جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بهشتی, احمد ( استاد مدعو گروه فلسفه‌وکلام اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. استاد بازنشسته گروه فلسفه‌وکلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

تعداد رکورد ها : 500

عنوان :

بررسی قوه خیال از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا

نویسنده:

حسن متفکر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه و منطق , علوم انسانی , فلسفه و منطق , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , ابن سینا، حسین بن عبدالله , خیال(معرفت شناسی) , صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن سینا، حسین بن عبدالله , صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم , مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

عنوان این پایان‌نامه "بررسی قوه خیال از دیدگاه ابن‌سینا و ملاصدرا" است ، در آن آرا و نظرات دو فیلسوف نامدار و عظیم‌الشان جهان اسلام درباره قوه خیال مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته است . قوه خیال یکی از قوای مدرکه باطنی نفس در انسان است که تجرد آن مورد اختلاف این دو شخصیت برجسته، بی‌نظیر و صاحب مکتب در فلسفه اسلامی واقع شده است . استاد شهید مرتضی مطهری درباره ابن‌سینا، رئیس مکتب مشاء می‌گوید: (بوعلی حسین‌بن‌عبدالله ابن‌سینا اعجوبه دهر و نادره روزگار شناختش یک عمر و شناساندنش کتابی بسیار قطور می‌خواهد) و درباره ملاصدرا بنیان‌گذار و قهرمان حکمت متعالیه گفته است : (محمدبن‌ابراهیم قوامی‌شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتالمین حکیم الهی و فیلسوف رباین بی‌نظیری [است ] که حکمت الهی را وارد مرحله جدیدی کرد) ابن‌سینا مانند فلاسفه قبلی در مجموع ارا و نظرات خود بر مادی بودن قوه خیال و سایر قوای باطنی نفس در انسان معتقد شده و استدلال نموده است ، اگر چه در کتاب المباحثات خود در مادی بودن آن تشکیک نموده و بر تجردش دلیل آورده است . ولی صدرالمتالهین معتقد است قوه خیال و سایر قوای باطنی نفس در انسان مجرد از ماده‌اند و بر تجرد آن دلایل و براهین زیادی اقامه کرده و نیز به تمامی دلایل شیخ‌الرئیس و جمهور مبنی بر مادی بودن قوه خیال، پاسخ داده است اثبات تجرد قوه خیال از لحاظ "معرفه‌النفس " و "معادشناسی" دارای اهمیت فوق‌العاده‌ای است و درباه هر یک از آن دو نتایج و فواید مهمی را در پی دارد و مبنای حل بسیاری از مسایل در این دو موضوع اساسی است . این پایان‌نامه در سه فصل تدوین یافته است : فصل اول، تعاریف و کلیات است و جایگاه ویژه قوه خیال را تبیین می‌کند. فصل دوم، به دلایل مادی و مجرد بودن قوه خیال اختصاص دارد و دلایل ابن‌سینا را در مادی بودن قوه خیال به همراه پاسخ ملاصدرا و دلایل صدرا را در تجرد آن بیان می‌کند. فصل سوم، برخی از نتایج و فواید تجرد قوه خیال را در دو بعد "معرفه‌النفس فلسفی" و "معادشناسی" یادآرود می‌شود و اهمیت آنها را بیان می‌کند و نیز به برخی از معضلات و مشکلاتی که اعتقاد به مادی بودن قوه خیال در انسان‌شناسی و معاد جسمانی در پی دارد اشاره دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فطرت ازنظر قرآن و فلسفه

نویسنده:

علی مطهری

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , فطرت(کلام) , قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن

چکیده :

دراین رساله مسئله فطرت ، تا آنجاکه مقدور بوده‌است ازنظر قرآن و فلسفه مورد بحث قرار گرفته و دربحث فلسفی، فطرت ادراکی و فطرت احساسی تحقیق شده‌است . همچنین ضمن اینکه منابع اصلی، منابع اسلامی بوده‌است ، به نظریات فلاسفهء غرب نیز اشاراتی رفته‌است .

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین و قلمرو نظریه نیابت در عصر غیبت کبری با تأکید بر شبهات بابیّت، بهائیّت و فرقه‌های‌ صوفیه

نویسنده:

سعید علیزاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نیابت , معارف اسلامی , صوفیگری , بابیت (فرق اسلامی) , بهائیت (فرق اسلامی) , عصر غیبت , بهاییگری , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم , هنر و علوم انسانی , محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم , هنر و علوم انسانی , محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم , محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم

چکیده :

