررسي انتقادي ديدگاه مزبور حاكي از آن است كه، مکتب اخلاقي ليبراليسم را بايد در دستة غيرواقع‌گرايان اخلاقي و به تبع آن، نسبي‌گرايان اخلاقي دسته‌بندي کرد. در اين صورت، حاصل غيرواقع‌گرايي اخلاقي اين است که هرگز بايد اصلي اخلاقي مکتب خويش را نتوان توجيه کرد. از سوي ديگر، نسبيت در اخلاق، بي‌اعتباري هر نظام اخلاقي از جمله هر مکتب نسبي‌گرا را رقم خواهد زد. پيامدهاي غيرمنطقي نسبيت در اخلاق، ليبراليست‌ها را به سخن گفتن از قيودي نظير لزوم احترام به اميال ديگران کشانده است. اما آنها هرگز اين ابهام را پاسخگو نبوده‌اند که با وجود غيرواقع‌گرا بودن، چگونه مي‌توان به پيامدهاي ناگوار واقعي، براي توجيه چنين قيودي استناد کرد. حقيقت اين است که جز با در نظر گرفتن سعادتي واقعي براي انسان از يک سو، و پيامدهاي واقعي افعال اختياري او از سوي ديگر، هرگز نمي‌توان مکتب اخلاقي موجهي را شکل داد؛ سعادتي که از منظر دين حق، نزديک شدن به کامل مطلق است و براي درک جزئيات پيامدهاي افعال اختياري انسان نسبت به اين هدف، از راهنمايي کامل مطلق نمي‌توان بي‌نياز بود.
صفحات :
از صفحه 1 تا 1
برهان امکان در الهیات اسلامى
نویسنده:
محمد حسین زاده یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
متكلمان و فلاسفه اسلامى، تقريبهاى گوناگونى را براى برهان امكان ارائه كرده اند كه هر يك، دليل مستقلى است. در شهرت آن، همين بس كه كمتر كتاب فلسفى يا كلامى را مى توان يافت كه در بحث از اثبات واجب تعالى، تقريبى از آن تقريبها را بيان نكرده باشد. از نظر اتقان و اعتبار، تالى برهان صديقين است. مقدمات بيشتر تقريبهاى آن، فلسفى محض است، نيازى به علوم تجربى ندارد. چنانكه برهان صديقين نيز اين گونه است. اين برهان، بر برهان صديقين مزيتى دارد و آن، قدمت تاريخى آن است كه اكثر قريب به اتفاق اهل نظر، چون فارابى، ابن سينا، فخر رازى، بهمنيار، محقق طوسى و صدرالمتأهين آن را پذيرفته اند. فخر رازى با اين فرض كه امام مشككين است، در «مباحث مشرقيه» و «محصّل» تقريبهاى مختلفى را ذكر و از برخى از آنها حمايت مى كند. حتى در مباحث مشرقيه، اتفاق حكما را ادعا مى كند و مى نويسد: «و هى معتمد الحكماء». اشكالهايى كه در فلسفه اولى و الهيات بالمعنى الاعم، بر مقدمات اين برهان، وارد شده است، در نقد المحصّل مطرح شده و خواجه طوسى و حتى خود فخر رازى به آنها پاسخ داده اند.
پارادایم یا مبنا؛ امکان، گونه‌ها و نقش آن در معرفت
نویسنده:
محمد حسین‌زاده یزدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از پایه‌ای‌ترین و مهم‌ترین مسائل روش‌شناسی که پیوند تنگاتنگی با معرفت‌شناسی دارد این مسئله است که پارادایم‌ها، به معنای مبانی، چه نقشی در معرفت و دستیابی به واقعیت دارند؟ آیا مبنایی بر دیگر مبانی یا پارادایم‌ها برتری دارد و می‌توان بر پایة این برتری آن را بر دیگر پارادایم‌ها ترجیح داد؟ بدین‌سان، در این پژوهش، با تأکید بر نادرستی آموزة چهارچوب و نامعقول بودن آن، تمایز میان چهارچوب‌ ذهنی و مبنا و نیز ویژگی‌های‌شان را وامی‌کاویم و امکان پذیرش پارادایم‌ها به معنای مبانی را بررسی می‌کنیم و به پژوهش در این مسئله می‌پردازیم که پارادایم‌ها، به معنای مبانی، چه نقشی در معرفت و دستیابی به واقعیت دارند. در پایان، گونه‌های پارادایم‌ (مبنا) را بررسی می‌کنیم. مهم‌ترین دستاورد این اندیشه‌ورزی این است که از هر مبنایی ویژه، دیدگاهی متناسب با آن برمی‌خیزد. مبانی، به‌ویژه مبانی معرفت‌شناختی، نقشی ژرف در نظریه‌های ما دارند. آیا پیامد این تکثر، شکاکیت در روش‌شناسی علوم است؟ در این وضعیت، کدام شیوة پژوهش را برگزینیم؟ پایان‌بخش این نوشتار کاوش و تلاش برای یافتن راه‌حل این مسئلة دشوار است