در پاسخ به اين سوال که «نيابت و قلمرو آن در عصر غيبت کبرى، چه تبيين و پاسخى به شبهات پيرامون آن از ناحيه فرقه‌هاى بابيت، بهائيت و صوفيه دارد؟» تحقيق حاضر بر اساس مبانى و دلايل، با تاکيد بر روش توصيفى و تحليلى و با هدف دستيابى به زواياى مغفول عنصر نيابت در عصر‌ غيبت کبرى ، به پاسخ شبهات مزبور مى‌پردازد. انديشه استمرار‌ رهبرىدينى ، به رغم آغاز آن از زمان پيامبر(ص) و مسلم بودن آن در تاريخ شيعه در مقاطعى بعد از رحلت آنحضرت(ص)و نيز غيبت امام‌عصر(عج)، با تعارضاتى مواجه شده و وضعيت رهبرى دينى را دچار بحران کرده است. البته اگر چه غيبت امام(ع) نافى حضور پنهان وى در ميان مردم نيست؛ لکن به دليل طولانى بودن آن، وجود رهبرى آشکار از ناحيه ايشان ضرورى مى‌نمايد. اين مفهوم که در فرهنگ شيعى با نام «نيابت» شهرت دارد، به رغم فقهى بودن برخى اجزاى آن، بالذات موضوعى کلامى بوده و فرع بر اصل امامت است و بر اساس آن، فقهاء نائبان‌عام امام(ع) در عصر غيبت‌کبرى هستند و رهبرى همه جانبه دين در اين عصر، بر عهده آنان بوده و ديگران سهمى در آن ندارند. از دستاوردهاى اين تحقيق کشف غفلت از ظرفيت عنصر نيابت و به همين دليلرفع سوءبهره از آن از ناحيه ديگران است و لهذا، توسط فرقه‌هايى از جمله؛ بابيت، بهائيت و صوفيه... با شبهاتى و تعارضاتى مواجه گشته است؛ چنانکه بر اساس عقايد شيخ احمد احسايى ، شيخيه‌کرمان نظريه رکن‌رابع را به جاى نيابت‌خاص نشانده و اين امر، خواه ناخواه بستر ظهور فرقه هايى همچون بابيت و صوفيه ... شده است. با اينکه با شروع غيبت‌کبرى ، دورهنيابت خاص سپرى شده است به زعم بابيت، نيابت مقبول همچنان نيابت‌خاص است از ديدگاه صوفيه نيز، نيابت بر مبناىولايت ‌شمسيه و قمريه، تفسير مى‌شود واقطاب آنان از ولايت‌قمريه (نيابت‌خاص) برخور‌دارند؛ اما اين انديشه هم، به دليل اعتقاد آنان مبنى بر عمومى بودن ولايت باطل است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اندیشه های کلامی ابوالهذیل علاف

نویسنده:

گذشته ناصر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,

زبان :

فارسی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرّ از دیدگاه امام فخر رازی و علامه طباطبائی

نویسنده:

محمدصمد پور آذر شربیانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

): چکیده مسئله شرور از کهن ترین مسائل در حوزه اندیشه بشری است که نه تنها فیلسوفان را، بلکه عموم مردم را درگیر نموده و آنها را وادار به اندیشه و سوال در این باره کرده است. انسان، که هدفش، آسایش و آرامش است همواره از وجود موانع در این راه، شاکی است او با روبرو شدن با شرور، به این سوال فکر می کند که چرا باید چنین اموری وجود داشته باشند؟ اگر باوری پیدا نشود مبنی بر اینکه جهان هستی و از جمله شرور موجود در آن، آفریننده دارد، سوالش را فرو می برد؛ اما با شنیدن قول صادقان مصدَّق به این باور می رسد که برای جهان هستی، آفریننده ای هست که همه چیز را میداند و بر هر چیزی قادر بوده و بینهایت خیرخواه است. با آمدن این باور، ذهن انسان بین دو موضوع، یعنی وجود شرور و وجود خداوند رفت و آمد می کند و در تلاش است تا ارتباطی مناسب بین آن دو برقرار کرده و توجیهی معقول برای وجود شرور پیدا کند. اندیشمندان در طول تاریخ، در اینباره بحثهایی را عرضه نموده و توجیهاتی را برای وجود شرور مطرح ساخته اند؛ گاه آنرا از عرصه وجود بیرون رانده، توهم و عدمش خوانده و گاه وجود آنرا به رسمیت شناخته، دلایلی را برای موجودیت آن ذکرکرده اند. البته برخی هم آنرا قابل توجیه ندانسته وبا وجود خداوند، ناسازگار دانسته و درنتیجه، شرور را به عنوان قرینه ای برای نامحتمل شدن خداوند یا حتی برهانی بر انکارش تلقی نموده اند. فخر رازی از اندیشمندان اهل سنت و علامه طباطبائی از برجسته ترین متفکران شیعه، هردو با الهام از حقایق قرآنی و اسلامی، و با استمداد از محصول تفکرات دیگر اندیشمندان، در اینباره بحثهای خوبی را ارائه داده و با بررسی ماهیت شرّ، پاسخهائی را به عنوان دلیلی بر وجود آن مطرح ساخته اند و مخالف وجود هرگونه ناسازگاری بین موضوع شرّ و وجود خداوند و دیگر آموزه های دینی هستند

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فخر رازی بر سر دو راهی جبر و اختیار

نویسنده:

احمد بهشتی، علیرضا فارسی نژاد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

فخر رازی , جبر و اختیار , افعال الهی , 17. فرق کلامی , جبر و اختیار(کلام) , امامت , وحی , شخصیت ها

کلیدواژه‌های فرعی :