صفحات :
از صفحه 144 تا 169
علم حضوری (ویژگی ها، اقسام و گستره)
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
اتحاد عاقل و معقول , کیف نفسانی بودن علم , معلوم بالذات و معلوم بالعرض , راه کشف و شهود , علم تفصیلی حضوری واجب بعد از ایجاد , علم تفصیلی حضوری واجب قبل از ایجاد , علم حضوری واجب , کشف صوری , کشف معنوی , اتحاد عالم و معلوم , ابتنای علم حصولی بر علم حضوری , الهام(القاء در نفس) , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , حدس((قوه)، اصطلاح وابسته) , معرفت شناسی عرفان , مراتب علم حضوری , علم به صورتهای ذهنی , ملاک تحقق علم حضوری , ویژگی های هستی شناسانه علم حضوری , ویژگی های معرفت شناسانه علم حضوری , حضوری یا حصولی بودن مکاشفات عرفانی , علم حضوری و صدق و کذب , بی واسطه بودن علم حضوری , عینیت علم و معلوم در علم حضوری , اتصال عالم و معلوم , امکان دست یابی به حقیقت وجود , علم بالکنه , شناخت ماهیت , غیر قابل انتقال بودن علم حضوری , اتصاف علم حضوری به احکام ذهنی , عینیت و وحدت علم و ذات عالِم , بی نیازی علم حضوری از قوای ادراکی , عینیت وجود علمی و وجود ادراکی در علم حضوری , امتناع تقدم علم بر معلوم در علم حضوری , حکایت وجود بودن ماهیت , تلازم علم به لازم و علم به ملزوم , تعلق علم حضوری به ماهیت , عدم اندراج علم حضوری تحت مقوله , تحت مقوله بودن علم حصولی , تشکیک پذیری علم حضوری , منشأ تشکیک پذیری علم حضوری , تشکیک پذیری علم حصولی , تقسیمات علم حضوری , علم حضوری به معلول از طریق معلول دیگر , نقس تأثرات حسی در احساس , اقسام کشف معنوی ,
چکیده :
علم حضوری ویژگی های بسیاری دارد كه آن را از علم حصولی متمایز می سازد. در میان انبوه ویژگی ها، تنها برخی از آنها، همچون خطاناپذیری، امری معرفت شناختی است، اما عمده آنها وجودشناختی اند. برای اینكه این ویژگی ها را تمییز دهیم و ویژگی های معرفت شناختی آنها را از وجودشناختی تفكیك كنیم، لازم است نگاهی گذرا به این ویژگی ها داشته باشیم. در این مقاله، پس از تقسیمات علم حضوری، بدین نتیجه رهنمون می شویم كه قلمرو علم حضوری گسترده است و موارد بسیاری را دربر می گیرد. از عصر شیخ اشراق تاكنون، نمونه های بسیاری ذكر شده كه درخور توجه و بررسی است. سپس، مكاشفه یا تجربه عرفانی نیز با علم حضوری بررسی كرده ایم. در ادامه، به این مسئله پرداخته ایم كه آیا معرفت هایی كه از راه مكاشفه و تجربه عرفانی حاصل می شوند، حضوری اند یا حصولی، یا برخی حضوری است و برخی دیگر حصولی؟
صفحات :
از صفحه 105 تا 146
شناخت‏ خدا (2)
نویسنده:
محمد حسین زاده یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در قسمت نخست این مقاله، بیان شد که دو راه قلب و عقل برای شناخت خدا وجود دارد. سپس به بیان تقریب ابن سینا و ملاصدرا از برهان صدیقیقن پرداختیم. آنگاه، به تفصیل در خصوص برهان وجودی در فلسفه غربی، تقریب آنسلم، نقد گونیلون و پاسخ وی و نقد اکوئینی بحث نمودیم. در این مقاله این مباحث دنبال خواهد شد: تقریر دکارت از برهان، نقد کانت بر برهان وجودی، تدوین برهان وجودی بر اساس منطق ریاضی، نقد جان هیک بر تقریر این برهان.
ارزیابى کارایى فلسفه اسلام در حل مشکلات معرفت شناسى دینى
نویسنده:
مهدى حسین زاده یزدى، محمد حسین زاده یزدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
نوشتار حاضر این مسئله را مى کاود که واکنش فلسفه اسلامى در برابر مشکلات فراروى معرفت شناسى دینى چیست؟ آیا در برابر آنها منفعل است؛ دست به توجیه و عقب نشینى مى زند یا آنکه به حل دشوارى ها مى پردازد و راه حل هایى معقول و خردپسند ارائه مى کند؟ نگارندگان پس از تلاش هاى مستمر در طول چندین دهه بدین نتیجه دست یافته اند که فلسفه اسلامى با قلمرو گسترده اش، توان حل بسیارى از دشوارى هاى فلسفه دین و معرفت شناسى دینى را داراست. مجموعه راه حل هایى که ارائه مى دهد، دست کم مى تواند از نگاه اندیشمندانى که با این مشرب همسو نیستند راه حل هایى بدیل در کنار دیگر پاسخ ها به شمار آید. پژوهش موجود پس از بیان فهرستى از مشکلات و پاسخ هاى آنها بر اساس سنت عقلى و فلسفى اسلامى، از باب نمونه، به واکاوى و بررسى دو دلیل از مهم ترین ادله ناتوانى عقل و استدلال عقلى بر وجود خدا، یعنى بى معنایى واژگان و مفاهیم واجب و ممکن و انکار وجود محمولى، مى پردازد و پاسخ هایى بر اساس این سنت ارائه مى دهد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 72
پارادايم؛ افسانه يا واقعيت(تحليل معناشناختى، خاستگاه و ارزيابى)
نویسنده:
محمد حسين زاده (يزدى)
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در مواجهه با پارادايم، از پايه اى ترين و مهم ترين پرسش هاى روش شناختى اى كه پيوند تنگاتنگى با معرفت شناسى دارد اين است كه آيا پژوهش، خواه در قلمرو علوم طبيعى و خواه در ساحت دانش هاى انسانى، و حتى پژوهش در مسائل معرفت شناسى بدون تحقق پارادايم ها و مفروضات ذهنى امكان پذير است؟ پارادايم ها چه نقشى در پژوهش، روش تحقيق، معرفت و دستيابى به واقعيت دارند؟ براى دستيابى به پاسخ اين گونه پرسش ها ابتدا بايد ديد پارادايم چيست و خاستگاه يا منشأ آن كجاست؟ واژه پارادايم كه ديرزمانى نيست كه در فلسفه علم كانون توجه قرار گرفته و به سرعت به ديگر ساحت ها و حوزه هاى معرفت بشرى انتقال يافته، مشحون از ابهام است؛ ازجمله اينكه آيا از آن ساختار ذهنى اراده مى شود يا مبنا و يا الگو؟ ازآنجاكه اين مسئله به گونه اى گسترده به عرصه هايى ژرف، تأثيرگذار و بنيادى همچون فلسفه دين، فلسفه، معرفت شناسى و روش شناسى راه يافته، ضرورت پژوهش درباره آن انكارناپذير است. از مهم ترين دستاوردهاى اين كاوش اين است كه با تحليل معناشناختى اين واژه و بيان خاستگاه آن، ابهام آن زدوده مى شود و مى توان درباره انديشه ورزى و پژوهش با پارادايم يا بدون آن داورى كرد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 134
تبیین و نقد چیستی فضیلت از منظر لیندا زاگزبسکی
نویسنده:
محمد حسین‌زاده یزدی، محمد لگنهاوزن، مهدی شکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
زاگزبسکی به مثابه فیلسوف اخلاق و معرفت‌شناس فضیلت‌محور در صدد است تا دیدگاهش را درباره‌ی فضیلت تبارشناسی کند. او با تأکید بر نقش انگیزه در فضیلت دیدگاهش را عامل مبنا می‌داند. نزد زاگزبسکی، فضیلت دارای ارزش ذاتی است. او با اشاره به تفاوت فضیلت با توانایی طبیعی و مهارتْ آن را در دو قلمرو اخلاق و معرفت‌شناسیْ کمال و مزیت پایدار نفس می‌داند و بر دو مؤلفه‌ی انگیزه و موفقیت مبتنی می‌کند. مقاله‌ی پیش‌ رو کوشیده ‌است مؤلفه‌های مورد نظر زاگزبسکی را ارزیابی کند. از نتایج این تحقیق آن است که فضایل مشتمل بر انگیزه‌اند؛ اما از نقش هدایت‌گرانه‌ی مورد نظر زاگزبسکی‌ برخوردار نیستند؛ البته باید دیگر مؤلفه‌ی موفقیت را پذیرفت؛ زیرا نمی‌توان فضیلتمند بود، اما به هدف فضیلت به‌طور غالب نائل نشد. بر خلاف دیدگاه زاگزبسکی، نمی‌توان فضیلت را به لحاظ مفهومی جدا از مهارت‌های هم‌پیوند با فضیلت دانست؛ زیرا جنبه‌ی مهارت دست‌کم در فضیلت عقلی بیشتر از بُعد انگیزشی دارای اهمیت است؛ به‌‌طوری که ارسطو تکنیک را از اقسام فضایل عقلانی می‌داند. به‌علاوه، فضایل تنها اکتسابی نیستند؛ زیرا در تاریخ مفهوم فضیلت، برخی توانایی‌های طبیعی فضیلت محسوب شده‌اند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 28
  • تعداد رکورد ها : 22