قضا و قدر , معتزله , ائمه اطهار (ع) , امامیه , اشاعره , نظریه امر بین امرین , نظریه کسب , جَهمِیّه (فرقه کلامی) , جبر محض , قدریه , اختیارگروی محض , جبرگروی محض , عمومیت قضا و قدر الهی , انسان مضطر , پذیرش جبر مجامع , انسان مختار , نظریه تفویض , مالکیت مطلقه الهی , قیومیت خداوند , جبر مقابل , فعال ما یشاء , جبر مجامع , کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) , کتاب تفسیر کبیر , کتاب المطالب العالیه , قرآن , امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) , پیامبر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

مساله ی جبر و اختیار یکی از مسایل مهم در حوزه ی افعال الاهی است که همواره ذهن انسان ها را از ابتدای تاریخ تاکنون به خود مشغول داشته است. در این میان، جهمیه را طرف داران جبر محض، اشاعره را طرف داران جبر محض در یک مرحله و طرف دار کسب در مرحله ی دیگر، معتزله و قدریه را طرف داران اختیار محض و امامیه را طرف داران امر بین الامرین یاد کرده اند. بر این اساس، فخر رازی نیز به منزله ی یکی از برجسته ترین متکلمان اشعری، جبرگرا دانسته شده است. نگارنده در این مقاله، با جست وجوی کامل در آثار فخر رازی، موضع وی در قبال نظریات فوق را به دست آورده و نشان داده است که فخر رازی نه یک جبرگرای محض است و نه یک اختیارگرای محض، بلکه ضمن قادر و مختار دانستن انسان از یک طرف، و قول به عمومیت قضا و قدر الاهی از طرف دیگر، سعی کرده است تا میان این دو قول جمع نماید، ولی با وجود آن که همواره در جست وجوی راهی میان جبر و اختیار بوده و برای فرار از جبر و توجیه اختیار و مسوولیت انسان، همانند سایر اشاعره، به نظریه ی کسب گراییده، چون آن را ناتمام یافته، به نظریه ی امر بین الامرین روی آورده است. البته در تبیین این نظریه نیز توفیقی نیافته و آن را طوری تبیین نموده که به جبر منجر شده است. بنابراین به رغم اعتراف به اختیار انسان، بر سر دو راهی تردید میان جبر و اختیار باقی مانده، ضمن معرفی انسان به منزله ی مضطری در صورت مختار، قائل به غموض و پیچیدگی مساله شده و افراد را از خوض در این مسایل غامض بر حذر داشته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 19 تا 48

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه وحدت وجود از منظر ملاصدرا و مولوی

نویسنده:

نجف یزدانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان نظری

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

چکیده مسئله تبیین کثرت عالم و نحوه ارتباط آن با وحدت از مسائل مهم و جریان ساز تاریخ اندیشه بوده است. تاکنون تفسیر ها و تلقی های متفاوت و گاه متضادی در مواجهه با این مساله ارائه شده و تلقی وحدت وجود یکی از مواجهات مهم و بنیادی با مساله مذکور می باشد. در این نوشته، تلقی مذکور از منظر دو تن از بزرگان عرفان و فلسفه یعنی مولانا جلال الدین بلخی و صدرالمتالهین شیرازی تبیین و مقایسه ای انتقادی شده است. ابتدا در دو بخش مجزا به شرح و بسط دیدگاه هر یک از این بزرگان پرداخته و در نهایت در بخش سوم به مقایسه و نقد برخی تحلیل ها و استدلال ها می پردازیم. ملاصدرا با تغییر بسیاری از قواعد فلسفی و کنار هم قرار دادن نظرات جدید، تفسیری نوین از هستی ارائه می کند که آیینه ای برای نمایش وحدت وجود می باشد و هنگامی که تفسیرش را از علیت مطرح می کند، این مساله به اوج خود می رسد. مولوی نیز اگرچه از وحدت انفسی بصورت چشمگیر سخن گفته ولی انحصار او به وحدت شهود صحیح نیست و تلقی وحدت وجود در آثار او غیر قابل انکار است. اما علی رغم قرابت و نزدیکی خاصی که میان تلقی مولوی و ملاصدرا وجود دارد، محور طرح مباحث مولانا "تجربه درونی" سالک بوده و نسبت به صدرالمتالهین که تاکید بیشتری بر "برهان" دارد، با ابهامات و پراکندگی بیشتری مواجه هستیم و اساسا مولانا نظام فکری به معنای واقعی و علمی ندارد و این تعبیر در باب او مسامحتا به کار گرفته می شود، اما صدرالمتالهین به خاطر پای بندی نسبی به روش و رویکرد خود، منسجم و یکپارچه تر تلقی خود را طرح نموده و بسط داده است. و در انتهای این نوشتار به این نکته اشاره شده است که تبیین درست تلقی وحدت وجود، قابلیت های فراوانی در حل برخی معضلات فکری بشر در حوزه اندیشه دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عالم مثال از منظر شیخ شهاب‌الدین سهروردی و ملاصدرای شیرازی و کارکردهای فلسفی آن

نویسنده:

نرجس کرمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :